Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Những gam màu từ đá

PV - 15:38, 11/02/2019

Miền sơn cước Lục Yên, Yên Bái từ lâu đã nức tiếng là vùng đá quý lớn bậc nhất cả nước. Bởi thế, đến với Lục Yên, du khách như bước vào một xứ sở xa hoa, lạ lẫm giữa núi rừng. Dưới bàn tay tài hoa của những nghệ nhân, những viên đá không chỉ trở thành món đồ trang sức quý giá mà còn có hồn hơn khi hóa thân vào những bức tranh độc đáo.

Thổi “Hồn” vào đá

Thị trấn Yên Thế, huyện Lục Yên lẫn trong mây chiều. Trái với không gian tĩnh mịch thường thấy ở núi rừng, là những tiếng đá lanh canh, lạch cạch vang lên khắp các ngả đường vào khu chợ đá quý. Trên đoạn đường vào chợ đá quý Lục Yên, chúng tôi bắt gặp nhiều du khách sang trọng nói đủ thứ tiếng ở các vùng miền khác nhau, trong đó không ít du khách là người nước ngoài.

Khách hàng lựa chọn tranh đá chơi Tết. Khách hàng lựa chọn tranh đá chơi Tết.

Anh Phạm Văn Chính, một du khách đến từ Hà Nội bộc bạch, Tết năm trước, anh được một người bạn tặng một bức tranh cây đào làm từ nguyên liệu đá quý. Bức tranh như có sự thu hút đến lạ kỳ với anh. Vì vậy, năm nay, anh quyết định về tận nơi để tìm mua vài bức vừa để treo trong nhà, vừa để làm quà biếu người thân.

Chị Nông Thị Ngọc, một thợ giã đá ở một cơ sở sản xuất tranh đá cho hay: “Càng gần dịp Tết Nguyên đán, khách tìm đến mua tranh đá quý của chúng tôi càng nhiều. Vì thế, hơn 1 tuần nay, chúng tôi thường xuyên phải tăng ca. Công việc tuy có vất vả nhưng thu nhập tăng thêm nên chúng tôi cũng rất vui”.

Đưa chúng tôi đi thăm quan một vòng xưởng sản xuất của gia đình, bà Nguyễn Thị Hằng, Chủ xưởng đá quý Hồng Ngọc phấn khởi giới thiệu, để làm được một bức tranh đá đòi hỏi rất nhiều công phu, tỉ mỉ. Khâu đầu tiên là rửa đá cho sạch tạp chất bên ngoài, tiếp đó là cho đá vào cối giã. Giã xong dùng sàng nhỏ để lọc ra những viên còn to, chưa đạt yêu cầu, thì tiếp tục giã lại. Trung bình mỗi ngày, một người thợ chỉ giã được khoảng 1kg đá, bởi phải giã thành những viên nhỏ, chứ không được để đá nhuyễn như bột.

Thợ gắn đá quý tỉ mỉ hoàn thiện bức tranh chân dung Bác Hồ. Thợ gắn đá quý tỉ mỉ hoàn thiện bức tranh chân dung Bác Hồ.

Khâu chọn nguyên liệu đá, là khâu quan trọng, bởi những viên đá có độ chuẩn và đẹp, sẽ góp phần tạo nên những bức tranh có giá trị cao, hoặc tùy vào yêu cầu của khách đặt tranh. Sau đó, những viên đá quý được ngâm qua axít để làm dậy màu đặc trưng, long lanh và sắc sảo hơn.

Công đoạn chế tác tranh cũng đòi hỏi kỹ thuật công phu. Sau khi họa sĩ vẽ màu bằng bút chì hay phấn màu trên tấm mica hoặc gỗ, những người thợ sẽ gắn một lớp đá khắp mặt tranh để lót nền cho đẹp, sau đó tỉ mỉ rắc đá với độ màu chuẩn để tạo hình, rồi nhỏ keo cho chúng kết dính với nhau.

Cái khó trong tranh đá quý Lục Yên, là làm sao để những hạt đá màu li ti thể hiện được những hình ảnh mượt mà, sống động, trở thành những tác phẩm nghệ thuật thực sự, chứ không chỉ dừng lại ở những mảng màu sắc đậm nhạt đơn thuần.

