Kon Tum: Dân “khổ” vì thủy điện

Đất đai, hoa màu bị trôi xuống lòng hồ

Thời gian qua, các hộ dân sinh sống ở khu vực quanh lòng hồ thủy điện Đăk Psi 6, xã Đăk Long, huyện Đăk Hà đã có nhiều đơn kiến nghị, gửi đến các cơ quan chức năng sớm vào cuộc, yêu cầu Công ty Cổ phần đầu tư thủy điện Đăk Psi 6 giải quyết những thiệt hại cho người dân do thủy điện gây ra.

Có diện tích cây trồng quanh khu vực lòng hồ thủy điện Đăk Psi 6, ông A Luy (dân tộc Ba Na), Thôn trưởng thôn Pa Cheng, xã Đăk Long, huyện Đăk Hà bức xúc: Chúng tôi canh tác, sinh sống ở đây hàng chục năm nay không sao cả, từ khi thủy điện Đăk Psi 6 tích nước, thì nước trong lòng hồ nhiều lần dâng cao gây ngập úng gần 1 sào mì và nhiều loại cây trồng dài ngày trong vườn. Đất đai liên tục bị xâm lấn vì tình trạng sạt lở quanh lòng hồ thuỷ điện. Việc đền bù, hỗ trợ chỉ là một phần, chúng tôi còn mong muốn thủy điện, chính quyền cần có những hướng ngăn chặn tình trạng trên để bà con quanh lòng hồ yên tâm sản xuất.

Theo ghi nhận của phóng viên, dọc lòng hồ thủy điện Đăk Psi 6 xuất hiện nhiều vị trí sạt lở, có đoạn dài hơn 100m, rộng gần 20m, tạo thành nhưng bờ vực cao nguy hiểm. Với địa hình đồi dốc, thổ nhưỡng là đất cát, người dân hay đến gần khu vực mép sông để canh tác nên nguy hiểm luôn rình rập.

Ông Nguyễn Huy Thành, thôn Pa Cheng, xã Đăk Long, huyện Đăk Hà cho biết: Thủy điện tích nước đã vượt qua mốc, có chỗ trên 1m, vườn nhà tôi có hơn 20 cây cà phê đang chuẩn bị thu hoạch bị ngập úng, một số cây đã bị sạt xuống lòng hồ. Tôi đã làm đơn gửi lên xã nhiều lần rồi, bên công ty thủy điện có xuống, nhưng mà chỉ có hứa thế thôi rồi lại về. Dân kêu miết mà cũng không được giải quyết.

Dân mỏi mòn chờ bồi thường

Tại Hội nghị tiếp xúc cử tri HĐND cấp tỉnh và huyện ngày 07/6/2024, người dân đã có rất nhiều ý kiến liên quan đến quá trình tích nước của thủy điện Đăk Psi 6 làm ảnh hưởng đến đất và tài sản trên đất của các hộ dân trên địa bàn xã Đăk Long.

 Cũng trong thời gian này, UBND xã Đăk Long nhận được 06 đơn kiến nghị của công dân về việc thủy điện Đăk Psi 6 tích nước vận hành thử nghiệm nhà máy, làm ảnh hưởng đến đất và cây trồng của người dân trong khu vực lòng hồ của công trình, gây khó khăn cho người dân trong quá trình canh tác.

Ông Hoàng Công Ái, Chủ tịch UBND xã Đăk Long, huyện Đăk Hà cho biết: Ngay sau khi thủy điện Đăk Psi 6 tích nước gây ngập nhiều diện tích hoa màu của người dân, chính quyền địa phương đã trực tiếp xuống hiện trường để ghi nhận thiệt hại ban đầu. Xã đã mời đại diện thủy điện và các hộ dân có đơn kiến nghị đi kiểm tra xác minh, đo đạc thực tế hiện trạng một số diện tích bị sạt lở, ngập úng. Tuy nhiên, phương án và các chính sách bồi thường, hỗ trợ từ phía thuỷ điện vẫn chưa có.

Tương tự, sau khi thủy điện Plei Kần tích nước đã gây sạt lở đất và ngập úng hoa màu của nhiều hộ dân ở khu vực thị trấn Plei Kần và xã Đăk Nông, huyện Ngọc Hồi. Vụ việc diễn ra một thời gian dài, nhưng vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

Sau khi Báo Dân tộc và Phát triển có bài phản ánh: “Thủy điện Plei Kần vận hành gần 4 năm, nhưng dân vẫn chưa nhận đủ tiền bồi thường”, đến thời điểm hiện nay, Công ty Cổ phần Tấn Phát đã tiến hành chi trả tiền hỗ trợ, bồi thường cho 8 hộ dân. Tuy nhiên, hiện chỉ mới có 6 hộ được trả đủ tiền, còn lại 2 hộ công ty vẫn chưa trả đủ số tiền theo phương án bồi thường, hỗ trợ, gồm: Ông Nguyễn Văn Minh, với số tiền chưa chi trả là hơn 247 triệu đồng, ông Phạm Văn Hoãn với số tiền chưa chi trả hơn 138 triệu đồng.

