Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Vai trò của cộng đồng trong phòng chống, khắc phục thiên tai: Nhân rộng những mô hình hiệu quả (Bài 1)

Nhóm PV-CĐ - 19:03, 04/10/2021

Cộng đồng có vai trò quan trọng trong việc phòng chống thiên tai và đối phó, giảm thiểu thiên tai. Bởi không ai hiểu được, thiên tai xung quanh như chính người dân và cộng đồng khu vực đó. Và cũng chính họ mới xác định được, giải pháp nào để đối với thiên tai xung quanh họ một cách nhanh chóng và phù hợp nhất.

Hội Chữ thập đỏ tỉnh Sơn La hỗ trợ gạo cho học sinh Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS xã Nà Ớt, huyện Mai Sơn.
Hội Chữ thập đỏ tỉnh Sơn La hỗ trợ gạo cho học sinh Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS xã Nà Ớt, huyện Mai Sơn.

Mô hình cần được nhân rộng

Một trong những mô hình phòng chống thiên tai (PCTT),  dựa vào cộng đồng hiệu quả rất cần được nhân rộng, là Dự án “Quản lý rủi ro thảm họa dựa vào cộng đồng có lồng ghép giới tại các tỉnh Tây Bắc Việt Nam” do Hội Chữ thập đỏ (CTĐ) Pháp, Hội CTĐ Mỹ tài trợ. Dự án được triển khai tại tỉnh Sơn La, trực tiếp thực hiện tại các xã: Chiềng La, Chiềng Ngàm, Bản Lầm (Thuận Châu); Chiềng Lao, Chiềng San (Mường La) và phường Chiềng Lề (Thành phố). Với mục tiêu tăng cường năng lực của người dân vùng DTTS dễ bị tổn thương, và các đối tác địa phương nhằm giảm thiểu rủi ro, và ứng phó thảm họa thông qua phương pháp tiếp cận có sự tham gia, có thể nhân rộng và nhạy cảm giới.

Trong 3 năm (2016 – 2018), Dự án đã triển khai đồng bộ đúng tiến độ và có hiệu quả với các hoạt động như, mở các lớp tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ hội, tập trung vào các nội dung cơ bản: Đào tạo tập huấn viên quản lý rủi ro thảm họa dựa vào cộng đồng; đội ứng phó thảm họa cấp tỉnh; sơ cấp cứu ban đầu; quản lý dự án, giới; ứng phó khẩn cấp; tuyên truyền viên truyền thông về giảm thiểu rủi ro thảm họa; Qua đó, đã trang bị cho người dân và học sinh kiến thức về phòng ngừa, ứng phó với thiên tai thảm họa. 

Bên cạnh đó, là hoạt động diễn tập ứng phó với thảm họa lũ lụt, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, cháy rừng được triển khai tại 6 xã thuộc dự án, đây là hoạt động nhằm giúp các xã chủ động về khả năng ứng phó của địa phương với thảm họa.

Đặc biệt, trong 3 năm thực hiện, Dự án đã chú trọng đến hoạt động đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương, tại đô thị và đánh giá rủi ro thiên tai dựa vào cộng tại 6 xã, phường, thu hút 1.652 người dân tham gia vào các hoạt động đánh giá; trong đó, tỷ lệ nữ tham gia trên 36%. Kết quả cao nhất của hoạt động này là, góp phần nâng cao nhận thức cho cán bộ và người dân về thiên tai thảm họa, từ đó xây dựng kế hoạch phòng chống thiên tai tại địa phương.

Với cách làm tập trung nâng cao tuyên truyền, Dự án đã góp phần nâng cao kiến thức cho cán bộ và Nhân dân phòng, chống thiên tai, tạo điều kiện cho các xã, các trường có đủ trang thiết bị để phục vụ khi bão, lũ xảy ra. Theo đánh giá, hiện các địa phương thụ hưởng Dự án đã chủ động lập kế hoạch phương án phòng chống lụt bão cụ thể, rõ ràng.

Phát huy sức mạnh cộng đồng

Ngoài mô hình trên, tại xã Phương Mỹ được xem là “rốn lũ’ của huyện miền núi Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh. Mỗi mùa mưa lũ đến, Phương Mỹ là địa phương chịu nhiều thiệt hại nhất, do địa hình thấp trũng, nơi hứng chịu trực tiếp nguồn nước lũ của nhiều con sông đổ về.