Riêng làm tranh chân dung là khó nhất. Bởi làm được loại tranh này, người làm phải cân đối tỷ lệ của các bộ phận cơ thể, độ đậm, nhạt của da, sự pha trộn gam màu sáng tối... vì thế chỉ những nghệ nhân cao tay mới gắn được những viên đá vô tri thành bức tranh thể hiện được thần thái của nét mặt.

Một bức tranh đá quý Lục Yên khổ nhỏ, trung bình từ 2-3 ngày mới hoàn thành. Còn với những bức tranh cỡ lớn, nhiều hoạ tiết, có khi phải mất cả tuần hoặc hơn.

Triển vọng làng nghề

Ông Vũ Văn Hạnh, Phó Chủ tịch Hội Đá quý Lục Yên cho biết, trên địa bàn huyện Lục Yên có khoảng 50 hộ làm tranh, chủ yếu tập trung ở thị trấn Yên Thế. Mỗi hộ có từ 30-50 lao động. Tính riêng nghề tranh đá đã giải quyết lao động cho gần 1.000 lao động trên địa bàn. Tranh đá Lục Yên đã thu hút được nhiều khách hàng từ nhiều nơi như Hà Nội, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh thậm chí nhiều khách nước ngoài như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Ấn Độ tìm tới đặt hàng. Theo đó, doanh thu mỗi năm từ nghề làm tranh đá tại huyện Lục Yên lên tới gần 50 tỷ đồng.

Các cơ sở làm tranh đá quý ở Lục Yên luôn nhộn nhịp. Các cơ sở làm tranh đá quý ở Lục Yên luôn nhộn nhịp.

Theo lời giới thiệu của ông Hạnh, chúng tôi tìm gặp ông Nguyễn Văn Trung, người đầu tiên làm tranh đá quý ở Lục Yên. Quê ông Trung ở một tỉnh miền xuôi, những năm 1995, nghe lời nhiều thanh niên trong làng, ông đến Lục Yên tìm đá quý buôn bán. Thế nhưng, ông chỉ tìm được những viên đá nhỏ không có giá trị kinh tế nên đủ ăn đã là may.

Đến năm 2002, trong lúc nhìn đống đá nhỏ xấu không ai mua, ông mày mò giã đá rồi lấy keo gắn vào tấm kính chơi. Sau đó, ông thấy một bức tranh dần dần hiện ra với màu sắc của đá khá thú vị. Thế là ông chú tâm vẽ tranh thật đẹp, rồi gắn đá lên thành một bức tranh hoàn chỉnh. Năm 2002, bức tranh đầu tiên của ông bán được ba triệu đồng, giá trị bằng cả cây vàng khi đó. Vụ bán tranh ấy từng gây xôn xao cả vùng vì số tiền khá lớn thời ấy. Vậy là, ông Trung đã tìm lối đi cho riêng mình. Từ một gia đình khó khăn chạy ăn từng bữa, nhờ sản xuất tranh đá quý đến nay ông đã xây dựng được một khách sạn nguy nga bên bờ hồ Lục Yên.

Ông Trung chia sẻ, trước kia làm thủ công nên để hoàn thiện một bức tranh đá quý khổ 1,2m x 2,4m, phải mất đến một tháng. Nhưng nay có máy móc hỗ trợ nên chỉ mất 5 đến 7 ngày. Mỗi bức tranh tùy theo khổ và chất liệu mà có giá khác nhau. Tuy nhiên, tranh đá quý Lục Yên giá không quá cao. Một bức tranh được làm bằng chất liệu tốt, khổ 60cm x 80cm dao động ở mức từ 2 đến 2,5 triệu đồng.

Theo ông Vũ Văn Hạnh, mặc dù nghề làm tranh đá đã có những bước phát triển tương đối trên địa bàn, thế nhưng người dân chủ yếu làm tự phát. Do đó, điều đáng lo ngại là, người lao động chưa được hướng dẫn bảo hộ lao động, việc bảo vệ môi trường chưa được thực sự quan tâm. Ông Hạnh cho rằng, tỉnh Yên Bái sớm quan tâm, có kế hoạch phát triển bền vững đối với nghề làm tranh đá quý của địa phương; nên xem xét có thể thành lập làng nghề, có cơ chế hoạt động để nghề tranh đá Lục Yên phát triển thực sự bền vững.

HIẾU ANH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.