Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bắc Ninh đề xuất bảo tồn tại chỗ thuyền cổ độc nhất vô nhị tại Việt Nam

Minh Nhật - 18:48, 04/05/2025

Các nhà khoa học đánh giá đây là di tích thuyền có quy mô, cấu trúc và kỹ thuật phức tạp nhất, duy nhất phát hiện được cho đến nay không chỉ ở Việt Nam mà còn trên thế giới.

Các nhà khảo cổ học đều nhận định đây là lần đầu tiên tại Việt Nam phát hiện ra hai chiếc thuyền có kết cấu liên kết với nhau rất kiên cố bằng 1 thanh gỗ ở đầu thuyền. Ảnh: TL
Các nhà khảo cổ học đều nhận định đây là lần đầu tiên tại Việt Nam phát hiện ra hai chiếc thuyền có kết cấu liên kết với nhau rất kiên cố bằng 1 thanh gỗ ở đầu thuyền. Ảnh: TL

Qua khai quật hiện trạng thuyền cổ được phát hiện vào tháng 1/2025 ở khu Công Hà, phường Hà Mãn, thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, giới chuyên môn đánh giá đây là chiếc thuyền độc nhất vô nhị tại Việt Nam, có niên đại từ thời Lý đến thời Trần.

Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Văn Đáp cho biết, sau khi tham khảo ý kiến các nhà khoa học, chuyên gia, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh đề xuất bảo tồn tại chỗ thuyền cổ này.

Ông Nguyễn Văn Đáp cho biết thêm, sau thời gian thực hiện khai quật khẩn cấp, di tích thuyền cổ đã xuất lộ toàn bộ dấu tích, qua đó có thể nhận diện toàn bộ quy mô, cấu trúc, vật liệu và kỹ thuật chế tạo của thuyền.

Chiếc thuyền cổ được phát hiện gồm 2 thuyền có kích thước tương đồng, dài hơn 16m, rộng khoảng 2m, lòng sâu nhất 2,15m, nằm trên lòng sông Dâu (đến nay trải qua thời gian dòng sông này đã không còn nữa).

Hai khối kết cấu này có quy mô tương tự, nằm cách nhau 2,3m và được đấu nối với nhau bằng tấm gỗ ở phần đầu nhằm cố định với nhau.

Đặc biệt, đáy thuyền có kết cấu độc mộc, đường kính rộng nhất là 0,95m. Thân thuyền được nối từ đáy lên đến mép trên của mạn thuyền bằng các tấm ván.

Về tổng thể, toàn bộ 2 thân thuyền được chế tác cùng kỹ thuật đục thân cây độc mộc, ghép các dải ván bằng mộng, sau đó các mộng được chốt lại bằng đinh gỗ.

Kỹ thuật phức tạp nhất thể hiện ở phần đầu và đuôi thuyền, đó là vị trí nối giữa phần đáy độc mộc và ván bửng được khóa chặt với nhau, cố định bằng 4 trụ gỗ có kích thước tương tự nhau 5cm x 5cm. Đây là kỹ thuật lần đầu tiên thấy được trong kỹ thuật đóng tàu thuyền cổ ở Việt Nam và thế giới.

Từ kết quả khai quật khẩn cấp trên hiện trường, ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học cho thấy đây là loại hình thuyền hai thân, dấu tích phát lộ trên hiện trường chính là hai phần thân còn lại chìm hoàn toàn dưới nước, có chức năng như là hai phao đỡ toàn bộ kết cấu bên trên. Kết cấu bên trên đã bị mất hoàn toàn, có thể là do bị tháo rời.

Căn cứ trên các nguồn tài liệu về thuyền cổ Việt Nam và trên thế giới, các nhà khoa học đánh giá đây là di tích thuyền có quy mô, cấu trúc và kỹ thuật phức tạp nhất, duy nhất phát hiện được cho đến nay không chỉ ở Việt Nam mà còn trên thế giới.

Về niên đại, căn cứ vào kỹ thuật đóng thuyền, các nhà khoa học cho rằng loại thuyền này thường có niên đại sớm và có thể được đóng tại Việt Nam, là sự phát triển tiếp nối của kỹ thuật đóng thuyền thời văn hóa Đông Sơn thông qua việc so sánh phần đáy của 2 thân với kết cấu độc mộc và kỹ thuật mộng ghép.

Căn cứ trên các tài liệu thuyền của Trung Quốc và thế giới, có ý kiến cho rằng, thuyền có niên đại trong khoảng từ thế kỷ 11 đến thế kỷ 14 (thời Lý và thời Trần) và không thể muộn hơn thế kỷ 15, có ảnh hưởng kỹ thuật từ phía Nam lên.

