Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Cận cảnh bộ cửa rồng tuyệt mỹ còn được lưu giữ từ thời Trần

Vũ Mừng - 09:54, 22/02/2024

Là một trong những ngôi chùa cổ nổi tiếng nhất Việt Nam, chùa Phổ Minh (phường Lộc Vượng, Tp. Nam Định, tỉnh Nam ĐỊnh) được xây dựng từ thời Lý và trùng tu lớn vào thời Trần. Chùa còn lưu giữ bộ cánh cửa gồm 4 tấm chạm khắc hình rồng ở gian giữa nhà Tiền đường, được phục dựng theo tỷ lệ 1:1 so với bản gốc đang trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia và Bảo tàng tỉnh Nam Định, có niên đại từ thời Trần.

 Bộ cánh cửa gồm có 4 tấm và được làm bằng gỗ lim, nguyên khối, mỗi tấm cao 1,90m, rộng 0,80m. Bộ cửa phiên bản tại chùa được dựng theo tỉ lệ 1:1 so với bản gốc (bộ cánh cửa gốc; 02 cửa giữa đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia, 02 cửa bên đặt tại Bảo tàng tỉnh Nam Định).
Bộ cánh cửa gồm có 4 tấm và được làm bằng gỗ lim, nguyên khối, mỗi tấm cao 1,90m, rộng 0,80m. Bộ cửa phiên bản tại chùa được dựng theo tỷ lệ 1:1 so với bản gốc (bộ cánh cửa gốc; 2 cửa giữa đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia, 2 cửa bên đặt tại Bảo tàng tỉnh Nam Định)
Các con rồng trang trí trên cánh cửa đều có đặc điểm đầu ngẩn cao, thân uốn khúc, đuôi chụm về phía đỉnh lá đề. Thân rồng hình tròn, thon, không có vảy, mào lửa dài. Hai rồng lớn thắt túi, miệng há, bờm và râu bay lên tạo mây lửa, thân rồng mập tròn cuốn thành khúc nhỏ dần về đuôi. Rồng trong tư thế cuộn trong hình lá đề, xung quanh chấm mây lửa, giữa là bông sen nở. Phần dưới chạm bông hoa cúc nở đối xứng, phía trên chạm lá đề, cánh sen kép, hàng dưới chạm sóng nước.
Các con rồng trang trí trên cánh cửa đều có đặc điểm đầu ngẩn cao, thân uốn khúc, đuôi chụm về phía đỉnh lá đề. Thân rồng hình tròn, thon, không có vảy, mào lửa dài. Hai rồng lớn thắt túi, miệng há, bờm và râu bay lên tạo mây lửa, thân rồng mập tròn cuốn thành khúc nhỏ dần về đuôi. Rồng trong tư thế cuộn trong hình lá đề, xung quanh chấm mây lửa, giữa là bông sen nở. Phần dưới chạm bông hoa cúc nở đối xứng, phía trên chạm lá đề, cánh sen kép, hàng dưới chạm sóng nước
 Toàn bộ mặt ngoài của 4 tấm đều được trang trí. Trong đó chủ đề quan trọng nhất là con rồng. Rồng trên bộ cánh cửa được trang trí trong các khung uốn một nửa chiếc lá đề. Khi hai cánh cửa giữa khép lại tạo thành một chiếc lá đề hoàn chỉnh, hai cánh cửa bên khi khép lại là hai nửa chiếc lá đề đối xứng hai bên. Gợi cảm giác có nhiều hình tượng rồng và lá đề trên bộ cánh cửa.
Toàn bộ mặt ngoài của 4 tấm đều được trang trí. Trong đó chủ đề quan trọng nhất là con rồng. Rồng trên bộ cánh cửa được trang trí trong các khung uốn một nửa chiếc lá đề. Khi hai cánh cửa giữa khép lại tạo thành một chiếc lá đề hoàn chỉnh, hai cánh cửa bên khi khép lại là hai nửa chiếc lá đề đối xứng hai bên. Gợi cảm giác có nhiều hình tượng rồng và lá đề trên bộ cánh cửa.
