Theo báo cáo của Cục Lâm nghiệp, Việt Nam có trên 14,86 triệu ha rừng với tiềm năng phong phú, đa dạng về các giá trị hệ sinh thái rừng. Trong những năm qua, ngành lâm nghiệp đã thúc đẩy chủ trương "xã hội hoá nghề rừng" bằng nhiều cơ chế, chính sách. Cụ thể, trong quan điểm tại Chiến lược Phát triển lâm nghiệp Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã nêu rõ: "...có cơ chế, chính sách phù hợp để hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi và khuyến khích các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển lâm nghiệp".
Đây là lần đầu tiên tại Việt Nam triển khai sáng kiến Hộ chiếu vườn quốc gia với mục tiêu tạo cơ chế thúc đẩy phát triển du lịch sinh thái ở các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên; tạo động lực cho du khách trải nghiệm và khám phá các giá trị của hệ sinh thái rừng; từng bước hình thành cơ chế tài chính bền vững và tạo đà cho các vườn quốc gia và các khu bảo tồn thiên nhiên có cơ sở hạ tầng du lịch có lượt du khách đến tham quan, đồng thời thu hút sự quan tâm của cộng đồng đến các giá trị bền vững của hệ sinh thái.
Trong giai đoạn đầu, hộ chiếu vườn quốc gia được áp dụng tại 34 vườn quốc gia thuộc hệ thống rừng đặc dụng có hoạt động du lịch. Khách du lịch trong nước và quốc tế có thể sở hữu hộ chiếu bằng hình thức bản giấy hoặc hộ chiếu điện tử.
Du khách sở hữu hộ chiếu cũng sẽ có cơ hội nhận được các ưu đãi, giải thưởng khi đặt chân đến các vườn quốc gia và đáp ứng đủ các điều kiện theo yêu cầu.
Có hộ chiếu vườn quốc gia, khách du lịch nhận được những lợi ích về sức khỏe và tinh thần thông qua việc trải nghiệm thiên nhiên; được trang bị các kiến thức và truyền cảm hứng để hành động cùng bảo tồn thiên nhiên; có cơ hội nhận các giải thưởng từ chương trình khi tích cực tham quan trải nghiệm các vườn quốc gia; có cơ hội nhận các ưu đãi dịch vụ khi tham gia du lịch sinh thái tại các vườn quốc gia.
Với hộ chiếu vườn quốc gia, hoạt động du lịch sinh thái tại vườn quốc gia được quảng bá rộng rãi thông qua app, cuốn hộ chiếu và chia sẻ trên các kênh truyền thông của chương trình; tăng số lượng khách đến tham quan, trải nghiệm; tăng các địa điểm và loại hình trải nghiệm để khuyến khích du khách tích điểm; thúc đẩy việc hoàn thiện và đa dạng hóa các sản phẩm du lịch.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan mong muốn những tấm hộ chiếu này sẽ góp thêm những nguồn lực mới hỗ trợ cho lực lượng kiểm lâm, lực lượng quản lý bảo vệ rừng. Chúng ta cần tìm cách phát triển, nâng cao quá trình hợp tác công tư, làm thế nào để 34 vườn quốc gia vươn xa, phát triển giá trị đa dụng của rừng.
"Tôi hy vọng, với hộ chiếu vườn quốc gia, chúng ta sẽ giữ rừng bằng một cách khác, để chúng ta giàu hơn, làm giàu không chỉ bằng tiền mà bằng cảm xúc, sự thoải mái khi về với rừng", Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.