Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27
  •  

Cận cảnh bộ cửa rồng tuyệt mỹ còn được lưu giữ từ thời Trần

Vũ Mừng - 09:54, 22/02/2024

Là một trong những ngôi chùa cổ nổi tiếng nhất Việt Nam, chùa Phổ Minh (phường Lộc Vượng, Tp. Nam Định, tỉnh Nam ĐỊnh) được xây dựng từ thời Lý và trùng tu lớn vào thời Trần. Chùa còn lưu giữ bộ cánh cửa gồm 4 tấm chạm khắc hình rồng ở gian giữa nhà Tiền đường, được phục dựng theo tỷ lệ 1:1 so với bản gốc đang trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia và Bảo tàng tỉnh Nam Định, có niên đại từ thời Trần.

 Bộ cánh cửa gồm có 4 tấm và được làm bằng gỗ lim, nguyên khối, mỗi tấm cao 1,90m, rộng 0,80m. Bộ cửa phiên bản tại chùa được dựng theo tỉ lệ 1:1 so với bản gốc (bộ cánh cửa gốc; 02 cửa giữa đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia, 02 cửa bên đặt tại Bảo tàng tỉnh Nam Định).
Bộ cánh cửa gồm có 4 tấm và được làm bằng gỗ lim, nguyên khối, mỗi tấm cao 1,90m, rộng 0,80m. Bộ cửa phiên bản tại chùa được dựng theo tỷ lệ 1:1 so với bản gốc (bộ cánh cửa gốc; 2 cửa giữa đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia, 2 cửa bên đặt tại Bảo tàng tỉnh Nam Định)
Các con rồng trang trí trên cánh cửa đều có đặc điểm đầu ngẩn cao, thân uốn khúc, đuôi chụm về phía đỉnh lá đề. Thân rồng hình tròn, thon, không có vảy, mào lửa dài. Hai rồng lớn thắt túi, miệng há, bờm và râu bay lên tạo mây lửa, thân rồng mập tròn cuốn thành khúc nhỏ dần về đuôi. Rồng trong tư thế cuộn trong hình lá đề, xung quanh chấm mây lửa, giữa là bông sen nở. Phần dưới chạm bông hoa cúc nở đối xứng, phía trên chạm lá đề, cánh sen kép, hàng dưới chạm sóng nước.
Các con rồng trang trí trên cánh cửa đều có đặc điểm đầu ngẩn cao, thân uốn khúc, đuôi chụm về phía đỉnh lá đề. Thân rồng hình tròn, thon, không có vảy, mào lửa dài. Hai rồng lớn thắt túi, miệng há, bờm và râu bay lên tạo mây lửa, thân rồng mập tròn cuốn thành khúc nhỏ dần về đuôi. Rồng trong tư thế cuộn trong hình lá đề, xung quanh chấm mây lửa, giữa là bông sen nở. Phần dưới chạm bông hoa cúc nở đối xứng, phía trên chạm lá đề, cánh sen kép, hàng dưới chạm sóng nước
 Toàn bộ mặt ngoài của 4 tấm đều được trang trí. Trong đó chủ đề quan trọng nhất là con rồng. Rồng trên bộ cánh cửa được trang trí trong các khung uốn một nửa chiếc lá đề. Khi hai cánh cửa giữa khép lại tạo thành một chiếc lá đề hoàn chỉnh, hai cánh cửa bên khi khép lại là hai nửa chiếc lá đề đối xứng hai bên. Gợi cảm giác có nhiều hình tượng rồng và lá đề trên bộ cánh cửa.
Toàn bộ mặt ngoài của 4 tấm đều được trang trí. Trong đó chủ đề quan trọng nhất là con rồng. Rồng trên bộ cánh cửa được trang trí trong các khung uốn một nửa chiếc lá đề. Khi hai cánh cửa giữa khép lại tạo thành một chiếc lá đề hoàn chỉnh, hai cánh cửa bên khi khép lại là hai nửa chiếc lá đề đối xứng hai bên. Gợi cảm giác có nhiều hình tượng rồng và lá đề trên bộ cánh cửa.
Mỗi cánh cửa đều có chân quay ở hai đầu của cùng phía trong. Để cánh cửa hoạt động, các chân quay ở phía trên được khớp với các lỗ chân quay trên “bậu cửa” ăn mộng với xà hạ. Các chân quay phía dưới ăn mộng với bốn cối quay bằng đá xanh. Tất cả đều là khối đá có mặt cắt bằng 2/3 hình tròn, hai khối giữa cao 0,22 m, đường kính 0,28m, chân cối quay bằng hình chữ nhật (0,42m x 0,33m). Chỗ chân quay tròn đường kính 0,07m, hai khối hai bên nhỏ hơn một chút: cao 0,22m, đường kính 0,24m, chân đế dài 0,34m, rộng 0,29m.
Mỗi cánh cửa đều có chân quay ở hai đầu của cùng phía trong. Để cánh cửa hoạt động, các chân quay ở phía trên được khớp với các lỗ chân quay trên “bậu cửa” ăn mộng với xà hạ. Các chân quay phía dưới ăn mộng với 4 cối quay bằng đá xanh. Tất cả đều là khối đá có mặt cắt bằng 2/3 hình tròn, hai khối giữa cao 0,22m, đường kính 0,28m, chân cối quay bằng hình chữ nhật (0,42m x 0,33m). Chỗ chân quay tròn đường kính 0,07m, hai khối hai bên nhỏ hơn một chút: Cao 0,22m, đường kính 0,24m, chân đế dài 0,34m, rộng 0,29m
Hình tượng rồng không đơn thuần là đề tài trang trí làm tôn vẻ đẹp, sự uy nghi, tôn quý của bộ cánh cửa mà qua đó còn khẳng định quy mô kiến trúc, vị thế của di tích có bộ cánh cửa đó chính là chùa Phổ Minh - một công trình được xây dựng từ thời nhà Lý, đến thời Trần được mở rộng với quy mô to lớn hơn. Ngôi chùa không chỉ là một trung tâm phật giáo mà còn là một trong những công trình tiêu biểu của Hành cung Thiên Trường.
Hình tượng rồng không đơn thuần là đề tài trang trí làm tôn vẻ đẹp, sự uy nghi, tôn quý của bộ cánh cửa mà qua đó còn khẳng định quy mô kiến trúc, vị thế của di tích có bộ cánh cửa đó chính là chùa Phổ Minh - một công trình được xây dựng từ thời nhà Lý, đến thời Trần được mở rộng với quy mô to lớn hơn. Ngôi chùa không chỉ là một trung tâm Phật giáo mà còn là một trong những công trình tiêu biểu của Hành cung Thiên Trường.
   Qua bộ cánh cửa đã giúp chúng ta hiểu hơn về kiến trúc, mỹ thuật và nghệ thuật điêu khắc thời Trần. Đề tài hoa văn trang trí trên cánh cửa là cơ sở để ta hiểu hơn về nghệ thuật tạo hình, tư duy thẩm mỹ, lịch sử văn hoá, thủ công mỹ nghệ dưới triều đại nhà Trần. Từ đó phản ánh về sự hưng thịnh của Phật giáo thời Trần.
Qua bộ cánh cửa đã giúp chúng ta hiểu hơn về kiến trúc, mỹ thuật và nghệ thuật điêu khắc thời Trần. Đề tài hoa văn trang trí trên cánh cửa là cơ sở để ta hiểu hơn về nghệ thuật tạo hình, tư duy thẩm mỹ, lịch sử văn hoá, thủ công mỹ nghệ dưới triều đại nhà Trần. Từ đó phản ánh về sự hưng thịnh của Phật giáo thời Trần.
Quần thể Khu di tích quốc gia đặc biệt đền Trần chùa Tháp là nơi lưu giữ rất nhiều hiện vật cổ có giá trị về lịch sử, văn hoá, kiến trúc và mỹ thuật từ thời Trần, đòi hỏi các thế hệ cùng nhau gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị ấy.
Quần thể Khu di tích quốc gia đặc biệt đền Trần chùa Tháp là nơi lưu giữ rất nhiều hiện vật cổ có giá trị về lịch sử, văn hoá, kiến trúc và mỹ thuật từ thời Trần, đòi hỏi các thế hệ cùng nhau gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị ấy.
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khám phá bên trong ngôi nhà dài truyền thống của dân tộc Ê Đê