Mỗi cánh cửa đều có chân quay ở hai đầu của cùng phía trong. Để cánh cửa hoạt động, các chân quay ở phía trên được khớp với các lỗ chân quay trên “bậu cửa” ăn mộng với xà hạ. Các chân quay phía dưới ăn mộng với bốn cối quay bằng đá xanh. Tất cả đều là khối đá có mặt cắt bằng 2/3 hình tròn, hai khối giữa cao 0,22 m, đường kính 0,28m, chân cối quay bằng hình chữ nhật (0,42m x 0,33m). Chỗ chân quay tròn đường kính 0,07m, hai khối hai bên nhỏ hơn một chút: cao 0,22m, đường kính 0,24m, chân đế dài 0,34m, rộng 0,29m.
Mỗi cánh cửa đều có chân quay ở hai đầu của cùng phía trong. Để cánh cửa hoạt động, các chân quay ở phía trên được khớp với các lỗ chân quay trên “bậu cửa” ăn mộng với xà hạ. Các chân quay phía dưới ăn mộng với 4 cối quay bằng đá xanh. Tất cả đều là khối đá có mặt cắt bằng 2/3 hình tròn, hai khối giữa cao 0,22m, đường kính 0,28m, chân cối quay bằng hình chữ nhật (0,42m x 0,33m). Chỗ chân quay tròn đường kính 0,07m, hai khối hai bên nhỏ hơn một chút: Cao 0,22m, đường kính 0,24m, chân đế dài 0,34m, rộng 0,29m
Hình tượng rồng không đơn thuần là đề tài trang trí làm tôn vẻ đẹp, sự uy nghi, tôn quý của bộ cánh cửa mà qua đó còn khẳng định quy mô kiến trúc, vị thế của di tích có bộ cánh cửa đó chính là chùa Phổ Minh - một công trình được xây dựng từ thời nhà Lý, đến thời Trần được mở rộng với quy mô to lớn hơn. Ngôi chùa không chỉ là một trung tâm phật giáo mà còn là một trong những công trình tiêu biểu của Hành cung Thiên Trường.
Hình tượng rồng không đơn thuần là đề tài trang trí làm tôn vẻ đẹp, sự uy nghi, tôn quý của bộ cánh cửa mà qua đó còn khẳng định quy mô kiến trúc, vị thế của di tích có bộ cánh cửa đó chính là chùa Phổ Minh - một công trình được xây dựng từ thời nhà Lý, đến thời Trần được mở rộng với quy mô to lớn hơn. Ngôi chùa không chỉ là một trung tâm Phật giáo mà còn là một trong những công trình tiêu biểu của Hành cung Thiên Trường.
   Qua bộ cánh cửa đã giúp chúng ta hiểu hơn về kiến trúc, mỹ thuật và nghệ thuật điêu khắc thời Trần. Đề tài hoa văn trang trí trên cánh cửa là cơ sở để ta hiểu hơn về nghệ thuật tạo hình, tư duy thẩm mỹ, lịch sử văn hoá, thủ công mỹ nghệ dưới triều đại nhà Trần. Từ đó phản ánh về sự hưng thịnh của Phật giáo thời Trần.
Qua bộ cánh cửa đã giúp chúng ta hiểu hơn về kiến trúc, mỹ thuật và nghệ thuật điêu khắc thời Trần. Đề tài hoa văn trang trí trên cánh cửa là cơ sở để ta hiểu hơn về nghệ thuật tạo hình, tư duy thẩm mỹ, lịch sử văn hoá, thủ công mỹ nghệ dưới triều đại nhà Trần. Từ đó phản ánh về sự hưng thịnh của Phật giáo thời Trần.
Quần thể Khu di tích quốc gia đặc biệt đền Trần chùa Tháp là nơi lưu giữ rất nhiều hiện vật cổ có giá trị về lịch sử, văn hoá, kiến trúc và mỹ thuật từ thời Trần, đòi hỏi các thế hệ cùng nhau gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị ấy.
Quần thể Khu di tích quốc gia đặc biệt đền Trần chùa Tháp là nơi lưu giữ rất nhiều hiện vật cổ có giá trị về lịch sử, văn hoá, kiến trúc và mỹ thuật từ thời Trần, đòi hỏi các thế hệ cùng nhau gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị ấy.
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính: Tổ chức thực hiện hiệu quả các Chương trình mục tiêu quốc gia