Ở Phương Mỹ, thuyền là phương tiện không thể thiếu của mỗi gia đình.
Ở Phương Mỹ, thuyền là phương tiện không thể thiếu của mỗi gia đình.

Chính trong hoàn cảnh khắc nghiệt ấy, sức mạnh cộng đồng đã trỗi dậy, chống lại sự tàn phá của thiên nhiên. Dù thường xuyên bị thiên tai tàn phá nặng nề, nhưng hàng chục năm qua, ở Phương Mỹ không có thiệt hại về người, và hạn chế tối đa thiệt hại về tài sản nhờ vào sức mạnh của cộng đồng.

Với phương châm: “chủ động phòng ngừa, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả”, ngay từ đầu năm, Phương Mỹ chủ động triển khai phương án “4 tại chỗ”, trong đó huy động tối đa sức mạnh từ Nhân dân. 

Xác định, nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, là vấn đề quan trọng nhất, bởi trong bão lũ, nếu người dân không chủ động ứng phó, mà chỉ trông chờ vào chính quyền là rất khó. Do đó, phương châm “4 tại chỗ” được triển khai ngay từ mỗi gia đình. 

Nếu trước đây, khái niệm phòng chống bão lụt với người dân còn mơ hồ, thì nay thông qua các đề án phòng chống bão lụt, bà con được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng, vật dụng căn bản, ứng phó khi thiên tai ập đến bất thường.

Đặc biệt, ở Phương Mỹ, phương án ứng phó với lụt bão, đã được người dân địa phương nâng lên mức chuyên môn hóa. Trước khi lũ đến, người già, trẻ em và phụ nữ có thai được đưa đi sơ tán; lực lượng ở lại tạo thành một mối liên kết chặt chẽ để chống chọi với lũ. Người dân giúp nhau giằng néo nhà cửa, cùng nhau bảo vệ tính mạng và tài sản…

Bên cạnh đó, công tác khắc phục hậu quả sau bão như: vệ sinh môi trường, tiêu độc, khử trùng; phòng chống dịch bệnh; chăm sóc y tế; xử lí nguồn nước sạch; gia cố lại nhà cửa…,đều có sự đồng hành giữa chính quyền và Nhân dân nhằm sớm ổn định cuộc sống.

Để hạn chế sự cố xảy ra, thay vì sơ tán tập trung, việc sơ tán người dân được tiến hành theo hình thức xen dặm, nhằm đảm bảo an ninh trật tự, hậu cần cũng như vệ sinh môi trường, dịch bệnh… Xã có hệ thống loa truyền thông không dây, máy phát điện phục vụ bà con sạc đèn pin, điện thoại, đảm bảo liên lạc, thông tin kịp thời. Hệ thống loa phát thanh, còi hú báo động hoạt động tối đa, giúp Nhân dân nâng cao cảnh giác

Tương tự xã Phương Mỹ của huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh), xã Phước Quang của huyện Tuy Phước (Bình Định), cũng là địa phương thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi thiên tai. Nhưng từ nhiều năm nay, xã Phước Quang không bị thiệt hại về người, thiệt hại về tài sản cũng được giảm thiểu, nhờ phát huy vai trò của cộng đồng trong phòng chống thiên tai (PCTT).

Thanh niên xã Phước Quang tham gia diễn tập cứu nạn PCTT
Thanh niên xã Phước Quang tham gia diễn tập cứu nạn PCTT

Theo tìm hiểu, trước khi bước vào mùa mưa bão, những buổi diễn tập chằng chống nhà cửa, của lực lượng thanh niên xung kích xã Phước Quang được thực hiện thường xuyên. Không chỉ diễn tập chằng chống nhà cửa trước khi bão, mà các thành viên còn được thực hành diễn tập sơ cứu người bị thương do bão làm sập nhà.

