Analytic
Thứ Tư, ngày 09 tháng 04 năm 2025, 15:27:51

Thể thao - Giải trí

Dòng phim chuyển thể: Những cú hích ấn tượng cho điện ảnh Việt

PV - 15:02, 06/12/2021

Sau thành công vang dội của bộ phim Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh (chuyển thể từ truyện dài cùng tên của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh), nhiều tác phẩm của ông đã được các nhà làm phim “săn lùng”. Và mới đây, một lần nữa dòng phim này lại chứng tỏ “sức mạnh” khi Mắt biếc được xướng tên với giải thưởng Bông sen Vàng danh giá tại LHP Việt Nam lần thứ XXII.

Tác phẩm Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh (trái) và bộ phim cùng tên (phải). Ảnh tư liệu
Tác phẩm Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh (trái) và bộ phim cùng tên (phải). Ảnh tư liệu

Giữa lúc khan hiếm kịch bản hay, nhiều nhà làm phim đã chủ động tìm đến và khai thác kho tàng văn học đồ sộ trong nước, đặc biệt là dòng tiểu thuyết, truyện dài. Những câu chuyện được kể trong tác phẩm mang đậm hơi thở cuộc sống, hơi thở thời đại với những bài học về ý nghĩa nhân sinh là cái gốc để ê kíp sáng tạo làm nên những tác phẩm điện ảnh có giá trị. Chính cái “bắt tay” nồng ấm giữa văn học và điện ảnh đã mang đến những cảm xúc chân thật nhất cho công chúng.

“Mỏ vàng” đầy tiềm năng

Việc chuyển thể tác phẩm văn học sang điện ảnh ở nước ta đã đạt được thành công từ nhiều năm trước, với những bộ phim nhận được nhiều giải thưởng tại các LHP trong nước và quốc tế. Có thể kể đến Vợ chồng A Phủ (Mai Lộc đạo diễn) giành Bông sen Bạc trong LHP Việt Nam 1973, được chuyển thể từ truyện ngắn hay nhất trong tập Truyện Tây Bắc của nhà văn Tô Hoài; Chuyện của Pao (đạo diễn Ngô Quang Hải) được chuyển thể từ truyện ngắn Tiếng đàn môi sau bờ rào đá của nhà văn Đỗ Bích Thúy, đoạt Giải Cánh diều Vàng của Hội Điện ảnh Việt Nam, Giải đặc biệt tại LHP châu Á - Thái Bình Dương; hay Hương Ga (đạo diễn Cường Ngô) cũng giành giải Cánh diều Vàng, được làm dựa trên tác phẩm Phiên bản của nhà văn Nguyễn Đình Tú...

Cho đến năm 2015, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh được chuyển thể từ truyện dài cùng tên của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh ra mắt khán giả Việt và ngay lập tức “càn quét” tất cả phòng vé Việt, ghi nhận doanh thu kỷ lục ở thời điểm bấy giờ. Khán giả phải xuýt xoa vì bối cảnh làng quê đẹp như trong tranh, xuýt xoa cả vì những nét diễn từ lúc hồn nhiên cho đến khi thể hiện nỗi dằn vặt đầu đời của dàn diễn viên nhí. Trong bối cảnh những bộ phim điện ảnh Việt có kịch bản gốc không quá nhiều đột phá, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh như vén màn cho phong trào đưa tác phẩm văn học Việt Nam đương đại lên màn ảnh rộng.

Tiếp nối thành công ấy, tác phẩm không mấy xa lạ với người mê văn Nguyễn Nhật Ánh là Mắt biếc lại được sản xuất bởi đạo diễn Victor Vũ - cái tên bảo chứng cho chất lượng phim điện ảnh Việt trong suốt nhiều năm qua. Được công chiếu vào cuối năm 2019, bộ phim đã thực sự “khuynh đảo” doanh thu phòng vé toàn quốc. Thành công của Mắt biếc không chỉ dừng lại ở con số “trăm tỉ” mà còn khiến nhiều người nghĩ đến việc phát triển Cố đô Huế thành một phim trường lớn cho phim ảnh và nghệ thuật Việt Nam. Cũng giống như Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh một thời khiến khán giả muốn đặt chân ngay đến Phú Yên, xem Mắt biếc, nhiều người đã ao ước được đến Huế để sống lại những cảm xúc trên màn bạc.

Nhưng không dễ “khai phá”

Có thể thấy, trong khi nhiều bộ phim Việt hiện nay chỉ biết dùng “chiêu trò” để lôi kéo khán giả ra rạp, với kịch bản hài nhạt nhẽo, ngôn từ dung tục, cùng những drama, cảnh nóng… để rồi sau đó nhanh chóng bị lãng quên, thì dòng phim chuyển thể lại khác, khi các tác phẩm gốc vốn đã có sẵn giá trị và chỗ đứng nhất định trong lòng công chúng. Tuy nhiên, không phải bộ phim nào được chuyển thể từ văn học cũng thành công, và đã có không ít cái tên khiến khán giả phải “lắc đầu ngao ngán”. Vậy, đâu là công thức cho thành công của một bộ phim điện ảnh khi được chuyển thể từ một tác phẩm văn học?

