Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Gương sáng

Giữ nghề thêu để bảo tồn văn hóa truyền thống

Mỹ Dung - 10:55, 27/06/2023

Hơn 10 năm qua, bà Bàn Thị Bình (SN 1949), dân tộc Dao, thị trấn Tây Yên Tử, huyện Sơn Động (Bắc Giang) đã đứng ra vận động một số người cao tuổi trong bản cùng nhau thành lập Câu lạc bộ truyền dạy nghề thêu miễn phí, với mong muốn giữ gìn nét văn hóa truyền thống của dân tộc.

Bà Bàn Thị Bình - Người “giữ lửa” nghề thêu truyền thống của đồng bào Dao
Bà Bàn Thị Bình - Người “giữ lửa” nghề thêu truyền thống của đồng bào Dao

Tuổi thơ gắn liền với đường kim mũi chỉ

Chia sẻ với phóng viên, bà Bình nhớ lại tuổi thơ đã được tiếp cận kỹ thuật thêu của đồng bào Dao. Ngày ấy, những bộ trang phục cũ của bà nội, của mẹ được tận dụng để may thành những bộ quần áo cho trẻ nhỏ. Dù họa tiết, hoa văn trên áo không đầy đủ, đa dạng, song cũng giúp bà Bình sớm cảm nhận được nét đẹp truyền thống trên trang phục. Năm 10 tuổi, bà bắt đầu được mẹ hướng dẫn kỹ thuật may, thêu.

“Ngày ấy, cứ có thời gian, tôi cùng các bạn trong bản lại ngồi thêu với nhau. Khi thêu cần tập trung lắm, không suy nghĩ việc khác, không nói chuyện để tránh làm hỏng đường thêu bởi chỉ sơ sẩy một mũi là phải dỡ đi, làm lại từ đầu”, bà Bình bộc bạch.

Bà kể thêm, xưa đời sống của đồng bào dân tộc Dao ở bản Thanh Chung (nay là phố Thanh Chung) nghèo lắm. Cả bản có gần 50 nóc nhà, mỗi nhà lại ở từng khe núi, chỏm đồi nên tối đến nhà nào biết nhà đấy. Chính những buổi chiều chăn trâu, cắt cỏ là khoảng thời gian để rèn giũa tay nghề. Chẳng thế mà đến năm 14 tuổi, bà đã tự may, thêu trang phục cho mình và đến tuổi lấy chồng đã tự may cho mình 4 - 5 bộ quần áo mới.

Việc thêu thùa gắn liền với cuộc sống của đồng bào dân tộc Dao, đặc biệt là phụ nữ. Đây được coi là “hồn cốt” góp phần tạo nên bản sắc đặc trưng của người Dao, thể hiện nếp sống, nếp nghĩ, tín ngưỡng của đồng bào. Theo phong tục từ xưa, các cô gái Dao trước khi lấy chồng đều phải tự tay thêu trang phục cưới cho mình, cũng như làm quà tặng mẹ chồng.

Nỗ lực giữ lửa nghề thêu

Theo thời gian cùng hoàn cảnh sống thay đổi khiến một số nét văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS mai một. Nếu như trước đây, không khó để gặp hình ảnh những người phụ nữ Dao duyên dáng trong các trang phục truyền thống, thì ngày nay gần như chỉ dịp lễ, Tết, đồng bào mới diện vào mình trang phục ấy.

“Có thời gian trong bản, số người biết đến nghề thêu trang phục truyền thống đếm trên đầu ngón tay. Người trẻ không còn nhiệt tình với đường chỉ, mũi thêu”, bà Bình chia sẻ.

Để truyền nghề cho lớp trẻ, năm 2012, bà Bàn Thị Bình cùng một số người cao tuổi trong bản đứng ra thành lập Câu lạc bộ truyền dạy nghề thêu miễn phí. Vào những ngày cuối tuần, dịp nghỉ Hè, các thành viên trong Câu lạc bộ lại đi đến từng nhà, tuyên truyền, vận động cho con em theo học nghề truyền thống. 

Ban đầu là 1, 2 cháu rồi lớp học đông dần lên, thu hút nhiều người đến tìm hiểu. Đáng chú ý, không chỉ con em đồng bào dân tộc Dao trong bản theo học, mà nhiều phụ nữ dân tộc Kinh lấy chồng về đây cũng nhiệt tình tham gia.

