Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Đường về Nậm Bó

Hà Minh Hưng - Thanh Hương - 15:30, 30/07/2021

Trước đây, nhắc đến cái tên Nậm Bó (xã Lùng Thàng, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu), người ta lại mường tượng ra cảnh đói nghèo, tệ nạn, hủ tục… Nậm Bó ngày ấy là mối quan tâm, nỗi lo của các cấp chính quyền. Hôm nay trở lại Nậm Bó, chúng tôi ngỡ ngàng trước sự đổi thay trong diện mạo của bản làng Nông thôn mới (NTM).

Niềm vui của bà con bản Nậm Bó, xã Lùng Thàng (Sìn Hồ) trên con đường NTM
Niềm vui của bà con bản Nậm Bó, xã Lùng Thàng (Sìn Hồ) trên con đường NTM

Chuyện xưa…

Mỗi khi có dịp quây quần cùng cháu con, cụ Lù A Dình, 85 tuổi, người già nhất bản Nậm Bó lại kể câu chuyện về bản mình hơn 10 năm trước. Ngày ấy, Nậm Bó là một trong những bản khó khăn, phức tạp nhất của huyện biên giới Sìn Hồ. Nạn hút thuốc phiện còn nhiều, số hộ đói nghèo của bản trên 80%, "tháng Ba ngày tám" phải đến quá hai phần ba số hộ đứt bữa.

Nghèo là do trình độ dân trí thấp và những hủ tục đã ăn sâu bám rễ vào tâm trí họ. Mỗi năm, người Nậm Bó chỉ trồng một vụ, làm nương rẫy theo tập quán cũ, gieo trồng các loại giống địa phương nên năng xuất rất thấp, còn lại đất đai bỏ hoang, gia súc thả rông. Cứ năm nào mất mùa, dịch bệnh lây lan, người dân lại đổ là do con ma rừng về quấy phá. Khi có chuyện như thế, dân bản lại lục tục rước thầy mo về cúng. Với họ, chỉ có thầy mo mới xua đuổi được những vận hạn và con ma rừng không về phá bản nữa.

Có năm thời tiết thay đổi, chuyển mùa dịch bệnh phát tán làm trâu, bò, lợn, gà trong bản chết hết. Cái đói bò đến tận cửa, bát cơm trong mỗi gia đình chỉ toàn ngô, sắn độn. Rồi ngô sắn cũng chẳng còn. Những lúc như vậy, người dân chỉ biết vào rừng lấy măng, đào củ mài và săn thú để duy trì cuộc sống. Vì đói, nghèo, nên hầu hết chẳng gia đình nào mặn mà với việc học “cái chữ” của con em.

Có lẽ người ngấm cái đói nghèo bủa vây bao năm là “bố bản” Tao Văn Xanh, cái tên mà bà con dành để gọi ông như một sự kính trọng. “Bố bản” có ngót 30 năm làm Trưởng bản Nậm Bó. Tuổi thơ của “bố” là những buổi trưa nắng chang chang ra suối mò cua, bắt ốc, lên rừng lấy măng, tìm nấm. Thèm cơm vàng cả mắt. Nay trong căn nhà gỗ khang trang có đủ phương tiện nghe nhìn, ngồi nhâm nhi chén trà, “bố” trải lòng về những năm tháng cùng bà con lao động sản xuất thoát khỏi đói nghèo, rời bỏ hủ tục…

Nhận thấy Nậm Bó có nguồn nước dồi dào từ các khe núi chảy ra, là điều kiện thuận lợi để canh tác lúa nước và tăng gia sản xuất, "bố" Xanh cùng gia đình khai hoang ruộng, đào ao vừa thả cá, vừa trữ nước cho cây lúa trong mùa khô. Lúc đầu dân chưa tin. Thấy “bố” miệng nói tay làm thực sự mang lại hiệu quả kinh tế, người dân trong bản ai nấy đều làm theo.