Chắc chắn sẽ khó có được công thức cụ thể, nhưng có một yếu tố không thể phủ nhận đó chính là khả năng “hô biến” của biên kịch và đạo diễn. Vì là chuyển thể, nên người làm phim phải tôn trọng tác phẩm văn học gốc, nhưng đồng thời phải không ngừng sáng tạo thêm bằng ngôn ngữ của điện ảnh. Việc khán giả không còn bất ngờ với nội dung tác phẩm cũng là một thử thách với đạo diễn, chính vì thế, họ phải biết cách biến những điều “tuy cũ mà mới”, từ lựa chọn bối cảnh, diễn viên, đến xây dựng tâm lý của nhân vật... 

Chưa dừng lại ở đó, nếu văn học chỉ sử dụng ngôn từ để biểu hiện thì điện ảnh lợi thế hơn khi có hình ảnh, âm thanh, kỹ xảo sinh động cộng với khả năng biểu cảm của diễn viên. Đạo diễn sẽ dùng tất cả các “ngón nghề” của mình để khiến khán giả tin rằng, những nhân vật quen thuộc trong tác phẩm văn học kia đã thật sự bước lên màn ảnh. Thế nhưng, sự sáng tạo của đạo diễn cũng không được phép đi quá giới hạn để không phá hỏng hình tượng nhân vật, cũng như phải phù hợp với tâm lý tiếp nhận của người xem… thì bộ phim mới có thể thành công. Vừa phải tôn trọng tác phẩm văn học, vừa phải tìm cách vượt lên để mang đến những cảm xúc mới cho người xem - không nhiều đạo diễn có thể làm được điều đó.

Tâm lý khán giả cũng là điều khiến cho các nhà làm phim trăn trở khi dấn thân vào dòng phim này. Bởi để vượt qua “cái bóng” quá lớn của tác phẩm gốc là điều rất khó, khi khán giả đã “mặc định” trong tâm trí cái hay, cái đẹp của tác phẩm, của nhân vật. Bởi vậy, khi đến với tác phẩm điện ảnh, nhiều người không chấp nhận các sáng tạo của đạo diễn, chỉ cần một “hạt sạn”, bộ phim sẽ ngay lập tức bị “ném đá”. Chính vì thế, khi chọn tác phẩm văn học để chuyển thể, các nhà làm phim cần tìm hiểu để biết khán giả cần gì, mong gì và để thành công, họ cần phải sáng tạo trên cơ sở đáp ứng kỳ vọng chính đáng của công chúng./.

Tin cùng chuyên mục
U17 Việt Nam và U17 UAE: Trận đấu quyết định tại VCK U17 châu Á 2025

U17 Việt Nam và U17 UAE: Trận đấu quyết định tại VCK U17 châu Á 2025

Vào lúc 22h00 tối 10/4, theo giờ Việt Nam, Đội tuyển U17 Việt Nam sẽ bước vào trận đấu cuối cùng của vòng bảng gặp U17 UAE tại VCK U17 châu Á 2025. Trận đấu này mang tính chất quyết định đến khả năng tiến vào vòng tứ kết của cả hai đội, đồng thời mở ra cơ hội giành vé tham dự U17 World Cup 2025.
Tin nổi bật trang chủ
Đắk Nông: Người dân được tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính sách kịp thời

Đắk Nông: Người dân được tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính sách kịp thời

Kinh tế - Nguyễn Lương - Phương Linh - 1 giờ trước
Ngay từ những tháng đầu năm 2025, Chi nhánh NHCSXH tỉnh Đắk Nông đã tập trung giải ngân nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội, giúp người dân trên địa bàn tỉnh kịp thời có vốn để đầu tư sản xuất, kinh doanh.
Dự án 1 (Chương trình MTQG 1719): Giải quyết những vấn đề cấp thiết để ổn định đời sống cho đồng bào DTTS

Dự án 1 (Chương trình MTQG 1719): Giải quyết những vấn đề cấp thiết để ổn định đời sống cho đồng bào DTTS

Dân tộc - Tôn giáo - Minh Thu - 1 giờ trước
Thực hiện Dự án 1, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn I: từ năm 2021 đến 2025 (Chương trình MTQG 1719), những năm qua, các địa phương đã chú trọng đẩy mạnh hỗ trợ về đất ở, nhà ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt, chuyển đổi nghề..., qua đó, đã giải quyết được những vấn đề cấp thiết, giúp đồng bào DTTS an cư, ổn định đời sống.
Nông dân Quảng Ngãi phấn khởi với giá ớt tăng 10 lần