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính: Tổ chức thực hiện hiệu quả các Chương trình mục tiêu quốc gia

Thời sự - PV - 30 phút trước
Trình bày dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) năm 2026, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu 10 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu. Trong đó chú trọng phát triển văn hóa, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, tổ chức thực hiện hiệu quả các Chương trình mục tiêu quốc gia.
Bão số 12 sắp đổ bộ, miền Trung nguy cơ lũ vượt báo động 3

Bão số 12 sắp đổ bộ, miền Trung nguy cơ lũ vượt báo động 3

Thời sự - Hoàng Minh - 1 giờ trước
Ngày 20/10, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cảnh báo về diễn biến bất thường của bão số 12 (Fengshen), khi cơn bão liên tục thay đổi hướng, di chuyển chậm và kết hợp với không khí lạnh tạo ra nguy cơ cao về mưa lớn kéo dài, lũ trên các sông ở khu vực miền Trung có thể lên mức báo động 3 và vượt báo động 3.
Cử tri vui mừng, phấn khởi khi có nhiều chủ trương, chính sách nâng cao đời sống của Nhân dân

Cử tri vui mừng, phấn khởi khi có nhiều chủ trương, chính sách nâng cao đời sống của Nhân dân

Thời sự - Minh Thu - 1 giờ trước
Ngày 20/10, tại phiên khai mạc trọng thể Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, thay mặt Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, ông Đỗ Văn Chiến - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã trình bày Báo cáo một số nội dung chủ yếu tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. Trong đó, cử tri vui mừng, phấn khởi khi có nhiều chủ trương, chính sách nâng cao đời sống của Nhân dân
Quảng Ngãi tập trung ứng phó bão số 12, sẵn sàng cho học sinh nghỉ học

Quảng Ngãi tập trung ứng phó bão số 12, sẵn sàng cho học sinh nghỉ học

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 1 giờ trước
Ngày 20/10, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã họp với các đơn vị, sở ngành, địa phương liên quan ứng phó với bão Fengshen (bão số 12) và mưa, lũ trên địa bàn tỉnh.
Thủ tướng chỉ đạo xây dựng kế hoạch 5 năm 2026-2030 với tinh thần hành động quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả

Thủ tướng chỉ đạo xây dựng kế hoạch 5 năm 2026-2030 với tinh thần hành động quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả

Thời sự - PV - 2 giờ trước
Tại Chỉ thị số 31/CT-TTg (Chỉ thị số 31) ký ngày 18/10/2025 về việc xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) 5 năm 2026-2030, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, xây dựng kế hoạch 5 năm 2026-2030 với tinh thần hành động quyết liệt, đồng bộ, khả thi, hiệu quả, phấn đấu GDP 10%/năm trở lên.
Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng và là quyền cao quý của công dân. Tiếp nối truyền thống yêu nước nồng nàn của dân tộc, tuổi trẻ vùng biên giới, vùng đồng bào DTTS tỉnh Gia Lai đã hăng hái viết đơn tình nguyện thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng của tuổi trẻ với khát vọng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Ngoại hạng Anh: Man United phá dớp tại Anfield - Liverpool hụt bước trong khủng hoảng

Ngoại hạng Anh: Man United phá dớp tại Anfield - Liverpool hụt bước trong khủng hoảng

Thể thao - Hoàng Minh - 5 giờ trước
Manchester United có lẽ sẽ nhớ lâu ngày 19/10/2025, khi họ rời Anfield với chiến thắng 2-1 đầy kịch tính, chấm dứt chuỗi chờ đợi thắng ở sân nhà Liverpool suốt gần một thập kỷ tại Ngoại hạng Anh. Trận cầu căng thẳng này cho thấy bản lĩnh của Quỷ đỏ trong những khoảnh khắc quyết định.
Chính phủ Quy định tiêu chí, phân định vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2030

Chính phủ Quy định tiêu chí, phân định vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2030

Dân tộc - Tôn giáo - Minh Thu - 5 giờ trước
Theo Nghị định số 272/2025/NĐ-CP (Nghị định số 272) ngày 16/10/2025 do Chính phủ ban hành về phân định vùng đồng bào DTTS và miền núi đã Quy định tiêu chí, phân định vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2030
Sôi nổi các hoạt động tôn vinh phụ nữ Việt Nam

Sôi nổi các hoạt động tôn vinh phụ nữ Việt Nam

Xã hội - Minh Nhật - 5 giờ trước
Vào những ngày này, hoạt động chào mừng ngày thành lập Hội LHPN Việt Nam 20/10 được chú ý một cách khá đặc biệt, nhằm tôn vinh phụ nữ Việt Nam. Nhiều cơ quan, đơn vị, cũng như nhiều địa phương đã tổ chức các lễ trao giải thưởng cho những phụ nữ xuất sắc hoặc đạt thành tích trong một số lĩnh vực. Các chương trình văn nghệ chào mừng ngày 20/10 cũng được tổ chức khá công phu.
SEA Games 33 áp dụng thể thức mới ở môn bóng đá nam, U23 Việt Nam rơi vào bảng “tử thần”

SEA Games 33 áp dụng thể thức mới ở môn bóng đá nam, U23 Việt Nam rơi vào bảng “tử thần”

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 5 giờ trước
Thể thức mới tại SEA Games 33 khiến môn bóng đá nam có 3 bảng nhỏ. Tại giải đấu này, U23 Việt Nam nằm ở bảng khó khi gặp Malaysia và Lào.
Quảng Ngãi hàng trăm người dân lo lắng vì vết nứt trên núi Gò Oát

Quảng Ngãi hàng trăm người dân lo lắng vì vết nứt trên núi Gò Oát

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 7 giờ trước
Núi Gò Oát, thuộc thôn Ba Lang, xã Ba Vinh (Quảng Ngãi) xuất hiện vết nứt ngang sườn núi, chiều dài khoảng 100m, rộng 0,6m, chiều sâu khoảng 1m và có chiều hướng mở rộng, nguy cơ đổ sập, đe dọa đến sự an toàn của 61 hộ dân với 216 nhân khẩu sống ngay dưới chân núi.