Tây Nguyên là vùng đất đa dân tộc, đa văn hóa với 47 dân tộc sinh sống, trong đó đồng bào DTTS (chiếm 35% tổng số dân), trong đó có 12 tộc người thiểu số tại chỗ. Trước năm 2009, các thế lực thù địch phản động thường xuyên hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước, một bộ phận người dân đã bị kẻ xấu lôi kéo gây bạo loạn, chống phá chính quyền, vượt biên trái phép.
Nhận thức rõ vai trò của già làng trong cộng đồng các dân tộc, tháng 3/2009 Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam đã phối hợp với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Ủy ban Dân tộc, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và lãnh đạo các tỉnh tổ chức Hội nghị biểu dương Già làng tiêu biểu tại thành phố Pleiku. Tại hội nghị này, các Già làng thay mặt Già làng Tây Nguyên đã ký Quyết tâm thư gửi lãnh đạo Đảng, Nhà nước khẳng định tư tưởng thủy chung của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên với Đảng, Bác Hồ và bày tỏ quyết tâm đồng lòng xây dựng buôn làng phát triển đi lên.
Các Già làng đã phổ biến, tuyên truyền sâu rộng nội dung của Quyết tâm thư đến các thôn, buôn để đồng bào các DTTS hiểu. Sau 10 năm thực hiện Quyết tâm thư của Già làng, đã góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, củng cố khối đại đoàn kết các dân tộc, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, đời sống vật chất tinh thần của đồng bào các DTTS Tây Nguyên không ngừng được nâng lên.
Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân ghi nhận và đánh giá cao những đóng góp to lớn của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên, đặc biệt là Già làng trong việc phát triển kinh tế-xã hội khu vực và cả nước. Chủ tịch Quốc hội nhìn nhận, 5 nội dung Quyết tâm thư đã trở thành hơi thở cuộc sống, gắn với hành động và suy nghĩ của mỗi người con Tây Nguyên, trở thành mục tiêu, động lực để xây dựng Tây Nguyên ngày càng giàu mạnh. Già làng đã tích cực tham gia bảo đảm quốc phòng, an ninh, xây dựng được khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nâng cao ý thức chấp hành chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Phát huy truyền thống đoàn kết, yêu nước, cách mạng, bất khuất của Nhân dân các dân tộc khu vực Tây Nguyên, kiên quyết làm thất bại mọi âm mưu của các thế lực thù địch.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân mong muốn, các Già làng và người cao tuổi tiếp tục giáo dục con cháu, vận động đồng bào các dân tộc trên địa bàn thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Xóa bỏ các tập tục lạc hậu, mê tín, dị đoan, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp của từng dân tộc và phát huy tinh thần đoàn kết, xây dựng buôn làng bình yên, ngày càng phát triển. Tham gia các phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội; luôn đề cao cảnh giác phòng, chống âm mưu “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch trong và ngoài nước.
Đối với cấp ủy, chính quyền địa phương, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị các cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp tiếp tục nâng cao nhận thức đúng đắn về vai trò, tầm quan trọng của các Già làng và kịp thời biểu dương những đóng góp, tạo điều kiện thuận lợi hơn để các Già làng phát huy. Cần quan tâm công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ người dân tộc thiểu số ở các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận và các đoàn thể chính trị-xã hội, đặc biệt là các sinh viên mới tốt nghiệp ra trường chưa có việc làm.
Đối với đồng bào các dân tộc Tây Nguyên, tiếng nói của Già làng rất có uy tín, cán cân để điều chỉnh các mối quan hệ trong cộng đồng. “Già làng nói dân làng nghe, Già làng hô dân làng hưởng ứng, Già làng làm dân làng làm theo”. Già làng chính là trụ cột trong quá trình xây dựng và phát triển buôn làng.
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của Già làng trong đời sống của các buôn, làng ở Tây Nguyên. Bộ trưởng nhấn mạnh, Già làng là những kho báu quý giá về văn hóa, về kinh nghiệm sản xuất, kinh nghiệm sống; là nhân tố không thể thiếu, đảm bảo sự đoàn kết, đồng thuận của các buôn làng, của mỗi dân tộc. Đội ngũ Già làng đã đóng góp xứng đáng công sức của mình cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Già làng là một định danh gắn liền với đồng bào DTTS, nhất là ở vùng Tây Nguyên, tiếng nói của Già làng được người dân coi trọng; trong mắt của người dân, Già làng là người có nhiều cống hiến cho đất nước, cho buôn làng, là người mẫu mực, được bà con tin cậy, trao gửi tấm lòng.
Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh, được sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước, các cấp ngành và cả hệ thống chính trị chăm lo đầu tư phát triển toàn diện vùng DTTS, đời sống của đồng bào được cải thiện rõ rệt; con em đến tuổi được đến trường đi học, người dân ốm đau được nhà nước hỗ trợ khám chữa bệnh; thiên tai bão lũ, hoạn nạn được nhà nước hỗ trợ kinh phí, lương thực để đảm bảo cuộc sống. Tuy vậy, hiện nay đồng bào DTTS vẫn là nơi được thụ hưởng thành quả đổi mới ít hơn; dễ bị tổn thương hơn trong cơ chế thị trường và biến đổi khí hậu.
Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội tại Hội nghị, Bộ trưởng khẳng định, Ủy ban Dân tộc sẽ nghiên cứu, tham mưu để gắn kết vị trí của Già làng với Người có uy tín trong cộng đồng để cùng làm nhiệm vụ tuyên truyền, vận động đồng bào chấp hành pháp luật; không nghe theo lời kẻ xấu; đồng lòng chung sức xây dựng buôn làng phát triển về kinh tế, đặc sắc về văn hóa, mọi người, mọi nhà đều có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến thông tin, năm 2019 sẽ tổ chức Đại hội đại biểu các DTTS cấp huyện, cấp tỉnh lần thứ 3, tiến tới năm 2020 Đại hội đại biểu các DTTS toàn quốc lần thứ 2; đề nghị các cấp ủy đảng, chính quyền với sự tham mưu của cơ quan công tác dân tộc các cấp chỉ đạo, tạo điều kiện tổ chức thành công đại hội ở các cấp. Trong đó, chú ý chọn cử đại biểu là các Già làng tiêu biểu đến từ các cấp, các ngành; biểu dương những người có thành tích tiêu biểu. Qua Đại hội, tiếp tục củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc, tuyệt đối tin tưởng vào chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước.
Tại Hội nghị, Ban tổ chức trao 42 Kỷ niệm chương cho những người có thành tích trong công tác Già làng, người cao tuổi. Bộ Công an, Bộ Quốc phòng tặng 160 Bằng khen cho Già làng tiêu biểu; Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT tặng 64 Bằng khen cho Già làng có nhiều thành tích trong công tác dân tộc trên địa bàn Tây Nguyên.
LÊ HƯỜNG