Theo Bộ Công an, tài khoản định danh điện tử có thể được hiểu là “ví giấy tờ điện tử”, là phương thức quản lý thông tin Căn cước công dân hay toàn bộ giấy tờ tùy thân trên môi trường mạng. Mục đích nhằm thực hiện các dịch vụ công mà không cần phải xác minh lại thông tin cá nhân của người đó.
Hiện nay, tất cả giao dịch hành chính của người dân đã được quy định khi thực hiện các thủ tục hành chính xuất trình các giấy tờ như giấy phép lái xe, bảo hiểm y tế, đăng ký xe, thẻ căn cước công dân… thì việc sử dụng tài khoản định danh điện tử sẽ thay thế cho việc xuất trình các giấy tờ quan trọng này.
Theo quy định tại khoản 5 Điều 13 Nghị định 59/2022/NĐ-CP, công dân có thể sử dụng tài khoản định danh điện tử mức độ 2 trên ứng dụng VNeID để thay thế nhiều loại giấy tờ khi thực hiện các thủ tục hành chính.
Cụ thể như: Tương đương việc sử dụng căn cước công dân khi thực hiện các thủ tục, giao dịch yêu cầu xuất trình căn cước công dân; Chứng minh cư trú thay cho sổ hộ khẩu, giấy xác nhận cư trú; Cung cấp thông tin giấy phép lái xe, thẻ bảo hiểm y tế… để đối chiếu khi thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình các giấy tờ đó.
Trong bản cập nhật 2.0.8, nhà phát triển ứng dụng VNeID đã bổ sung thêm tùy chọn Xuất trình giấy tờ, cho phép người dùng xuất trình giấy phép lái xe, căn cước công dân, thẻ bảo hiểm y tế… nhanh hơn khi cơ quan chức năng yêu cầu, thay thế các giấy tờ vật lý.
Các bước kích hoạt tài khoản định danh điện tử và xác thực điện tử trên ứng dụng VNEID:
Bước 1: Tải ứng dụng
Đối với thiết bị sử dụng hệ điều hành Android: Trên thiết bị di động, người dân mở ứng dụng CH Play => Tại thanh công cụ tìm kiếm => Tìm từ khoá “VNEID” => Sau khi App cần tải hiển thị => Chọn “Cài đặt” để tải ứng dụng VNEID về máy.
Đối với thiết bị sử dụng hệ điều hành IOS: Trên thiết bị di động, người dân mở ứng dụng App store => Tại mục Tìm kiếm => Tìm từ khoá “VNEID” => Sau khi App cần tải hiển thị => Chọn “Nhận” để tải ứng dụng VNEID về máy.
Bước 2: Mở ứng dụng
Sau khi tải xong, người dân ấn vào ứng dụng VNEID trên màn hình chính hoặc chọn “Mở” trên App Store/CH Play để bắt đầu sử dụng.
Bước 3: Đăng ký tài khoản ứng dụng VNEID
Tại màn hình đăng ký, công dân điền số định danh cá nhân và số điện thoại của mình để đăng ký.
Sau khi nhập thông tin hợp lệ, ấn “Đăng ký” thì hiển thị giao diện quét mã QR code thẻ CCCD, người dân đưa mã QR trên thẻ CCCD gắn chip vào khung hình.
Trường hợp quét QR code hợp lệ hệ thống tự động điền các thông tin trong QR code thẻ chip vào mẫu (form) đăng ký tài khoản.
(Trường hợp “Không quét được QR code?” hệ thống chuyển sang giao diện Nhập thông tin đăng ký tài khoản. Công dân nhập thông tin còn trống).
Sau khi ấn nút “Đăng ký”, hệ thống sẽ gửi yêu cầu xác thực thông tin sang Cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư
Trường hợp “Đạt” thì hệ thống gửi tin nhắn SMS và thực hiện xác thực (Trường hợp “Không đạt” sẽ hiển thị thông báo đề nghị công dân điều chỉnh lại thông tin).
- Xác thực OTP, người dân nhập mã OTP được gửi về điện thoại để tiến hành xác thực => Sau khi xác thực thành công, người dân thiết lập mật khẩu để hoàn thành việc đăng ký.
Người dân sử dụng CCCD gắn chip và các ứng dụng như VNEID để giao dịch, thủ tục hành chính thuận tiện.
Bước 4: Đăng nhập tài khoản ứng dụng VNEID
Tại màn hình đăng nhập, người dân nhập số định danh cá nhân và mật khẩu vừa đăng ký để đăng nhập tài khoản ứng dụng VNEID.
Bước 5: Đăng ký tài khoản mức 1
Sau khi đăng nhập, lựa chọn “Đăng ký tài khoản mức 1”.
Tại màn hình hướng dẫn đăng ký tài khoản mức 1, chọn “Bắt đầu”.
Chọn “Tôi đã hiểu” để bắt đầu thực hiện đăng ký tài khoản mức 1.
Thực hiện quét NFC trên thẻ CCCD gắn chíp (đối với thiết bị không hỗ trợ NFC- Công nghệ kết nối không dây tầm ngắn, thì sẽ thực hiện quét mã QR Code trên thẻ CCCD gắn chíp).