Nông dân Quảng Ngãi phấn khởi với giá ớt tăng 10 lần

Kinh tế - Anh Trúc - 1 giờ trước
Tại Quảng Ngãi, giá ớt hiện dao động từ 65.000 - 72.000 đồng/kg, mức cao nhất trong nhiều năm trở lại đây.
Bình Dương: Khai giảng lớp bồi dưỡng lý luận chính trị cho đảng viên mới

Bình Dương: Khai giảng lớp bồi dưỡng lý luận chính trị cho đảng viên mới

Tin tức - Duy Chí - 2 giờ trước
Ngày 9/4, Đảng ủy UBND tỉnh Bình Dương khai giảng khóa II Lớp bồi dưỡng lý luận chính trị chính trị dành cho đảng viên mới kết nạp nhiệm kỳ 2020 - 2025. Lớp bồi dưỡng được tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến, với 250 học viên tham gia,
Dự án Hỗ trợ sản xuất giúp đồng bào DTTS thoát nghèo bền vững

Dự án Hỗ trợ sản xuất giúp đồng bào DTTS thoát nghèo bền vững

Dân tộc - Tôn giáo - Minh Thu - 2 giờ trước
Những năm qua, để tạo sinh kế bền vững cho người dân, hầu hết các cấp, các ngành, địa phương trong vùng đồng bào DTTS và miền núi đã tranh thủ phát huy hiệu quả các nguồn lực từ chương trình dự án, chính sách dân tộc cho công tác đào tạo, nâng cao kỹ năng nghề; đặc biệt là triển khai hiệu quả các dự án hỗ trợ sản xuất cho người dân.
Mùa lột quế

Mùa lột quế

Bản tin tổng hợp sáng ngày 9/4 của Báo Dân tộc và Phát triển có những thông tin đáng chú ý sau: Bắc Kạn lung linh sắc màu. Mùa lột quế. Nữ nghệ nhân gắn bó với Ngôi nhà chung. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
U17 Việt Nam và U17 UAE: Trận đấu quyết định tại VCK U17 châu Á 2025

U17 Việt Nam và U17 UAE: Trận đấu quyết định tại VCK U17 châu Á 2025

Thể thao - Hoàng Minh - 4 giờ trước
Vào lúc 22h00 tối 10/4, theo giờ Việt Nam, Đội tuyển U17 Việt Nam sẽ bước vào trận đấu cuối cùng của vòng bảng gặp U17 UAE tại VCK U17 châu Á 2025. Trận đấu này mang tính chất quyết định đến khả năng tiến vào vòng tứ kết của cả hai đội, đồng thời mở ra cơ hội giành vé tham dự U17 World Cup 2025.
Từ 1/7, thông cấp khám chữa bệnh Bảo hiểm y tế không phân biệt địa lý hành chính

Từ 1/7, thông cấp khám chữa bệnh Bảo hiểm y tế không phân biệt địa lý hành chính

Tin tức - Minh Nhật - 5 giờ trước
Theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) có hiệu lực từ ngày 1/7, người tham gia BHYT sẽ có thêm nhiều quyền lợi, trong đó việc thông cấp khám chữa bệnh (KCB) BHYT không phân biệt địa lý hành chính và người bệnh được hưởng BHYT khi đáp ứng điều kiện theo quy định...
Bắc Giang: Gần 60 người nhập viện sau khi ăn cỗ cưới

Bắc Giang: Gần 60 người nhập viện sau khi ăn cỗ cưới

Sức khỏe - Minh Nhật - 5 giờ trước
Sau khi ăn cỗ tại một đám cưới ở xã An Bá (Sơn Động, Bắc Giang), gần 60 người phải nhập viện điều trị với các triệu chứng đau bụng, nôn, chóng mặt, tiêu chảy.
Lễ hội Carnaval đường phố đầy sôi động,

Lễ hội Carnaval đường phố đầy sôi động, "lung linh sắc màu" tại Bắc Kạn

Trang địa phương - Minh Nhật - 5 giờ trước
Lễ hội đường phố “Bắc Kạn lung linh sắc màu” diễn ra tại phố đi bộ Sông Cầu vào đêm 8/4, là dấu ấn đặc biệt chào mừng kỷ niệm 125 năm ngày thành lập tỉnh và các ngày lễ lớn của đất nước.
Chủ tịch Quốc hội kết thúc tốt đẹp chuyến thăm Uzbekistan, tham dự IPU-150

Chủ tịch Quốc hội kết thúc tốt đẹp chuyến thăm Uzbekistan, tham dự IPU-150

Thời sự - PV - 6 giờ trước
Chuyến công tác của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tham dự IPU-150, thăm chính thức Uzbekistan thành công tốt đẹp, góp phần nâng cao vị thế của Quốc hội Việt Nam trong diễn đàn nghị viện đa phương.