Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bảo tồn tiếng nói, chữ viết của đồng bào DTTS

PV - 10:58, 03/08/2022

Cùng với các lễ hội, nghề truyền thống, tiếng nói và chữ viết của đồng bào các (DTTS trên địa bàn tỉnh Đồng Nai được xem là nét văn hóa đặc trưng, góp phần tạo nên bản sắc văn hóa Việt Nam nói chung, Đồng Nai nói riêng.

Các em học sinh vùng đồng bào Chăm ở xã Bình Sơn, huyện Long Thành tham gia lớp học chữ của dân tộc. (Ảnh: L.Na)
Các em học sinh vùng đồng bào Chăm ở xã Bình Sơn, huyện Long Thành tham gia lớp học chữ của dân tộc. (Ảnh: L.Na)

Công tác bảo tồn và phát triển tiếng nói, chữ viết của đồng bào các DTTS ở Đồng Nai những năm qua luôn được sự quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện của các cấp chính quyền từ tỉnh đến cơ sở.

Nhiều đơn vị, cá nhân tham gia

Thời gian qua, Đồng Nai đã có nhiều chủ trương, chính sách bảo tồn và phát huy tiếng nói, chữ viết của đồng bào các DTTS. Trong đó, có xây dựng kế hoạch tổ chức lớp dạy tiếng nói, chữ viết cho đồng bào dân tộc Chăm, Khmer; hỗ trợ kinh phí, tạo điều kiện để các cơ sở Hoa ngữ ở địa phương hoạt động; phát sóng chương trình truyền hình dân tộc - tiếng Hoa, tiếng Chơ ro và bản tin tiếng Hoa trên Đài PT-TH Đồng Nai.

“Ban Dân tộc mong muốn Người có uy tín ở các địa phương tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức trong đồng bào DTTS. Trong đó, tuyên truyền để các cá nhân cùng tham gia lưu giữ tiếng nói, chữ viết; các gia đình hiến, tặng các hiện vật của đồng bào DTTS để trưng bày tại nhà văn hóa… Tuyên truyền để bà con hiểu rằng, họ vừa là chủ thể sáng tạo văn hóa, vừa là người thụ hưởng, vừa là người giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa tốt nhất”.

Ông Nguyễn Văn KhangTrưởng ban Dân tộc tỉnh Đồng Nai

Bên cạnh đó, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch đã chỉ đạo Thư viện tỉnh thực hiện bổ sung các tài liệu tác phẩm văn học dân tộc; tài liệu nghiên cứu về lịch sử phát triển văn hóa, vùng miền các dân tộc; từ điển tra cứu ngôn ngữ các dân tộc. Ngoài ra, Thư viện tỉnh thường xuyên bổ sung và luân chuyển sách, báo, tạp chí về vùng đồng bào DTTS, phục vụ nhu cầu nghiên cứu, học tập và giải trí của bà con.

Để lưu truyền tiếng mẹ đẻ cho con cháu, nhiều người dân vùng đồng bào DTTS tự mở các lớp dạy tiếng nói và chữ viết cho con em dân tộc mình ở các cơ cở Hoa văn hay các trường song ngữ Việt - Hoa. Một số cá nhân đã xây dựng bộ chữ viết dân tộc như: Ông Đô Hô Sên, ông Mohamad Amin dạy chữ Chăm tại Thánh đường Hồi giáo Chăm (xã Bình Sơn, huyện Long Thành); anh Điểu Tám mở lớp dạy chữ viết của người Chơ ro ở ấp Tín Nghĩa (xã Xuân Thiện, huyện Thống Nhất); anh Điểu Bình (xã Túc Trưng, huyện Định Quán) sưu tầm ngôn ngữ của người Chơ ro giới thiệu trên trang Facebook cá nhân…

Mặc dù không trực tiếp dạy chữ Chơ ro, song anh Điểu Bình (ngụ tại xã Túc Trưng, huyện Định Quán) đã thành lập Facebook Pa lây Jro để lưu giữ văn hóa và ngôn ngữ của đồng bào. Trên trang cá nhân, anh thường xuyên sưu tầm ngôn ngữ của người Chơ ro, đối sánh với ngôn ngữ tiếng Việt và giới thiệu rộng rãi đến cộng đồng.

