Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đồng Luông nay vắng tiếng khèn

PV - 11:01, 20/03/2019

Khèn, sáo, kèn lá và đàn môi của đồng bào Mông vốn là những nhạc cụ hết sức độc đáo và riêng có. Mỗi độ Tết đến Xuân về, những thanh âm của núi rừng ấy lại cất lên hân hoan tình tứ. Vậy nhưng, đồng bào Mông ở Đồng Luông, xã Quảng Chu của huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn chẳng biết vì đâu lại bỗng quay lưng với chính những đặc sắc văn hóa của dân tộc mình.

Mùa xuân, Đồng Luông rộn ràng bước chân du khách nhưng vắng tiếng khèn Mông - Ảnh Ngô Đức Mích Mùa xuân, Đồng Luông rộn ràng bước chân du khách nhưng vắng tiếng khèn Mông - Ảnh Ngô Đức Mích

Trở lại Đồng Luông lần này chúng tôi thực sự thấy có nhiều đổi khác, nhà cửa khang trang hơn, người Đồng Luông khuôn mặt ai cũng rạng ngời háo hức. Cách đây chừng dăm bảy năm, từ trung tâm xã lên bản chỉ chừng 2km mà mướt mát mồ hôi, sấp mặt lưng dốc, chân bấm xuống bùn cốt sao cho khỏi ngã mà con dốc cứ hun hút mãi chẳng tới nơi. Giờ Quốc lộ 3B đã cắt qua bản, thung lũng ngô ngày nào nay đã trồng bạt ngàn hoa, người Đồng Luông cũng tranh thủ làm du lịch kiếm đồng ra đồng vào. Vậy nhưng, bên cạnh những tâm tình rất đỗi hân hoan ấy, thì vẫn còn đó một nỗi buồn trĩu nặng, ấy là chẳng biết từ khi nào đồng bào Mông ở Đồng Luông này lại quay lưng với chính những nhạc cụ truyền thống đã làm nên “thương hiệu” đặc sắc văn hóa của dân tộc mình.

Ông Dương Văn Hờ, một cư dân Đồng Luông cho chúng tôi biết, khèn, sáo, đàn môi… giờ đa phần đã bỏ rồi, không còn ai muốn chơi nữa đâu. Ở Đồng Luông này chỉ có nhà ông Lý Văn Giàng ở Pác Giàng là còn giữ thôi, còn kèn lá chắc chỉ có con trai ông Ngô Phình là còn biết; mà giờ cũng chẳng ai còn thuộc dân ca Mông nữa. Thay vì hát dân ca, chơi nhạc cụ dân tộc, người Mông ở Đồng Luông giờ chuyển sang chơi đàn Oóc-gan, hát nhạc mới và thánh ca, ông Hờ cho biết thêm. Bản thân ông Hờ cũng đã bỏ khèn, bỏ sáo mấy chục năm nay. Khi chúng tôi hỏi, vậy trai gái muốn tìm hiểu nhau, yêu nhau mà không có khèn có sáo, không hát dân ca thì lấy gì tỏ bày, ông cười, có gì đâu, điện thoại cho nhanh à! Cứ Zalo, Facebook rồi nhắn tin cho nhau thôi, vừa nhanh vừa đỡ mất thời gian. Rời nhà ông Hờ, chúng tôi tìm đến một vài hộ dân gần đó, tất cả đều có cùng suy nghĩ như ông Hờ.

Cả một dải non trập trùng hoa cỏ, cả một không gian lãng mạn tình thơ mà thiếu vắng những âm sắc của khèn Mông, của sáo và tiếng kèn lá réo rắt gọi bạn tình thì quả là một sự hẫng hụt cho du khách khi đặt chân lên đất này. Có thể nói đó là điều hết sức đáng tiếc. Những vùng du lịch khác trong tỉnh, như hồ Ba Bể chẳng hạn, cũng là làm du lịch nhưng đồng bào Tày ở Ba Bể đã biết tận dụng thế mạnh văn hóa địa phương khi lập nên những đội văn nghệ thôn bản phục vụ khách du lịch và nhận được sự hài lòng từ du khách. Thực tế cho thấy, tại các vùng đồng bào Mông của các huyện như Ba Bể hay Pác Nặm cũng đã từng có hiện tượng đồng bào Mông bỏ khèn, bỏ sáo song nhờ có những người Mông tâm huyết với các âm sắc của dân tộc mình kiên trì động viên, khuyến khích, tập hợp, truyền dạy và thành lập nên các câu lạc bộ nhằm bảo tôn và phát triển nhờ đó mà khèn Mông ở các vùng này đã không bị mai một.

