Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nón ngựa Phú Gia đến với bạn bè năm châu

PV - 22:38, 30/06/2019

Nón ngựa Phú Gia là món hàng thủ công mỹ nghệ độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa Bình Định. Chiếc nón được tạo nên từ bàn tay khéo léo, tài hoa của những người thợ thủ công gắn bó với nghề từ khi còn rất trẻ. Cầm trên tay chiếc nón này, ta có thể cảm nhận được một quãng lịch sử tái hiện với nhiều nét văn hóa trong đời sống xã hội Việt Nam xưa.

Du khách nước ngoài đến thăm quan và trải nghiệm cùng làm nón tại làng nón ngựa Phú Gia. Du khách nước ngoài đến thăm quan và trải nghiệm cùng làm nón tại làng nón ngựa Phú Gia.

Độc đáo nón ngựa

Về Cát Tường huyện Phù Cát tỉnh Bình Định, chúng tôi tìm đến cơ sở sản xuất nón lá ngựa của ông Đỗ Văn Lan. Ông Lan năm nay 72 tuổi, đã có hơn 55 năm gắn bó với nghề làm nón ngựa. Theo ông Lan, ban đầu nón ngựa chỉ dành riêng cho giới thượng lưu, quyền quý. Với những mẫu hoa văn như long, lân, quy, phụng thể hiện quyền uy trong thời đại phong kiến. Những người có chức sắc khác nhau, các mẫu họa tiết sẽ được thêu khác nhau. Trông vào đó ta có thể biết được phẩm hàm của từng quan lại trong địa phương. Từ xã trưởng trở lên mới có chụp bằng đồng hay bạc chạm trổ theo phẩm trật, trên đỉnh là núm hình quả trám nhọn hoắt.

Giờ đây, nón ngựa trở thành một sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo bởi sự cầu kỳ, tỉ mẩn và tài hoa trong từng đường nét. Bà Trần Thị Kéo (82 tuổi), là một trong những người đã dành gần như trọn tuổi đời cho nón ngựa Phú Gia chia sẻ: Để có được một chiếc nón thành phẩm, người làm phải vào rừng tìm cây giang, lá kè (lá cọ), rễ dứa rừng và chuẩn bị các dụng cụ cước, chỉ màu, vải the... và thực hiện trên chục công đoạn và may thành 7 lớp mới xong nón ngựa. Thế nhưng, cũng tùy theo kích cỡ (nam đội nón 44cm và nữ đội nón 42cm), người thợ sẽ phải mất từ 3-10 ngày mới làm xong nón. Bà Kéo còn cho hay, trong các công đoạn làm nón, có 4 công đoạn quan trọng nhất là tạo sườn mê, thắt nan sườn, thêu hoa văn trên sườn và lợp lá cho nón.

Nón ngựa Phú Gia mang nét độc đáo, đậm bản sắc văn hóa Bình Định, bởi được làm từ những đôi bàn của người thợ thủ công. Nón ngựa Phú Gia mang nét độc đáo, đậm bản sắc văn hóa Bình Định, bởi được làm từ những đôi bàn của người thợ thủ công.

Làng nghề trong xu thế hội nhập

Khi xưa, ở làng nghề nón ngựa Phú Gia hầu như nhà nào cũng làm nón nhưng qua thời gian, làng nghề gặp khó khăn trong khâu tiêu thụ sản phẩm nên chỉ còn lại khoảng 100 hộ có tâm huyết muốn giữ lại nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống của cha ông. Có thể nói, khó có nghề nào mà mức độ phổ cập như nghề làm nón ngựa Phú Gia. Từ trẻ em 10-15 tuổi tới các cụ già 60-70 tuổi đều có thể đảm nhận một khâu làm nón. Ở đây, trẻ em 10 tuổi là đã được nhắc việc học làm nón, 15 tuổi đã ra thợ lành nghề. Ngoài giờ học, nhiều em ngồi chăm chỉ chằm nón, phụ giúp kinh tế gia đình.

Bà Nguyễn Thị Tâm (66 tuổi) một người am hiểu về nghề nón ngựa cho hay: Nhờ có nghề nón phát triển nên con em ở đây ít tình trạng thiếu việc làm, không nghề khác thì ở nhà làm nón cũng sống được. Bởi sản phẩm của làng nghề hiện nay được nhiều người ưa chuộng, đặc biệt là khách du lịch nước ngoài đến thăm quan làng nghề, khi ra về ai cũng mua một chiếc nón để làm món quà lưu niệm. “Nhờ thông thương kinh tế, phát triển du lịch, chiếc nón Phú Gia đã tỏa đi khắp năm châu”, bà Tâm tự hào chia sẻ thêm.