Anh Bình bộc bạch: “Người Chơ ro hiện nay giao tiếp chủ yếu bằng tiếng Việt. Chỉ khi ở nhà bà con mới nói chuyện với nhau bằng ngôn ngữ của dân tộc. Bằng cách giới thiệu đối sánh ngôn ngữ Chơ ro - tiếng Việt qua mạng xã hội, tôi hy vọng con em đồng bào sẽ nâng cao vốn tiếng của dân tộc mình”.

Cần có đề án khôi phục…

Nói về bảo tồn chữ viết và văn hóa dân tộc, Trưởng phòng Dân tộc huyện Thống Nhất Nguyễn Đức Cường chia sẻ: “Hiện nay ở xã Xuân Thiện có anh Điểu Tám (người Chơ ro) đang mở lớp dạy chữ của đồng bào cho các em học sinh. Việc làm này xuất phát từ ý thức bảo tồn tiếng nói, chữ viết của anh Tám chứ chưa hình thành hệ thống. Tôi cho rằng, cần phải có đề án khôi phục lại tiếng nói, chữ viết cho bà con, nhất là những dân tộc địa phương ở Đồng Nai; đa dạng hóa hình thức sử dụng tiếng dân tộc, nhất là hình thức tuyên truyền tiếng dân tộc qua các phương tiện thông tin”.

Các em học sinh vùng đồng bào Chăm ở xã Bình Sơn (huyện Long Thành) tham gia lớp học chữ của dân tộc
Các em học sinh vùng đồng bào Chăm ở xã Bình Sơn (huyện Long Thành) tham gia lớp học chữ của dân tộc
Trưởng ban Dân tộc tỉnh Nguyễn Văn Khang cho biết, Đồng Nai là tỉnh có đa dân tộc sinh sống, tạo nên sự đa dạng và phong phú về văn hóa. Từ năm 2018, Ban Dân tộc tỉnh đã có kế hoạch nghiên cứu Latinh hóa chữ viết của đồng bào các DTTS. Một mặt để bảo tồn chữ viết, mặt khác để lưu giữ, truyền lại văn hóa, bản sắc của đồng bào cho thế hệ trẻ hôm nay. Hiện một số đồng bào DTTS trên địa bàn Đồng Nai có tiếng nói, nhưng không có chữ viết, như: Đồng bào Chơ ro, đồng bào Chăm…

“Chúng tôi đang nghiên cứu và sẽ có kế hoạch phối hợp với các nhà khoa học, nhà văn hóa tiến hành nghiên cứu, Latinh hóa chữ viết của các dân tộc. Thời gian tới, chúng tôi sẽ thực hiện đăng ký “đề tài” này với UBND tỉnh để thực hiện, cụ thể hóa tiếng nói, chữ viết của đồng bào DTTS. Qua đó, bảo tồn và phát huy giá trị trong đời sống đồng bào hôm nay”, ông Khang nói.

Cũng theo ông Khang, ngoài tiếng nói, chữ viết, việc bảo tồn và phát huy các giá trị vật thể, phi vật thể của đồng bào DTTS cũng được các cấp, các ngành quan tâm. Tại các nhà văn hóa dân tộc hiện đã xây dựng nhưng trong các nhà truyền thống chưa có nhiều hiện vật để trưng bày. Rất nhiều hiện vật còn nằm rải rác trong gia đình các dân tộc. Do đó, rất cần sự chung tay của bà con cùng chính quyền bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của dân tộc.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Thắp lửa văn hóa, dựng bản du lịch ở vùng đồng bào DTTS Quảng Ninh

Thắp lửa văn hóa, dựng bản du lịch ở vùng đồng bào DTTS Quảng Ninh

Là vùng đất giàu bản sắc với cộng đồng các DTTS cùng sinh sống, huyện Bình Liêu (Quảng Ninh) đang đẩy mạnh bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch cộng đồng. Trong đó, mô hình xây dựng bản văn hóa dân tộc Tày tại thôn Bản Cáu (xã Lục Hồn) và bản văn hóa dân tộc Sán Chỉ tại thôn Lục Ngù (xã Húc Động) đang được đẩy mạnh triển khai khẩn trương, hướng tới gìn giữ di sản và nâng cao đời sống người dân vùng cao.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng dự Lễ khởi công tuyến cao tốc huyết mạch qua Thái Bình, Nam Định

