Yên Bái: Phát hiện thêm 15 khối đá chạm khắc cổ ở Mù Cang Chải

Địa điểm mới phát hiện đá chạm khắc cổ nằm ở độ cao khoảng 1.000m so với mực nước biển và cách trụ sở UBND xã khoảng 4 km đường chim bay về hướng Đông. Các khối đá cổ chạm khắc khá nhiều loại hình (sa thạch thể khối lớn nhỏ) từ 0,50 đến 4m3, nằm thành hai cụm (cách nhau khoảng 15m) theo hướng Bắc - Nam. Hai cụm đá khắc cổ nghi là trung tâm bãi khắc đá cổ Mù Cang Chải phát hiện mới đây có dạng hình trụ, hình tháp, hình búp măng… và đều có mặt hơi lồi. Trên bề mặt chạm khắc phủ kín các loại hình: hình tròn đồng tâm lõm, hình thoi lõm, hình ruộng bậc thang…

Bảo tàng Yên Bái và chuyên gia khảo cổ học Việt Nam đã tiếp cận, nghiên cứu và đánh giá. Sơ bộ cho thấy, các đề tài hình khắc có hình dạng ruộng bậc thang giống như đã từng phát hiện được ở các thôn: Hồng Nhì Pá, Tà Gênh, Hú Trù Lình, xã Lao Chải phát hiện vào các năm 2015, 2020, 2021 và 2022.

Điểm khác biệt phát hiện mới đây là các phiến đá tập trung khá nhiều ở thôn Háng Chua Xay. Vì vậy, các chuyên gia cho rằng, đây có thể là địa điểm của trung tâm bãi đá khắc cổ Mù Cang Chải.

Dưới góc độ dân tộc học, các chuyên gia khảo cổ học đánh giá, có thể các vết khắc trên đá là của người Mông bản địa (vì không gian môi trường đang sản xuất canh tác lúa nước trên ruộng bậc thang rất gần gũi với các vết khắc trên đá hiện nay) và có niên đại vào khoảng thế kỷ XVI - XVII, có thể vẫn là các bản "thiết kế ruộng bậc thang” hoặc họa lại ruộng bậc thang trên đá...

Ông Lý Kim Khoa, Phó Giám đốc Bảo tàng tỉnh Yên Bái cho biết thêm, từ thực tế so sánh, các bức họa chạm khắc trên đá rất giống hình ruộng bậc thang mà đồng bào Mông Mù Cang Chải đang canh tác và từng bước mở rộng hiện nay.

Theo ông Khoa, với những nét độc đáo này, đơn vị đang phối hợp cùng Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh nhằm khôi phục lại tục thờ thần đá của người Mông Mù Cang Chải nhằm quảng bá du lịch gắn liền với truyền thống của người Mông nơi đây.