Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Đường về Nậm Bó

Hà Minh Hưng - Thanh Hương - 15:30, 30/07/2021

Trước đây, nhắc đến cái tên Nậm Bó (xã Lùng Thàng, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu), người ta lại mường tượng ra cảnh đói nghèo, tệ nạn, hủ tục… Nậm Bó ngày ấy là mối quan tâm, nỗi lo của các cấp chính quyền. Hôm nay trở lại Nậm Bó, chúng tôi ngỡ ngàng trước sự đổi thay trong diện mạo của bản làng Nông thôn mới (NTM).

Niềm vui của bà con bản Nậm Bó, xã Lùng Thàng (Sìn Hồ) trên con đường NTM
Niềm vui của bà con bản Nậm Bó, xã Lùng Thàng (Sìn Hồ) trên con đường NTM

Chuyện xưa…

Mỗi khi có dịp quây quần cùng cháu con, cụ Lù A Dình, 85 tuổi, người già nhất bản Nậm Bó lại kể câu chuyện về bản mình hơn 10 năm trước. Ngày ấy, Nậm Bó là một trong những bản khó khăn, phức tạp nhất của huyện biên giới Sìn Hồ. Nạn hút thuốc phiện còn nhiều, số hộ đói nghèo của bản trên 80%, "tháng Ba ngày tám" phải đến quá hai phần ba số hộ đứt bữa.

Nghèo là do trình độ dân trí thấp và những hủ tục đã ăn sâu bám rễ vào tâm trí họ. Mỗi năm, người Nậm Bó chỉ trồng một vụ, làm nương rẫy theo tập quán cũ, gieo trồng các loại giống địa phương nên năng xuất rất thấp, còn lại đất đai bỏ hoang, gia súc thả rông. Cứ năm nào mất mùa, dịch bệnh lây lan, người dân lại đổ là do con ma rừng về quấy phá. Khi có chuyện như thế, dân bản lại lục tục rước thầy mo về cúng. Với họ, chỉ có thầy mo mới xua đuổi được những vận hạn và con ma rừng không về phá bản nữa.

Có năm thời tiết thay đổi, chuyển mùa dịch bệnh phát tán làm trâu, bò, lợn, gà trong bản chết hết. Cái đói bò đến tận cửa, bát cơm trong mỗi gia đình chỉ toàn ngô, sắn độn. Rồi ngô sắn cũng chẳng còn. Những lúc như vậy, người dân chỉ biết vào rừng lấy măng, đào củ mài và săn thú để duy trì cuộc sống. Vì đói, nghèo, nên hầu hết chẳng gia đình nào mặn mà với việc học “cái chữ” của con em.

Có lẽ người ngấm cái đói nghèo bủa vây bao năm là “bố bản” Tao Văn Xanh, cái tên mà bà con dành để gọi ông như một sự kính trọng. “Bố bản” có ngót 30 năm làm Trưởng bản Nậm Bó. Tuổi thơ của “bố” là những buổi trưa nắng chang chang ra suối mò cua, bắt ốc, lên rừng lấy măng, tìm nấm. Thèm cơm vàng cả mắt. Nay trong căn nhà gỗ khang trang có đủ phương tiện nghe nhìn, ngồi nhâm nhi chén trà, “bố” trải lòng về những năm tháng cùng bà con lao động sản xuất thoát khỏi đói nghèo, rời bỏ hủ tục…

Nhận thấy Nậm Bó có nguồn nước dồi dào từ các khe núi chảy ra, là điều kiện thuận lợi để canh tác lúa nước và tăng gia sản xuất, "bố" Xanh cùng gia đình khai hoang ruộng, đào ao vừa thả cá, vừa trữ nước cho cây lúa trong mùa khô. Lúc đầu dân chưa tin. Thấy “bố” miệng nói tay làm thực sự mang lại hiệu quả kinh tế, người dân trong bản ai nấy đều làm theo.

Cùng với công tác phát triển kinh tế, “bố” Xanh không ngừng tuyên truyền bài trừ tệ nạn xã hội. Từ lâu, những người mắc nghiện ở bản là do lối sống và tập tục xưa để lại. Nhiều người có con cháu đang đi học và công tác tại xã. Nắm bắt được tâm lý đó, ông không quản khó khăn kết hợp với những người thân trong gia đình, Người có uy tín trong dòng họ vận động tuyên truyền người nhà đi cai nghiện, uống thuốc Metalol theo chương trình của Nhà nước. Thấy con cháu đang tham gia công tác xã hội vì mình mà ảnh hưởng đến gia đình, đến sự nghiệp, nên họ đã quyết tâm tử bỏ cái thứ chết người kia.

Ngày trước, hễ bản có công việc lớn như họp, phổ biến nghị quyết, phát giống mới, chiếu bóng lưu động, vẫn chọn nhà “bố” Xanh để tổ chức. Nhưng ngặt nỗi nhà hẹp, người đến họp đông cứ phải chen nhau. Nhiều lần ông đề nghị với xã xây dựng nhà văn hóa để bà con có nơi sinh hoạt tập thể, cái khó là chính quyền chưa tìm được địa điểm phù hợp.