Đồng thời, địa phương đã lắp dựng hàng trăm biển báo nguy hiểm tại các đoạn đường ngập nước, hàng chục tấm panô tuyên truyền PCTT. Nếu trước kia người dân ở từng thôn, xóm thường bị động khi thiên tai bão lũ xảy ra; thì giờ đây, thông qua việc theo dõi dự báo thời tiết trong mùa mưa bão kịp thời, bà con có thể dự lường khả năng những vùng dễ bị tổn thương, từ đó chủ động đề ra kế hoạch ứng phó phù hợp nhất.

Bằng việc triển khai thực hiện có hiệu quả mô hình “Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng”, đã góp phần nâng cao nhận thức và hành động cho người dân ở xã Phước Quang thường bị thiên tai.

 Giờ đây, khi đã vào mùa bão lũ, những bài học kinh nghiệm, kiến thức và kỹ năng đã được trang bị cần được phát huy tối đa nhằm giảm thiểu rủi ro, ngăn ngừa tới mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Hòa Bình: Dồn toàn lực hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát

Hòa Bình: Dồn toàn lực hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát

Với mong muốn giúp người nghèo, người yếu thế trong xã hội, đặc biệt là đồng bào DTTS và miền núi có nhà ở, ổn định cuộc sống, những năm qua, tỉnh Hòa Bình đã nỗ lực xóa nhà tạm, nhà đột nát cho Nhân dân. Theo đó, đã có 1.975 nhà được xây mới, 223 nhà được sửa chữa. Qua rà soát, hiện nay, toàn tỉnh còn 996 nhà cần tiếp tục thực hiện xây mới, sửa chữa, tỉnh đã và đang thực hiện nhiều giải pháp dồn toàn lực phấn đấu hoàn thành việc xoá nhà tạm, nhà dột vào 30/6/2025.
Tin nổi bật trang chủ
Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội

Tin tức - Việt Hải - Thùy Trang - Mai Hương - 2 giờ trước
Sáng 27/3, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc chủ trì buổi làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) để đánh giá tình hình tổ chức và hoạt động của NHCSXH trong thời gian qua, định hướng, giải pháp hoạt động trong thời gian tới.
Nguồn vốn chính sách giúp người dân vùng khó vươn lên

Nguồn vốn chính sách giúp người dân vùng khó vươn lên

Chính sách Dân tộc - Thanh Phong - 5 giờ trước
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025, Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) tỉnh Tuyên Quang đã có nhiều giải pháp triển khai chính sách tín dụng ưu đãi theo Nghị định số 28/2022/NĐ-CP của Chính phủ. Sau một thời gian triển khai, người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh đã được tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, tạo động lực thoát nghèo bền vững.
Đồi cát Nam Cương: “Tiểu sa mạc” độc đáo nhất Đông Nam Á

Đồi cát Nam Cương: “Tiểu sa mạc” độc đáo nhất Đông Nam Á

Du lịch - Thái Sơn Ngọc- Núi Xanh - 5 giờ trước
Đồi cát Nam Cương, thuộc địa phận xã An Hải, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận, được giới chuyên môn du lịch ghi nhận là một trong những “tiểu sa mạc” độc đáo nhất Đông Nam Á. Nằm cách thành phố Phan Rang – Tháp Chàm khoảng 8 km về hướng Nam, đồi cát Nam Cương thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan, khám phá vẻ đẹp độc đáo của vùng cát bay ven biển Nam Trung Bộ.
Khung cảnh thần tiên giữa núi rừng Tà Má

Khung cảnh thần tiên giữa núi rừng Tà Má

Du lịch - Ngô Xuân Hiền - 5 giờ trước
Gần đây, suối Tà Má bỗng trở thành một điểm đến "hot" không chỉ của tỉnh Bình Định mà còn của cả khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Suối Tà Má thuộc làng Hà Ri, xã Vĩnh Hiệp, huyện Vĩnh Thạnh, tỉnh Bình Định, tựa như nàng công chúa ngủ quên trong rừng bỗng chợt bừng tỉnh, đánh thức cả núi rừng.
Về nơi

