Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chuyện giữ đất của người Hà Nhì ở Lao Chải

Trọng Bảo - 19:03, 30/11/2021

Từ một nơi chỉ có hơn chục hộ dân sinh sống trong điều kiện cơ sở hạ tầng, điều kiện sống vô cùng khó khăn và thiếu thốn, nhưng sau một chặng đường phát triển, nay thôn Lao Chải, xã Trịnh Tường, huyện Bát Xát (Lào Cai) đã có trên 100 hộ là người Hà Nhì sinh sống. Ở đó, bà con rất đoàn kết, phát triển kinh tế, xây dựng đời sống ấm no, giữ đất, giữ làng, bảo tồn nét đặc sắc văn hóa dân tộc mình.

Nhiều ngôi nhà trình tường với mái phủ rêu xanh vẫn còn được bà con gìn giữ
Nhiều ngôi nhà trình tường với mái phủ rêu xanh vẫn còn được bà con gìn giữ

So với các thôn của xã Trịnh Tường, thì Lao Chải là nơi duy nhất vẫn còn những khu rừng nguyên sinh, với nhiều loài cây cổ thụ. Cũng vì ở nơi xa xôi giữa đại ngàn, với khí hậu mùa đông khắc nghiệt, sương mù giá lạnh, nên người Hà Nhì ở đây sống quây quần thành 2 xóm cách nhau khoảng 500m. Để chống thú dữ và sương tuyết và giúp ấm về mùa đông, mát về mùa hè, người Hà Nhì làm những ngôi nhà 4 mái kín đáo với tường đất dày.

Và theo đó, đến nay, ở thôn Lao Chải, đồng bào Hà Nhì vẫn còn giữ được những ngôi nhà đất cổ, với mái lợp tranh, phủ lên đó là lớp rêu xanh tôn thêm vẻ cổ kính. Trong khi ở xã Y Tý, nhiều gia đình Hà Nhì đã thay mái nhà cỏ bằng tấm lợp xi măng hoặc mái tôn.

Các tổ chức, đoàn thể giúp đồng bào Hà Nhì dọn dẹp cảnh quan, khu vực xung quanh nhà ở, tạo môi trường sống xanh, sạch, đẹp
Các tổ chức, đoàn thể giúp đồng bào Hà Nhì dọn dẹp cảnh quan, khu vực xung quanh nhà ở, tạo môi trường sống xanh, sạch, đẹp

Trò chuyện với già làng Lý Giá Xe, được biết, mấy năm trở lại đây, sau khi quy hoạch xây dựng Y Tý trở thành thị trấn du lịch được tỉnh Lào Cai thông qua, thì không ít người đã lên đây tìm mua đất. Giá đất tăng theo từng ngày, dù không có bìa đỏ (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất - PV). Trước đây, người ta sẵn sàng cho nhau mảnh đất cả trăm mét vuông, thì nay được trả giá cả vài trăm triệu đồng, thậm chí tiền tỷ, nên việc mua bán đất vẫn diễn ra như cơn sóng ngầm ở nơi rẻo cao này.

“Thôn Lao Chải chúng tôi chỉ cách thôn Phìn Hồ của xã Y Tý khoảng 5km, nên cũng có rất nhiều người đến hỏi mua. Tuy nhiên, dù trả giá cao đến đâu, thì bà con trong thôn cũng quyết không bán, dù là một mét đất”, già làng Xe thông tin.

Cũng theo già làng Xe, thì việc bà con không bán đất cũng có quy định riêng của thôn. Ngay từ những ngày đầu thành lập, thôn đã quy định đất trong thôn là thuộc sở hữu chung, mọi gia đình có thể chọn bất kỳ nơi nào để làm nhà cho con cháu, nhưng tuyệt đối không được phép bán cho người ngoài. 

Người ngoài làng cũng không thể đến đây ở, khi làng chưa đồng ý. Điều này giúp giữ gìn không gian văn hóa và bản sắc riêng của người Hà Nhì. Người Hà Nhì có tính cộng đồng cao, nên quy định này rất được tôn trọng, không có ai vi phạm.

“Năm 2020, có một hộ dân trong thôn bất chấp quy định, đã bán ngôi nhà cổ cho một người dưới trung tâm xã. Ngay khi biết chuyện, dân làng đã yêu cầu chủ nhà phải lấy lại ngôi nhà, không cho người lạ đến ở trong làng. Trước yêu cầu của bà con trong thôn, chủ ngôi nhà cổ đành phải mua một mảnh đất khác, ngoài thôn Lao Chải trả cho người kia. Sau này, không ai trong thôn còn ý định bán đất, bán nhà cho người nơi khác đến”, già làng Xe kể.

Trong làng của đồng bào Hà Nhì đã thấp thoáng xuất hiện những ngôi nhà xây kiên cố thay cho ngôi nhà trình tường truyền thống
Trong làng của đồng bào Hà Nhì đã thấp thoáng xuất hiện những ngôi nhà xây kiên cố thay cho ngôi nhà trình tường truyền thống

Đến thôn Lao Chải hôm nay, dễ dàng cảm nhận được những đổi thay trong cuộc sống của đồng bào Hà Nhì nơi đây. Sự thay đổi này bắt nguồn từ sự quan tâm của Nhà nước bằng những chương trình, dự án chính sách dân tộc; cùng với đó là Chương trình xây dựng Nông thôn mới như luồng gió mới, thổi vào đây bao sự đổi thay. 

Theo đó, Lao Chải không còn là “ốc đảo” heo hút giữa đại ngàn. Đường lên thôn đã được trải nhựa như dải lụa uốn quanh những triền núi. Lên bản của đồng bào Hà Nhì bây giờ chỉ mất hơn một tiếng đi xe máy. Cung đường này cũng là lựa chọn của nhiều du khách, bởi họ sẽ được ngắm vẻ đẹp hoang sơ của núi rừng, cảnh vật và con người nơi đây.

Tuy nhiên, già làng Xe đang rất suy tư, bởi bên cạnh những ngôi nhà đất truyền thống, trong làng đã xuất hiện những ngôi nhà tường xây kiên cố. Dù những ngôi nhà xây mới ấy thể hiện cho sự phát triển chung của đồng bào, giúp bà con có cuộc sống tiện nghi hơn, không gian rộng rãi, thoáng mát hơn.

Già bảo, "bà con làm được nhà to thì cũng thấy vui đấy, nhưng mà nếu ai cũng cứ xây nhà mà bỏ nếp nhà truyền thống bao đời nay thì không biết sau này con cháu mình có còn được ngắm những ngôi nhà mà tổ tiên, cha ông đã từng ở…”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Đối với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, niềm vui lớn nhất là được bà con đồng bào DTTS thương yêu, quý mến; dẫu công việc của mình cũng chỉ giúp được cho bà con một phần nhỏ trong cuộc sống của chính họ.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.