Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Sơn Mùa – Điểm sáng bảo tồn bản sắc văn hóa người Ca Dong

Đinh Quang - Nga Anh - 17:21, 18/08/2021

Sơn Mùa là xã vùng cao thuộc huyện Sơn Tây, Quảng Ngãi. Đây là một trong những xã có nhiều đồng bào người Ca Dong sinh sống (người Ca Dong là nhóm địa phương thuộc dân tộc Xơ Đăng). Toàn xã có 847 hộ với hơn 3.400 người, trong đó đồng bào dân tộc Ca Dong chiếm 84% dân số.

Đội cồng chiêng xã Sơn Mùa, huyện Sơn Tây
Đội cồng chiêng xã Sơn Mùa, huyện Sơn Tây

Từ nhiều năm qua, nhờ nhận thức được nét đẹp văn hóa độc đáo của dân tộc mình nên đồng bào Ca Dong ở xã Sơn Mùa đã động viên con cháu giữ gìn bản sắc văn hóa cổ truyền của người Ca Dong. Năm nào cũng vậy, cứ đến tháng 3 âm lịch là đồng bào Ca Dong lại tổ chức Lễ hội Ăn trâu để biết ơn trời đất đã phù hộ cho dân làng làm ăn được mùa lúa, mùa khoai, không có dịch bệnh.

Nói về Lễ hội Ăn trâu dưới góc nhìn văn hóa thì đây là lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa của tộc người. Những ngày diễn ra lễ hội, các trai làng tập trung làm cây nêu, vật tế thần quan trọng nhất trong Lễ hội Ăn trâu. Bởi thông qua hình tượng cây nêu, người Ca Dong muốn gửi gắm lòng biết ơn các vị thần sông, suối, núi rừng đã phù hộ cho dân làng được sống an lành.

Nhìn những trai làng kẻ vẽ, chúng tôi cảm nhận họ như những nghệ nhân trẻ của làng. Từ những thân cây, ngọn cỏ, lá cây, dây rừng, họ đã tạo nên cây nêu đa sắc màu văn hóa. Dường như cuộc sống sinh hoạt của người Ca Dong ngày xưa được tái hiện lại từ Lễ hội Ăn trâu. Con trâu là vật tế thần trong lễ hội cũng được cho ăn, uống đầy đủ trước khi dâng cho các vị thần. Trước khi dâng trâu, người Ca Dong còn có bài hát khóc trâu. Nội dung bài hát kể rõ lòng biết ơn của con người đối với con trâu khi còn sống và sau khi đã chết. Cũng nhờ lễ hội này mà hằng trăm bộ chiêng quý của các làng được gìn giữ bảo tồn qua bao thế hệ.

Già làng, nghệ nhân ưu tú Đinh Ka La cho biết: Hiện nay, gia đình ông vẫn còn giữ hơn 10 chiếc chiêng quý giá để phục vụ Lễ hội Ăn trâu, cúng máng nước hay lễ cưới. Có người hỏi mua trên chục triệu đồng một chiếc, nhưng ông không bán.

Các nghệ nhân xã Sơn Mùa chụp ảnh lưu niệm với nghệ nhân tỉnh Kon Tum
Các nghệ nhân xã Sơn Mùa chụp ảnh lưu niệm với nghệ nhân tỉnh Kon Tum

Sơn Mùa là xã có nhiều nghệ nhân được công nhận nghệ nhân ưu tú. Trong đợt phong tặng năm 2020, xã vinh dự có 5 nghệ nhân được phong tặng nghệ nhân ưu tú. Đa số các nghệ nhân được phong tặng đều biết chơi nhiều nhạc cụ văn truyền thống của người Ca Dong và nhiệt tình chỉ dạy cho lớp trẻ trong làng. Nghệ nhân ở các bản làng dành thời gian truyền nghề cho lớp trẻ rất nhiệt tình và không nhận tiền bồi dưỡng. 

Nghệ nhân ưu tú Đinh Khoăng ở làng Tu La chia sẻ: “Mình biết chơi đàn brood, biết làm đàn nước, mình sẵn sàng chỉ cho anh em trẻ biết cách chế tác và biểu diễn nhạc cụ. Mình không lấy tiền công đâu…”. Nhờ nghệ nhân, già làng nhiệt tình với công tác bảo tồn, gìn giữ văn hóa cổ truyền của dân tộc nên ở Sơn Mùa đã hình thành đội văn nghệ của xã khá mạnh. Trong các cuộc hội diễn Liên hoan cồng chiêng đàn và hát dân ca ở huyện và tỉnh đội đều đạt giải cao.

