Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chuyện giữ đất của người Hà Nhì ở Lao Chải

Trọng Bảo - 19:03, 30/11/2021

Từ một nơi chỉ có hơn chục hộ dân sinh sống trong điều kiện cơ sở hạ tầng, điều kiện sống vô cùng khó khăn và thiếu thốn, nhưng sau một chặng đường phát triển, nay thôn Lao Chải, xã Trịnh Tường, huyện Bát Xát (Lào Cai) đã có trên 100 hộ là người Hà Nhì sinh sống. Ở đó, bà con rất đoàn kết, phát triển kinh tế, xây dựng đời sống ấm no, giữ đất, giữ làng, bảo tồn nét đặc sắc văn hóa dân tộc mình.

Nhiều ngôi nhà trình tường với mái phủ rêu xanh vẫn còn được bà con gìn giữ
Nhiều ngôi nhà trình tường với mái phủ rêu xanh vẫn còn được bà con gìn giữ

So với các thôn của xã Trịnh Tường, thì Lao Chải là nơi duy nhất vẫn còn những khu rừng nguyên sinh, với nhiều loài cây cổ thụ. Cũng vì ở nơi xa xôi giữa đại ngàn, với khí hậu mùa đông khắc nghiệt, sương mù giá lạnh, nên người Hà Nhì ở đây sống quây quần thành 2 xóm cách nhau khoảng 500m. Để chống thú dữ và sương tuyết và giúp ấm về mùa đông, mát về mùa hè, người Hà Nhì làm những ngôi nhà 4 mái kín đáo với tường đất dày.

Và theo đó, đến nay, ở thôn Lao Chải, đồng bào Hà Nhì vẫn còn giữ được những ngôi nhà đất cổ, với mái lợp tranh, phủ lên đó là lớp rêu xanh tôn thêm vẻ cổ kính. Trong khi ở xã Y Tý, nhiều gia đình Hà Nhì đã thay mái nhà cỏ bằng tấm lợp xi măng hoặc mái tôn.

Các tổ chức, đoàn thể giúp đồng bào Hà Nhì dọn dẹp cảnh quan, khu vực xung quanh nhà ở, tạo môi trường sống xanh, sạch, đẹp
Các tổ chức, đoàn thể giúp đồng bào Hà Nhì dọn dẹp cảnh quan, khu vực xung quanh nhà ở, tạo môi trường sống xanh, sạch, đẹp

Trò chuyện với già làng Lý Giá Xe, được biết, mấy năm trở lại đây, sau khi quy hoạch xây dựng Y Tý trở thành thị trấn du lịch được tỉnh Lào Cai thông qua, thì không ít người đã lên đây tìm mua đất. Giá đất tăng theo từng ngày, dù không có bìa đỏ (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất - PV). Trước đây, người ta sẵn sàng cho nhau mảnh đất cả trăm mét vuông, thì nay được trả giá cả vài trăm triệu đồng, thậm chí tiền tỷ, nên việc mua bán đất vẫn diễn ra như cơn sóng ngầm ở nơi rẻo cao này.

“Thôn Lao Chải chúng tôi chỉ cách thôn Phìn Hồ của xã Y Tý khoảng 5km, nên cũng có rất nhiều người đến hỏi mua. Tuy nhiên, dù trả giá cao đến đâu, thì bà con trong thôn cũng quyết không bán, dù là một mét đất”, già làng Xe thông tin.

Cũng theo già làng Xe, thì việc bà con không bán đất cũng có quy định riêng của thôn. Ngay từ những ngày đầu thành lập, thôn đã quy định đất trong thôn là thuộc sở hữu chung, mọi gia đình có thể chọn bất kỳ nơi nào để làm nhà cho con cháu, nhưng tuyệt đối không được phép bán cho người ngoài. 

Người ngoài làng cũng không thể đến đây ở, khi làng chưa đồng ý. Điều này giúp giữ gìn không gian văn hóa và bản sắc riêng của người Hà Nhì. Người Hà Nhì có tính cộng đồng cao, nên quy định này rất được tôn trọng, không có ai vi phạm.