Khám phá bên trong ngôi nhà dài truyền thống của dân tộc Ê Đê

Ngày 17/11, Bảo tàng Đắk Lắk tổ chức khai mạc Trưng bày “Nhà dài truyền thống của dân tộc Ê Đê”. Sự kiện đã thu hút đông đảo, du khách, học sinh đến trải nghiệm không gian nhà dài và tìm hiểu văn hóa của người Ê Đê.
Tin nổi bật trang chủ
Quảng Ngãi: Xả điều tiết nước hồ chứa, tạo dung tích đón lũ

Quảng Ngãi: Xả điều tiết nước hồ chứa, tạo dung tích đón lũ

Trang địa phương - Ngọc Chí - 3 giờ trước
Để ứng phó đợt mưa lớn được dự báo đạt đỉnh trong những ngày tới, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã yêu cầu hai hồ chứa lớn nhất trên địa bàn là Thủy điện Đăk Đrinh và hồ thủy lợi Nước Trong tiến hành xả điều tiết sớm nhằm tạo dung tích đón lũ, giảm nguy cơ ngập sâu ở vùng hạ du.
Cách tiếp cận thống nhất trong thực hiện chính sách dân tộc

Cách tiếp cận thống nhất trong thực hiện chính sách dân tộc

Dân tộc - Tôn giáo - Sỹ Hào - 3 giờ trước
Việc bảo đảm nguyên tắc “Một chiến lược - Một đầu mối” là giải pháp căn cơ, giúp định hướng, phối hợp và giám sát hiệu quả chính sách dân tộc.
Mục tiêu xuyên suốt đến cuối năm là thúc đẩy tăng trưởng và khắc phục hậu quả thiên tai

Mục tiêu xuyên suốt đến cuối năm là thúc đẩy tăng trưởng và khắc phục hậu quả thiên tai