Các nghệ nhân biểu diễn đàn brood
Các nghệ nhân biểu diễn đàn brood

Sơn Mùa cũng là xã có nhiều bản làng còn giữ được kiến trúc nhà sàn đẹp và nhiều giá trị văn hóa cổ truyền của người Ca Dong. Nhận thấy những giá trị văn hóa tiềm ẩn này, năm 2020, chính quyền xã Sơn Mùa đã đề xuất huyện và các sở, ngành cùng Ban Dân tộc tỉnh chuẩn bị các điều kiện cần thiết để thành lập Câu lạc bộ bảo tồn bản sắc văn hóa Ca Dong. 

Câu lạc bộ ra đời sẽ thực hiện nhiệm vụ truyền dạy hát dân ca, chế tác, sử dụng các nhạc cụ văn hóa cổ truyền của người Ca Dong cho lớp trẻ. Đồng thời xây dựng bản làng truyền thống của người Ca Dong để phục vụ khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm văn hóa. Trước mắt, xã tạo điều kiện cho các nghệ nhân đi tham quan, học tập kinh nghiệm những mô hình bảo tồn văn hóa ở Kon Tum để nghệ nhân rút kinh nghiệm làm tốt hơn khi tham gia vào Câu lạc bộ ở địa phương.

“Ý tưởng kế hoạch đã được xây dựng rõ ràng, chúng tôi đang chờ sau thời điểm dịch Covid-19 được kiểm soát an toàn để chính thức ra mắt Câu lạc bộ”, ông Hà Phải, Chủ tịch UBND xã Sơn Mùa cho biết.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người có uy tín phát huy vai trò trên nhiều lĩnh vực

Người có uy tín phát huy vai trò trên nhiều lĩnh vực

Trong những năm qua, được sự quan tâm hỗ trợ về vật chất, động viên tinh thần, bồi dưỡng kiến thức của các địa phương, đội ngũ Người có uy tín trong đồng bào DTTS đã và đang phát huy mạnh mẽ vai trò trên nhiều lĩnh vực.
Tin nổi bật trang chủ
Gắn kết chặt chẽ việc học tập, làm theo Bác với xây dựng lực lượng Công an nhân dân

Gắn kết chặt chẽ việc học tập, làm theo Bác với xây dựng lực lượng Công an nhân dân

Chiều 19/5, Đảng ủy Công an Trung ương tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và đánh giá kết quả thực hiện Quy định số 09-QĐ/ĐUCA ngày 19/5/2023 của Đảng ủy Công an Trung ương về chế độ học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.
Hà Giang: Phát hiện số lượng lớn thực phẩm không rõ nguồn gốc

Hà Giang: Phát hiện số lượng lớn thực phẩm không rõ nguồn gốc

Pháp luật - Vũ Mừng - 11 phút trước
Ngày 19/5, lực lượng chức năng tỉnh Hà Giang đã phát hiện số lượng lớn thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng.
Huyện Bảo Yên triển khai hiệu quả các giải pháp giảm nghèo bền vững

Huyện Bảo Yên triển khai hiệu quả các giải pháp giảm nghèo bền vững

Xã hội - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Là địa phương có nhiều lợi thế về phát triển nông lâm nghiệp, theo đó trong những năm qua, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đã đưa nhiều giống cây con mới có giá trị kinh tế vào nuôi trồng và từng bước hướng tới nền sản xuất nông nghiệp hàng hóa, nâng cao thu nhập cho người dân.
Ninh Thuận khai thác giá trị văn hoá Chăm để phát triển du lịch

Ninh Thuận khai thác giá trị văn hoá Chăm để phát triển du lịch

Sắc màu 54 - Thái Sơn Ngọc - 3 giờ trước
Tỉnh Ninh Thuận có nhiều di sản văn hóa Chăm đặc sắc thu hút đông đảo du khách đến tham quan, chiêm ngưỡng nét đẹp các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể. Với mục tiêu xây dựng vùng đất nắng gió trở thành điểm đến du lịch văn hóa hấp dẫn, địa phương đã quan tâm quảng bá di tích lịch sử, kiến trúc đền tháp, các lễ hội gắn với làng nghề truyền thống và các Bảo vật quốc gia của đồng bào Chăm. Đặc biệt chương trình dân ca dân vũ độc đáo trở thành điểm nhấn quan trọng thu hút du khách đến với Ninh Thuận.
Bảo tồn múa phồn thực trong Lễ hội Rija Nưgar