“Năm 2020, có một hộ dân trong thôn bất chấp quy định, đã bán ngôi nhà cổ cho một người dưới trung tâm xã. Ngay khi biết chuyện, dân làng đã yêu cầu chủ nhà phải lấy lại ngôi nhà, không cho người lạ đến ở trong làng. Trước yêu cầu của bà con trong thôn, chủ ngôi nhà cổ đành phải mua một mảnh đất khác, ngoài thôn Lao Chải trả cho người kia. Sau này, không ai trong thôn còn ý định bán đất, bán nhà cho người nơi khác đến”, già làng Xe kể.

Trong làng của đồng bào Hà Nhì đã thấp thoáng xuất hiện những ngôi nhà xây kiên cố thay cho ngôi nhà trình tường truyền thống
Trong làng của đồng bào Hà Nhì đã thấp thoáng xuất hiện những ngôi nhà xây kiên cố thay cho ngôi nhà trình tường truyền thống

Đến thôn Lao Chải hôm nay, dễ dàng cảm nhận được những đổi thay trong cuộc sống của đồng bào Hà Nhì nơi đây. Sự thay đổi này bắt nguồn từ sự quan tâm của Nhà nước bằng những chương trình, dự án chính sách dân tộc; cùng với đó là Chương trình xây dựng Nông thôn mới như luồng gió mới, thổi vào đây bao sự đổi thay. 

Theo đó, Lao Chải không còn là “ốc đảo” heo hút giữa đại ngàn. Đường lên thôn đã được trải nhựa như dải lụa uốn quanh những triền núi. Lên bản của đồng bào Hà Nhì bây giờ chỉ mất hơn một tiếng đi xe máy. Cung đường này cũng là lựa chọn của nhiều du khách, bởi họ sẽ được ngắm vẻ đẹp hoang sơ của núi rừng, cảnh vật và con người nơi đây.

Tuy nhiên, già làng Xe đang rất suy tư, bởi bên cạnh những ngôi nhà đất truyền thống, trong làng đã xuất hiện những ngôi nhà tường xây kiên cố. Dù những ngôi nhà xây mới ấy thể hiện cho sự phát triển chung của đồng bào, giúp bà con có cuộc sống tiện nghi hơn, không gian rộng rãi, thoáng mát hơn.

Già bảo, "bà con làm được nhà to thì cũng thấy vui đấy, nhưng mà nếu ai cũng cứ xây nhà mà bỏ nếp nhà truyền thống bao đời nay thì không biết sau này con cháu mình có còn được ngắm những ngôi nhà mà tổ tiên, cha ông đã từng ở…”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

Thành công sau 5 năm xây dựng Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) ở Nghệ An, không chỉ là 471 sản phẩm OCOP được công nhận; mà hơn hết là đã góp phần thay đổi tư duy, nhận thức của mỗi người dân, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh của mỗi vùng đất… để những sản phẩm nông nghiệp được nâng tầm.
Tin nổi bật trang chủ
OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

Kinh tế - An Yên - 1 giờ trước
Thành công sau 5 năm xây dựng Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) ở Nghệ An, không chỉ là 471 sản phẩm OCOP được công nhận; mà hơn hết là đã góp phần thay đổi tư duy, nhận thức của mỗi người dân, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh của mỗi vùng đất… để những sản phẩm nông nghiệp được nâng tầm.
Về Khánh Sơn đắm say với thanh âm đàn đá

Về Khánh Sơn đắm say với thanh âm đàn đá

Sắc màu 54 - T.Nhân - 2 giờ trước
Đàn đá là nhạc cụ độc đáo có từ lâu đời của đồng bào DTTS huyện Khánh Sơn (Khánh Hòa). Mới đây, bộ đàn đá Khánh Sơn đã được công nhận là bảo vật Quốc gia tạo ra niềm vui lớn cho cộng đồng người Raglai. Tỉnh Khánh Hoà đang lên kế hoạch đưa du lịch văn hóa trở thành một trong các sản phẩm chủ đạo thu hút du khách trong nước, quốc tế.
Thành công từ nuôi lợn trong hang đá

Thành công từ nuôi lợn trong hang đá

Kinh tế - Hà Việt Lâm - 2 giờ trước
Học xong cấp 3, anh Đinh Văn Sơn ở xóm Sơn Lập, xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình từng đi làm thuê nhiều nơi để kiếm sống. Cuộc sống nay đây mai đó, luôn trong cảnh thiếu trước hụt sau. Sau khi bàn với vợ, Sơn quyết định về quê lập nghiệp bằng việc làm chuồng nuôi lợn rừng và lợn bản địa.
Sẻ chia khó khăn với trẻ em DTTS có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới

Sẻ chia khó khăn với trẻ em DTTS có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới

Nhịp cầu nhân ái - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai vừa tổ chức ra mắt mô hình “Mẹ đỡ đầu” cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn, là con em đồng bào DTTS ở khu vực biên giới.
Bắc Giang tập huấn chính sách pháp luật về đất đai cho đồng bào DTTS

Bắc Giang tập huấn chính sách pháp luật về đất đai cho đồng bào DTTS

Tin tức - Mạnh Cường - 2 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 4, Dự án 5, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 (Chương trình MTQG 1719), Ban Dân tộc tỉnh Bắc Giang đã phối hợp UBND huyện Lục Ngạn tổ chức 15 lớp tập huấn “Nội dung cơ bản, chính sách hỗ trợ trực tiếp cho hộ gia đình, cá nhân trong chính sách pháp luật về đất đai vùng đồng đồng bào DTTS và miền núi”.
Tin trong ngày - 18/3/2024

Tin trong ngày - 18/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 18/3, có những thông tin đáng chú ý sau: 50 triệu tin nhắn rác, 50.000 thuê bao lừa đảo bị chặn mỗi tháng. Số hóa gần 10.000 cây sầu riêng tại Đắk Lắk . Người truyền dạy tri thức dân gian dân tộc Dao cho lớp trẻ. Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Lào Cai đã giải ngân được gần 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Lào Cai đã giải ngân được gần 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Thời sự - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lào Cai, tính đến ngày 15/3, giá trị giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh đạt 910 tỷ đồng, bằng 18% kế hoạch giao năm 2024.
Thanh Hóa: Công bố Lễ hội “Sết Boóc Mạy” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Thanh Hóa: Công bố Lễ hội “Sết Boóc Mạy” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Sắc màu 54 - Hà Khải - 2 giờ trước
Ngày 17/3, UBND huyện Như Thanh (tỉnh Thanh Hoá) đã long trọng tổ chức Lễ công bố quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công nhận Lễ hội “Sết Boóc Mạy” xã Cán Khê là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Hướng tới Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024: Tiếp tục khơi thông động lực phát triển vùng đồng bào DTTS

Hướng tới Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024: Tiếp tục khơi thông động lực phát triển vùng đồng bào DTTS

Trang địa phương - Như Tâm - 2 giờ trước
Cùng với các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi trên cả nước, tỉnh Kiên Giang đang tích cực triển khai công tác chuẩn bị tổ chức Đại hội đại biểu các DTTS cấp huyện, cấp tỉnh lần thứ IV- năm 2024. Là tỉnh duy nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có biên giới đất liền, biển và hải đảo, cũng là tỉnh có đông đồng bào DTTS sinh sống; tỉnh Kiên Giang xác định, đây là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, từ đó tiếp tục khơi dậy quyết tâm của cả hệ thống chính trị và ý chí của đồng bào các dân tộc, đóng góp vào sự phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS của tỉnh. Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Lưu Trung, Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Trưởng Ban Chỉ đạo Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần IV năm 2024, xung quanh nội dung này.
Hậu Giang: Phá thành công một chuyên án làm tiền giả lớn

Hậu Giang: Phá thành công một chuyên án làm tiền giả lớn

Pháp luật - Tào Đạt - Thế Phong - 2 giờ trước
Tối 18/3, phòng An ninh điều tra Công an tỉnh Hậu Giang cho biết vừa phối hợp các phòng nghiệp vụ phá thành công chuyên án “Làm, tàng trữ, lưu hành tiền giả” liên tỉnh, thu giữ số lượng lớn tiền giả tương đương hơn 640 triệu đồng.
Quảng Ngãi: Đổi mới cách làm đối với sản phẩm OCOP

Quảng Ngãi: Đổi mới cách làm đối với sản phẩm OCOP

Kinh tế - T.Nhân-H.Trường - 2 giờ trước
Quảng Ngãi vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) năm 2024. Theo đó, tỉnh yêu cầu đổi mới cách làm đối với các sản phẩm OCOP như tập trung phát triển các sản phẩm chế biến, chế biến sâu, sản phẩm truyền thống gắn với lợi thế, tiềm năng của địa phương, các sản phẩm được thị trường ưa chuộng và đón nhận.