Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Bản hương ước đặc biệt

Việt Thắng - Khánh An - 17:38, 14/02/2022

Về bản Boong, xã Lạng Khê, huyện Con Cuông (Nghệ An), gặp bất kỳ ai cũng thuộc vanh vách bản hương ước của bản, dù nó đã qua 4 lần sửa đổi. 30 năm qua bản hương ước đặc biệt này ra đời, hơn 100 hộ dân bản Boong, nhất là lớp trẻ sống trong yên bình, không một ai vướng vào tệ nạn…

Bản Boong đạt danh hiệu bản văn hoá
Bản Boong đạt danh hiệu bản văn hoá

“Lệ làng” bảo vệ bản

Ông Lô Văn Quang, một người dân của bản Boong kể, từ mấy chục năm nay, đường làng, ngõ bản luôn sạch sẽ, dẫu ngày trước toàn là đường đất. “Vì ai cũng có ý thức giữ gìn vệ sinh, ai cũng có trách nhiệm xây dựng bản văn minh, bảo vệ bản an toàn”, ông Quang nói. Cũng theo ông Quang, năm 1990, bấy giờ ông được bà con bầu làm Phó Trưởng bản, ông là một trong những người chấp bút để xây dựng hương ước của bản Boong. Hồi đó, bản hương ước chỉ có 5 điều, 10 khoản, cơ bản là quy định về việc chăn thả, nuôi nhốt trâu bò, lợn gà, vệ sinh bản làng…

Ông Quang cho biết: “Ngày xưa, bà con toàn nhốt trâu, bò, lợn, gà dưới sàn nhà, rất mất vệ sinh rồi dẫn đến bệnh tật. Hoặc, thả rông trâu bò, phá hoại hoa màu của nhau, dẫn đến mâu thuẫn trong bản. Từ ngày có hương ước, bà con răm rắp tuân theo”.

Ông Lô Văn Quang, một trong những người chấp bút xây dựng hương ước bản Boong
Ông Lô Văn Quang, một trong những người chấp bút xây dựng hương ước bản Boong

Nét mặt ông Quang phấn chấn hơn, điệu bộ nghiêm trang như thể sắp công bố một điều gì đó rất hệ trọng. “Năm 1997, tện nạn ma túy tấn công các huyện vùng cao của Nghệ An. Mấy bản quanh bản Boong ngày một nhiều thanh niên nghiện ngập. Bản Boong lập tức bổ sung thêm 5 điều vào hương ước, rằng: Các hộ dân không được để con cái nghiện ma túy, không tham gia buôn bán ma túy. Nếu trường hợp bị nghiện phải tự bỏ tiền để cai nghiện để giảm gánh nặng cho xã hội, trường hợp nghiện nặng mới được đưa đi cai nghiện. 100% người dân đã tham gia ký bổ sung hương ước, họ hồ hởi ký là vì ai cũng muốn con em mình được bảo vệ, không bị dính vào tệ nạn nguy hiểm này”.

Hương ước của bản Boong lại thêm một lần sửa đổi, mục đích cũng không ngoài việc bảo vệ đời sống dân bản, phòng tránh ngay từ đầu tệ nạn mới xuất hiện. Số là ngày càng có nhiều tàu khai thác vàng trên sông Lam, đoạn chảy qua xã Lạng Khê. Người tứ xứ về khai thác vàng, kéo theo tệ nạn mại dâm. Bà con bản Boong lại thêm một lần ký bổ sung hương ước: Đàn bà, con gái trong bản không được bán dâm. Ai vi phạm phải phạt bằng tiền và phải xin lỗi cộng đồng.

“Hương ước đã bảo vệ bản Boong của ta như thế đó. Không một ai nghiện ngập, buôn bán ma túy, mua bán dâm… trong lúc các bản xung quanh đều bị tệ nạn ma túy, mại dâm tấn công ghê lắm. Ngay cả việc thanh niên nhuộm tóc xanh, đỏ cũng được hương ước quy định cấm”, ông Quang tỏ ra rất phấn khởi.

Năm 2017, trước tình trạng thanh niên đi làm ăn xa trở về có chiều hướng lai căng về đầu tóc, ăn mặc, tác phong, bản hương ước của bản lại được sửa đổi thêm lần nữa. Theo ông Quang, các bậc cha anh không khắt khe với con trẻ, các cháu phải tiếp thu cái mới, cái đẹp nhưng cũng phải biết nâng niu, trân trọng và giữ gìn nét văn hóa truyền thống. Cho nên khi hương ước có thêm quy định về đầu tóc, trang phục của thanh niên trong bản, thì bà con mừng vui lắm.

