Hiện nay nhiều sản phẩm không bảo đảm an toàn thực phẩm, không rõ nguồn gốc, không đúng quy định về ghi nhãn hoặc có các vi phạm khác lưu đã và đang trôi nổi trên thị trường làm gia tăng nguy cơ mất ATTP, đe dọa tới sức khỏe của người dân. Ảnh minh họaChọn mua thực phẩm an toàn: Chúng ta không mua sản phẩm thực phẩm không rõ nguồn gốc, có dấu hiệu ôi thiu, mốc, hỏng; không mua thực phẩm tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh mất vệ sinh, không bảo đảm an toàn; đọc nhãn sản phẩm thực phẩm.
Nên mua tại các siêu thị lớn có uy tín, phần lớn các mặt hàng thực phẩm đều có dán tem truy xuất nguồn gốc. Tem truy xuất nguồn gốc là loại tem có chứa thông tin về thực phẩm, hàng hoá từ sản xuất, chế biến tới phân phối, tiêu thụ. Các thông tin đó được mã hoá dưới dạng mã vạch hoặc mã Qrcode, và người mua hàng có thể kiểm tra các thông tin này bằng cách cài đặt phần mềm quét mã vạch trên điện thoại thông minh hay máy tính bảng để kiểm tra trước khi mua.
Với những thực phẩm có bao gói sẵn, không dán tem truy xuất nguồn gốc cũng cần lựa chọn sản phẩm có nhãn, mác đủ thông tin: tên sản phẩm; thành phần cấu tạo; định lượng sản phẩm; ngày sản xuất; thời hạn sử dụng và hướng dẫn bảo quản; hướng dẫn sử dụng; tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về sản phẩm; xuất xứ; các khuyến cáo, cảnh báo an toàn (nếu có)...
Chỉ chọn các thực phẩm còn hạn sử dụng, bao gói phải còn nguyên vẹn; không chọn các sản phẩm đóng hộp bị phồng lên hoặc rò rỉ, biến dạng do va đập, vỏ hộp có gỉ sét, hộp khi mở ra có mùi hôi, mùi lạ khác với mùi đặc trưng của sản phẩm kể cả còn hạn dùng.
Đặc biệt, đối với thực phẩm tươi sống chúng ta nên mua ở các hàng quen, uy tín, nơi bán sạch sẽ. Với thịt, chọn loại có màu sắc tươi đặc trưng của từng loại gia súc, gia cầm; thịt có độ đàn hồi, thớ thịt mịn bóng, vết cắt có màu sắc bình thường, khô. Không chọn thịt có mùi lạ, mùi ôi hay có mùi thuốc kháng sinh.
Với các loại thủy, hải sản, tốt nhất là chọn thủy, hải sản còn sống, hoặc ít nhất là phải được bảo quản trong đá lạnh. Cá tươi phải có miệng ngậm kín, thân cá rắn chắc, đàn hồi, không để lại vết ấn của ngón tay trên thịt cá. Vảy bám chặt vào thân cá, mang phải đỏ hồng. Phân biệt mùi tanh tự nhiên với mùi hôi tanh do hải sản bị phân hủy, ươn, thối.
Với gà còn sống nên chọn con mắt tinh nhanh, mào đỏ, lông óng mượt, lườn căng. Tránh mua gà bị xù lông, chảy dãi, mào tím tái, mắt lờ đờ hoặc nhắm mắt như buồn ngủ, hậu môn ướt, trắng bệch.
Rau, củ, quả lựa chọn loại còn tươi, màu sắc tự nhiên, nguyên cuống, không dập nát, héo úa... Không nên mua rau, quả trái mùa, rau quá non, quá mập, quả màu sắc quá đẹp vì dễ có thuốc kích thích, thuốc bảo quản. Không mua các loại củ đã mọc mầm, đặc biệt khoai tây mọc mầm rất độc.
Không nên mua, tích trữ quá nhiều thực phẩm: Trước đây, chúng ta thường hay có thói quen tích trữ nhiều đồ ăn trong dịp Tết. Tuy nhiên, việc tích trữ đồ ăn lâu ngày khiến thực phẩm không còn tươi ngon, dễ bị nhiễm khuẩn, bởi vậy nên mua vừa đủ ăn trong những ngày Tết để tránh sử dụng sản phẩm không tươi, mất dinh dưỡng, hoặc mốc, hỏng. Để phòng trường hợp khan hiếm rau, rau giá cao, chúng ta chỉ nên mua các loại củ quả có thời gian để dưới 1 tuần.
Chế biến thực phẩm an toàn: Đây là một trong những biện pháp quan trọng trong việc bảo đảm an toàn thực phẩm, chúng ta cần lưu ý luôn sử dụng nguồn nước sạch; không gian chế biến thực phẩm phải luôn sạch sẽ, giữ bề mặt bếp luôn khô ráo, sạch sẽ.
Ăn ngay sau khi nấu: Chúng ta nên ăn ngay sau khi vừa nấu xong, càng để lâu mà không bảo quản tốt sẽ khiến cho thức ăn đễ bị nhiễm khuẩn, ôi, thiu ảnh hưởng đến sức khỏe.
Bảo quản cẩn thận các thức ăn đã nấu chín: Nấu chín kỹ thức ăn, bảo đảm nhiệt độ bên trong thực phẩm phải đạt tới trên 70°C. Muốn giữ thức ăn quá 5 tiếng đồng hồ, cần phải giữ nóng liên tục trên 60°C hoặc lạnh dưới 10°C. Thức ăn cho trẻ nhỏ không nên dùng lại.
Không để lẫn thực phẩm sống và chín: Thức ăn đã được nấu chín có thể bị nhiễm mầm bệnh do tiếp xúc trực tiếp với thức ăn sống hoặc gián tiếp với các bề mặt bẩn (như dùng chung dao, thớt để chế biến thực phẩm sống và chín).
Rửa tay sạch: Trước khi chế biến thức ăn và sau mỗi lần gián đoạn để làm việc khác.
Giữ sạch bề mặt chế biến thức ăn: Do thức ăn dễ bị nhiễm khuẩn, bất kỳ bề mặt nào dùng để chế biến thức ăn cũng phải được giữ sạch. Khăn lau bát đĩa cần phải được luộc nước sôi và thay thường xuyên trước khi sử dụng lại.
Che đậy thực phẩm để tránh côn trùng và các động vật khác: Che đậy giữ thực phẩm trong hộp kín, chạn, tủ kính, lồng bàn... để bảo đảm thức ăn không bị nhiễm khuẩn đến từ các loại côn trùng và các động vật khác.
Sử dụng nguồn nước sạch an toàn: Nước sạch là nước không màu, mùi, vị lạ và không chứa mầm bệnh. Hãy đun sôi trước khi làm đá uống. Đặc biệt cẩn thận với nguồn nước dùng nấu thức ăn cho trẻ nhỏ.
Như vậy, để có thể đón Tết vui vẻ và vẫn giữ gìn được sức khỏe, chúng ta cần chú ý ăn vừa đủ các món ăn ngày Tết, ăn đúng giờ, không nên ăn quá nhiều vì các món ăn ngày Tết thường chứa nhiều năng lượng. Với trẻ nhỏ không nên cho uống nhiều nước ngọt, ăn mứt, kẹo nhiều để tránh làm các cháu bỏ bữa ăn chính gây ảnh hưởng đến tình trạng tăng trưởng dinh dưỡng của các cháu sau Tết.