Bảo tồn múa phồn thực trong Lễ hội Rija Nưgar

Sắc màu 54 - Thái Sơn Ngọc - 20:25, 19/05/2025
Chiều ngày 10/5/2025, tại làng Chăm Bỉnh Nghĩa thuộc xã Bắc Sơn, huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận, Ban Phong tục thôn tổ chức Lễ hội Rija Nưgar đón mừng năm mới theo Chăm lịch. Nét độc đáo của Bỉnh Nghĩa là trong nghi lễ Rija Nưgar có hai tiểu lễ ở các làng khác không có, đó là hát đối đáp nam nữ (Adaoh pasa) và múa phồn thực (Tamia klai kluk) do các vị chức sắc và người dân tham gia thực hiện. Nghi lễ múa phồn thực thể hiện tư duy cặp đôi, âm dương hòa hợp, khát vọng về sự sinh sôi nảy nở của vạn vật.
Thí điểm Viện Kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của người DTTS

Thí điểm Viện Kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của người DTTS

Thời sự - Hoàng Quý - 19:05, 19/05/2025
Chiều 19/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm Viện Kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự, để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương, hoặc bảo vệ lợi ích công.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Tuyên Quang đang ở trong mức độ thiên tai cấp rất nguy hiểm

Tuyên Quang đang ở trong mức độ thiên tai cấp rất nguy hiểm

Tin tức - Minh Nhật - 17:50, 19/05/2025
Theo thông tin từ Đài khí tượng thủy văn tỉnh Tuyên Quang, trong 24 giờ qua, trên địa bàn đã có mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to, báo động mức độ thiên tai ở cấp rất nguy hiểm, đồng thời cảnh báo nguy cơ sạt lở cao trong 6 giờ tới.
Rào cản thoát nghèo do tình trạng chồng lấn địa giới hành chính: Cái nghèo đu bám (Bài 1)

Rào cản thoát nghèo do tình trạng chồng lấn địa giới hành chính: Cái nghèo đu bám (Bài 1)

Xã hội - Huy Trường - Thanh Huyền - 16:22, 19/05/2025
Dưới cái nắng tháng 5, chúng tôi trở lại vùng chồng lấn địa giới hành chính (ĐGHC) xã Trà Vinh (huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam) và xã Đăk Nên (huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum). Hàng chục năm nay, người dân nơi đây bị cái nghèo đu bám do việc chồng lấn địa giới hành chính chưa được giải quyết.
Thanh Hóa: Nhiều hộ nuôi tôm trái phép tại khu vực ven biển

Thanh Hóa: Nhiều hộ nuôi tôm trái phép tại khu vực ven biển

Media - Quỳnh Trâm - CTV - 16:15, 19/05/2025
Theo thống kê của thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa, trên địa bàn hiện có khoảng 60 trường hợp nuôi tôm tự phát, trái phép trên đất nông nghiệp, đất dự án. Dù chính quyền địa phương đã có những giải pháp xử lý vi phạm, thế nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm tình trạng này, gây ra nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến môi trường trên địa bàn, hiện UBND thị xã Nghi Sơn đang triển khai các giải pháp để giải quyết dứt điểm, tình trạng này.
Những dấu ấn sâu đậm và bài học sâu sắc trong lòng mỗi người dân Việt Nam từ sinh nhật Bác

Những dấu ấn sâu đậm và bài học sâu sắc trong lòng mỗi người dân Việt Nam từ sinh nhật Bác

Sự kiện - Bình luận - PV - 16:14, 19/05/2025
Suốt cuộc đời tận hiến cho dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh chưa từng xem sinh nhật của mình là một ngày đặc biệt.
Kon Tum: Tuyên dương 30 tập thể, 46 cá nhân tiêu biểu trong Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

Kon Tum: Tuyên dương 30 tập thể, 46 cá nhân tiêu biểu trong Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

Trang địa phương - Ngọc Chí - 16:11, 19/05/2025
Sáng 19/5, Tỉnh ủy Kon Tum tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII "về đẩy mạnh Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" và tuyên dương 30 tập thể, 46 cá nhân có thành tích xuất sắc trong Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, giai đoạn 2016 - 2025 và năm 2025.