Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đưa di sản văn hóa vào trường học: Chưa phát huy hiệu quả

PV - 08:09, 24/01/2018

Trong xu thế hội nhập quốc tế, thế hệ trẻ-tương lai của đất nước đang có xu hướng sống vọng ngoại. Giáo dục, truyền dạy, trang bị cho học sinh kiến thức về di sản văn hóa để các em “có hiểu mới thương” đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa vào chương trình và triển khai thí điểm tại một số địa phương từ mấy năm nay.

Tuy nhiên, hiệu quả lan tỏa của chương trình này vẫn chưa đạt được như mong muốn. Vậy, đâu là nguyên nhân?

Thực hiện chủ trương đưa di sản văn hóa truyền thống vào trường học của Bộ GD&ĐT, phường rối Ru Nghệ (xã Đồng Thịnh, huyện Định Hóa, Thái Nguyên) đã được Ban Giám hiệu một số trường Tiểu học và THCS trên địa bàn huyện mời đến biểu diễn rối cạn tại trường.

Qua những màn trình diễn rối cạn, các em học sinh không chỉ được xem múa rối mà còn được nghe các nghệ nhân diễn giải về các tích trò múa rối, cũng như ý nghĩa của từng tích trò gắn với cảnh sinh hoạt lao động của người nông dân.

Biểu diễn các loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống tại các trường học sẽ giúp học sinh tiếp cận di sản hiệu quả nhất. (Trong ảnh: Phường rối nước Đào Thục biểu diễn múa rối tại một trường học ở quận Cầu Giấy, Hà Nội). Biểu diễn các loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống tại các trường học sẽ giúp học sinh tiếp cận di sản hiệu quả nhất. (Trong ảnh: Phường rối nước Đào Thục biểu diễn múa rối tại một trường học ở quận Cầu Giấy, Hà Nội).

 

Ngoài những buổi biểu diễn múa rối tại trường, 30 em học sinh THCS còn được các nghệ nhân phường rối Ru Nghệ đứng ra truyền dạy nghề múa rối cạn. Kinh phí do Phòng Văn hóa huyện chi trả từ nguồn Đề án “Khôi phục, bảo tồn và phát huy những giá trị tinh hoa văn hóa truyền thống các dân tộc huyện Định Hóa” giai đoạn 2011-2015.

Được tham gia học biểu diễn múa rối, cả học sinh và nghệ nhân đều vô cùng hào hứng. Từ những buổi học này, các em đã cảm nhận và yêu quí hơn di sản văn hóa dân tộc. Còn những nghệ nhân già thì cất đi được gánh nặng lo âu tìm đâu ra thế hệ kế cận thay mình bảo tồn nghề múa rối truyền thống.

Tuy nhiên, niềm vui ấy không dài. Khi hết Đề án, huyện không còn kinh phí để chi trả cho các nghệ nhân đứng lớp truyền dạy nghề. Vậy là lớp học tự tan rã!. Một vài em “trót” đam mê với con rối đành tự tìm đến nhà nghệ nhân để xin được học riêng…

Tại một trường PTTH ở huyện miền núi Quỳ Hợp (Nghệ An), chủ trương đưa di sản văn hóa vào trường học được nhà trường giao cho các giáo viên chủ nhiệm đảm nhiệm. Mỗi tuần, sau buổi chào cờ vào sáng thứ hai, từng lớp sẽ chuẩn bị một tiết mục múa hoặc hát dân ca để biểu diễn trước toàn trường. Chủ trương này được tất cả các cô và trò trong trường ủng hộ.

Thế nhưng, nhà trường lại không đưa ra được những quy định cụ thể về phương pháp tiếp cận, truyền dạy di sản văn hóa, thời gian học cũng như loại hình âm nhạc dân gian truyền thống… Từ đó, dẫn đến những tình huống nực cười: Nhiều học sinh khi được lớp cử lên biểu diễn các bài hát dân ca, thì lại thể hiện những bài hát nhạc trẻ, những bài hát tiếng Anh…(!).

Thực ra, chủ trương đưa một số loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống vào giảng dạy trong nhà trường đã được một số địa phương triển khai từ hơn chục năm trước. Năm 2013, liên Bộ GD-ĐT và VH-TT&DL chính thức ban hành văn bản hướng dẫn sử dụng di sản trong dạy học ở trường phổ thông, trung tâm giáo dục thường xuyên.

Việc sử dụng di sản trong dạy học đã được thực hiện thí điểm ở 7 địa phương gồm: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Bắc Giang, Phú Thọ, Quảng Ninh, Thừa Thiên -Huế, Quảng Nam với 3 môn Sử, Địa, và Âm nhạc. Đây được cho là một việc làm cần thiết và mang lại nhiều ích lợi.

Sau hơn 3 năm triển khai thí điểm, việc đưa di sản vào trường học đã đạt được một số tín hiệu tích cực như: giúp giờ học của các em trở nên sinh động hơn, việc học tập trở nên hứng thú hơn, đã có những chuyển biến trong việc hiểu về di sản, dù chưa nhiều.

Tuy vậy, việc đưa di sản vào trường học cũng đã bộc lộ những hạn chế. Tại một Hội thảo quốc tế về “Đưa di sản phi vật thể vào trường học vì một tương lai bền vững”, diễn ra tại Hà Nội, PGS.TS Nguyễn Văn Huy cho rằng, các dự án đưa di sản vào trường học vài năm qua vẫn còn nặng về tính hình thức kiểu “cưỡi ngựa xem hoa”.

Chương trình giảng dạy vẫn mang tính tự phát, nội dung còn đơn điệu, không đủ cung cấp cho các em hiểu biết đơn giản về di sản. Chính vì thế, với nhiều em, tiết học về âm nhạc truyền thống không hấp dẫn. Các em đón nhận với tâm lý chán nản, thậm chí sợ học.

Như vậy, chủ trương đưa di sản văn hóa truyền thống vào trường học của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã được triển khai thí điểm ở một số trường học. Tuy nhiên, chương trình này mới chỉ mang tính hình thức, chưa phát huy được hiệu quả như mong đợi.

Thiết nghĩ, để giúp thế hệ trẻ có hứng thú trong việc tìm hiểu về các di sản văn hóa của dân tộc thì ngành chức năng (Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch) cần xây dựng kế hoạch, nội dung giảng dạy cụ thể bằng những buổi học thực địa hấp dẫn, phong phú…

NGỌC ÁNH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT năm 2024 từ ngày 2/5

Thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT năm 2024 từ ngày 2/5

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành hướng dẫn tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2024, trong đó, những thí sinh đang học lớp 12 năm học 2023 - 2024 sẽ chính thức đăng ký dự thi từ 2/5 đến 17 giờ ngày 10/5 theo hình thức trực tuyến.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 08:42, 28/03/2024
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 08:37, 28/03/2024
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 08:33, 28/03/2024
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 08:25, 28/03/2024
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 08:24, 28/03/2024
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 08:20, 28/03/2024
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 08:17, 28/03/2024
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 08:05, 28/03/2024
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 07:53, 28/03/2024
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 07:34, 28/03/2024
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.