Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Cận cảnh bộ cửa rồng tuyệt mỹ còn được lưu giữ từ thời Trần

Vũ Mừng - 09:54, 22/02/2024

Là một trong những ngôi chùa cổ nổi tiếng nhất Việt Nam, chùa Phổ Minh (phường Lộc Vượng, Tp. Nam Định, tỉnh Nam ĐỊnh) được xây dựng từ thời Lý và trùng tu lớn vào thời Trần. Chùa còn lưu giữ bộ cánh cửa gồm 4 tấm chạm khắc hình rồng ở gian giữa nhà Tiền đường, được phục dựng theo tỷ lệ 1:1 so với bản gốc đang trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia và Bảo tàng tỉnh Nam Định, có niên đại từ thời Trần.

 Bộ cánh cửa gồm có 4 tấm và được làm bằng gỗ lim, nguyên khối, mỗi tấm cao 1,90m, rộng 0,80m. Bộ cửa phiên bản tại chùa được dựng theo tỉ lệ 1:1 so với bản gốc (bộ cánh cửa gốc; 02 cửa giữa đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia, 02 cửa bên đặt tại Bảo tàng tỉnh Nam Định).
Bộ cánh cửa gồm có 4 tấm và được làm bằng gỗ lim, nguyên khối, mỗi tấm cao 1,90m, rộng 0,80m. Bộ cửa phiên bản tại chùa được dựng theo tỷ lệ 1:1 so với bản gốc (bộ cánh cửa gốc; 2 cửa giữa đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia, 2 cửa bên đặt tại Bảo tàng tỉnh Nam Định)
Các con rồng trang trí trên cánh cửa đều có đặc điểm đầu ngẩn cao, thân uốn khúc, đuôi chụm về phía đỉnh lá đề. Thân rồng hình tròn, thon, không có vảy, mào lửa dài. Hai rồng lớn thắt túi, miệng há, bờm và râu bay lên tạo mây lửa, thân rồng mập tròn cuốn thành khúc nhỏ dần về đuôi. Rồng trong tư thế cuộn trong hình lá đề, xung quanh chấm mây lửa, giữa là bông sen nở. Phần dưới chạm bông hoa cúc nở đối xứng, phía trên chạm lá đề, cánh sen kép, hàng dưới chạm sóng nước.
Các con rồng trang trí trên cánh cửa đều có đặc điểm đầu ngẩn cao, thân uốn khúc, đuôi chụm về phía đỉnh lá đề. Thân rồng hình tròn, thon, không có vảy, mào lửa dài. Hai rồng lớn thắt túi, miệng há, bờm và râu bay lên tạo mây lửa, thân rồng mập tròn cuốn thành khúc nhỏ dần về đuôi. Rồng trong tư thế cuộn trong hình lá đề, xung quanh chấm mây lửa, giữa là bông sen nở. Phần dưới chạm bông hoa cúc nở đối xứng, phía trên chạm lá đề, cánh sen kép, hàng dưới chạm sóng nước
 Toàn bộ mặt ngoài của 4 tấm đều được trang trí. Trong đó chủ đề quan trọng nhất là con rồng. Rồng trên bộ cánh cửa được trang trí trong các khung uốn một nửa chiếc lá đề. Khi hai cánh cửa giữa khép lại tạo thành một chiếc lá đề hoàn chỉnh, hai cánh cửa bên khi khép lại là hai nửa chiếc lá đề đối xứng hai bên. Gợi cảm giác có nhiều hình tượng rồng và lá đề trên bộ cánh cửa.
Toàn bộ mặt ngoài của 4 tấm đều được trang trí. Trong đó chủ đề quan trọng nhất là con rồng. Rồng trên bộ cánh cửa được trang trí trong các khung uốn một nửa chiếc lá đề. Khi hai cánh cửa giữa khép lại tạo thành một chiếc lá đề hoàn chỉnh, hai cánh cửa bên khi khép lại là hai nửa chiếc lá đề đối xứng hai bên. Gợi cảm giác có nhiều hình tượng rồng và lá đề trên bộ cánh cửa.
