Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đồng bào Xơ Đăng giữ cho rừng Bắc Trà My thêm xanh

Văn Bình - 08:49, 16/10/2024

Người Co và Ca Dong (thuộc dân tộc Xơ Đăng) là hai thành phần DTTS chính cư ngụ ở huyện vùng cao Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam. Họ có những khu rừng thiêng, nơi trấn giữ, an nghỉ của người “khuất núi” và luôn được cộng đồng trách nhiệm bảo vệ nghiêm ngặt, tạo thành những “vùng sáng” giữ rừng ở cộng đồng.

Rừng thiêng Mộ Leo, bên sông Làng Gạch, được giữ nghiêm ngặt như rừng nguyên sinh với nhiều cây cổ thụ, muông thú. Ảnh. VB.
Rừng thiêng Mộ Leo, bên sông Làng Gạch, được giữ nghiêm ngặt như rừng nguyên sinh với nhiều cây cổ thụ, muông thú. Ảnh: VB

Những khu rừng bất khả xâm phạm

Trong tiềm thức của người Co và Ca Dong, rừng ma, rừng thiêng là những khu rừng linh thiêng, nơi chôn cất người chết, trấn giữ của các đấng thần linh. Rừng này cách xa làng mạc bởi những khu đồi núi, cánh đồng, sông suối để việc sinh hoạt, mưu sinh của người sống không làm ảnh hưởng tới người đã khuất. Người Co gọi rừng ma, rừng thiêng là gốc sờ nưng, gốc c'lo; còn người Ca Dong gọi là gung h'năng.

Ông Hoàng Thanh Long, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My cho hay, ông nội của ông là Liệt sĩ Đinh Tựu (1906 - 1956), nguyên Đại biểu Quốc hội khóa I, hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đã được dân làng bí mật mang vào rừng Mộ Leo, bên sông Làng Gạch để chôn. Từ đó, hầu hết những người thân, dòng tộc của gia đình ông Tựu khi qua đời đều được chôn cất ở đây. Rừng Mộ Leo hiện có diện tích khoảng 4ha, với nhiều cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi và là nơi cư trú của nhiều loài chim, thú.

Theo già làng Huỳnh Văn Sáu (dân tộc Co, thôn 1, xã Trà Nú, huyện Bắc Trà My), ở Trà Nú có vài chục khu rừng thiêng. Riêng khu bên kia sông Làng Gạch có hàng chục khoảnh như Mô Thil Léo, Mô Ra Zớ, Mô Thil Tóc, Mô Tở Póc… Rừng thiêng là nơi kiêng kị. Khi có người qua đời thì dân làng đưa vào chôn. Hằng năm, vào khoảng ngày 20 - 25 tháng Chạp hoặc chuẩn bị đón Tết Độc lập, thì những người làng là thanh niên, đàn ông trưởng thành sẽ vào khu rừng thiêng để phát cây, dọn vệ sinh cho mồ mả người thân.

Biển hiệu tuyên truyền bảo vệ rừng, chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, cạnh đường vào các khu rừng thiêng ở sông Làng Gạch, xã Trà Nú. Ảnh: VB.
Biển hiệu tuyên truyền bảo vệ rừng, chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, cạnh đường vào các khu rừng thiêng ở sông Làng Gạch, xã Trà Nú. Ảnh: VB

Vùng sáng giữ rừng

Trên địa bàn huyện Bắc Trà My có 11/13 xã, thị trấn có đồng bào DTTS sinh sống, chủ yếu là người Co, Ca Dong. Mặc dù địa phương chưa thống kê chính thức số lượng, diện tích các khu rừng thiêng, nhưng ước tính sơ bộ, toàn huyện có vài trăm điểm, khoảnh, khu rừng thiêng với tổng diện tích lên đến cả trăm ha. Sự kiêng kị, tôn kính bề trên, tôn kính người đã khuất nằm dưới những khu rừng thiêng là phong tục, tập quán văn hoá có tính giáo dục truyền thống rất đáng quý của đồng bào. Những khu rừng thiêng thật sự là những “vùng sáng” giữ rừng trong cộng đồng.