Tiếng sáo, tiếng khèn... ở Đồng Luông đang ngày càng vắng lặng. (Ảnh minh họa) Tiếng sáo, tiếng khèn... ở Đồng Luông đang ngày càng vắng lặng. (Ảnh minh họa)

Đem câu chuyện Đồng Luông, chúng tôi trao đổi cùng ông Lâm Tiến Anh, Trưởng phòng Văn hóa Thông tin huyện Chợ Mới, ông cho biết: Về công tác bảo tồn cũng như phát triển khèn Mông và một số nhạc cụ truyền thống khác tại Đồng Luông, theo ông Lâm Tiến Anh hiện hết sức khó khăn vì không có kinh phí, do đó cũng chưa thể có bất kỳ cuộc điều tra xã hội học nào để đánh giá về nhu cầu, nguy cơ và mức độ mai một của các nhạc cụ truyền thống này.

Có thể khẳng định tiếng sáo, tiếng khèn, những làn điệu dân ca Mông… ngoài giá trị văn hóa cốt lõi làm nên bản sắc tộc người còn góp một phần không nhỏ vào việc phát triển kinh tế- văn hóa tại địa phương. Nhất là khi Đồng Luông giờ đây đã được du khách biết đến nhiều hơn với những bạt ngàn hoa khoe sắc vào mỗi dịp Tết đến Xuân về. Du lịch tại Đồng Luông sẽ có sức hút lớn hơn nếu biết bảo tồn, phát huy và khai thác những thế mạnh đó. Để làm được điều này, đảng bộ, chính quyền địa phương cùng các sở, ngành liên quan cần sớm có đề án, kế hoạch cụ thể trong việc bảo tồn, phát huy giá trị các nhạc cụ truyền thống của đồng bao Mông nơi đây để tiếng sáo, tiếng khèn sẽ không mãi là một nốt lặng trên những đỉnh núi mùa xuân.

Khèn, sáo, đàn môi… giờ đa phần đã bỏ rồi, không còn ai muốn chơi nữa đâu. Ở Đồng Luông này chỉ có nhà ông Lý Văn Giàng ở Pác Giàng là còn giữ thôi, còn kèn lá chắc chỉ có con trai ông Ngô Phình là còn biết; mà giờ cũng chẳng ai còn thuộc dân ca Mông nữa”. (Ông Dương Văn Hờ, ở Đồng Luông, xã Quảng Chu, huyện Chợ Mới tỉnh Bắc Kạn).

HOÀNG CHIẾN THẮNG

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Cá cơm, cá nục vào mùa

Cá cơm, cá nục vào mùa

Khoảng thời gian từ tháng 8 đến tháng 10 dương lịch hàng năm, tiết trời thuận lợi, biển yên lặng, là thời kỳ cao điểm ngư dân các tỉnh ven biển miền Trung: Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa… nô nức phấn khởi ra khơi đánh bắt cá. Những tàu thuyền đầy ắp khoang cá, trên bến dưới thuyền nhộn nhịp tiếng cười phấn khởi được mùa…
Tin nổi bật trang chủ
30 cán bộ, công nhân Điện lực Lào Cai lên đường hỗ trợ khắc phục hậu quả bão số 5 tại Nghệ An

30 cán bộ, công nhân Điện lực Lào Cai lên đường hỗ trợ khắc phục hậu quả bão số 5 tại Nghệ An

Xã hội - Trọng Bảo - 21:04, 26/08/2025
Chiều 26/8, Công ty Điện lực Lào Cai (PC Lào Cai) đã tổ chức lễ xuất quân đội xung kích gồm 30 cán bộ, công nhân viên lên đường hỗ trợ Công ty Điện lực Nghệ An khắc phục hậu quả do bão số 5 gây ra.
Thủ tướng: Khẩn trương trình Quốc hội cơ chế, chính sách đặc biệt, đột phá thực hiện hội nhập quốc tế

Thủ tướng: Khẩn trương trình Quốc hội cơ chế, chính sách đặc biệt, đột phá thực hiện hội nhập quốc tế

Thời sự - PV - 21:02, 26/08/2025
Chiều 26/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế đã chủ trì cuộc họp của Ban Chỉ đạo, nhằm tiếp tục triển khai, cụ thể hóa Nghị quyết số 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới.
Phát huy sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc góp phần xây dựng tỉnh Gia Lai giàu mạnh, văn minh trong kỷ nguyên mới

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc góp phần xây dựng tỉnh Gia Lai giàu mạnh, văn minh trong kỷ nguyên mới