Thủ tướng dự Lễ khởi công tuyến cao tốc huyết mạch qua Thái Bình, Nam Định

Sáng 12/5, tại tỉnh Thái Bình, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Lễ khởi công Dự án cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng đoạn qua tỉnh Nam Định, Thái Bình theo phương thức PPP và Dự án khu công nghiệp Hưng Phú.
Vun đắp tình hữu nghị Việt Nam-Belarus ngày càng bền chặt

Vun đắp tình hữu nghị Việt Nam-Belarus ngày càng bền chặt

Thời sự - PV - 1 giờ trước
Trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Belarus, chiều tối 11/5 (giờ địa phương), Tổng Bí thư Tô Lâm cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã có cuộc gặp Hội hữu nghị và giao lưu văn hóa với nước ngoài của Belarus, Hội hữu nghị Belarus-Việt Nam và các cựu chuyên gia Belarus đã từng giúp đỡ Việt Nam.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự Đại hội Đảng bộ cấp cơ sở đầu tiên của Đảng bộ Quốc hội

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự Đại hội Đảng bộ cấp cơ sở đầu tiên của Đảng bộ Quốc hội

Thời sự - PV - 2 giờ trước
Chiều 11/5, tại Nhà Quốc hội, Đảng bộ Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội tổ chức Đại hội lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đây là Đại hội Đảng bộ cấp cơ sở đầu tiên của Đảng bộ Quốc hội. Bí thư Đảng ủy Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự và phát biểu chỉ đạo Đại hội.
Tổng Bí thư Tô Lâm: Vun đắp tình hữu nghị Việt Nam-Belarus ngày càng bền chặt

Tổng Bí thư Tô Lâm: Vun đắp tình hữu nghị Việt Nam-Belarus ngày càng bền chặt

Thời sự - PV - 2 giờ trước
Trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Belarus từ 11-12/5/2025, chiều 11/5 (giờ địa phương), Tổng Bí thư Tô Lâm cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã có cuộc gặp Hội hữu nghị và giao lưu văn hóa với nước ngoài của Belarus, Hội hữu nghị Belarus-Việt Nam và các cựu chuyên gia Belarus đã từng giúp đỡ Việt Nam.
Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân bắt đầu thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Belarus

Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân bắt đầu thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Belarus

Thời sự - PV - 2 giờ trước
Sau khi kết thúc tốt đẹp các hoạt động trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Liên bang Nga và dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, chiều 11/5 (giờ địa phương), Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân Ngô Phương Ly cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã đến Sân bay Minsk, Belarus, thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Belarus từ ngày 11-12/5, theo lời mời của Tổng thống Cộng hòa Belarus Aleksandr Lukashenko.
Viết tiếp những trang sử mới trong quan hệ Việt Nam-Liên bang Nga

Viết tiếp những trang sử mới trong quan hệ Việt Nam-Liên bang Nga

Thời sự - PV - 2 giờ trước
Lịch sử đã chứng kiến tình đoàn kết hữu nghị và hợp tác bền chặt giữa hai đất nước Việt Nam-Liên bang Nga. Kết quả chuyến thăm chính thức Liên bang Nga và tham dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại của Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã khắc họa đậm nét hơn mối quan hệ gắn bó, thân tình, tạo nền tảng vững chắc thực hiện hiệu quả định hướng lớn của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Liên bang Nga trong giai đoạn hợp tác mới.
Nét văn hóa đặc sắc trong Lễ cưới của người Cơ Tu

Nét văn hóa đặc sắc trong Lễ cưới của người Cơ Tu

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 9/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Lễ hội Văn hóa - Du lịch biển Khánh Hòa năm 2025. Chùa cổ Chúc Thánh Hội An. Nét văn hóa đặc sắc trong Lễ cưới của người Cơ Tu. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Cốt lõi để xây dựng một nền văn hóa giàu bản sắc (Bài 1)

Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Cốt lõi để xây dựng một nền văn hóa giàu bản sắc (Bài 1)

Phóng sự - Vàng Ni - Vân Long - 2 giờ trước
Ẩn hiện sau những tiếng ê a tụng kinh Nôm nơi bản nhỏ, đến dáng đứng tự tin của những hậu duệ Bàn Vương trên bục giảng đại học trong và ngoài nước, tinh thần ham học đã trở thành phẩm chất bền bỉ, vượt qua mọi thử thách của thời gian. Không chỉ là một đức tính quý báu, tinh thần ấy từng bước kết tinh, thấm sâu vào cốt lõi văn hóa Dao, tạo nên một nền văn hóa đậm đà bản sắc, được dựng xây từ khát vọng chinh phục tri thức của nhiều thế hệ.
Lan tỏa tinh thần Phật giáo Việt Nam từ Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc: Tiếp tục khẳng định quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo (Bài cuối)

Lan tỏa tinh thần Phật giáo Việt Nam từ Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc: Tiếp tục khẳng định quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo (Bài cuối)

Dân tộc - Tôn giáo - Sỹ Hào - 2 giờ trước
Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc (LHQ) không chỉ là ngày hội của những người có tín ngưỡng Phật giáo mà còn là cơ hội lớn cho sự giao lưu gặp gỡ giữa những người yêu hòa bình, kính trọng các giá trị nhân bản của con người. Thông qua việc tổ chức thành công Đại lễ, Việt Nam tiếp tục khẳng định quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, phù hợp với pháp luật và thông lệ quốc tế, đáp ứng nguyện vọng tín ngưỡng, tôn giáo của mỗi cá nhân.
Góc khuất từ những căn “nhà tình thương” ở Đăk Tô: Nhiều vấn đề cần làm sáng tỏ (Bài 4)

Góc khuất từ những căn “nhà tình thương” ở Đăk Tô: Nhiều vấn đề cần làm sáng tỏ (Bài 4)

Pháp luật - Ngọc Chí - 2 giờ trước
Việc hỗ trợ xây dựng “nhà tình thương” do bà Nguyễn Thị Kim Thảo (đại diện doanh nghiệp K. Ngọc) và bà Y Phím không chỉ gói gọn trong địa bàn xã Đăk Trăm, huyện Đăk Tô mà còn lan rộng đến địa bàn huyện Tu Mơ Rông (Kon Tum), nơi có hơn 95% đồng bào DTTS sinh sống. Điều mà người dân mong muốn hiện nay là các cơ quan chức năng tỉnh Kon Tum vào cuộc quyết liệt để làm sáng tỏ vấn đề, bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người dân, nhất là người đồng bào DTTS.
Đồng Nai: Tăng cường hiệu quả vốn vay ưu đãi

Đồng Nai: Tăng cường hiệu quả vốn vay ưu đãi

Kinh tế - Phương Linh - 2 giờ trước
Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng hội nhập và phát triển mạnh mẽ, công tác giảm nghèo và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân tại tỉnh Đồng Nai luôn là ưu tiên hàng đầu của chính quyền địa phương. Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tỉnh Đồng Nai đã đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai các chương trình tín dụng ưu đãi, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội và giảm nghèo bền vững.
Bảo tồn múa phồn thực trong Lễ hội Rija Nưgar

Bảo tồn múa phồn thực trong Lễ hội Rija Nưgar

Sắc màu 54 - Thái Sơn Ngọc - 2 giờ trước
Chiều ngày 10/5/2025, tại làng Chăm Bỉnh Nghĩa thuộc xã Bắc Sơn, huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận, Ban Phong tục thôn tổ chức Lễ hội Rija Nưgar đón mừng năm mới theo Chăm lịch. Nét độc đáo của Bỉnh Nghĩa là trong nghi lễ Rija Nưgar có hai tiểu lễ ở các làng khác không có, đó là hát đối đáp nam nữ (Adaoh pasa) và múa phồn thực (Tamia klai kluk) do các vị chức sắc và người dân tham gia thực hiện. Nghi lễ múa phồn thực thể hiện tư duy cặp đôi, âm dương hòa hợp, khát vọng về sự sinh sôi nảy nở của vạn vật.