Bắc Bling và chuyện “bình mới giữ hồn xưa”

MV "Bắc Bling" được quay hoàn toàn tại tỉnh Bắc Ninh, với sự tham gia của 99% người dân địa phương. Đặc biệt, dự án có sự tham gia của danh hài Xuân Hinh - một tượng đài của sân khấu nghệ thuật truyền thống - đem lại bất ngờ lớn cho công chúng.

Không chỉ hát đơn thuần, sản phẩm âm nhạc có sự kết hợp với rap, nhảy loại hình nghệ thuật hiện đại nhưng lại “khớp” đáng ngạc nhiên, tạo ra không gian âm nhạc vừa trẻ trung, tươi mới mà không kém phần sâu sắc.

Bối cảnh ca khúc được tái hiện một cách rực rỡ, từ trang phục truyền thống với áo the, khăn xếp, áo mớ ba, khăn mỏ quạ mà còn là phong cảnh nhiên nhiên, cho đến các hoạt động sinh hoạt truyền thống. Tất cả đều được trau chuốt kỹ lưỡng.

Trong MV, các điểm đến quen thuộc của vùng quê Kinh Bắc như Đền Đô, làng gốm Phù Lãng, làng tranh Đông Hồ, chùa Dâu... được giới thiệu, thu hút sự chú ý của nhiều du khách. Tỉnh Bắc Ninh cũng nhanh chóng có hoạt động được dư luận ủng hộ đánh giá cao, là tổ chức hai tour du lịch miễn phí vào thứ Bảy, Chủ nhật hằng tuần, trong đó có các điểm đến xuất hiện trong MV "Bắc Bling" của Hòa Minzy.

Các tour miễn phí bắt đầu từ ngày 8/3 đến hết tháng 6/2025 nhằm phục vụ Nhân dân, du khách có những trải nghiệm thực tế đến các điểm du lịch, làng nghề truyền thống, di tích lịch sử - văn hóa tiêu biểu của địa phương. Qua đó, quảng bá về các điểm đến du lịch, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và truyền thống văn hiến đặc sắc của tỉnh Bắc Ninh. Hoạt động này, cũng thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế đến với địa phương này.

Đáng mừng là trong những năm gần đây, trào lưu nghệ sĩ trẻ đã thử nghiệm, kết hợp giữa yếu tố truyền thống và hiện đại, khai thác chất liệu văn hóa nghệ thuật truyền thống, “tái sinh” những chất liệu cũ theo phương thức mới, mang hơi thở thời đại.

 Đây là một tín hiệu tích cực trong bảo tồn âm nhạc truyền thống của đồng bào DTTS. Thế hệ nghệ sỹ trẻ 8X, 9X đã có được cách tiếp cận thông minh và chuyển hóa sức mạnh văn hóa tiềm tàng ấy thành những ca khúc mang dấu ấn không chỉ cho cá nhân mà cho cả “làng” nhạc trẻ.

Để Mị nói cho mà nghe của Hoàng Thùy Linh là một ví dụ điển hình khi kết hợp âm hưởng dân gian Tây Bắc với giai điệu hiện đại. Sản phẩm còn lồng ghép một cách khéo léo tinh thần tự do, giải phóng phụ nữ trong văn học hiện đại bằng cách lấy cảm hứng từ nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài. Hay ca khúc Cô Đôi Thượng Ngàn của ca sĩ Tân Nhàn, là một ví dụ khác về cách làm mới nhạc truyền thống một cách tinh tế.

Tân Nhàn giữ nguyên tinh thần nhạc chầu văn nhưng nâng cấp chất lượng âm thanh, hình ảnh, biến tác phẩm trở thành một sản phẩm vừa gần gũi vừa sang trọng. MV không chỉ tôn vinh nghệ thuật hát văn mà còn góp phần quảng bá nghi lễ tín ngưỡng thờ Mẫu – một nét văn hóa đặc trưng của người Việt.

Sự đa dạng, phong phú trong bản sắc văn hoá là “mảnh đất màu mỡ” để các nhà sản xuất âm nhạc thỏa sức tìm tòi, sáng tạo. Dù mỗi người mỗi cách tiếp cận, từ khía cạnh giai điệu, dân vũ, văn hóa, trang phục, không gian thực cảnh, đề tài văn học khác nhau… nhưng thông qua lăng kính sáng tạo, các tác phẩm mang âm hưởng vùng núi đã trở nên vô cùng hấp dẫn cả phần nghe lẫn phần nhìn.

Đây chính là con đường mang bản sắc Việt hòa nhập cùng âm nhạc thế giới. Nhưng điều quan trọng nhất vẫn là cách khai thác, sử dụng sao cho khéo léo để tạo ra những sản phẩm tươi mới của thời đại, gần gũi và thu hút khán giả trẻ trước làn sóng mạnh mẽ của văn hóa nước ngoài, để ngày càng có nhiều hơn những tác phẩm mang dấu ấn bản sắc dân tộc vươn xa ra thế giới, có chỗ đứng riêng trong dòng chảy âm nhạc Việt Nam.

Bình mới nhưng vẫn giữ hồn xưa, thay bảo tồn văn hoá theo cách tĩnh truyền thống như trong bảo tàng, sách vở, trong không gian hoài cổ, âm nhạc truyền thống được đặt trong ngữ cảnh mới, hòa quyện với hơi thở hiện đại, từ đó tiếp cận khán giả một cách tự nhiên hơn. 

Những tác phẩm mới vẫn giữ được hồn cốt dân gian, giúp người nghe không chỉ giải trí mà còn tiếp thu được những giá trị văn hóa một cách nhẹ nhàng. Điều này đặc biệt quan trọng trong thời đại số hóa, khi các giá trị truyền thống đang đứng trước nguy cơ mai một.

Bên cạnh đó, bảo tồn "động" qua âm nhạc còn giúp các giá trị văn hóa trở thành một phần của nền kinh tế sáng tạo. Khi được thể hiện theo cách mới mẻ, các sản phẩm âm nhạc mang đậm bản sắc dân tộc có thể trở thành thương hiệu văn hóa, thúc đẩy du lịch, thời trang và nghệ thuật biểu diễn. 

Khi sản phẩm âm nhạc được làm mới một cách sáng tạo, giá trị của nó sẽ vượt lên khỏi khuôn khổ của ca khúc, trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giúp di sản văn hóa tiếp tục lan tỏa và phát triển trong đời sống đương đại.