Ông kể: Năm 2018, cháu Lô Văn T. đi làm ăn xa, trở về với mái tóc vàng hoe. Chưa đến cổng bản, bố cháu T. đã nhận được điện thoại của một người dân báo tin, liền phóng xe ra đầu bản, đưa cho con 500.000 đồng, yêu cầu đi nhuộm lại tóc đen mới được về nhà. Cháu T. sau khi được bố giải thích, thì vui vẻ làm theo và hứa không bao giờ “tái phạm” nữa.

Nhận xét về hiệu quả của bản hương ước bản Boong, bà Lô Thị Thủy, Chủ tịch UBND xã Lạng Khê, nói: Bản hương ước và cách thực hiện, giám sát thực hiện hương ước của bản Boong là một điển hình hiếm có.

Nhà sàn bằng bê tông ở xã Chi Khê
Nhà sàn bằng bê tông ở xã Chi Khê

Giữ nhà sàn và giữ rừng

Ông Lô Hồng Thuyên, một người dân bản Lam Khê, xã Chi Khê, huyện Con Cuông rất tự hào về hương ước của bản ông. Theo ông Thuyên, từ năm 1972, bản ông đã xây dựng hương ước, trong đó quy định về bảo vệ rừng, bảo vệ nguồn nước khe suối…

“Ngày xưa thú giữ nhiều nên bà con phải làm nhà sàn để tránh thú rừng tấn công. Ngày xưa chỉ cần vào rừng là có gỗ làm nhà, bây giờ gỗ ít rồi, để giữ được nếp nhà sàn không phải là chuyện dễ. Làm sao để vẫn giữ được nếp nhà sàn mà vẫn giữ được rừng”, ông Thuyên mở đầu câu chuyện về hương ước bảo vệ rừng của bản ông như thế. 

Và, cách mà người dân bản Lam Khê vừa giữ được nếp nhà sàn lại vừa giữ được rừng là từ 20 năm nay, bà con đã chuyển sang dùng bê tông thay gỗ. Bản hương ước năm 2004, có nội dung: “Phải hạn chế tối đa việc sử dụng gỗ tự nhiên để làm nhà".

 Thế là, từ đó đến nay, các gia đình ở bản Lam Khê sửa lại nhà hoặc làm nhà mới đều sử dụng cột, kèo, xà bằng bê tông. Sử dụng bê tông vừa chắc, bền lại còn tiết kiệm được nhiều, khoảng từ 50 - 60% kinh phí so với gỗ. Ông Thuyên kể, năm 2013, ông sửa lại căn nhà sàn 4 gian, trong đó 20 cột hoàn toàn bằng bê tông; phần còn lại được tận dụng gỗ từ nhà cũ, vách thưng được dùng từ gỗ công nghiệp… tuyệt đối không vào rừng đốn một cây gỗ nào.

Ông Thuyên xòe bàn tay, nhẩm tính, bản Lam Khê có 194 nóc nhà, phần lớn đều là nhà sàn và đến 95% được làm bằng bê tông, nhiều nhà còn sơn giả gỗ, trông không khác gì nhà sàn xưa. “Cũng từ hương ước mà 20 năm nay, không còn tình trạng nhốt gia súc dưới gầm nhà sàn. Ai cũng đã xây chuồng trại xa nhà ở để nhốt gia súc gia cầm”, ông Thuyên cho biết.

Từ bản Lam Khê, xu hướng làm nhà sàn bằng bê tông đã lan ra nhiều bản khác. Bản Liên Đình càng đẹp hơn khi mà đường đi lối lại trong bản như một ô bàn cờ khổng lồ. Ngoài vận động bà con bảo vệ rừng, giữ gìn nét đẹp văn hóa Thái… thì hương ước của bản Liên Đình còn quy định, sau 22 giờ 30, khi có tiếng kẻng vang lên thì mọi hoạt động gây ảnh hưởng đến giấc ngủ của người khác đều được coi là vi phạm.

Trưởng bản Liên Đình - ông Lô Hồng Thái cho biết: “Quy định như thế để ai cũng có ý thức giữ gìn sự bình yên của bản, đồng thời tránh tình trạng cãi vã to tiếng trong gia đình, giữa láng giềng, ngoài ra còn kiểm soát được người xấu vào bản…”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.