Trong khi đó, ông Đỗ Văn Lan lại tìm hướng đi riêng để nâng tầm sản phẩm nón bằng cách, kết nối với công ty lữ hành đưa du khách đến thăm quan và bán các sản phẩm nón ngựa với giá từ 300.000-3.000.000 đồng/cái. Cũng theo ông Lan, để sản phẩm nón ngựa Phú Gia được biết đến rộng rãi, các ngành chức năng tỉnh Bình Định cần đẩy mạnh công tác quảng bá làng nghề gắn với phát triển du lịch. Có như thế mới bảo tồn, lưu giữ được nét truyền văn hóa của nón ngựa Phú Gia-sản phẩm thủ công độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa Bình Định.

Minh chứng cho điều đó là chiếc nón “gia bảo” là kỷ vật của người mẹ để lại cho ông Lan, cũng chính là khuôn mẫu để ông Lan bắt tay làm những chiếc nón ngựa. Dù đã ngả màu thời gian nhưng chiếc nón ngựa vẫn chắc chắn. Vành cứng, chỉ thêu còn nguyên màu, rõ hoa văn, chữ nghĩa, lá chưa sờn. Điều bất ngờ nằm ở chỗ, chiếc nón này có tuổi đời đúng hơn thế kỷ và được sử dụng liên tục 45 năm.

Làng nghề nón ngựa Phú Gia đã được UBND tỉnh Bình Định công nhận là làng nghề truyền thống, đạt danh hiệu Làng nghề tiêu biểu Việt Nam và được chọn xây dựng mô hình tại Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam. Mỗi phiên chợ (5 ngày một phiên) có gần 1.000 chiếc nón ngựa Phú Gia được xuất đi các tỉnh thành khắp cả nước và ra nước ngoài để phục vụ đời sống hoặc bán cho khách du lịch làm quà lưu niệm. Đó là động lực để những người ở làng nón ngựa Phú Gia quyết tâm giữ nghề, như giữ lại nét văn hóa, tinh hoa của cha ông ngày trước.

THÀNH NHÂN

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đồng chí Trần Lưu Quang làm Bí thư Thành ủy TPHCM

Đồng chí Trần Lưu Quang làm Bí thư Thành ủy TPHCM

Đồng chí Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, được Bộ Chính trị chỉ định tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM và giữ chức Bí thư Thành ủy TPHCM, nhiệm kỳ 2020-2025.
Đồng chí Trần Lưu Quang làm Bí thư Thành ủy TPHCM

Đồng chí Trần Lưu Quang làm Bí thư Thành ủy TPHCM

Thời sự - Pv - 35 phút trước
Đồng chí Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, được Bộ Chính trị chỉ định tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM và giữ chức Bí thư Thành ủy TPHCM, nhiệm kỳ 2020-2025.
Bảo vệ rừng bắn chỉ thiên chặn xe chở gỗ lậu

Bảo vệ rừng bắn chỉ thiên chặn xe chở gỗ lậu

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 1 giờ trước
Lực lượng bảo vệ rừng ở Đắk Lắk bắn chỉ thiên, chặn chiếc xe chở gỗ lậu, tài xế sau đó chạy vào rừng bỏ trốn.
Gia Lai: Kêu gọi gần 3.400 tàu thuyền vào bờ tránh bão số 5

Gia Lai: Kêu gọi gần 3.400 tàu thuyền vào bờ tránh bão số 5

Tin tức - NgọcThu - 1 giờ trước
Nhằm phòng tránh bão số 5 (bão Kajiki), ngày 25/8, Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai (Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Gia Lai) đã kêu gọi gần 3.400 tàu, với hơn 23.100 ngư dân, vào bờ tránh trú an toàn.
Người Dao Thanh Phán đón “Tết giữa năm” dịp tháng Bảy

Người Dao Thanh Phán đón “Tết giữa năm” dịp tháng Bảy

Sắc màu 54 - Mỹ Dung - 1 giờ trước
Rằm tháng Bảy âm lịch, trong tâm thức người Việt thường gắn với lễ Vu Lan báo hiếu. Đối với đồng bào Dao Thanh Phán ở Quảng Ninh, dịp này bà con đón “Tết giữa năm” với ý nghĩa tưởng nhớ tổ tiên, cầu mong bình an và gắn kết cộng đồng.
Nghệ An: Đã có thương vong đầu tiên trong bão số 5

