Thúc đẩy bình đẳng giới từ Dự án 8: Giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em (Bài 2)

Mở ra cơ hội mới cho phụ nữ DTTS

Ở vùng đồng bào DTTS, phụ nữ thường chịu nhiều thiệt thòi do tác động của hủ tục, định kiến giới và thiếu tiếp cận thông tin. Bất bình đẳng giới, tảo hôn, bạo lực gia đình hay thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản là những vấn đề tồn tại dai dẳng. Chính vì vậy, Dự án 8 ra đời không chỉ nhằm nâng cao nhận thức, mà còn cung cấp giải pháp thực tế giúp phụ nữ và trẻ em từng bước thay đổi cuộc sống của mình.

Một trong những điển hình tiêu biểu là xã Ea Knốp, tỉnh Đắk Lắk – địa phương mới được thành lập trên cơ sở sáp nhập các xã vùng sâu như Ea Tih, Ea Sô, Ea Sar và thị trấn Ea Knốp (huyện Ea Kar). 

Dân cư nơi đây chủ yếu là đồng bào các dân tộc như Ê Đê, M’nông, Tày, Nùng… đời sống người dân còn nhiều khó khó khăn, vấn đề bất bình đẳng giới, bạo lực gia đình; một số tập tục lạc hậu vẫn còn tồn tại.

Triển khai Dự án 8, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh Đắk Lắk đã triển khai mô hình “Tổ truyền thông cộng đồng” tại hai buôn Ea Púk và Cư Ana Săn (thuộc xã Ea Sô cũ) với sự tham gia của 14 thành viên là cán bộ, hội viên phụ nữ ngay tại địa bàn dân cư.

Các thành viên Tổ truyền thông cộng đồng thường xuyên đến từng hộ dân để tư vấn, trò chuyện, hướng dẫn người dân về các vấn đề liên quan đến hôn nhân, xây dựng gia đình hạnh phúc, bình đẳng giới và phòng chống bạo lực gia đình...

Theo bà Bế Thị Ngân, Chủ tịch Hội LHPN xã Ea Knốp: Tổ truyền thông với ưu điểm có các thành viên ngay tại địa bàn dân cư nên hàng tháng đã tổ chức thăm hộ gia đình, gặp gỡ, tư vấn kiến thức về hôn nhân tiến bộ. Đồng thời, giúp người dân dần thay đổi suy nghĩ, cách làm, hướng tới cuộc sống tốt đẹp hơn.

Sau 3 năm hoạt động, mô hình đã tư vấn thành công hơn 20 trường hợp liên quan đến tảo hôn, tục nối dây, bạo lực gia đình... Đặc biệt, Tổ truyền thông đã đề xuất chính quyền địa phương hỗ trợ 9 hộ phụ nữ nghèo phát triển mô hình chăn nuôi bò, với tổng kinh phí 90 triệu đồng, giúp chị em có sinh kế bền vững, từng bước vươn lên thoát nghèo.

Không chỉ tập trung vào khía cạnh kinh tế và bình đẳng giới, Dự án 8 còn mang lại những chuyển biến rõ rệt trong chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em. Tại tỉnh Tuyên Quang từ chính sách hỗ trợ của Dự án 8, chính quyền và các tổ chức hội phụ nữ đã tăng cường tuyên truyền, vận động, kết hợp với các gói hỗ trợ thiết thực như chi phí sinh đẻ, phương tiện đi lại, dịch vụ y tế thân thiện... giúp các bà mẹ mạnh dạn đến cơ sở y tế khi mang thai.

Chị Vừ Thị Vàng, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ thôn Đoàn Kết, xã Sà Phìn, tỉnh Tuyên Quang chia sẻ: “Trước đây nhiều phụ nữ ngại đi khám vì không biết tiếng phổ thông, nhưng nay nhờ cán bộ địa phương nói tiếng dân tộc vận động, chị em đã hiểu tầm quan trọng của khám thai và sinh nở an toàn.”

Điển hình như chị Ly Thị Máy thôn Tả Lủng A, xã Sà Phìn, nhờ được tư vấn kiến thức về dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe sinh sản, chị đã đến cơ sở y tế sinh con an toàn và được hỗ trợ sau sinh.

“Con mình sinh ra khỏe mạnh, mình lại được hỗ trợ tiền, mừng lắm!”, chị Máy phấn khởi chia sẻ.

Chìa khóa mở cánh cửa bình đẳng giới ở vùng cao

Thực tế từ các mô hình trong Dự án 8 cho thấy, khi phụ nữ DTTS được trao quyền, được tiếp cận thông tin và hỗ trợ đúng cách, họ hoàn toàn có thể trở thành nhân tố thay đổi tích cực trong chính gia đình và cộng đồng.

Cụ thể như tại tỉnh Lai Châu từ các mô hình hoạt động của Tổ truyền thông cộng đồng, Câu lạc bộ thủ lĩnh của sự thay đổi; địa chỉ tin cậy và các hoạt động nâng cao kỹ năng, nhận thức về định kiến, khuôn mẫu giới đã đã và đang phát huy hiệu quả rõ nét. Đáng chú ý, đội ngũ cán bộ nữ DTTS được tập huấn, nâng cao năng lực, xóa bỏ định kiến giới, nâng cao vai trò phụ nữ và trẻ em vùng DTTS. 

Theo bà Ngô Thị Bích Hạnh, Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Lai Châu: Sau 5 năm triển khai, Dự án 8 đã đạt được nhiều kết quả rõ nét, góp phần nâng cao nhận thức, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần, nâng cao vị thế cho phụ nữ và trẻ em vùng đồng bào DTTS.

Thông qua các hoạt động thúc đẩy bình đẳng giới góp phần tăng tỷ lệ phụ nữ tham gia ban chấp hành đảng bộ tỉnh Lai Châu. Cụ thể trong nhiệm kỳ 2020 – 2025, tỷ lệ cán bộ nữ tham gia Đại biểu Quốc hội khóa XV là 16,67%; tỷ lệ nữ tham gia Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh là 36%; cấp xã là 34,75% (tăng 4,35%); tổng số đảng viên nữ khoảng 10.000 người...

Với đa dạng các hình thức, phù hợp với đặc thù văn hóa, trình độ nhận thức của đồng bào vùng DTTS, Dự án 8 đã tạo ra những thay đổi tích cực trong nhận thức và hành động.

Theo bà Nguyễn Thị Tuyến, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam, Dự án 8 đã cơ bản hoàn thành 4 nhóm nội dung trọng tâm, tạo ra những chuyển biến rõ nét, đặc biệt trong nhận thức và hành động của phụ nữ và trẻ em – những người thường chịu nhiều thiệt thòi nhất ở vùng cao.

Hiện nay, Hội phụ nữ các cấp tiếp tục duy trì bứt phá nhằm hoàn thành những chỉ tiêu cốt lõi của Dự án. Đây sẽ là yếu tố quan trọng góp phần hiện thực hóa mục tiêu “Không để ai bị bỏ lại phía sau” và thực hiện thành công mục tiêu Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021 – 2030.