“Địa chỉ đỏ” của người Việt
Những ngày cuối tháng 8, ngôi nhà số 48 Hàng Ngang đông đúc hơn ngày thường, nhiều người muốn trở lại nơi ghi dấu ấn lịch sử quan trọng của dân tộc, để ngắm nhìn và để nghe những câu chuyện về Bác Hồ.
Trong ngôi nhà số 48 Hàng Ngang, tại một góc nhỏ trên căn phòng tầng 2 này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khởi thảo bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngày 02/9/1945, Nhà nước Dân chủ Nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á.
Tại một căn phòng khác, Bác Hồ cùng Thường vụ Trung ương đã thông qua 3 nội dung: Tuyên ngôn Độc lập, tổ chức lễ Quốc Khánh, thành phần Chính phủ Lâm thời. Theo một số tài liệu, khi Bác tổ chức họp để thông qua Tuyên ngôn Độc lập. Người nói: “Đây là giờ phút sung sướng nhất trong cuộc đời tôi. Tôi đã viết nhiều, nhưng viết Tuyên ngôn Độc lập là lúc lòng tôi sung sướng nhất...”.
Với ý nghĩa lịch sử to lớn, ngôi nhà 48 Hàng Ngang đã được xếp hạng là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Ngày nay, khu tầng 1 của ngôi nhà trưng bày nhiều hiện vật như bộ quần áo kaki, chiếc vali mây, các di ảnh, đồ vật của Bác Hồ và các bậc lão thành cách mạng. Khu tầng 2 - nơi làm việc của Bác Hồ và Thường vụ Trung ương - được giữ nguyên nội thất với những hiện vật đã có, trong đó đặt ở giữa là chiếc bàn chữ nhật dài màu cánh gián, 8 ghế tựa đặt ở hai bên, một ghế lớn ở đầu, phủ khăn trắng. Góc nhỏ nơi Hồ Chủ tịch nghỉ ngơi và khởi thảo bản Tuyên ngôn Độc lập cũng vẫn giữ nguyên với 1 chiếc tủ nhỏ, 1 chiếc giường nằm nghỉ.
Lần đầu đến thăm ngôi nhà, bạn Nguyễn Thị Mai Anh (SN 2000, đến từ Nam Định, hiện đang làm việc tại Hà Nội) không giấu nổi niềm tự hào. Mai Anh bộc bạch, dạo qua dãy hành lang dài, đến các phòng, nhìn ngắm những kỷ vật giản dị của Bác mà trong lòng Mai Anh không thể giấu được xúc động.
“Đến thăm địa điểm này gợi cho chúng em nhiều cảm xúc, thêm yêu quê hương đất nước, kính trọng Bác Hồ vĩ đại của chúng ta”, bạn Nguyễn Thị Mai Anh tâm sự.
Bài học về tinh thần đại đoàn kết
Theo nhà sử học Dương Trung Quốc, có những câu chuyện mà nhiều người chưa hiểu hết. Như tại sao Bác Hồ lại ở đây? Bác chọn nơi này vì sao? Ngôi nhà giàu nhất ở phố giàu nhất của Hà Nội, bởi Hồ Chủ tịch tin vào Nhân dân.
“Bác Hồ tin rằng, người giàu cũng có lòng yêu nước, người nghèo cũng có lòng yêu nước. Ai cũng có lòng yêu nước. Đó chính là tinh thần đại đoàn kết dân tộc”, nhà sử học Dương Trung Quốc cho biết.
Trong Tuyên ngôn Độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khái quát một cách ngắn gọn nhưng đầy đủ, súc tích về tiến trình đấu tranh gian khổ và anh dũng của dân tộc để đi tới thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, qua đó làm nổi bật sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Từng câu, từng chữ trong bản Tuyên ngôn độc lập mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc trước quốc dân đồng bào, đều toát lên khí phách của một dân tộc anh hùng, bất khuất, dù phải đương đầu với bất kỳ thử thách nào cũng không cúi đầu cam chịu làm nô lệ. Cơ sở, căn cốt, cội nguồn của khí phách ấy, của tư thế hiên ngang ấy chính là từ sức mạnh của tinh thần đoàn kết, sự thống nhất ý chí và hành động của toàn thể dân tộc Việt Nam.
Ngôi nhà số 48 Hàng Ngang của gia đình ông Trịnh Văn Bô, một tư sản dân tộc được giác ngộ cách mạng sớm và trở thành đảng viên cộng sản. Ông là thành viên tích cực tham gia phong trào Việt Minh và là cơ sở bí mật của nhà cách mạng Nguyễn Lương Bằng.
Trước đây, ngôi nhà là hiệu Phúc Lợi, một hãng buôn tơ lụa, vải vóc vào loại lớn nhất ở Hà Nội những năm 40 của thế kỷ trước. Ngôi nhà có hình ống, nằm gần cuối phố Hàng Ngang, nơi buôn bán sầm uất của khu vực phố cổ. Nhà hai mặt phố, gắn số 48 là mặt tiền phố Hàng Ngang, gắn số 35 là mặt tiền phố Hàng Cân.
Thời gian Bác Hồ về ở và làm việc tại ngôi nhà 48 Hàng Ngang, 1 tháng 3 ngày (từ ngày 24/8 – 27/9), gia đình ông Trịnh Văn Bô đã hết lòng phục vụ, chăm lo cho Bác và các đồng chí trong Trung ương Đảng. Bác Hồ từng bày tỏ gia đình ông Trịnh Văn Bô là ân nhân của cách mạng.