Cùng với công tác phát triển kinh tế, “bố” Xanh không ngừng tuyên truyền bài trừ tệ nạn xã hội. Từ lâu, những người mắc nghiện ở bản là do lối sống và tập tục xưa để lại. Nhiều người có con cháu đang đi học và công tác tại xã. Nắm bắt được tâm lý đó, ông không quản khó khăn kết hợp với những người thân trong gia đình, Người có uy tín trong dòng họ vận động tuyên truyền người nhà đi cai nghiện, uống thuốc Metalol theo chương trình của Nhà nước. Thấy con cháu đang tham gia công tác xã hội vì mình mà ảnh hưởng đến gia đình, đến sự nghiệp, nên họ đã quyết tâm tử bỏ cái thứ chết người kia.

Ngày trước, hễ bản có công việc lớn như họp, phổ biến nghị quyết, phát giống mới, chiếu bóng lưu động, vẫn chọn nhà “bố” Xanh để tổ chức. Nhưng ngặt nỗi nhà hẹp, người đến họp đông cứ phải chen nhau. Nhiều lần ông đề nghị với xã xây dựng nhà văn hóa để bà con có nơi sinh hoạt tập thể, cái khó là chính quyền chưa tìm được địa điểm phù hợp.

Sau nhiều đêm suy nghĩ, ông bàn bạc với gia đình hiến một phần đất cho bản xây nhà văn hóa. Được gia đình đồng thuận, xã hỗ trợ mái tôn, bà con góp cột, ván, chỉ một tuần căn nhà gỗ 3 gian rộng hơn 80m2 đã hoàn thành. Đến nay, bản Nậm Bó đã thành lập được 3 đội văn nghệ, thể thao, hàng năm đều tổ chức giao lưu v ới các bản ngay tại Nhà văn hóa.

Áp dụng khoa học - kỹ thuật, đưa các giống mới vào canh tác là bài toán giúp bà con bản Nậm Bó, xã Lùng Thàng (Sìn Hồ) thoát nghèo
Áp dụng khoa học - kỹ thuật, đưa các giống mới vào canh tác là bài toán giúp bà con bản Nậm Bó, xã Lùng Thàng (Sìn Hồ) thoát nghèo

Quyết tâm từ bỏ những hủ tục

Nậm Bó là bản đa dân tộc (Mông, Thái, Dao, Lự, Giáy, Kinh), từ lâu, những thói quen, nếp sống trong sinh hoạt khá phức tạp. Thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư”, tranh thủ uy tín của những người cao niên, già làng, Người có uy tín, ban lãnh đạo bản thảo ra quy ước chung của bản; trong đó có thực hiện nghiêm việc cưới, việc tang theo tinh thần đời sống mới, lấy đó là tiêu chí xét danh hiệu Gia đình văn hóa.

“Trước đây, trong bản có người chết thường để 3, 4 ngày. Nơi chôn cất thì không quy củ, tộc nào có người chết thì tộc đấy tự lo. Sau khi thống nhất quy ước, thực hiện đời sống văn hóa, trong bản nhà nào có người chết không được để quá 24 giờ và mỗi gia đình phải cử 1 người đến giúp. Việc chôn cất phải tại một địa điểm chung của bản”, Trưởng bản Nậm Bó Phan Văn Vàng chia sẻ.

Qua câu chuyện với lãnh đạo thôn bản và lãnh đạo cấp ủy, chính quyền xã cùng người dân nơi đây, chúng tối thấy hiện rõ niềm vui lan tỏa, khi cái ăn cái mặc với bà con không phải lo như trước. Năm 2019, bản hoàn thành Chương trình xây dựng NTM, với thu nhập bình quân đầu người trên 35 triệu đồng/năm. Số hộ nghèo nay chỉ còn hơn 6%. Bản có 82,6 ha đất sản xuất nông nghiệp, 6,5 ha diện tích mặt ao nuôi cá, cùng hệ thống tưới tiêu vô cùng thuận lợi cho phát triển kinh tế, vươn lên làm giàu.

Giờ thì người dân đã quen với canh tác lúa nước hai vụ, biết tranh thủ các chương trình hỗ trợ của Nhà nước để đưa những cây, con giống có giá trị kinh tế cao vào sản xuất chăn nuôi. Đàn gia súc, gia cầm không còn thả rông. Nhiều hộ đã mạnh dạn vay vốn ngân hàng để đầu tư vào phát triển kinh tế và kết quả đã thấy rõ. Điển hình như gia đình chị Thàng Thị Nòn, với đàn trâu cả chục con, tiền thu nhập từ chăn nuôi mang về cho gia đình chị đầy đủ các phương tiện sinh hoạt. Hay ông Lù A Sình, hàng năm thu nhập trung bình 70 - 80 triệu đồng từ ao cá, chăn nuôi trâu, dê, canh tác lúa, ngô...

