Nằm bên hồ Thác Bà thơ mộng với hàng trăm hòn đảo lớn nhỏ xanh mướt, Ngòi Tu mang hình ảnh thanh bình và nguyên sơ. Những nếp nhà sàn ba gian vẹn nguyên nét mộc mạc, đồi sắn xanh bát ngát, những con đường đất với lối mòn hoang sơ…; Không chỉ là nơi dừng chân lý tưởng của du khách có đam mê chinh phục những cung đường đèo núi, Ngòi Tu còn thu hút bởi những giá trị truyền thống văn hóa lâu đời của đồng bào dân tộc Dao sinh sống ở đây.
Khách du lịch biết đến Ngòi Tu đã hơn 20 năm nay từ hoạt động tham quan trên hồ Thác Bà. Bởi khi đến đây, du khách được rong ruổi qua những con đường đồi, tự mình khám phá bản làng. Hoặc lênh đênh trên hồ Thác Bà, đắm mình trong dòng nước xanh mát và thưởng thức món cá nướng thơm nức do chính họ câu được.
Đêm xuống, dưới mái nhà sàn truyền thống, du khách cùng gia chủ sẽ ngồi quây quần, thưởng thức những món ăn rất thân thuộc với đồng bào miền núi như măng xào, cá rán, nộm hoa chuối rừng, thịt lợn rừng nướng… luôn “được lòng” những vị khách khó tính nhất. Sau bữa tối, bên ánh lửa bập bùng, du khách còn được hòa mình vào những điệu múa và làn điệu dân ca ngọt ngào, uyển chuyển từ những cô gái Dao trong trang phục váy áo rực rỡ sắc màu.
Anh Gianmarco Politi, một du khách người Ý chia sẻ: “Tôi thực sự ấn tượng với cách người dân nơi đây đón tiếp chúng tôi, rất cởi mở và thân thiện. Chúng tôi đã có một chuyến hành trình dài qua nhiều tỉnh miền núi và Ngòi Tu là điểm đến cuối cùng. Ngòi Tu mang đến cho tôi một không gian nghỉ ngơi rất yên bình mà không phải ở đâu cũng có được”.
Ở Ngòi Tu, người dân chủ yếu sống bằng nghề trồng lúa, ngô. Từ khi có khách tới khám phá, một số hộ chuyển hướng sang làm du lịch cộng đồng. Từ ngày làm du lịch cộng đồng, kinh tế của một số hộ trong thôn khá lên trông thấy. Ngoài làm du lịch, hầu hết các hộ đều trồng rừng hoặc đi hồ đánh cá để kiếm thêm thu nhập. Du lịch cũng tạo cho người dân trong thôn công việc ổn định, giảm hẳn tình trạng bỏ làng đi làm ăn xa.
Chị Tướng Thị Mơ, con gái của ông Tướng Văn Bội-một trong những người làm du lịch đầu tiên tại xã Vũ Linh, sau khi kết thúc chương trình học ngành đầu bếp, chị trở về làm đầu bếp chính cho gia đình. Mỗi tháng, chị Mơ thu nhập từ việc nấu ăn và làm du lịch tại nhà khá ổn định. Công việc tiếp xúc với người nước ngoài thường xuyên giúp cho trình độ nói tiếng Anh của chị rất thành thạo. Ngoài ra, việc được tự mình đưa văn hóa của người dân tộc Dao đến với bạn bè quốc tế là điều khiến chị vô cùng tự hào.
Ngoài những hộ gia đình làm du lịch cộng đồng, trên địa bàn thôn Ngòi Tu, Công ty Lavie Vũ Linh đã đầu tư xây dựng khu du lịch sinh thái, liên kết với các hộ làm du lịch cộng đồng, qua đó tạo việc làm cho rất nhiều bà con trong thôn.
Đặc biệt, từ làm du lịch, người dân rất có ý thức học tiếng Anh, tin học để giao tiếp và ứng dụng nhằm khai thác khách du lịch và kết nối với các trang quảng cáo du lịch, thúc đẩy hình ảnh của Ngòi Tu trên bản đồ du lịch Việt Nam.
Hiện nay, xã và huyện đang có định hướng, xây dựng kế hoạch nhằm thúc đẩy phát triển du lịch ở Ngòi Tu và một số thôn, bản khác theo hướng tập trung hơn. Trong đó, chú trọng xây dựng mối liên kết giữa các hộ làm du lịch trong thôn và các thôn lân cận thành làng du lịch; tiếp tục khuyến khích các hộ dân tham gia làm du lịch, tạo ra các sản phẩm du lịch. Ngoài ra, địa phương định hướng cho bà con cách làm du lịch theo hướng chuyên nghiệp hóa, kết hợp bảo tồn và quảng bá văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc.
HƯƠNG GIANG