Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Giảm rủi ro cho lao động phi chính thức: Phải bắt đầu từ chính sách về lao động

Sỹ Hào - 09:12, 15/04/2020

Lao động (LĐ) phi chính thức là lực lượng dễ bị tổn thương nhất khi không có hợp đồng, không có bảo hiểm xã hội (BHXH), thời gian làm việc nhiều nhưng lương lại rất thấp… Điều này đòi hỏi cần ưu tiên rà soát, sửa đổi, bổ sung chính sách liên quan.

Việc hỗ trợ cho lao động tự do sẽ khó khăn vì khó thống kê danh sách. (Ảnh minh họa)
Việc hỗ trợ cho lao động tự do sẽ khó khăn vì khó thống kê danh sách. (Ảnh minh họa)

Nhiều rủi ro

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê (TCTK) về tình hình LĐ, việc làm năm 2019, cả nước có khoảng 17,6 triệu người là LĐ tham gia vào nền kinh tế phi chính thức. Đây là nhóm LĐ yếu thế, công việc không ổn định và hầu như không được hưởng một loại hình BHXH nào; đại đa số sống ở khu vực nông thôn.

Số liệu của TCTK cho thấy, tiền lương bình quân tháng của LĐ chính thức vào khoảng 6,7 triệu đồng/người/tháng; còn của LĐ phi chính thức chỉ được khoảng 4,4 triệu đồng/người/tháng. Thu nhập thấp nhưng số giờ làm việc của LĐ phi chính thức nhiều hơn LĐ chính thức. 

Cụ thể, theo TCTK, số giờ làm việc bình quân của cả nước năm 2019 là 45,3 giờ/tuần/LĐ, nhưng rất nhiều LĐ phi chính thức phải làm việc trên 48 giờ/tuần. Cá biệt, có tới 27,2% LĐ phi chính thức làm việc 48 - 59 giờ/tuần; có khoảng 8,9% LĐ làm việc trên 60 giờ/tuần.

Thời gian làm việc nhiều, thu nhập thấp, LĐ phi chính thức còn đối diện với nhiều rủi ro khác, khi 97,9% LĐ phi chính thức không có BHXH. Đối với LĐ phi chính thức làm công ăn lương (làm thuê hộ gia đình, bán hàng, bảo vệ…), theo rà soát của TCTK, trong tổng số khoảng 9,6 triệu người hiện có thì có tới 76,7% LĐ làm việc mà không có bất cứ một hợp đồng lao động bằng văn bản nào liên quan đến công việc đang làm. 

Số liệu của TCTK cũng cho thấy, LĐ phi chính thức rất khó thay đổi việc làm mới cho thu nhập cao hơn, khi mà đại đa số LĐ đều chưa qua đào tạo. Theo thống kê, trong 29,2 triệu LĐ phi chính thức hiện nay, chỉ có khoảng 14,8% LĐ đã được đào tạo.

Cần có giải pháp dài hạn

Những thiệt thòi mà LĐ phi chính thức đang phải gánh chịu không phải bây giờ mới được nhắc đến. Khi bàn về nền kinh tế phi chính thức của Việt Nam, Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) đã từng khuyến nghị, do việc làm không thường xuyên, thu nhập thấp, ít tiếp cận với các cơ hội phát triển kỹ năng nghề, nên LĐ phi chính thức rất dễ bị tổn thương, nhất là khi xảy ra các biến cố.

Tác động của đại dịch Covid-19 là một ví dụ điển hình. Dự kiến cả nước sẽ có 20 triệu LĐ bị mất việc, không có hoặc bị giảm thu nhập, chủ yếu là LĐ phi chính thức.

Theo Nghị quyết 42/NQ-CP hỗ trợ trực tiếp cho người dân gặp khó khăn do Covid-19 vừa được Chính phủ ban hành, LĐ phi chính thức sẽ được hỗ trợ 1 triệu đồng/người/tháng, thực hiện trong 3 tháng (từ tháng 4 - 6/2020). Với 3 triệu đồng được hỗ trợ trong đợt này, LĐ phi chính thức bị mất việc, không có thu nhập, sẽ bớt đi một phần khó khăn. 