Sau khi quét xong NFC (hoặc QR Code), hiển thị thông tin của người dân, chọn “Tiếp tục” để tiếp tục thực hiện chụp ảnh chân dung.
Sau khi xem xong video lựa chọn “Bỏ qua” để tiến hành chụp ảnh chân dung và thực hiện chụp ảnh chân dung theo hướng dẫn.
Tiếp đó, người dân kiểm tra lại thông tin, nhập địa chỉ email (không bắt buộc) và chọn “Xác nhận thông tin đăng ký” để hoàn tất đăng ký tài khoản mức 1.
Nhiều tiện ích của ứng dụng định danh điện tử Quốc gia được Bộ Công an xây dựng, phát triển phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Bước 6: Kích hoạt tài khoản
Sau khi công dân đăng ký tài khoản mức l xong, người dân kích hoạt bằng các cách chọn “Kích hoạt tài khoản định danh điện tử” trên màn hình giới thiệu ứng dụng VNEID hoặc chọn “Kích hoạt” tại màn hình Đăng nhập
Người dân nhập số định danh cá nhân và số điện thoại và ấn “Gửi yêu cầu” thì hệ thống sẽ kiểm tra mức độ tài khoản.
Nếu là tài khoản ứng dụng VNEID sẽ hiển thị thông báo “tài khoản của bạn chưa được định danh điện tử”. Nếu là tài khoản mức l/mức 2 nhưng đã được kích hoạt sẽ hiển thị thông báo “Tài khoản của bạn đã thực hiện kích hoạt”. Nếu là tài khoản mức l/mức 2 chưa kích hoạt, thì sẽ kiểm tra thiết bị đang dùng để kích hoạt.
Bước 7: Kiểm tra thiết bị đang dùng để kích hoạt
Thiết bị đang dùng để kích hoạt không được gắn với tài khoản mức 1/mức 2 nào sẽ hiển thị thông báo kích hoạt tài khoản. Hoặc thiết bị đang dùng để kích hoạt đang được kích hoạt để sử dụng với một tài khoản mức l/mức 2 khác sẽ hiển thị thông báo kích hoạt tài khoản trên thiết bị khác.
Nhập mã kích hoạt hệ thống gửi về tin nhắn SMS, người dân nhập đúng mã OTP được gửi về số điện thoại đăng ký.
Thiết lập mật khẩu (Bước này chỉ áp dụng cho các trường hợp công dân chưa có tài khoản trước khi được phê duyệt).
Thiết lập mật khẩu (passcode): người dân thiết lập passcode gồm 6 chữ số để sử dụng cho các tiện ích trong ứng dụng.
Thiết lập câu hỏi bảo mật: người dân thiết lập 2 câu hỏi và trả lời bất kỳ trong danh mục câu hỏi bảo mật để thực hiện bảo mật tài khoản.
Một số tiện ích nổi bật của ứng dụng VNEID của Bộ Công an:
Ứng dụng VNEID của Bộ Công an là ứng dụng được tích hợp cùng các tiện ích của thẻ CCCD gắn chíp; bảo đảm chính xác, tiện lợi và thông tin của công dân được bảo mật.
Người dân sau khi kích hoạt tài khoản định danh điện tử mức 1/mức 2 thành công có thể đăng nhập và sử dụng các chức năng, tiện ích trên ứng dụng VNEID như:
Giải quyết dịch vụ công trực tuyến: thông báo lưu trú, đăng ký thường trú, tạm trú, khai báo tạm vắng… sẽ tự điền thông tin vào các biểu mẫu (form) đăng ký mà không phải khai báo, điền thông tin nhiều lần giúp tiết kiệm được nhiều thời gian, chi phí cho các loại biểu mẫu kê khai, giảm nhiều khâu thủ tục cần giải quyết.
Các tính năng nổi bật: Ví giấy tờ, thông báo lưu trú, tố giác tội phạm… giúp công dân có thể thay thế CCCD gắn chíp và các loại giấy tờ đã đăng ký tích hợp hiển thị trên ứng dụng VNEID như: giấy phép lái xe, đăng ký xe, bảo hiểm y tế…
Như vậy, khi người dân giao dịch hành chính sẽ giảm tối đa các giấy tờ phải mang theo, thực hiện các giao dịch tài chính như thanh toán hóa đơn điện, nước, đóng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế, chuyển tiền…
Theo Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, người dân có thể xuất trình giấy tờ bằng VNeID theo 3 bước sau:
Bước 1: Đầu tiên, cài đặt hoặc cập nhật ứng dụng VNeID trên điện thoại lên phiên bản mới nhất thông qua Google Play hoặc App Store.
Bước 2: Tiếp theo, người dùng chỉ cần đăng nhập bằng tài khoản tương ứng hoặc đăng ký mới theo hướng dẫn sau.
Bước 3: Tại giao diện chính, công dân chỉ cần bấm vào tùy chọn Xuất trình giấy tờ. Lúc này, ứng dụng sẽ tự động hiển thị thông tin giấy tờ tương ứng.