Sau nhiều đêm suy nghĩ, ông bàn bạc với gia đình hiến một phần đất cho bản xây nhà văn hóa. Được gia đình đồng thuận, xã hỗ trợ mái tôn, bà con góp cột, ván, chỉ một tuần căn nhà gỗ 3 gian rộng hơn 80m2 đã hoàn thành. Đến nay, bản Nậm Bó đã thành lập được 3 đội văn nghệ, thể thao, hàng năm đều tổ chức giao lưu v ới các bản ngay tại Nhà văn hóa.

Áp dụng khoa học - kỹ thuật, đưa các giống mới vào canh tác là bài toán giúp bà con bản Nậm Bó, xã Lùng Thàng (Sìn Hồ) thoát nghèo
Áp dụng khoa học - kỹ thuật, đưa các giống mới vào canh tác là bài toán giúp bà con bản Nậm Bó, xã Lùng Thàng (Sìn Hồ) thoát nghèo

Quyết tâm từ bỏ những hủ tục

Nậm Bó là bản đa dân tộc (Mông, Thái, Dao, Lự, Giáy, Kinh), từ lâu, những thói quen, nếp sống trong sinh hoạt khá phức tạp. Thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư”, tranh thủ uy tín của những người cao niên, già làng, Người có uy tín, ban lãnh đạo bản thảo ra quy ước chung của bản; trong đó có thực hiện nghiêm việc cưới, việc tang theo tinh thần đời sống mới, lấy đó là tiêu chí xét danh hiệu Gia đình văn hóa.

“Trước đây, trong bản có người chết thường để 3, 4 ngày. Nơi chôn cất thì không quy củ, tộc nào có người chết thì tộc đấy tự lo. Sau khi thống nhất quy ước, thực hiện đời sống văn hóa, trong bản nhà nào có người chết không được để quá 24 giờ và mỗi gia đình phải cử 1 người đến giúp. Việc chôn cất phải tại một địa điểm chung của bản”, Trưởng bản Nậm Bó Phan Văn Vàng chia sẻ.

Qua câu chuyện với lãnh đạo thôn bản và lãnh đạo cấp ủy, chính quyền xã cùng người dân nơi đây, chúng tối thấy hiện rõ niềm vui lan tỏa, khi cái ăn cái mặc với bà con không phải lo như trước. Năm 2019, bản hoàn thành Chương trình xây dựng NTM, với thu nhập bình quân đầu người trên 35 triệu đồng/năm. Số hộ nghèo nay chỉ còn hơn 6%. Bản có 82,6 ha đất sản xuất nông nghiệp, 6,5 ha diện tích mặt ao nuôi cá, cùng hệ thống tưới tiêu vô cùng thuận lợi cho phát triển kinh tế, vươn lên làm giàu.

Giờ thì người dân đã quen với canh tác lúa nước hai vụ, biết tranh thủ các chương trình hỗ trợ của Nhà nước để đưa những cây, con giống có giá trị kinh tế cao vào sản xuất chăn nuôi. Đàn gia súc, gia cầm không còn thả rông. Nhiều hộ đã mạnh dạn vay vốn ngân hàng để đầu tư vào phát triển kinh tế và kết quả đã thấy rõ. Điển hình như gia đình chị Thàng Thị Nòn, với đàn trâu cả chục con, tiền thu nhập từ chăn nuôi mang về cho gia đình chị đầy đủ các phương tiện sinh hoạt. Hay ông Lù A Sình, hàng năm thu nhập trung bình 70 - 80 triệu đồng từ ao cá, chăn nuôi trâu, dê, canh tác lúa, ngô...

Trên đường thăm bản, chúng tôi gặp bà con người Giáy, Lự, Mông đang phơi những lù cở ngô vàng óng mặt đường bê tông. Nghe bà con kháo: Ngô phải hong được nắng thì cất mẻ rượu mới thơm! Ngơi tay, bà con rôm rả, ai cũng kể chuyện làm NTM, chuyện chăn nuôi, sản xuất. “Nậm Bó giờ với bốn không: Không còn hộ đói, không có trẻ em thất học, không người học và truyền đạo trái pháp luật, không còn người nghiện ma túy. Tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội ổn định. Từ khi thực hiện phong trào xây dựng đời sống văn hóa, người dân Nậm Bó luôn gắn bó, thuận hòa. Điều quý nhất là tinh thần đoàn kết giữa các dân tộc”, Bí thư Đảng ủy xã Lùng Thàng Phùng Hải Nam chia sẻ.

Nậm Bó giờ đẹp hơn xưa, không hoàn toàn chỉ ở những nếp nhà sàn lợp mái tôn đỏ trong nắng chiều, có con đường bê tông hóa, mà đẹp bởi “con đường” của “ý Đảng lòng dân” đã được khơi thông. Có thể câu chuyện xưa Nậm Bó nhiều người không con nhớ nữa. Nhưng với các thế hệ con em nơi này, xem như câu chuyện của một thời kỳ khốn khó đã qua!./.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.