Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chủ nhân Giải đặc biệt VinFuture mùa 1: “Làm nghiên cứu đừng ngại thương mại hoá”

PV - 10:32, 20/11/2022

Đó là chia sẻ của GS. Zhenan Bao, chủ nhân Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ của VinFuture mùa đầu tiên, với phát minh da diện tử, trước thềm Lễ trao giải lần thứ 2.

GS Zhenan Bao – Chủ nhân Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ VinFuture mùa 1
GS Zhenan Bao – Chủ nhân Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ VinFuture mùa 1

Tôn vinh những nghiên cứu, phát minh có tính ứng dụng cao; thu hẹp “hố sâu” bất bình đẳng trong khoa học, công nghệ - những tiêu chí khác biệt này, khiến Giải thưởng VinFuture nhanh chóng tạo được tiếng vang trong giới khoa học toàn cầu chỉ sau một thời gian ngắn ra mắt.

Giúp ích cho xã hội là động lực quan trọng nhất của người làm khoa học

- Với nhiều người, da điện tử dường như chỉ có trong phim viễn tưởng. Còn với GS, bà đang ở đâu trên con đường biến điều viễn tưởng đó thành hiện thực, sau khi phát minh của bà được vinh danh tại VinFuture 2021?

Da người có hàng triệu tế bào cảm thụ khác nhau giúp chúng ta có những cảm giác phức tạp khi chạm và phân biệt được các đối tượng. Để da điện tử có thể cảm nhận được như da người, sẽ cần ít nhất hàng trăm, hàng nghìn cảm biến. Đặc biệt, chúng tôi đang phát triển thế hệ da điện tử mới phức tạp hơn nhiều và gần với các chức năng của da người hơn. Bởi thế, dù đã đạt được nhiều bước tiến đột phá nhưng vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Song, tôi tin rằng ngày đó không còn xa.

- Có vẻ nghiên cứu không tiến triển nhanh như kỳ vọng. Bà và các cộng sự gặp phải những khó khăn gì?

Không hẳn như thế. Chúng tôi đã theo đuổi dự án da điện tử hơn 10 năm và đã vượt qua rất nhiều thách thức. Đối với thiết bị điện tử dạng cấy ghép, có thể phải mất nhiều năm. Đây là lý do tại sao chúng tôi đang nghiên cứu phát triển thiết bị theo dõi không xâm lấn có thể gắn vào bề mặt cơ thể người để đẩy nhanh tiến trình. Hiện, việc thử nghiệm một số cảm biến đã được thực hiện trên người để cung cấp thông tin cho quá trình ra quyết định điều trị của bác sĩ.

Tương tự, chúng tôi đã mất 4 năm cho dự án đo lường các chất dẫn truyền thần kinh trong não và ruột. Không dễ dàng để đưa các cảm biến vào một môi trường rất phức tạp như ruột, nơi có rất nhiều hóa chất khác nhau. Cảm biến cũng phải rất mềm để không gây ra bất kỳ xáo trộn nào đối với chức năng sinh học và hành vi tự nhiên của cơ thể.

Hiện, chúng tôi đã thực hiện được phép đo trên động vật và phải mất khá nhiều thời gian để thử nghiệm trên người. Mục tiêu cuối cùng là tạo ra các công nghệ ít xâm lấn để “đo” tâm trạng con người, chẳng hạn như mức độ lo lắng hay trầm cảm, từ mồ hôi hoặc dịch mô dưới da.

- Khả năng thương mại hóa của các công nghệ này ra sao, thưa bà? Bà có ngại không khi đề cập đến chuyện nhà khoa học làm thương mại?

Tại sao lại phải ngại khi mà các nghiên cứu suy cho cùng cũng là để phục vụ con người? Với các nghiên cứu ứng dụng, thước đo hiệu quả nằm ở khả năng thương mại hóa.

Tôi bước chân vào con đường nghiên cứu một phần vì đam mê khám phá, nhưng động lực quan trọng hơn là để tạo ra những phát minh hữu ích cho xã hội. Như các bạn biết, tôi có 2 công ty khởi nghiệp để đưa những thành quả nghiên cứu liên quan đến da điện tử đến với công chúng.

GS Bao và GS Friend tại Lễ trao giải VinFuture mùa 1
GS Bao và GS Friend tại Lễ trao giải VinFuture mùa 1

VinFuture đi đầu trong việc thu hẹp bất bình đẳng giới trong khoa học

- Quan điểm của bà tương đồng với triết lý của giải thưởng VinFuture, đó là khoa học phụng sự nhân loại. Với bà, việc giành Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ có sáng tạo đột phá có ý nghĩa như thế nào?