Ông Trương Bá Lâm, Phó Hạt trưởng Phụ trách Hạt Kiểm lâm huyện Bắc Trà My cho biết, những năm gần đây, thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, hơn 28.396/29.212ha rừng tự nhiên trong các lưu vực thuỷ điện ở Bắc Trà My đã có chủ quản lý, là Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện và các cộng đồng dân cư. Hầu hết diện tích rừng này đang được chăm sóc, quản lý, bảo vệ chặt chẽ, hạn chế thấp nhất các vụ xâm hại, vi phạm pháp luật về lâm nghiệp.

Một khoảnh rừng thiêng như rừng nguyên sinh, tán cao, rậm rạp, bao bọc xung quanh là khu rừng trồng có tán thấp tại thôn 1, xã Trà Nú. Ảnh: VB.
Một khoảnh rừng thiêng như rừng nguyên sinh, với tán cao, rậm rạp, bao bọc xung quanh là khu rừng trồng có tán thấp tại thôn 1, xã Trà Nú. Ảnh: VB

Trao đổi về công tác bảo vệ rừng, ông Nguyễn Tấn Tình, Phó Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Bắc Trà My cho hay, năm 2023, có 7.525ha rừng tự nhiên ngoài lưu vực thủy điện tại các xã Trà Giáp, Trà Ka, Trà Đốc, Trà Kót và Trà Nú đã được phê duyệt, giao khoán cho người dân quản lý, bảo vệ và chăm sóc đến năm 2028, kinh phí thực hiện hơn 17,9 tỷ đồng. Có 21 cộng đồng, với khoảng 251 hộ đồng bào DTTS nhận khoán bảo vệ rừng. Bình quân mỗi hộ nhận bảo vệ, chăm sóc gần 30ha, với kinh phí 18 triệu đồng/năm, tương đương 1,5 triệu đồng/tháng.

Theo ông Tình, rừng được hộ gia đình và cộng đồng làm chủ nên được bảo vệ, quản lý nghiêm ngặt. Người dân được hưởng lợi, có thêm công ăn việc làm và được trả chế độ theo quy định của Nhà nước nên bà con rất phấn khởi. Cùng với những khu rừng thiêng, các diện tích rừng nghèo kiệt, rừng nghèo lân cận không ngừng được hồi sinh, góp phần nâng độ che phủ rừng tại Bắc Trà My tăng lên đáng kể. "Hiện nay, độ che phủ rừng đã đạt tỷ lệ 60,22%, tăng 0,13% so với năm 2021”, ông Nguyễn Tấn Tình cho biết.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Vân Nam, Trung Quốc

Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Vân Nam, Trung Quốc

Trong chương trình dự Hội nghị Thượng đỉnh GMS 8, Hội nghị Cấp cao ACMECS 10, Hội nghị Cấp cao CLMV 11 và làm việc tại Trung Quốc, chiều 5/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã đến dâng hoa và thăm Khu di tích lịch sử Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thành phố Côn Minh, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc.
Đăk Hà (Kon Tum): Sôi nổi Hội thi

Đăk Hà (Kon Tum): Sôi nổi Hội thi "Sáng kiến truyền thông về bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình năm 2024"

Công tác Dân tộc - Ngọc Chí - 1 giờ trước
Ngày 5/11, Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) huyện Đăk Hà (Kon Tum) tổ chức Hội thi "Sáng kiến truyền thông về bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình năm 2024". Với sự chuẩn bị chu đáo, các đội thi đã mang đến những phần thi ấn tượng, mang đậm hơi thở cuộc sống và thể hiện được kỹ năng trong công tác tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao nhận thức về bình đẳng giới, xóa bỏ định kiến, khuôn mẫu giới, phòng, chống bạo lực gia đình.
Thủ tướng mong mỗi kiều bào luôn là một đại sứ của tình hữu nghị Việt Nam-Trung Quốc

Thủ tướng mong mỗi kiều bào luôn là một đại sứ của tình hữu nghị Việt Nam-Trung Quốc

Thời sự - PV - 2 giờ trước
Chiều 5/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp gỡ cán bộ, nhân viên Tổng Lãnh sự quán và cộng đồng người Việt Nam tại tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, nhân chuyến công tác tại nước này từ ngày 05-08/11.
Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm:

Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm: "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả"

Thời sự - BDT - 2 giờ trước
Báo Dân tộc và Phát triển trân trọng giới thiệu bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm về xây dựng hệ thống chính trị với tiêu đề "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả".
Thừa Thiên - Huế: Giải quyết việc làm cho 11.556 người lao động