Thời sự - PV - 3 giờ trước
Tại Nghị quyết số 366/NQ-CP (Nghị quyết số 366), Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10 năm 2025, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải kiên quyết, kiên trì thực hiện mục tiêu xuyên suốt từ nay đến cuối năm là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế và khắc phục hậu quả thiên tai...
Công bố lịch thi đấu mới của ASEAN Cup 2026: Nhiều điểm mới, kỳ vọng hấp dẫn hơn

Công bố lịch thi đấu mới của ASEAN Cup 2026: Nhiều điểm mới, kỳ vọng hấp dẫn hơn

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 4 giờ trước
Ban tổ chức ASEAN Cup 2026 vừa chính thức công bố lịch thi đấu mới cho giải đấu nhằm bảo đảm tính cạnh tranh, tối ưu thời gian và phù hợp với lịch FIFA. Đây là mùa giải đặc biệt, đánh dấu 30 năm hình thành và phát triển của giải đấu số một khu vực Đông Nam Á.
Khám phá bên trong ngôi nhà dài truyền thống của dân tộc Ê Đê

Khám phá bên trong ngôi nhà dài truyền thống của dân tộc Ê Đê

Tìm trong di sản - Lê Hường - 4 giờ trước
Ngày 17/11, Bảo tàng Đắk Lắk tổ chức khai mạc Trưng bày “Nhà dài truyền thống của dân tộc Ê Đê”. Sự kiện đã thu hút đông đảo, du khách, học sinh đến trải nghiệm không gian nhà dài và tìm hiểu văn hóa của người Ê Đê.
Xã Tuấn Sơn nỗ lực cải cách hành chính vì sự hài lòng của người dân

Xã Tuấn Sơn nỗ lực cải cách hành chính vì sự hài lòng của người dân

Xây dựng một nền hành chính phục vụ, minh bạch và hiệu quả là nhiệm vụ trọng tâm của công tác cải cách thủ tục hành chính. Tại tỉnh Lạng Sơn, xã Tuấn Sơn đã cụ thể hóa mục tiêu này bằng việc thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công xã, theo Nghị quyết của HĐND xã từ ngày 1/7/2025.
Quảng Trị: Mưa lớn gây sạt lở làm đổ sập 1 ngôi nhà, đe dọa 11 ngôi nhà khác ở Khe Sanh

Quảng Trị: Mưa lớn gây sạt lở làm đổ sập 1 ngôi nhà, đe dọa 11 ngôi nhà khác ở Khe Sanh

Tin tức - Khánh Ngân - 4 giờ trước
Chiều nay, thông tin từ lãnh đạo UBND xã Khe Sanh, tỉnh Quảng Trị, cho biết: Tính đến 14h ngày 17/11, mưa lớn gây sạt lở đã cuốn trôi 1 ngôi nhà, đe dọa trực tiếp 11 ngôi nhà khác ở khối 3A”.
Mưa lũ gây thiệt hại nặng nề tại khu vực Trung Bộ

Mưa lũ gây thiệt hại nặng nề tại khu vực Trung Bộ

Thời sự - Minh Thu - 4 giờ trước
Những ngày qua, mưa lớn kéo dài tại khu vực Trung Bộ, thuộc địa bàn các tỉnh từ Quảng Trị đến Khánh Hòa gây lũ trên diện rộng, chia cắt giao thông trên nhiều tuyến. Mưa lũ đã gây sạt lở nghiêm trọng và làm ít nhất 7 người chết, nhiều người bị thương. Đã có hằng trăm hộ dân phải sơ tán khẩn cấp do nguy cơ tiếp tục sạt lở.
An cư cho người dân vùng lũ Sàng Ma Sáo

An cư cho người dân vùng lũ Sàng Ma Sáo

Xã hội - Trọng Bảo - 4 giờ trước
Sau hơn 6 tháng thi công khẩn trương với tinh thần “vượt nắng, thắng mưa”, khu tái định cư Sàng Ma Sáo, xã Dền Sáng, tỉnh Lào Cai do Bộ Quốc phòng hỗ trợ đã hoàn thành và sẵn sàng đón bà con về an cư.
Chủ tịch nước Lương Cường dự Lễ kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam và Đại hội Thi đua yêu nước ngành Giáo dục

Chủ tịch nước Lương Cường dự Lễ kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam và Đại hội Thi đua yêu nước ngành Giáo dục

Thời sự - PV - 5 giờ trước
Sáng 17/11, tại Trường đại học Sư phạm Hà Nội, Chủ tịch nước đã dự Lễ kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11) và Đại hội Thi đua yêu nước ngành Giáo dục lần thứ VIII.
Phó Bí thư tỉnh Điện Biên được điều động, chỉ định giữ chức Phó Bí thư tỉnh Lai Châu

Phó Bí thư tỉnh Điện Biên được điều động, chỉ định giữ chức Phó Bí thư tỉnh Lai Châu

Thời sự - Trọng Bảo - 5 giờ trước
Ngày 17/11, Tỉnh ủy Lai Châu đã tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Ban Bí thư Trung ương Đảng về công tác cán bộ.