Nghệ An: Đã có thương vong đầu tiên trong bão số 5

Trang địa phương - Khánh Ngân - 1 giờ trước
Sáng nay (25/8), ông Nguyễn Khánh Thành - Chủ tịch UBND xã Bích Hào (Nghệ An) xác nhận với phóng viên: Trong lúc gia cố mái tôn để phòng chống bão số 5 (Kajiki), anh Nguyễn Văn Sáu (SN 1973) không may bị điện giật, dẫn đến tử vong.
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Nhà rông làng Kon Teo Đăk Lấp được xây dựng năm 1976, gắn với thời điểm lập làng. Nhà rông làm bằng vật liệu tự nhiên, nên cứ vài năm thì sửa chữa lại. Năm nay, sau khi xong vụ mùa, hơn 160 hộ dân trong làng họp và thống nhất sửa lại nhà rông cho mới, khang trang và chuẩn bị cho việc tổ chức các lễ hội của làng.
8 năm vẫn chưa thi công xong hơn 700m đường - chuyện có thật ở xã Núi Thành

8 năm vẫn chưa thi công xong hơn 700m đường - chuyện có thật ở xã Núi Thành

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 2 giờ trước
Tuyến đường chỉ dài hơn 700m, với tổng vốn đầu tư hàng chục tỷ đồng ở xã Núi Thành, TP. Đà Nẵng, nhưng suốt 8 năm qua vẫn chưa hoàn thành, khiến người dân không khỏi bức xúc.
Yêu nước phải ngay từ những hành động nhỏ...

Yêu nước phải ngay từ những hành động nhỏ...

Bạn đọc - Hồng Phúc - 2 giờ trước
Sau buổi tổng hợp luyện vừa qua, quanh Quảng trường Ba Đình vẫn còn những hình ảnh chưa đẹp: Cờ Tổ quốc bị bỏ rơi trên đường, rác thải vương vãi, lời qua tiếng lại thiếu nhã nhặn... Thậm chí, có thanh niên vô ý thức ném chai nước vào xe tăng, hay cố tình đi vào tuyến đường dành riêng cho đoàn diễu binh. Những hành động ấy, gợi nên một câu hỏi lớn: Chúng ta đã thật sự yêu nước và văn minh trong cách ứng xử hay chưa?
Tăng cường bảo đảm an ninh, trật tự, vệ sinh môi trường, y tế dịp Lễ Quốc khánh 2/9

Tăng cường bảo đảm an ninh, trật tự, vệ sinh môi trường, y tế dịp Lễ Quốc khánh 2/9

Thời sự - Minh Thu - 2 giờ trước
Ngày 24/8, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Công điện số 145/CĐ-TTg yêu cầu các bộ ngành, địa phương tăng cường công tác bảo đảm an toàn, an ninh, trật tự, vệ sinh môi trường, y tế dịp Lễ Quốc khánh 2/9.
Khi tiếng chiêng hòa cùng tiếng dương cầm

Khi tiếng chiêng hòa cùng tiếng dương cầm

Sắc màu 54 - Xuân Hòa - 2 giờ trước
Trên mảnh đất Tây Nguyên - nơi tiếng cồng chiêng đã ngấm vào máu thịt của cộng đồng, những phím đàn Piano đang dần ngân vang. Không đối lập, không lấn át, dương cầm ở đây tìm được cách song hành cùng di sản, làm giàu thêm bức tranh văn hóa đa sắc của tỉnh Đắk Lắk và cả vùng cao nguyên rộng lớn.
Thanh Hóa thành lập Ban Chỉ huy tiền phương ứng phó bão Kajiki

Thanh Hóa thành lập Ban Chỉ huy tiền phương ứng phó bão Kajiki

Tin tức - Quỳnh Trâm - 2 giờ trước
Trước diễn biến phức tạp của bão Kajiki (bão số 5), tỉnh Thanh Hóa đã quyết định thành lập Ban Chỉ huy tiền phương, trụ sở đặt tại xã Hồi Xuân (huyện Quan Hóa cũ), nhằm chỉ đạo công tác phòng, chống và ứng phó thiên tai tại khu vực miền núi.