Thuyền cổ được phát hiện khi người dân đào ao. Ảnh: TL
Thuyền cổ được phát hiện khi người dân đào ao. Ảnh: TL

Trên cơ sở thực trạng xuất lộ di tích, hiện trường khai quật, kiến nghị của Viện Khảo cổ học, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh kiến nghị Ủy ban nhân dân tỉnh cho phép thực hiện phương án giữ nguyên trạng tại chỗ di tích thuyền cổ tại hiện trường.

Đây là giải pháp tối ưu nhất để bảo vệ và phát huy giá trị của di tích bởi di dời nguyên trạng di tích là bất khả kháng trong điều kiện quy mô của di tích rất lớn (khoảng 100m2).

Để thực hiện, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh chủ trì, phối hợp với Viện Khảo cổ học và các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện bảo tồn khẩn cấp di tích theo phương án tạm thời lấp cát để bảo vệ nguyên trạng di tích sau khi kết thúc công tác nghiên cứu và tư liệu hóa di tích tại hiện trường.

Phương án này được thực hiện một cách khoa học, tương tự như đã thực hiện đối với các di sản khảo cổ khác đã được thực hiện.

Cùng với đó, Bắc Ninh thiết lập hàng rào bảo vệ, biển báo về khu vực di tích, cấm các hoạt động xây dựng, khai thác tài nguyên trái phép trong phạm vi bảo vệ; đồng thời, giám sát thường xuyên: Cử cán bộ chuyên trách hoặc phối hợp với cộng đồng địa phương thường xuyên theo dõi tình trạng di tích, phát hiện và xử lý kịp thời các nguy cơ xâm hại…

Đặc biệt, tỉnh ứng dụng công nghệ tiên tiến như sử dụng các phương pháp bảo quản hiện đại để chống lại sự phân hủy của vật liệu gỗ, như xử lý hóa chất bảo quản, kiểm soát độ ẩm, nhiệt độ.

Song song với đó, Bắc Ninh tiếp tục mở rộng nghiên cứu để nhận diện giá trị của di tích trên tổng thể không gian sông Dâu trong lịch sử. Tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế với sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành về thuyền cổ, lịch sử, văn hóa và các khoa học liên quan nhằm đánh giá giá trị di tích trong không gian rộng hơn, đồng thời tư vấn về giải pháp bảo tồn lâu dài và phát huy giá trị của di tích.

Về vấn đề phát huy giá trị văn hóa của di tích, ông Nguyễn Văn Đáp cho biết, ngành sẽ thiết kế tour du lịch văn hóa kết hợp tham quan thuyền cổ với các di tích lịch sử, văn hóa khác trong khu vực thành cổ Luy Lâu, thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.

Thực hiện việc trưng bày, giới thiệu và diễn giải tại chỗ di tích thuyền cổ bằng hình ảnh và công nghệ 3D, hoặc có thể phục dựng nguyên bản, thu nhỏ tỷ lệ di tích phục vụ trưng bày, tạo cảm giác trực quan đối với khách tham quan

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Khẩn trương hoàn thiện xây dựng nghị định về phân cấp, phân quyền lĩnh vực dân tộc, tôn giáo

Khẩn trương hoàn thiện xây dựng nghị định về phân cấp, phân quyền lĩnh vực dân tộc, tôn giáo

Thời sự - PV - 17 phút trước
Sáng 21/5, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính đã chủ trì cuộc họp với Bộ Dân tộc và Tôn giáo về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực công tác dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Bảo vệ và phát huy giá trị Di sản thế giới dựa vào cộng đồng vì sự phát triển bền vững

Bảo vệ và phát huy giá trị Di sản thế giới dựa vào cộng đồng vì sự phát triển bền vững

Tin tức - Minh Nhật - 3 giờ trước
Việc để cộng đồng, người dân địa phương tham gia vào quá trình ra quyết định, tổ chức các hoạt động văn hóa và hưởng lợi về mặt kinh tế và xã hội từ các sáng kiến ​​liên quan đến di sản bảo đảm tính bền vững lâu dài của di sản.
Lào Cai đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số đến các vùng lõm, vùng đồng bào DTTS

Lào Cai đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số đến các vùng lõm, vùng đồng bào DTTS

Tin tức - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Sáng ngày 21/5, Tỉnh ủy Lào Cai đã tổ chức Hội nghị trực tuyến triển khai Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số”.
Các tổ chức chính trị - xã hội được tổ chức và hoạt động thống nhất trong Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Các tổ chức chính trị - xã hội được tổ chức và hoạt động thống nhất trong Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Thời sự - Hoàng Quý - 3 giờ trước
Ngày 21/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo Thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.
Bộ trưởng Lao động Israel: Israel rất mong muốn tiếp nhận nhiều lao động Việt Nam

