Thông tin trên được đưa ra tại Hội thảo “Ngoại giao với hoạt động xuất khẩu nông, thủy sản sang Trung Đông-châu Phi”, do Bộ Ngoại giao tổ chức tại Hà Nội hồi đầu tháng 7/2018. Hội thảo thu hút sự tham gia của các Đại sứ, lãnh sự danh dự, đại diện Đại sứ quán các nước Trung Đông-châu Phi tại Việt Nam, cũng như đông đảo đại biểu đến từ các bộ, ban, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.
Tại Hội thảo này, ông Đỗ Quốc Hưng, Phó Vụ trưởng Thị trường châu Á-châu Phi, Bộ Công thương cho biết, Trung Đông-châu Phi bao gồm hơn 70 quốc gia với hơn 1,6 tỷ dân, có nhu cầu rất lớn về nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt là hàng nông, thủy sản do điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, không có điều kiện để nuôi, trồng nông, thủy sản đủ để đáp ứng nhu cầu trong nước.
Năm 2017, kim ngạch nhập khẩu nông sản, thực phẩm của các nước châu Phi là 38 tỷ USD và dự kiến tăng lên 110 tỷ USD vào năm 2025. Còn thị trường Trung Đông, năm ngoái, nhập khẩu lương thực, thực phẩm của khu vực này đạt 43 tỷ USD, dự kiến tăng lên 70 tỷ USD vào năm 2025. Đây được coi là cơ hội đầy tiềm năng mở ra cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.
Theo đại diện của Vụ Thị trường châu Á-châu Phi, tiếp cận thị trường Trung Đông-châu Phi là giải pháp tốt cho việc tìm kiếm các thị trường mới cho hàng nông, thủy sản nước ta để tránh phụ thuộc vào thị trường truyền thống. Bởi đây đều là thị trường có yêu cầu về an toàn thực phẩm, chưa quá khắt khe, cũng như ít đi kèm với các chứng nhận khác đối với sản phẩm nông sản.
Trong những năm qua, xuất khẩu của mặt hàng này vào Trung Đông-châu Phi đã có nhiều khởi sắc, với tổng kim ngạch xuất khẩu nông, thủy sản đạt hơn 1,3 tỷ USD vào năm 2017. Tuy nhiên, đây vẫn là những con số rất khiêm tốn so với tiềm năng. Đặc biệt, theo ông Hưng, rào cản lớn nhất đối với doanh nghiệp Việt Nam trong hoạt động xuất khẩu sang châu Phi nằm ở khâu thanh toán.
Ngoài ra, theo ông Trần Văn Công, Phó Cục trưởng Chế biến và phát triển thị trường nông sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), hiện tại ở châu Phi, hàng nông sản Việt đang gặp phải sự cạnh tranh quyết liệt do doanh nghiệp một số nước chấp nhận bán hàng trả chậm, trong khi doanh nghiệp Việt Nam yêu cầu thanh toán ngay. Thực tế này khiến cho nhiều đối tác chuyển hướng sang lựa chọn nhập khẩu từ doanh nghiệp nước ngoài chấp nhận bán hàng trả chậm.
Bên cạnh đó, việc thiếu thông tin về thị trường, đối tác cũng gây ra không ít cản trở cho doanh nghiệp Việt Nam khi tiếp cận thị trường Trung Đông-châu Phi.
Theo bà Đoàn Phương Lan, Phó Vụ trưởng Tổng hợp kinh tế (Bộ Ngoại giao), với vai trò là cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài, Bộ Ngoại giao đã và đang phối hợp các cơ quan Nhà nước có liên quan trong việc hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam qua các mô hình hợp tác công-tư ở nước sở tại, cũng như tư vấn, hỗ trợ thông tin về thị trường thông qua các hoạt động ngoại giao phục vụ mục tiêu kinh tế. Thông qua 17 cơ quan đại diện Việt Nam tại khu vực này, doanh nghiệp Việt có thể nhận được hỗ trợ về xác minh, thẩm tra năng lực đối tác để giảm thiểu các rủi ro trong quá trình đầu tư, mở rộng hợp tác.
Ngoài ra, các đầu mối này còn có thể hỗ trợ doanh nghiệp kết nối với chính quyền ở nước sở tại, kết nối với các tổ chức, hiệp hội doanh nghiệp uy tín ở địa phương, kèm với đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại hoặc tham gia các hội chợ giới thiệu sản phẩm ở nước ngoài, giới thiệu doanh nghiệp Việt tham gia các mô hình, dự án hợp tác, và mở các lớp đào tạo về chứng nhận Halal.
Đối với các địa phương chưa có mặt các cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài, bà Lan cũng nhấn mạnh cần phải tranh thủ vai trò của các lãnh sự danh dự ở địa phương, cũng như tranh thủ nguồn lực của kiều bào Việt Nam ở nước sở tại để cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác về thị trường, hỗ trợ doanh nghiệp trong các hoạt động xuất khẩu, đầu tư ra nước ngoài.
DÂN TỘC