Nhưng để “không bỏ ai lại phía sau” thì việc các địa phương cần làm lúc này là thống kê, lên danh sách chính xác, để ai mất việc cũng được hưởng chính sách. Đây là vấn đề không hề dễ, bởi trong tổng số LĐ phi chính thức hiện nay trên cả nước có đến 62,1% LĐ làm việc theo thỏa thuận miệng và 14,6% LĐ làm việc mà không có bất cứ một thỏa thuận nào. 

Vậy, các địa phương sẽ căn cứ vào đâu để xác định những LĐ này bị mất việc để thực hiện hỗ trợ? Trong khi đó, việc triển khai gói hỗ trợ đang được yêu cầu phải giải quyết nhanh, ngay trong lúc cần thiết, cấp bách, nhưng phải đúng đối tượng. 

Dù khó nhưng là việc mà các địa phương phải gấp rút triển khai, vì đây là an sinh xã hội cấp thiết. Nhưng đây cũng là trước mắt; về lâu dài, cách hỗ trợ bền vững nhất cho LĐ phi chính thức chính là tạo việc làm chính thức, trước hết là giúp doanh nghiệp tồn tại, sản xuất. Cùng với đó, là thắt chặt các chính sách liên quan đến thực hiện nghĩa vụ về phúc lợi cho người LĐ của doanh nghiệp. Trong đó, tập trung kiểm soát chặt chẽ việc thực thi pháp luật về LĐ bảo đảm tất cả LĐ đều có hợp đồng chính thức, được hưởng các quyền lợi theo quy định pháp luật.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tin nổi bật trang chủ
Nông dân xứ nghệ khóc ròng trên đồng lúa

Nông dân xứ nghệ khóc ròng trên đồng lúa

Xã hội - Thanh Hải - 1 giờ trước
Bão dứt, để lại hàng ngàn ha lúa Hè Thu sắp đến kỳ thu hoạch bị đổ rạp, ngâm chìm trong nước. Bát cơm đến tay của những “hai lúa”, phút chốc bị mưa bão đánh tan. Nông dân xứ Nghệ khóc trên đồng lúa.
Bộ đội Biên phòng giúp dân khắc phục hậu quả bão số 5

Bộ đội Biên phòng giúp dân khắc phục hậu quả bão số 5

Xã hội - Minh Anh - 1 giờ trước
Sau khi cơn bão số 5 đi qua, hoàn lưu bão gây mưa lớn tại các xã vùng biển của tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh gây thiệt hại nặng nề. Lực lượng Bộ đội Biên phòng đã huy động tối đa lực lượng, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương khẩn trương khắc phục hậu quả cơn bão số 5.
Hàng trăm nghệ nhân, diễn viên đến từ các buôn làng sẽ tham gia Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ

Hàng trăm nghệ nhân, diễn viên đến từ các buôn làng sẽ tham gia Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 1 giờ trước
Chiều 26/8, UBND tỉnh Gia Lai tổ chức họp báo, cung cấp thông tin về chuỗi sự kiện Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ năm 2025, với chủ đề “Khát vọng Biển xanh - Đại ngàn tỏa sáng”.
Đưa sản phụ vượt lũ đến bệnh viện an toàn, bé trai chào đời khỏe mạnh, nặng 3,7kg

Đưa sản phụ vượt lũ đến bệnh viện an toàn, bé trai chào đời khỏe mạnh, nặng 3,7kg

Sức khỏe - Quỳnh Trâm - 1 giờ trước
Một sản phụ ở xã biên giới Mường Chanh (Thanh Hóa) trở dạ, khó sinh, được Công an xã phối hợp lực lượng y tế vượt mưa lũ đưa đến bệnh viện an toàn.
Gia Lai quy hoạch Biển Hồ - Chư Đang Ya thành Khu du lịch văn hóa quốc gia