Mỗi cánh cửa đều có chân quay ở hai đầu của cùng phía trong. Để cánh cửa hoạt động, các chân quay ở phía trên được khớp với các lỗ chân quay trên “bậu cửa” ăn mộng với xà hạ. Các chân quay phía dưới ăn mộng với bốn cối quay bằng đá xanh. Tất cả đều là khối đá có mặt cắt bằng 2/3 hình tròn, hai khối giữa cao 0,22 m, đường kính 0,28m, chân cối quay bằng hình chữ nhật (0,42m x 0,33m). Chỗ chân quay tròn đường kính 0,07m, hai khối hai bên nhỏ hơn một chút: cao 0,22m, đường kính 0,24m, chân đế dài 0,34m, rộng 0,29m.
Mỗi cánh cửa đều có chân quay ở hai đầu của cùng phía trong. Để cánh cửa hoạt động, các chân quay ở phía trên được khớp với các lỗ chân quay trên “bậu cửa” ăn mộng với xà hạ. Các chân quay phía dưới ăn mộng với 4 cối quay bằng đá xanh. Tất cả đều là khối đá có mặt cắt bằng 2/3 hình tròn, hai khối giữa cao 0,22m, đường kính 0,28m, chân cối quay bằng hình chữ nhật (0,42m x 0,33m). Chỗ chân quay tròn đường kính 0,07m, hai khối hai bên nhỏ hơn một chút: Cao 0,22m, đường kính 0,24m, chân đế dài 0,34m, rộng 0,29m
Hình tượng rồng không đơn thuần là đề tài trang trí làm tôn vẻ đẹp, sự uy nghi, tôn quý của bộ cánh cửa mà qua đó còn khẳng định quy mô kiến trúc, vị thế của di tích có bộ cánh cửa đó chính là chùa Phổ Minh - một công trình được xây dựng từ thời nhà Lý, đến thời Trần được mở rộng với quy mô to lớn hơn. Ngôi chùa không chỉ là một trung tâm phật giáo mà còn là một trong những công trình tiêu biểu của Hành cung Thiên Trường.
Hình tượng rồng không đơn thuần là đề tài trang trí làm tôn vẻ đẹp, sự uy nghi, tôn quý của bộ cánh cửa mà qua đó còn khẳng định quy mô kiến trúc, vị thế của di tích có bộ cánh cửa đó chính là chùa Phổ Minh - một công trình được xây dựng từ thời nhà Lý, đến thời Trần được mở rộng với quy mô to lớn hơn. Ngôi chùa không chỉ là một trung tâm Phật giáo mà còn là một trong những công trình tiêu biểu của Hành cung Thiên Trường.
   Qua bộ cánh cửa đã giúp chúng ta hiểu hơn về kiến trúc, mỹ thuật và nghệ thuật điêu khắc thời Trần. Đề tài hoa văn trang trí trên cánh cửa là cơ sở để ta hiểu hơn về nghệ thuật tạo hình, tư duy thẩm mỹ, lịch sử văn hoá, thủ công mỹ nghệ dưới triều đại nhà Trần. Từ đó phản ánh về sự hưng thịnh của Phật giáo thời Trần.
Qua bộ cánh cửa đã giúp chúng ta hiểu hơn về kiến trúc, mỹ thuật và nghệ thuật điêu khắc thời Trần. Đề tài hoa văn trang trí trên cánh cửa là cơ sở để ta hiểu hơn về nghệ thuật tạo hình, tư duy thẩm mỹ, lịch sử văn hoá, thủ công mỹ nghệ dưới triều đại nhà Trần. Từ đó phản ánh về sự hưng thịnh của Phật giáo thời Trần.
Quần thể Khu di tích quốc gia đặc biệt đền Trần chùa Tháp là nơi lưu giữ rất nhiều hiện vật cổ có giá trị về lịch sử, văn hoá, kiến trúc và mỹ thuật từ thời Trần, đòi hỏi các thế hệ cùng nhau gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị ấy.
Quần thể Khu di tích quốc gia đặc biệt đền Trần chùa Tháp là nơi lưu giữ rất nhiều hiện vật cổ có giá trị về lịch sử, văn hoá, kiến trúc và mỹ thuật từ thời Trần, đòi hỏi các thế hệ cùng nhau gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị ấy.
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kon Tum: Tuần Văn hóa - Du lịch lần thứ V diễn ra vào tháng 12/2024