Về nơi "đệ nhất danh trà" thưởng thức trà Ocop 5 sao

Kinh tế - Thúy Hồng - 5 giờ trước
Nằm cách thành phố Thái Nguyên 13km về phía Tây Nam, Tân Cương là vùng đất tạo ra các sản phẩm chè thơm ngon nổi tiếng, được nhiều du khách trong và ngoài nước biết đến. Vùng đất được mệnh danh “Đệ nhất danh trà” với nhiều sản phẩm trà ngon nức tiếng đã trở thành điểm đến hấp dẫn của nhiều du khách trong nước và quốc tế.
Tự nguyện xin ra khỏi hộ nghèo, nông dân vươn lên thành tỷ phú

Tự nguyện xin ra khỏi hộ nghèo, nông dân vươn lên thành tỷ phú

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 25/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Quảng Nam ban hành chính sách hỗ trợ về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Thánh đường cổ kính của Việt Nam được thay ngói mới. Tự nguyện xin ra khỏi hộ nghèo, nông dân vươn lên thành tỷ phú. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núI.
Hòa Bình: Dồn toàn lực hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát

Hòa Bình: Dồn toàn lực hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát

Xã hội - Văn Hoa - 5 giờ trước
Với mong muốn giúp người nghèo, người yếu thế trong xã hội, đặc biệt là đồng bào DTTS và miền núi có nhà ở, ổn định cuộc sống, những năm qua, tỉnh Hòa Bình đã nỗ lực xóa nhà tạm, nhà đột nát cho Nhân dân. Theo đó, đã có 1.975 nhà được xây mới, 223 nhà được sửa chữa. Qua rà soát, hiện nay, toàn tỉnh còn 996 nhà cần tiếp tục thực hiện xây mới, sửa chữa, tỉnh đã và đang thực hiện nhiều giải pháp dồn toàn lực phấn đấu hoàn thành việc xoá nhà tạm, nhà dột vào 30/6/2025.
Trao 200 xuất quà cho học sinh nghèo vượt khó ở Lào Cai

Trao 200 xuất quà cho học sinh nghèo vượt khó ở Lào Cai

Giáo dục - Trọng Bảo - 5 giờ trước
Ngày 27/3, tại thị xã Sa Pa (Lào Cai), Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam đã trao tặng 200 xuất quà trị giá 200 triệu đồng cho các em học sinh vùng cao Lào Cai có hoàn cảnh khó khăn, vươn lên trong học tập. Dự buổi trao tặng có nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan - Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam.
Hợp tác nâng cao kiến thức, kỹ năng tài chính số cho sinh viên, thanh niên

Hợp tác nâng cao kiến thức, kỹ năng tài chính số cho sinh viên, thanh niên

Tin tức - Văn Hoa - Vũ Hường - 5 giờ trước
Nhằm phổ cập, nâng cao kiến thức, kỹ năng tài chính số cho sinh viên, thanh niên, giúp sinh viên, thanh niên quản lý tài chính cá nhân một cách khoa học, chủ động và hiệu quả, ngày 26/3, Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) triển khai Lễ ký kết thỏa thuận hợp tác giai đoạn 2025 - 2028.
Kon Tum: Bàn giao nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo

Kon Tum: Bàn giao nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo

Tin tức - Nguyễn Quang Vinh - 5 giờ trước
Tại thôn Kon Rơ Bang 1, xã Vinh Quang, thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum, Đảng bộ, chính quyền, đoàn thể, UBND xã Vinh Quang tổ chức Lễ bàn giao nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo thực hiện chủ trương xóa nhà tạm, nhà dột nát cho các hộ nghèo, cận nghèo hộ có khó khăn về nhà ở cho hộ gia đình ông A Nơch.
Hội thảo khoa học “Chính sách phát triển kinh tế vùng DTTS và miền núi - Thực trạng và những đề xuất cho dự thảo luật về lĩnh vực dân tộc”

Hội thảo khoa học “Chính sách phát triển kinh tế vùng DTTS và miền núi - Thực trạng và những đề xuất cho dự thảo luật về lĩnh vực dân tộc”

Chính sách Dân tộc - Phạm Tiến - 5 giờ trước
Ngày 27/3, tại TP. Huế, Hội đồng Dân tộc của Quốc hội tổ chức Hội thảo khoa học “Chính sách phát triển kinh tế vùng DTTS và miền núi - Thực trạng và những đề xuất cho Dự thảo luật về Lĩnh vực dân tộc”.