Trên đường thăm bản, chúng tôi gặp bà con người Giáy, Lự, Mông đang phơi những lù cở ngô vàng óng mặt đường bê tông. Nghe bà con kháo: Ngô phải hong được nắng thì cất mẻ rượu mới thơm! Ngơi tay, bà con rôm rả, ai cũng kể chuyện làm NTM, chuyện chăn nuôi, sản xuất. “Nậm Bó giờ với bốn không: Không còn hộ đói, không có trẻ em thất học, không người học và truyền đạo trái pháp luật, không còn người nghiện ma túy. Tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội ổn định. Từ khi thực hiện phong trào xây dựng đời sống văn hóa, người dân Nậm Bó luôn gắn bó, thuận hòa. Điều quý nhất là tinh thần đoàn kết giữa các dân tộc”, Bí thư Đảng ủy xã Lùng Thàng Phùng Hải Nam chia sẻ.

Nậm Bó giờ đẹp hơn xưa, không hoàn toàn chỉ ở những nếp nhà sàn lợp mái tôn đỏ trong nắng chiều, có con đường bê tông hóa, mà đẹp bởi “con đường” của “ý Đảng lòng dân” đã được khơi thông. Có thể câu chuyện xưa Nậm Bó nhiều người không con nhớ nữa. Nhưng với các thế hệ con em nơi này, xem như câu chuyện của một thời kỳ khốn khó đã qua!./.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người dân ở Yang Tao mong một công trình nước sạch

Người dân ở Yang Tao mong một công trình nước sạch

Nhiều năm qua, hàng trăm hộ đồng bào dân tộc Mnông ở xã Yang Tao, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk sống trong cảnh thiếu nước sinh hoạt, đặc biệt là vào mùa khô. Năm nay, tình trạng thiếu nước càng trầm trọng hơn, hầu hết người dân phải đến con suối cách nhà hàng cây số chở từng bình, can nước về sử dụng.
Tin nổi bật trang chủ
OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

Kinh tế - An Yên - 8 giờ trước
Thành công sau 5 năm xây dựng Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) ở Nghệ An, không chỉ là 558 sản phẩm OCOP được công nhận (520 sản phẩm 3 sao, 37 sản phẩm 4 sao và 1 sản phẩm 5 sao); mà hơn hết là đã góp phần thay đổi tư duy, nhận thức của mỗi người dân, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh của mỗi vùng đất… để những sản phẩm nông nghiệp được nâng tầm.
Sắc màu văn hóa dân tộc Mông ở Cao Bằng

Sắc màu văn hóa dân tộc Mông ở Cao Bằng

Sắc màu 54 - Thúy Hồng-Thanh Thuận - 8 giờ trước
Dân tộc Mông ở Cao Bằng chiếm hơn 10% dân số toàn tỉnh, gồm 3 nhóm Mông trắng, Mông hoa và Mông đen. Hiện nay, đồng bào Mông ở Cao Bằng luôn có ý thức giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc dân tộc...
Thành công từ nuôi lợn trong hang đá

Thành công từ nuôi lợn trong hang đá

Kinh tế - Hà Việt Lâm - 9 giờ trước
Học xong cấp 3, anh Đinh Văn Sơn ở xóm Sơn Lập, xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình từng đi làm thuê nhiều nơi để kiếm sống. Cuộc sống nay đây mai đó, luôn trong cảnh thiếu trước hụt sau. Sau khi bàn với vợ, Sơn quyết định về quê lập nghiệp bằng việc làm chuồng nuôi lợn rừng và lợn bản địa.
Sẻ chia khó khăn với trẻ em DTTS có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới

Sẻ chia khó khăn với trẻ em DTTS có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới

Nhịp cầu nhân ái - Trọng Bảo - 9 giờ trước
Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai vừa tổ chức ra mắt mô hình “Mẹ đỡ đầu” cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn, là con em đồng bào DTTS ở khu vực biên giới.
Bắc Giang tập huấn chính sách pháp luật về đất đai cho đồng bào DTTS

Bắc Giang tập huấn chính sách pháp luật về đất đai cho đồng bào DTTS

Tin tức - Mạnh Cường - 9 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 4, Dự án 5, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 (Chương trình MTQG 1719), Ban Dân tộc tỉnh Bắc Giang đã phối hợp UBND huyện Lục Ngạn tổ chức 15 lớp tập huấn “Nội dung cơ bản, chính sách hỗ trợ trực tiếp cho hộ gia đình, cá nhân trong chính sách pháp luật về đất đai vùng đồng đồng bào DTTS và miền núi”.
Tin trong ngày - 18/3/2024

Tin trong ngày - 18/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 18/3, có những thông tin đáng chú ý sau: 50 triệu tin nhắn rác, 50.000 thuê bao lừa đảo bị chặn mỗi tháng. Số hóa gần 10.000 cây sầu riêng tại Đắk Lắk . Người truyền dạy tri thức dân gian dân tộc Dao cho lớp trẻ. Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Lào Cai đã giải ngân được gần 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Lào Cai đã giải ngân được gần 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Thời sự - Trọng Bảo - 9 giờ trước
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lào Cai, tính đến ngày 15/3, giá trị giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh đạt 910 tỷ đồng, bằng 18% kế hoạch giao năm 2024.
Thanh Hóa: Công bố Lễ hội “Sết Boóc Mạy” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Thanh Hóa: Công bố Lễ hội “Sết Boóc Mạy” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Sắc màu 54 - Hà Khải - 9 giờ trước
Ngày 17/3, UBND huyện Như Thanh (tỉnh Thanh Hoá) đã long trọng tổ chức Lễ công bố quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công nhận Lễ hội “Sết Boóc Mạy” xã Cán Khê là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Hướng tới Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024: Tiếp tục khơi thông động lực phát triển vùng đồng bào DTTS

Hướng tới Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024: Tiếp tục khơi thông động lực phát triển vùng đồng bào DTTS

Trang địa phương - Như Tâm - 9 giờ trước
Cùng với các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi trên cả nước, tỉnh Kiên Giang đang tích cực triển khai công tác chuẩn bị tổ chức Đại hội đại biểu các DTTS cấp huyện, cấp tỉnh lần thứ IV- năm 2024. Là tỉnh duy nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có biên giới đất liền, biển và hải đảo, cũng là tỉnh có đông đồng bào DTTS sinh sống; tỉnh Kiên Giang xác định, đây là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, từ đó tiếp tục khơi dậy quyết tâm của cả hệ thống chính trị và ý chí của đồng bào các dân tộc, đóng góp vào sự phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS của tỉnh. Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Lưu Trung, Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Trưởng Ban Chỉ đạo Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần IV năm 2024, xung quanh nội dung này.
Hậu Giang: Phá thành công một chuyên án làm tiền giả lớn

Hậu Giang: Phá thành công một chuyên án làm tiền giả lớn

Pháp luật - Tào Đạt - Thế Phong - 9 giờ trước
Tối 18/3, phòng An ninh điều tra Công an tỉnh Hậu Giang cho biết vừa phối hợp các phòng nghiệp vụ phá thành công chuyên án “Làm, tàng trữ, lưu hành tiền giả” liên tỉnh, thu giữ số lượng lớn tiền giả tương đương hơn 640 triệu đồng.
Quảng Ngãi: Đổi mới cách làm đối với sản phẩm OCOP

Quảng Ngãi: Đổi mới cách làm đối với sản phẩm OCOP

Kinh tế - T.Nhân-H.Trường - 9 giờ trước
Quảng Ngãi vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) năm 2024. Theo đó, tỉnh yêu cầu đổi mới cách làm đối với các sản phẩm OCOP như tập trung phát triển các sản phẩm chế biến, chế biến sâu, sản phẩm truyền thống gắn với lợi thế, tiềm năng của địa phương, các sản phẩm được thị trường ưa chuộng và đón nhận.