Kon Tum: Tuần Văn hóa - Du lịch lần thứ V diễn ra vào tháng 12/2024

Chiều 19/11, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum tổ chức Họp báo cung cấp thông tin đến các cơ quan báo chí về sự kiện Tuần Văn hóa - Du lịch lần thứ V và Liên hoan Cồng chiêng, xoang các DTTS tỉnh Kon Tum lần thứ II, năm 2024.
Tin nổi bật trang chủ
Lễ đón trọng thể Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thăm chính thức Campuchia

Lễ đón trọng thể Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thăm chính thức Campuchia

Thời sự - PV - 17:35, 21/11/2024
Chiều nay, 21/11, tại trụ sở Quốc hội Campuchia, Thủ đô Phnompenh, Chủ tịch Quốc hội Campuchia Khuon Sudary đã chủ trì Lễ đón trọng thể Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lần đầu tiên thăm chính thức Vương quốc Campuchia.
Việt Nam, Malaysia nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện

Việt Nam, Malaysia nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện

Thời sự - PV - 16:25, 21/11/2024
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim cho biết, chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Malaysia lần này có ý nghĩa quan trọng khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện. Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực an ninh, quốc phòng, hợp tác biển và một số lĩnh vực hợp tác về điện, kinh tế số…
Tăng cường nâng cao năng lực cho người dân vùng DTTS và miền núi Nghệ An

Tăng cường nâng cao năng lực cho người dân vùng DTTS và miền núi Nghệ An

Công tác Dân tộc - An Yên - 14:57, 21/11/2024
Nhằm thúc đẩy đồng bào các DTTS phát triển toàn diện trên các lĩnh vực đời sống, kinh tế, xã hội, trong nhiều năm qua, việc nâng cao kiến thức, trình độ, năng lực… cho người dân vùng đồng bào DTTS và miền núi Nghệ An được các cấp, các ngành trong tỉnh rất quan tâm. Đặc biệt, từ khi triển khai Chương trình MTQG phát triển kinh tế -xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn I: từ năm 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) nội dung này càng được thực hiện bài bản, quyết liệt hơn nhờ nguồn lực đầu tư, hỗ trợ của Chương trình.
Sơn La nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm nông nghiệp

Sơn La nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm nông nghiệp

Kinh tế - Minh Thu - 14:51, 21/11/2024
Chủ động nâng cao nhận thức, tư duy trong sản xuất nông nghiệp, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, từ đó nâng cao chất lượng, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trên thị trường. Đây là việc làm quan trọng mà ngành Nông nghiệp tỉnh Sơn La đang hướng tới, nhằm phát triển nền nông nghiệp cạnh tranh, tiến tới xây dựng Sơn La trở thành tỉnh phát triển xanh, nhanh và bền vững.
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim chủ trì Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim chủ trì Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm

Thời sự - PV - 14:30, 21/11/2024
Trưa 21/11, tại Phủ Thủ tướng ở Thủ đô hành chính Putrajaya, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân chủ trì Lễ đón trọng thể Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân thăm chính thức Malaysia từ ngày 21-23/11.
Chuyện về thầy giáo Mầm non duy nhất trên miền đá xám Mèo Vạc