Thừa Thiên - Huế: Giải quyết việc làm cho 11.556 người lao động

Nghề nghiệp - Việc làm - Trang Diệp - 3 giờ trước
Thời gian qua, tỉnh Thừa Thiên - Huế quan tâm, đẩy mạnh giải quyết việc làm cho lao động trên địa bàn, trong đó chú trọng công tác xuất khẩu lao động đi làm việc tại nước ngoài. Hoạt động này vừa giải quyết công ăn việc làm, vừa tạo nguồn thu nhập ổn định cho người dân, góp phần vào công tác giảm nghèo bền vững của địa phương.
Quảng Ngãi: Huy động lực lượng tìm kiếm ngư dân mất tích trên biển

Quảng Ngãi: Huy động lực lượng tìm kiếm ngư dân mất tích trên biển

Tin tức - T.Nhân-H.Trường - 4 giờ trước
Các ngành chức năng tỉnh Quảng Ngãi huy động tàu thuyền tìm kiếm một ngư dân mất tích khi đang hoạt động nghề cá trên vùng biển cách bờ khoảng 23 hải lý.
Gieo con chữ, dệt ước mơ trên đỉnh Phung Chang

Gieo con chữ, dệt ước mơ trên đỉnh Phung Chang

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 4/11, có những thông tin đáng chú ý sau: Việc phát huy, bảo tồn văn hóa của các dân tộc luôn được bình đẳng . “Lá phổi xanh” . Tài sản vô cùng quý giá Đông Nam Bộ. Gieo con chữ, dệt ước mơ trên đỉnh Phung Chang. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Hiệu quả từ mô hình nuôi bò sinh sản của đồng bào Raglay thôn Tà Dương

Hiệu quả từ mô hình nuôi bò sinh sản của đồng bào Raglay thôn Tà Dương

Kinh tế - Thái Sơn Ngọc - 4 giờ trước
Từ nguồn vốn hỗ trợ của Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (gọi tắt Chương trình MTQG 1719), đồng bào Raglay ở thôn Tà Dương, xã Phước Thái, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận đã phát triển mô hình nuôi bò sinh sản.
Lạng Sơn: Quyết liệt đẩy lùi nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Lạng Sơn: Quyết liệt đẩy lùi nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 4 giờ trước
Bằng các giải pháp đồng bộ, quyết liệt nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của người dân, thời gian qua, tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống ở vùng đồng bào DTTS tại Lạng Sơn đã và đang từng bước được ngăn chặn, đẩy lùi.
Giồng Riềng (Kiên Giang): “Chuyển mình” từ phát huy các dự án thuộc Chương trình MTQG 1719

Giồng Riềng (Kiên Giang): “Chuyển mình” từ phát huy các dự án thuộc Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - Như Tâm - Khánh Thư - 5 giờ trước
Huyện Giồng Riềng (Kiên Giang) đang có những bước chuyển mình phát triển rõ nét nhờ thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719). Trong đó, nổi bật là Dự án 1 và Dự án 3 đã tạo ra những tác động sâu sắc đối với đời sống đồng bào DTTS, cải thiện đáng kể hạ tầng cơ sở và phát triển các mô hình kinh tế bền vững.
Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh An Giang đối thoại với Ban Đại diện cộng đồng Hồi giáo của địa phương

Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh An Giang đối thoại với Ban Đại diện cộng đồng Hồi giáo của địa phương

Dân tộc- Tôn giáo - Tào Đạt - Chau Bol - 5 giờ trước
Ngày 5/11, tại Trung tâm Văn hóa và học tập cộng đồng xã Châu Phong (thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang), Đảng Đoàn Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh An Giang tổ chức Hội nghị đối thoại với Ban Đại diện cộng đồng Hồi giáo (Islam) tỉnh An Giang. Bà Đặng Thị Hoa Rây - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Đảng Đoàn, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh chủ trì Hội nghị.
20 trẻ mầm non ở Lai Châu phải cấp cứu nghi do ăn nhầm thuốc diệt chuột

20 trẻ mầm non ở Lai Châu phải cấp cứu nghi do ăn nhầm thuốc diệt chuột

Sức khỏe - Minh Nhật - 5 giờ trước
Theo thông tin ban đầu từ lãnh đạo tỉnh Lai Châu, vào khoảng 9 giờ ngày 5/11, có 20 trẻ mầm non của một trường học tại xã Giang Ma, huyện Tam Đường phải cấp cứu ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lai Châu nghi do ăn nhầm thuốc diệt chuột.