Dân tộc - Tôn giáo - T.Nhân - H.Trường - 20:05, 26/08/2025
Đó là chủ đề của cuộc Hội thảo khoa học được Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Gia Lai phối hợp với Hội Triết học Việt Nam tổ chức ngày 26/8.
Đà Nẵng: Hai công nhân mắc kẹt, tử vong dưới cống nước

Đà Nẵng: Hai công nhân mắc kẹt, tử vong dưới cống nước

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 20:01, 26/08/2025
Lực lượng cứu hộ tại Đà Nẵng xác định hai công nhân tử vong dưới cống sâu khoảng 8m, tại khu vực thuộc phường Ngũ Hành Sơn.
Bình Liêu tập huấn bảo tồn văn hóa Sán Chỉ gắn với phát triển du lịch cộng đồng

Bình Liêu tập huấn bảo tồn văn hóa Sán Chỉ gắn với phát triển du lịch cộng đồng

Du lịch - Mỹ Dung - 19:58, 26/08/2025
Ngày 26/8, tại xã Bình Liêu (Quảng Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh phối hợp với Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện tổ chức khai mạc lớp tập huấn xây dựng mô hình gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống của người Sán Chỉ gắn với phát triển du lịch cộng đồng.
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp giữ hồn làng

Nhà rông làng Kon Teo Đăk Lấp được xây dựng năm 1976, gắn với thời điểm lập làng. Nhà rông làm bằng vật liệu tự nhiên, nên cứ vài năm thì sửa chữa lại. Năm nay, sau khi xong vụ mùa, hơn 160 hộ dân trong làng họp và thống nhất sửa lại nhà rông cho mới, khang trang và chuẩn bị cho việc tổ chức các lễ hội của làng.
Gia Lai sẽ xóa gần 1.500 điểm trường lẻ tại các vùng khó khăn

Gia Lai sẽ xóa gần 1.500 điểm trường lẻ tại các vùng khó khăn

Giáo dục - T.Nhân - H.Trường - 19:53, 26/08/2025
Thông tin này được đưa ra tại Hội nghị tổng kết năm học 2024 - 2025 và triển khai nhiệm vụ năm học 2025 - 2026 do Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Gia Lai tổ chức ngày 26/8.
Giải cứu 3 công dân Hàn Quốc bị giữ trái pháp luật để tống tiền ở TP. Hồ Chí Minh

Giải cứu 3 công dân Hàn Quốc bị giữ trái pháp luật để tống tiền ở TP. Hồ Chí Minh

Pháp luật - Tào Đạt - 19:49, 26/08/2025
Ngày 26/8, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an TP. Hồ Chí Minh cho biết, đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và Lệnh bắt tạm giam đối với Luo Shenghua, Vòng Quang Tuấn, Nguyễn Thành Phúc và Lê Văn Kiểu về tội “Giữ người trái pháp luật”. Giải cứu thành công 3 công dân Hàn Quốc bị bắt giữ trái pháp luật để tống tiền, tại một chung cư ở phường Lái Thiêu.
Nông dân xứ nghệ khóc ròng trên đồng lúa

Nông dân xứ nghệ khóc ròng trên đồng lúa

Xã hội - Thanh Hải - 17:41, 26/08/2025
Bão dứt, để lại hàng ngàn ha lúa Hè Thu sắp đến kỳ thu hoạch bị đổ rạp, ngâm chìm trong nước. Bát cơm đến tay của những “hai lúa”, phút chốc bị mưa bão đánh tan. Nông dân xứ Nghệ khóc trên đồng lúa.
Bộ đội Biên phòng giúp dân khắc phục hậu quả bão số 5

Bộ đội Biên phòng giúp dân khắc phục hậu quả bão số 5

Xã hội - Minh Anh - 17:36, 26/08/2025
Sau khi cơn bão số 5 đi qua, hoàn lưu bão gây mưa lớn tại các xã vùng biển của tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh gây thiệt hại nặng nề. Lực lượng Bộ đội Biên phòng đã huy động tối đa lực lượng, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương khẩn trương khắc phục hậu quả cơn bão số 5.
Hàng trăm nghệ nhân, diễn viên đến từ các buôn làng sẽ tham gia Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ

Hàng trăm nghệ nhân, diễn viên đến từ các buôn làng sẽ tham gia Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 17:24, 26/08/2025
Chiều 26/8, UBND tỉnh Gia Lai tổ chức họp báo, cung cấp thông tin về chuỗi sự kiện Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ năm 2025, với chủ đề “Khát vọng Biển xanh - Đại ngàn tỏa sáng”.