Có rất nhiều ứng cử viên xứng đáng và tôi cảm thấy rất may mắn, vinh dự và cũng bất ngờ nữa khi được chọn.

Thế giới có nhiều giải thưởng, có giải thậm chí tuổi đời lên tới gần trăm năm, nhưng không nhiều phụ nữ được trao giải. Đối với người làm khoa học, giải thưởng không phải là mục tiêu, nhưng đó là sự ghi nhận quan trọng.

Xã hội ngày nay đã nhìn nhận đầy đủ hơn về những đóng góp của phụ nữ đối với khoa học và công nghệ, nhưng vẫn còn rất nhiều việc phải làm để lấp đầy “hố sâu” bất bình đẳng giới. Tôi rất vui vì VinFuture đã đi đầu trong sứ mệnh đó. Tiêu chí khác biệt cũng là lý do giúp Giải thưởng VinFuture dù mới ra đời nhưng cũng đã tạo được tiếng vang trong cộng đồng khoa học toàn cầu.

- Sau mùa 1 rất thành công, GS nghĩ sao về chủ đề của Giải thưởng VinFuture mùa 2?

Covid-19 đã gây tổn thất nghiêm trọng cho toàn cầu. Nhu cầu cấp bách và thách thức lớn nhất của thế giới hiện nay là các vấn đề về năng lượng, môi trường và sức khỏe. Bởi thế, chủ đề “Hồi sinh và Tái thiết” mà VinFuture chọn cho mùa 2 có ý nghĩa đạc biệt và truyền cảm hứng cho các nhà khoa học trên thế giới nhằm đưa ra những nghiên cứu, phát minh giúp nhân loại phục hồi sau đại dịch.

- Từ một cô gái nhút nhát nay trở thành một nhà khoa học có ảnh hưởng quốc tế, chủ nhân của Giải thưởng VinFuture danh giá, bà có lời khuyên gì cho các nhà khoa học trẻ?

Một thành tựu khoa học, công nghệ đột phá thường là sản phẩm của quá trình nghiên cứu, phát triển suốt nhiều năm chứ không phải một sớm một chiều. Bởi thế, tôi muốn nói rằng các bạn hãy tự tin với bản thân và lạc quan vì chỉ cần kiên trì theo đuổi đam mê của mình thì những điều tuyệt vời sẽ đến.

- Xin cảm ơn bà!

GS. Zhenan Bao, người Mỹ gốc Trung Quốc, đang công tác tại Đại học Stanford (Mỹ), là 1 trong 3 nhà khoa học giành Giải đặc biệt VinFuture lần thứ nhất cho phát minh da diện tử.

Da điện tử được GS. Bao và các cộng sự phát triển từ các lớp nhựa bán dẫn công nghệ cao, có thể co giãn, bắt chước khả năng uốn cong và chữa lành như da thật, đồng thời có cảm biến nhiệt độ, có cảm giác đau đến não, có khả năng phân huỷ sinh học và thân thiện với môi trường. Phát minh đột phá này mở ra cơ hội phục hồi chức năng hiệu quả cho hàng triệu người khuyết tật trên thế giới.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Công nghệ ánh sáng Drone lần đầu tiên xuất hiện tại Bình Định

Công nghệ ánh sáng Drone lần đầu tiên xuất hiện tại Bình Định

Bình Định sẽ bắn pháo hoa, trình diễn ánh sáng bằng Drone trong Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Mừng Đảng - Mừng Xuân 2025” và “Mở kết nối thật cùng Quy Nhơn” chào mừng 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (03/02/1930 - 03/02/2025) và đón chào năm Ất Tỵ 2025.
Tin nổi bật trang chủ
Đà Nẵng vào tốp 10 điểm đến ẩm thực thế giới năm 2025

Đà Nẵng vào tốp 10 điểm đến ẩm thực thế giới năm 2025

Trang địa phương - Minh Nhật - 2 giờ trước
Cẩm nang ẩm thực nổi tiếng Michelin Guide vừa công bố danh sách 10 điểm đến ẩm thực hấp dẫn nhất năm 2025, trong đó thành phố Đà Nẵng, Việt Nam là cái tên mới đáng chú ý với hải sản tươi ngon và các món ăn đậm đà bản sắc địa phương.
Gần 10.700 doanh nghiệp

Gần 10.700 doanh nghiệp "khởi động" trong năm mới

Tin tức - Anh Trúc - 2 giờ trước
Trong tháng đầu năm 2025, cả nước có gần 10.700 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng vốn đăng ký gần 94.100 tỉ đồng.
Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum dự Lễ ra quân xây dựng nông thôn mới cùng với đồng bào Xơ Đăng ở xã Đăk Kôi

Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum dự Lễ ra quân xây dựng nông thôn mới cùng với đồng bào Xơ Đăng ở xã Đăk Kôi

Trang địa phương - Ngọc Chí - 2 giờ trước
Sáng 6/2, tại thôn Kon Rlong, xã Đăk Kôi, UBND huyện Kon Rẫy (Kon Tum) tổ chức Lễ ra quân xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Kon Tum Dương Văn Trang và lãnh đạo tỉnh, huyện đã đến dự Lễ cùng với đồng bào Xơ Đăng ở xã Đăk Kôi.
Tuyên Quang thu hút khách du lịch tâm linh dịp đầu xuân

Tuyên Quang thu hút khách du lịch tâm linh dịp đầu xuân

Trang địa phương - Minh Nhật - 3 giờ trước
Tuyên Quang có rất nhiều ngôi đền, ngôi chùa lớn nhỏ với hàng trăm năm tuổi, nhiều đền đã được công nhận là di tích cấp Quốc gia. Dịp đầu xuân năm mới Ất Tỵ 2025, nhiều điểm du lịch tâm linh trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang đã thu hút hàng chục nghìn du khách đến tham quan, vãn cảnh.
Kinh tế số Việt Nam tăng trưởng nhanh nhất khu vực

Kinh tế số Việt Nam tăng trưởng nhanh nhất khu vực

Thời sự - PV - 3 giờ trước
Chiều 6/2, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số chủ trì Phiên họp lần thứ 10 tổng kết hoạt động của Ủy ban và Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia năm 2024, phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2025.
Tết Gạ Ma O trên bản Hà Nhì

Tết Gạ Ma O trên bản Hà Nhì

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 6/2/2025, có những thông tin đáng chú ý sau: “Lễ hội Vật đuổi giải Đình Vĩnh Mộ” là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia . Khai bút đầu năm: Gìn giữ truyền thống, tiếp bước tương lai. Tết Gạ Ma O trên bản Hà Nhì. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Ngày

Ngày "vía" Thần Tài và cảnh báo rủi ro giá vàng tăng vọt

Xã hội - Minh Nhật - 5 giờ trước
Theo cảnh báo của nhiều chuyên gia, người dân không nên đổ xô đi mua vàng nhân ngày “vía” Thần Tài do giá vàng thường bị đẩy lên rất cao. Thế nhưng, bất chấp giá vàng trong nước tăng liên tục kể từ sau Tết Nguyên đán, rất nhiều người dân vẫn tìm đến vàng để mong vận may.
Độc đáo Lễ hội Đúc Bụt “cướp chiếu” cầu may ở Vĩnh Phúc

Độc đáo Lễ hội Đúc Bụt “cướp chiếu” cầu may ở Vĩnh Phúc

Sắc màu 54 - Minh Nhật - 5 giờ trước
Ngày 5/2/2025 (mùng 8 tháng Giêng Ất Tỵ), Lễ hội Đúc Bụt (hay còn gọi là Lễ hội Cướp chiếu) khai mạc tại cụm di tích Đình Cả, làng Phù Liễn, xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc, thu hút hàng nghìn người dân địa phương và du khách tham dự.
Hội nghị giữa hai Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ và Quốc hội chuẩn bị kỳ họp bất thường lần thứ 9

Hội nghị giữa hai Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ và Quốc hội chuẩn bị kỳ họp bất thường lần thứ 9

Thời sự - PV - 5 giờ trước
Sáng 6/2, tại Nhà Quốc hội, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì Hội nghị Ban Thường vụ Đảng uỷ Chính phủ với Ban Thường vụ Đảng uỷ Quốc hội về kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV.
Bộ Y tế thông tin về đợt dịch cúm mùa bùng phát tại Nhật Bản

Bộ Y tế thông tin về đợt dịch cúm mùa bùng phát tại Nhật Bản

Sức khỏe - Minh Nhật - 6 giờ trước
Thông tin liên quan đến đợt bùng phát dịch cúm mùa tại Nhật Bản cũng như tại một số khu vực trên thế giới, Bộ Y tế cho biết, Bộ đang tiếp tục theo dõi, bám sát diễn biến tình hình dịch bệnh trong nước và trên thế giới để có khuyến cáo kịp thời.
Tham khảo bài cúng ngày vía Thần Tài

Tham khảo bài cúng ngày vía Thần Tài

Văn hóa dân tộc - Anh Trúc - 8 giờ trước
Bài cúng ngày vía Thần Tài có ý nghĩa quan trọng trong đời sống tâm linh và tín ngưỡng của người Việt, đặc biệt là với những người làm kinh doanh, buôn bán.