Ông Phạm Văn Hoãn, thôn 6, thị trấn Plei Kần, huyện Ngọc Hồi cho biết: Sau khi các cơ quan báo chí phản ánh, công ty có lên trả cho gia đình tôi 113 triệu đồng, còn lại hơn 138 triệu đồng công ty hứa sẽ trả trước ngày 19/9/2024. Nhưng đến nay, vẫn chưa trả, tôi liên hệ với lãnh đạo thủy điện Plei Kần, thì họ bảo mới đền bù vậy thôi, cho khất nợ đến tháng 11. Hơn 4 năm nay rồi mà công ty cứ khất nợ miết thế này thì dân chúng tôi rất khổ.

Ông Trần Sỹ Hải, Chủ tịch UBND thị trấn Plei Kần, huyện Ngọc Hồi cho biết: Hiện nay, có 02 hộ dân vẫn chưa nhận đủ tiền hỗ trợ, bồi thường theo phương án đã được phê duyệt và 02 hộ dân này đã có kiến nghị đến UBND thị trấn. Có 7 hộ tiếp tục bị ảnh hưởng và người dân đã kiến nghị bên thủy điện Plei Kần phối hợp với các ngành xuống kiểm tra, đánh giá hiện trạng để có phương án hỗ trợ cho người dân nếu đúng nguyên nhân bị ảnh hưởng từ thủy điện.

Vấn đề này UBND thị trấn đã báo cáo về UBND huyện và kiến nghị với UBND huyện làm việc với bên thủy điện Plei Kần. Tuy nhiên, sau khi UBND huyện làm việc thì đến thời điểm hiện nay, các vấn đề này vẫn chưa được giải quyết. "UBND thị trấn cũng mong muốn các cơ quan chức năng của tỉnh, huyện tiếp tục quan tâm làm việc với thủy điện Plei Kần để giải quyết dứt điểm vấn đề này, giúp Nhân dân yên tâm lao động sản xuất",   ông Hải cho biết thêm.

Sẽ giải quyết trong tháng 12/2024?!

Trước những kiến nghị của người dân bị thiệt hại do thủy điện Plei Kần và thủy điện Đăk Psi 6 gây ra, ông Nguyễn Văn Quân, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tấn Phát (chủ đầu tư 2 thủy điện) thừa nhận, có việc sạt lở đất và hoa màu bị ngập quanh khu vực lòng hồ thủy điện Đăk Psi 6.

Ông Nguyễn Văn Quân cho biết: Sau khi có đơn kiến nghị của các hộ dân liên quan đến thủy điện Đăk Psi 6, công ty đã cùng chính quyền xã Đăk Long đi kiểm tra xác minh. Do hiện tại thủy điện đang thực hiện việc tích nước vận hành, thuỷ điện sẽ xác định cao trình của mực nước có thể ảnh hưởng đến đất đai, hoa màu để đền bù tổng thể. Chúng tôi cam kết sẽ giải quyết trước tháng 12/2024.

Theo ông Nguyễn Văn Quân, riêng đối với những thiệt hại của các hộ dân trên địa bàn thị trấn Plei Kần, huyện Ngọc Hồi do thủy điện Plei Kần, thì vừa rồi công ty đã giải quyết cho 8 hộ, trong đó còn 2 hộ công ty chưa trả đủ tiền. Do công ty đang khó khăn về tài chính và dự kiến trước ngày 15/12/2024, công ty sẽ trả hết tiền bồi thường, hỗ trợ cho 02 hộ dân này.

Đối với khoản tiền 3 tỷ đồng tài trợ cho huyện Ngọc Hồi xây dựng cầu treo, ông Nguyễn Văn Quân cho biết: Do ảnh hưởng của dịch Covid 19 nên Công ty đang gặp khó khăn, riêng về số tiền còn lại 2 tỷ đồng, dự kiến đến cuối năm 2024 Công ty sẽ trả khoảng 500 triệu đồng và số tiền còn lại sẽ trả vào các năm sau. Công ty cũng xác định, đây là cam kết và mình có trách nhiệm thực hiện. Bên cạnh đó, thì công ty đề nghị UBMTTQ Việt Nam huyện Ngọc Hồi cung cấp hồ sơ theo quy định của hợp đồng.

Mong muốn lớn nhất của người dân lúc này, là các cơ quan chức năng từ tỉnh đến huyện cần vào cuộc quyết liệt để Công ty Cổ phần Tấn Phát chủ đầu tư các công trình thủy điện sớm bồi thường, hỗ trợ cho người dân bị thiệt hại để người dân có tiền tái đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, ổn định đời sống. Đồng thời, giải quyết dứt điểm số tiền mà công ty đã cam kết tài trợ cho huyện Ngọc Hồi xây dựng cầu treo phục vụ Nhân dân qua lại sông Pô Kô.