Gia Lai quy hoạch Biển Hồ - Chư Đang Ya thành Khu du lịch văn hóa quốc gia

Du lịch - Ngọc Thu - 1 giờ trước
Khu du lịch Biển Hồ - Chư Đang Ya có quy mô dự kiến 6.300 ha, mục tiêu trở thành khu du lịch sinh thái, văn hóa quốc gia với tổng kinh phí hơn 6,44 tỷ đồng. Đây được xem là bước đi quan trọng mở đường thu hút đầu tư hạ tầng và dự án du lịch quy mô lớn tại Tây Nguyên.
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Nhà rông làng Kon Teo Đăk Lấp được xây dựng năm 1976, gắn với thời điểm lập làng. Nhà rông làm bằng vật liệu tự nhiên, nên cứ vài năm thì sửa chữa lại. Năm nay, sau khi xong vụ mùa, hơn 160 hộ dân trong làng họp và thống nhất sửa lại nhà rông cho mới, khang trang và chuẩn bị cho việc tổ chức các lễ hội của làng.
Vật lộn với thiên tai nhiều người dân làng biển ở Nghệ An mất nhà, mất luôn

Vật lộn với thiên tai nhiều người dân làng biển ở Nghệ An mất nhà, mất luôn "cơ nghiệp"

Phóng sự - Thanh Hải - 2 giờ trước
Mất nhà, mất luôn cơ nghiệp. Cuộc vật lộn với thiên tai để mưu sinh, là lẽ sống nhưng cũng đầy đắng cay, tủi nhục không đo đếm đủ bằng lời. Sau cơn bão số 5, nhiều người dân ở làng biển Nghệ An trắng tay.
Mưa lũ làm 3 người tại xã Ngũ Chỉ Sơn thương vong

Mưa lũ làm 3 người tại xã Ngũ Chỉ Sơn thương vong

Trang địa phương - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Do ảnh hưởng của bão số 5, trên địa bàn xã Ngũ Chỉ Sơn, tỉnh Lào Cai xảy ra mưa lớn, gây sạt lở đất. Mưa lũ làm 3 người trên địa bàn xã bị thương vong.
Vòng đại xòe mừng Tết độc lập ở Lai Châu sẽ có 2.500 người tham gia

Vòng đại xòe mừng Tết độc lập ở Lai Châu sẽ có 2.500 người tham gia

Sắc màu 54 - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Thông tin từ Ban Tổ chức Tết Độc lập tỉnh Lai Châu, nằm trong chuỗi các sự kiện Tết Độc lập năm 2025 diễn ra tại xã Than Uyên, sẽ có màn đại xòe với hơn 2.500 người dân và du khách tham gia.
PC Quảng Ngãi xuất quân hỗ trợ khắc phục sự cố điện sau bão Kajiki tại Hà Tĩnh

PC Quảng Ngãi xuất quân hỗ trợ khắc phục sự cố điện sau bão Kajiki tại Hà Tĩnh

Tin tức - Ngọc Chí - 2 giờ trước
Thực hiện chỉ đạo của Tổng Công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC), chiều 26/8, 44 thành viên Đội xung kích Công ty Điện lực Quảng Ngãi (PC Quảng Ngãi) đã lên đường tham gia hỗ trợ Công ty Điện lực Hà Tĩnh khắc phục hậu quả cơn bão Kajiki.
Bão số 5 gây thiệt hại lớn ở Nghệ An

Bão số 5 gây thiệt hại lớn ở Nghệ An

Tin tức - Phạm Tiến - 2 giờ trước
Bão số 5 chính thức đổ bộ vào đất liền Nghệ An và Hà Tĩnh vào khoảng 20h tối 25/8. Gió giật mạnh, quần thảo thời gian dài, nên gây thiệt hại rất lớn, trên diện rộng.