Cơn bão số 12 đã tác động đến hầu hết các lĩnh vực đời sống, kinh tế-xã hội của các cấp chính quyền, người dân các địa phương, trong đó có việc thực hiện kế hoạch xây dựng nông thôn mới (NTM) ở một số xã.
Không đạt chuẩn do bãoĐơn cử như xã Xuân Sơn, huyện Vạn Ninh được đưa vào kế hoạch xây dựng NTM năm 2017. Ông Đỗ Văn Thắng, Chủ tịch UBND xã Xuân Sơn chia sẻ: Xuân Sơn là xã miền núi. Tuy còn nhiều khó khăn, nhưng nơi đây cũng đã hình thành được một số hướng phát triển kinh tế. Ở khu vực đồng bằng là hoạt động trồng lúa, lúa giống. Đất triền đồi được trồng keo, điều, mía. Gần đây, người dân đã phát triển các loại cây ăn quả mang về giá trị kinh tế cao như: bưởi da xanh, mãng cầu, dừa xiêm, chuối… Một số cây trồng đã hình thành được tổ hợp tác, bước đầu ổn định và dần chuyển sang hình thái kinh tế mới, thu nhập tốt hơn. Ngoài ra, người dân còn có thêm thu nhập từ mỏ đá của xã, nhiều hộ còn phát triển chăn nuôi heo, bò để cải thiện kinh tế, thu nhập bình quân của người dân đạt hơn 31 triệu đồng/người/năm.
Với khởi phát khi xây dựng NTM là 13 tiêu chí, nhưng quá trình nỗ lực, Xuân Sơn đã xác định, sẽ được UBND tỉnh Khánh Hòa công nhận là xã đạt chuẩn NTM vào cuối năm 2017. Tuy nhiên, đến phút cuối, cơn bão số 12 quét qua gây thiệt hại nặng nề, khiến cho hành trình của xã trở nên dài hơn.
“Mặc dù trước cơn bão, Xuân Sơn đã hoàn thành 19 tiêu chí ở mức khá cao, nhưng sau bão, 3 trường học bị tốc mái; chợ, trạm y tế cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự; hệ thống điện, viễn thông, đường ống nước… bị hư hỏng, gãy đổ nặng nề. Các hạng mục này có thể khắc phục được, nhưng hệ thống nhà văn hóa xã và nhà văn hóa của cả 4 thôn đều bị hư hỏng rất nặng. Đặc biệt, xã có 41 nhà sập hoàn toàn, số còn lại bị hư hỏng nặng và chủ yếu rơi vào hộ nghèo, cận nghèo nên công tác khắc phục cần nhiều thời gian và nguồn lực hơn. Đó là những thiệt hại tác động nhiều đến sinh kế của người dân cũng như các chỉ tiêu NTM của xã”, ông Đỗ Văn Thắng chia sẻ.
Cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự, xã Vạn Phú, huyện Vạn Ninh đã bị đánh bật tới 6 tiêu chí so với thời điểm trước bão. Trước thực trạng này, Hội đồng thẩm định đã thống nhất 2 xã Vạn Phú và Xuân Sơn chưa đạt NTM trong năm nay. 2 xã sẽ phải tiếp tục nỗ lực nhiều hơn nữa trên hành trình xây dựng NTM.
Khó phân bổ kinh phíThực hiện chương trình xây dựng NTM, việc đầu tư nguồn lực trong năm 2018, đã được tỉnh Khánh Hòa xây dựng kế hoạch theo lộ trình, dự toán ngân sách rất kỹ. Vì vậy, theo kế hoạch ban đầu, số xã đầu tư đạt chuẩn NTM năm 2018 được cơ quan tham mưu là 4 xã, thấp so với các năm trước (năm 2017 có tới 9 xã đăng ký đạt chuẩn). Trong khi lộ trình, từ nay đến năm 2020 mỗi năm, bình quân phải có 7 xã đạt chuẩn NTM. Chính vì thế, tỉnh đã yêu cầu các địa phương rà soát lại, tiếp tục lựa chọn thêm các xã có khả năng đạt chuẩn để phấn đấu nâng số xã đạt chuẩn lên 6-7 xã, với nhu cầu vốn đầu tư cấp tỉnh hỗ trợ gần 47,5 tỷ đồng.
Tuy nhiên, qua tính toán nguồn lực đầu tư và kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2016-2020, Sở Kế hoạch và Đầu tư Khánh Hòa cho biết, do phải tập trung vào việc khắc phục hậu quả bão lũ, nguồn vốn xây dựng NTM 2018 chỉ có thể chủ động cân đối được cho 3 xã cần vốn đầu tư cấp tỉnh, khoảng 18 tỷ đồng.
Ông Lê Đức Vinh, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa cho biết: Để tập trung nguồn lực khắc phục hậu quả cơn bão số 12, sớm khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh, đảm bảo an sinh xã hội theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh đồng ý chủ trương chưa giao kế hoạch vốn đầu tư công năm 2018 đối với 9 dự án khởi công mới sử dụng toàn bộ vốn ngân sách tỉnh; tạm dừng triển khai đối với các dự án khởi công mới thuộc các chương trình: nước sạch nông thôn, xây dựng NTM, phát triển nhân lực, phát triển kinh tế-xã hội miền núi, Chương trình 135 sử dụng vốn ngân sách tỉnh hỗ trợ.
PHƯƠNG LÊ