Chuyện về thầy giáo Mầm non duy nhất trên miền đá xám Mèo Vạc

Tại vùng đất miền đá xám Mèo Vạc - Hà Giang, nơi có những dãy núi trùng điệp và những bản làng xa xôi, có một thầy giáo mầm non mà tên tuổi đã trở nên quen thuộc không chỉ với các em học sinh mà còn với đồng bào nơi đây. Đó là thầy giáo Hoàng Đại Nghĩa, người đã giành hơn 14 năm cống hiến cho sự nghiệp giáo dục ở vùng sâu, vùng xa, giúp các em mở rộng cánh cửa tri thức, vươn lên từ những khó khăn của cuộc sống.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Thời sự - PV - 13:20, 21/11/2024
Nhận lời mời của Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia Samdech Techo Hun Sen, Chủ tịch Quốc hội Campuchia Samdech Khuon Sudary và Chủ tịch Ủy ban Thường trực Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á Chung Eui-yong, ngày 21/11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam rời Hà Nội, lên đường thăm chính thức Vương quốc Campuchia, tham dự Hội nghị toàn thể lần thứ 12 của Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á (ICAPP) và Phiên họp toàn thể lần thứ 11 của Nghị viện Quốc tế vì bao dung và hòa bình (IPTP) từ ngày 21-24/11/2024.
Tương Dương (Nghệ An): Người bảo tồn và

Tương Dương (Nghệ An): Người bảo tồn và "thắp lửa" đam mê âm nhạc truyền thống dân tộc Thái ở xã vùng sâu

Phóng sự - Phạm Tiến- Đình Tuân - 13:01, 21/11/2024
Ở tuổi 60, nhưng ngay từ thuở 15, 16, ông Kha Văn Hưng đã say mê với nhạc cụ truyền thống dân tộc Thái của mình. Bao năm qua, ông dành biết bao tâm sức học hỏi để sử dụng, chế tác được nhiều loại nhạc cụ truyền thống của đồng bào. Điều ông Hưng trăn trở, mong mỏi nhất là thế hệ trẻ trong bản tiếp nối truyền thống cha ông để giữ gìn bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc mình.
Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Malaysia

Thời sự - PV - 12:25, 21/11/2024
Vào 11h ngày 21/11 (giờ địa phương), tức 10h (giờ Hà Nội), Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân, cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã đến Sân bay quốc tế Kuala Lumpur (Thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia) bắt đầu chuyến thăm chính thức Malaysia từ ngày 21-23/11, theo lời mời của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân.
Thành phố Hưng Yên thu ngân sách 9 tháng đầu năm 2024 đạt 2.083,756 tỷ đồng

Thành phố Hưng Yên thu ngân sách 9 tháng đầu năm 2024 đạt 2.083,756 tỷ đồng

Kinh tế - Xuân Hải - 10:59, 21/11/2024
Thời gian qua, bằng việc tập trung khai thác các tiềm năng, lợi thế có sẵn, tận dụng những ưu thế mới, thành phố Hưng Yên (tỉnh Hưng Yên) chuyển mình mạnh mẽ và đang trở thành một thành phố năng động, hiện đại với kinh tế tăng trưởng tốt, diện mạo đô thị, nông thôn khởi sắc.
Xuất khẩu tăng trưởng mạnh những tháng cuối năm

Xuất khẩu tăng trưởng mạnh những tháng cuối năm

Kinh tế - Minh Thu - 10:51, 21/11/2024
Chỉ còn hơn 1 tháng nữa là kết thúc năm 2024, đến thời điểm này, nhiều doanh nghiệp (DN) đang tăng tốc sản xuất nhằm kịp thời gian giao hàng cho các đối tác trong dịp cuối năm. Mặt khác, các tập đoàn phân phối toàn cầu cũng gia tăng sự hiện diện tại Việt Nam để tìm kiếm đối tác cung ứng cho năm 2025.