Phóng viên: Xin ông cho biết những nét cơ bản về đặc điểm tình hình, đời sống của đồng bào DTTS trên địa bàn huyện Thới Bình?
Ông Trần Minh Nhân: Huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau giáp ranh với 2 tỉnh bạn (phía Bắc giáp với huyện An Minh và huyện Vĩnh Thuận, tỉnh Kiên Giang; phía Đông giáp với Thị xã Giá Rai và huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu. Huyện có 11 xã và 01 thị trấn, với 95 ấp, khóm (có 07 ấp đặc biệt khó khăn). Thới bình là huyện có đông thành phần dân tộc cùng chung sống đan xen như: Hoa, Khmer, Chăm, Mường, Tày, Thái, Chăm, Cơ ho, Xtiêng..., trong đó, đông nhất là dân tộc Khmer.
Đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện Thới Bình có truyền thống đoàn kết, gắn bó, đùm bọc lẫn nhau trong lao động sản xuất, ổn định cuộc sống. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, nhiều gia đình DTTS đã có công nuôi chứa, chở che, tiếp tế cho cán bộ cách mạng. Mỗi dân tộc đều có bản sắc văn hóa, phong tục tập quán riêng nhưng luôn gắn kết, hòa quyện với nhau để tạo nên sự đa dạng, phong phú về bản sắc văn hóa của huyện.
Trong những năm qua, chủ trương của Đảng và chính sách Nhà nước được huyện quan tâm chú trọng thực hiện, nhiều chương trình, dự án được ưu tiên đầu tư triển khai vào vùng đồng bào DTTS, từ đó đã làm thay đổi mọi mặt về đời sống kinh tế - văn hóa - xã hội của đồng bào các DTTS. Đến cuối năm 2023, số hộ nghèo của huyện còn 678 hộ, chiếm 1,90% toàn huyện (trong đó, hộ nghèo DTTS còn 104 hộ) và còn 755 hộ cận nghèo (hộ DTTS còn 116 hộ)
Phóng viên: Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719 huyện Thới Bình đã đạt được kết quả nổi bật gì, thưa ông?
Ông Trần Minh Nhân: Ngay khi Chương trình MTQG 1719 được triển khai về đến địa phương, huyện đã thành lập Ban Chỉ đạo để chỉ đạo chung cho cả 03 Chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn. Ban Chỉ đạo giao cho Phòng Dân tộc làm cơ quan Thường trực, chủ trì tham mưu giúp việc Ban Chỉ đạo về quản lý, tổ chức thực hiện Chương trình MTQG 1719.
Qua rà soát trên địa bàn huyện có 03/10 Dự án có đối tượng thụ hưởng (Dự án 1; Dự án 3 và Dự án 4). Tổng nguồn vốn được giao để thực hiện Chương trình trên địa bàn huyện là 13.099 triệu đồng (ngân sách Trung ương là 11.732 triệu đồng, ngân sách địa phương là 1.367 triệu đồng). Tỷ lệ giải ngân nguồn vốn dự kiến đạt khoảng trên 95% vào cuối năm 2024 này.
Thực hiện Chương trình MTQG 1719 trong thời gian qua, đã có hàng trăm hộ gia đình được hỗ trợ nhà ở, nước sinh hoạt và chuyển đổi nghề (hỗ trợ nhà ở 75/76 hộ; nước sinh hoạt cho 22/40 hộ và chuyển đổi nghề cho 57/83 hộ dân).
Huyện đã triển khai thực hiện 12 dự án phát triển sản xuất cộng đồng tại 07 ấp đặc biệt khó khăn, với 65 hộ tham gia, các dự án đang mang lại hiệu quả tích cực, góp phần thu nhập của người dân nông thôn ngày càng nâng cao, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các DTTS được cải thiện. Thu nhập bình quân đầu người tăng, thống kê năm 2023, đạt 60 triệu đồng/người/năm.
Đặc biệt, từ nguồn kinh phí Chương trình MTQG 1719, huyện đã triển khai đầu tư xây mới, nâng cấp sửa chữa, duy tu bảo dưỡng cho 17 công trình tại các ấp đặc biệt khó khăn (13 công trình giao thông nông thôn và sửa chữa nâng cấp 04 trụ sở sinh hoạt văn hóa ấp). Công trình hoàn thành đưa vào sử dụng đã giải quyết được những khó khăn của người dân trong cuộc sống và phát triển kinh tế. Người dân phấn khởi đồng thuận, nỗ lực vươn lên thoát nghèo, chung tay xây dựng thôn ấp ngày một phát triển.
Phóng viên: Trong quá trình triển khai Chương trình MTQG 1719, huyện Thới Bình có gặp khó khăn, vướng mắc gì không, thưa ông?
Ông Trần Minh Nhân: Về cơ bản, huyện luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của UBND tỉnh; sự phối hợp có trách nhiệm của các sở, ban, ngành của tỉnh và sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Huyện ủy, HĐND huyện; sự phối hợp tốt của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội của huyện.
Song quá trình triển khai các dự án, nội dung thành phần Chương trình MTQG 1719, huyện cũng gặp một số khó khăn nhất định như, tiến độ, kết quả thực hiện các dự án nguồn vốn sự nghiệp còn chậm so với chỉ tiêu, nhiệm vụ; kế hoạch do một số đơn vị được giao chủ trì thực hiện các dự án, tiểu dự án chưa thực sự quyết liệt trong triển khai thực hiện; công tác rà soát chưa bám với tình hình thực tế, còn có tình trạng đối tượng thụ hưởng khi rà soát thì tự nguyện thực hiện, nhưng đến khi triển khai lại đặt ra một số yêu cầu ngoài quy định, hoặc từ chối không nhận hỗ trợ.
Việc sắp xếp tổ chức bộ máy của cả hệ thống chính trị tinh gọn; trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy đã xuất hiện những khó khăn, bất cập, nhất là đối với cơ quan công tác dân tộc. Dự kiến, trong thời gian tới tiếp tục phải cắt giảm 01 biên chế, không còn cấp phó của cơ quan làm Thường trực chương trình, điều này sẽ gây ảnh hưởng đến việc quản lý, triển khai thực hiện.
Phóng viên: Để hoàn thành tiến độ, mục tiêu của Chương trình MTQG 1719 giai đoạn I: 2021 - 2025, huyện Thới Bình có những kiến nghị gì, thưa ông?
Ông Trần Minh Nhân: Ngoài việc giải quyết những vướng mắc, khó khăn đã được chỉ ra, huyện Thới Bình cũng đã kiến nghị đến Trung ương điều chỉnh Thông tư quy định đối với nội dung hỗ trợ chuyển đổi nghề (khi địa phương tổng hợp nhu cầu, nguồn vốn trình 01 lần để phê duyệt đối tượng thụ hưởng và nguồn vốn).
Đối với địa phương, trong năm 2024 huyện đề xuất tỉnh cho phép chuyển nguồn vốn sự nghiệp từ Dự án 1 sang thực hiện Dự án 4 giai đoạn I, theo Nghị quyết 16/NQ-HĐND ngày 09/10/2024 của HĐND tỉnh Cà Mau. Việc chấp thuận điều chỉnh này sẽ giúp huyện tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào DTTS ở các ấp đặc biệt khó khăn của huyện.
Xin trân trọng cảm ơn ông!