Chị Nguyễn Thị Thành, một phụ nữ dân tộc Kinh về làm dâu tại địa phương tham gia Câu lạc bộ phấn khởi nói: “Lấy chồng về đây, con gái tôi sau này cũng là phụ nữ dân tộc Dao, cũng mặc áo truyền thống của đồng bào trong ngày cưới. Vì thế tôi theo học với mong muốn sẽ tự mình truyền dạy nghề truyền thống cho con mình”.

Bà Bàn Thị Bình hướng dẫn kỹ thuật thêu cho lớp trẻ tại câu lạc bộ
Bà Bàn Thị Bình hướng dẫn kỹ thuật thêu cho lớp trẻ tại câu lạc bộ

Và tại nơi đây, bà Bình cùng các bà, các cụ cao tuổi ngồi tỉ mỉ thêu họa tiết trên trang phục, vừa để chia sẻ về những bộ mình đang thêu dở, vừa truyền dạy, hướng dẫn các cháu cách thêu trang phục truyền thống.

Phần lớn các họa tiết, hoa văn đều xuất phát và gắn liền với cuộc sống sinh hoạt, lao động thường ngày, thể hiện tín ngưỡng, phong tục, tập quán, lối canh tác... của người Dao. Các hoa văn cũng được phân chia rõ ràng, những hoa văn dành cho trang phục mặc thường ngày và những hoa văn dành cho trang phục của thầy cúng, hay trang phục cô dâu...

Từ năm 2012 đến nay, bà Bình cùng những người cao tuổi trong tổ dân phố đã truyền dạy nghề thêu truyền thống cho 125 phụ nữ, trẻ em gái, trong số này đã có hơn 10 người có thể tự may, thêu cho mình bộ trang phục truyền thống.

Đánh giá về những đóng góp của bà Bàn Thị Bình đối với địa phương, ông Triệu Dư Ngân, Chủ tịch MTTQ thị trấn Tây Yên Tử chia sẻ: "Thời gian gần đây, nhiều nét văn hóa truyền thống của các DTTS trên địa bàn có nguy cơ bị mai một dần. Bà Bình đã có nhiều đóng góp trong việc giữ gìn nghề thêu truyền thống của dân tộc Dao tại địa phương, đặc biệt Câu lạc bộ nghề thêu miễn phí đang hoạt động rất hiệu quả và ý nghĩa".

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Nghị lực chàng trai dân tộc Nùng bị bệnh xương thủy tinh

Nghị lực chàng trai dân tộc Nùng bị bệnh xương thủy tinh

Lý Văn Quang, dân tộc Nùng, ở tại khối phố Yên Bình, thị trấn Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn, sinh ra không may mắn như bạn bè cùng trang lứa. Ngay từ nhỏ, Quang đã mắc bệnh xương thuỷ tinh nên gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống. Vượt qua những biến cố, bi quan về bệnh tật, Lý Văn Quang đã tìm được một chân lý sống tích cực, đó là duy trì và phát huy giá trị nghề thêu may trang phục phục vụ sinh hoạt tín ngưỡng dân tộc Tày, Nùng.
Tin nổi bật trang chủ
Đà Nẵng vào tốp 10 điểm đến ẩm thực thế giới năm 2025

Đà Nẵng vào tốp 10 điểm đến ẩm thực thế giới năm 2025

Trang địa phương - Minh Nhật - 4 giờ trước
Cẩm nang ẩm thực nổi tiếng Michelin Guide vừa công bố danh sách 10 điểm đến ẩm thực hấp dẫn nhất năm 2025, trong đó thành phố Đà Nẵng, Việt Nam là cái tên mới đáng chú ý với hải sản tươi ngon và các món ăn đậm đà bản sắc địa phương.
Gần 10.700 doanh nghiệp

Gần 10.700 doanh nghiệp "khởi động" trong năm mới

Tin tức - Anh Trúc - 4 giờ trước
Trong tháng đầu năm 2025, cả nước có gần 10.700 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng vốn đăng ký gần 94.100 tỉ đồng.
Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum dự Lễ ra quân xây dựng nông thôn mới cùng với đồng bào Xơ Đăng ở xã Đăk Kôi

Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum dự Lễ ra quân xây dựng nông thôn mới cùng với đồng bào Xơ Đăng ở xã Đăk Kôi