Bộ trưởng Lao động Israel: Israel rất mong muốn tiếp nhận nhiều lao động Việt Nam

Thời sự - PV - 4 giờ trước
Trưa 21/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp ông Rabbi Yoav Ben Tzur, Bộ trưởng Lao động Israel đang thăm và làm việc tại Việt Nam.
Hà Nội là điểm đến văn hóa, nghệ thuật hàng đầu châu Á

Hà Nội là điểm đến văn hóa, nghệ thuật hàng đầu châu Á

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 20/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Hà Nội là điểm đến văn hóa, nghệ thuật hàng đầu châu Á. Công nhận 108 “hóa thạch sống” ở Lâm Đồng là Cây di sản Việt Nam. Bảo tồn di sản ở Bản Cuôn. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Độc đáo nhà thờ được làm bằng đá hàng trăm năm tuổi ở Nghệ An

Độc đáo nhà thờ được làm bằng đá hàng trăm năm tuổi ở Nghệ An

Dân tộc - Tôn giáo - Việt Hòa - 7 giờ trước
Được xây dựng cách đây hàng trăm năm, nhà thờ đá Bảo Nham (huyện Yên Thành, Nghệ An) vẫn giữ được những nét cổ kính và tráng lệ. Công trình này không chỉ là một điểm đến tôn giáo quan trọng mà còn mang giá trị kiến trúc đặc sắc với những bức tường đá rêu phong, mái vòm cao vút và các chi tiết chạm khắc tinh xảo. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, nhà thờ vẫn hiên ngang giữa trời xanh, như một chứng nhân của thời gian, thu hút du khách và giáo dân đến chiêm ngưỡng, hành hương.
Thác K50 - “Nàng thơ” của Tây Nguyên!

Thác K50 - “Nàng thơ” của Tây Nguyên!

Du lịch - Ngô Xuân Hiền - 7 giờ trước
Thác K50 còn được gọi là thác Hang Én, nằm sâu trong vùng lõi của Khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng thuộc ấp Bình Định, xã Sơn Lang, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai, cách thị trấn Kbang khoảng 70km về phía Bắc. Thác K50 được mệnh danh là “Nàng thơ” của núi rừng Tây Nguyên.
Bảo đảm an toàn lao động tại các nhà máy, khai trường

Bảo đảm an toàn lao động tại các nhà máy, khai trường

Xã hội - Trọng Bảo - 7 giờ trước
Tỉnh Lào Cai hiện có hàng trăm nhà máy, xí nghiệp, cơ sở khai thác chế biến khoáng sản với hàng chục nghìn lao động đang làm việc; trong đó chủ yếu là lao động địa phương, lao động người DTTS. Để bảo đảm an toàn trong quá trình làm việc, thời gian qua, các đơn vị đã tuân thủ nghiêm các quy định về an toàn lao động (ATLĐ); đặc biệt là đối với các khai trường khai thác và chế biến khoáng sản.
Biến thể Omicron XEC là gì? Dấu hiệu khi nhiễm biến thể Covid-19 XEC và biện pháp phòng ngừa

Biến thể Omicron XEC là gì? Dấu hiệu khi nhiễm biến thể Covid-19 XEC và biện pháp phòng ngừa

Sức khỏe - Minh Nhật - 7 giờ trước
Hiện nay, Covid 19 đang có dấu hiệu bùng phát trở lại, khi số ca mắc đang tiếp tục tăng. Theo dữ liệu từ Cục Khoa học Y tế thuộc Bộ Y tế Thái Lan cho thấy sự hiện diện ngày càng tăng của biến thể Omicron XEC tại Thái Lan từ đầu năm đến nay. Số ca Covid-19 tại Thái Lan đã lên đến hơn 71.000 ca.
Khi trường học rộn tiếng cồng chiêng

Khi trường học rộn tiếng cồng chiêng

Giáo dục - Thế Hạnh - 7 giờ trước
Những vũ điệu xoang, tamya Arya, dăm dar… được các em học sinh người DTTS thể hiện bằng những động tác thật khỏe khoắn, dứt khoát, nhưng không kém phần uyển chuyển, duyên dáng, nhịp nhàng, hòa nhịp cùng tiếng trống, tiếng cồng chiêng, tiếng khèn bầu dìu dặt cuốn hút người xem. Bởi các điệu múa và thanh âm ấy như máu thịt, hồn cốt của đồng bào DTTS Tây Nguyên, hiện nay được nhiều trường học phổ thông trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng có ý thức gìn giữ và phát huy.