Trang địa phương - Ngọc Chí - 4 giờ trước
Sáng 6/2, tại thôn Kon Rlong, xã Đăk Kôi, UBND huyện Kon Rẫy (Kon Tum) tổ chức Lễ ra quân xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Kon Tum Dương Văn Trang và lãnh đạo tỉnh, huyện đã đến dự Lễ cùng với đồng bào Xơ Đăng ở xã Đăk Kôi.
Tuyên Quang thu hút khách du lịch tâm linh dịp đầu xuân

Tuyên Quang thu hút khách du lịch tâm linh dịp đầu xuân

Trang địa phương - Minh Nhật - 5 giờ trước
Tuyên Quang có rất nhiều ngôi đền, ngôi chùa lớn nhỏ với hàng trăm năm tuổi, nhiều đền đã được công nhận là di tích cấp Quốc gia. Dịp đầu xuân năm mới Ất Tỵ 2025, nhiều điểm du lịch tâm linh trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang đã thu hút hàng chục nghìn du khách đến tham quan, vãn cảnh.
Kinh tế số Việt Nam tăng trưởng nhanh nhất khu vực

Kinh tế số Việt Nam tăng trưởng nhanh nhất khu vực

Thời sự - PV - 5 giờ trước
Chiều 6/2, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số chủ trì Phiên họp lần thứ 10 tổng kết hoạt động của Ủy ban và Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia năm 2024, phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2025.
Tết Gạ Ma O trên bản Hà Nhì

Tết Gạ Ma O trên bản Hà Nhì

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 6/2/2025, có những thông tin đáng chú ý sau: “Lễ hội Vật đuổi giải Đình Vĩnh Mộ” là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia . Khai bút đầu năm: Gìn giữ truyền thống, tiếp bước tương lai. Tết Gạ Ma O trên bản Hà Nhì. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Ngày

Ngày "vía" Thần Tài và cảnh báo rủi ro giá vàng tăng vọt

Xã hội - Minh Nhật - 7 giờ trước
Theo cảnh báo của nhiều chuyên gia, người dân không nên đổ xô đi mua vàng nhân ngày “vía” Thần Tài do giá vàng thường bị đẩy lên rất cao. Thế nhưng, bất chấp giá vàng trong nước tăng liên tục kể từ sau Tết Nguyên đán, rất nhiều người dân vẫn tìm đến vàng để mong vận may.
Độc đáo Lễ hội Đúc Bụt “cướp chiếu” cầu may ở Vĩnh Phúc

Độc đáo Lễ hội Đúc Bụt “cướp chiếu” cầu may ở Vĩnh Phúc

Sắc màu 54 - Minh Nhật - 7 giờ trước
Ngày 5/2/2025 (mùng 8 tháng Giêng Ất Tỵ), Lễ hội Đúc Bụt (hay còn gọi là Lễ hội Cướp chiếu) khai mạc tại cụm di tích Đình Cả, làng Phù Liễn, xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc, thu hút hàng nghìn người dân địa phương và du khách tham dự.
Hội nghị giữa hai Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ và Quốc hội chuẩn bị kỳ họp bất thường lần thứ 9

Hội nghị giữa hai Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ và Quốc hội chuẩn bị kỳ họp bất thường lần thứ 9

Thời sự - PV - 7 giờ trước
Sáng 6/2, tại Nhà Quốc hội, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì Hội nghị Ban Thường vụ Đảng uỷ Chính phủ với Ban Thường vụ Đảng uỷ Quốc hội về kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV.
Bộ Y tế thông tin về đợt dịch cúm mùa bùng phát tại Nhật Bản

Bộ Y tế thông tin về đợt dịch cúm mùa bùng phát tại Nhật Bản

Sức khỏe - Minh Nhật - 8 giờ trước
Thông tin liên quan đến đợt bùng phát dịch cúm mùa tại Nhật Bản cũng như tại một số khu vực trên thế giới, Bộ Y tế cho biết, Bộ đang tiếp tục theo dõi, bám sát diễn biến tình hình dịch bệnh trong nước và trên thế giới để có khuyến cáo kịp thời.
Tham khảo bài cúng ngày vía Thần Tài

Tham khảo bài cúng ngày vía Thần Tài

Văn hóa dân tộc - Anh Trúc - 10 giờ trước
Bài cúng ngày vía Thần Tài có ý nghĩa quan trọng trong đời sống tâm linh và tín ngưỡng của người Việt, đặc biệt là với những người làm kinh doanh, buôn bán.