“Thiên thần” áo trắng ở vùng biên

Đẩy đuổi hủ tục “dựng chòi sinh con ở bìa rừng”

Xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình) có 11 bản, trong đó có đến hơn 90% dân số là dân tộc Chứt. Do điều kiện địa lý lắm núi, nhiều suối nên việc đi ra Trạm Y tế, Trung tâm Y tế…để thăm khám, chăm sóc sức khỏe còn nhiều rào cản. Trước đây mỗi khi phụ nữ Chứt ở xã Dân Hóa đến kỳ sinh nở thường ra bìa rừng dựng chòi tự xoay sở để “vượt cạn”. Cũng bởi vì thế mà nhiều tai biến trong quá trình sinh nở và nhiều chuyện đau lòng đã xảy ra.

Với vai trò là Nữ hộ sinh tại Trạm Y tế xã, chị Đinh Thị Thanh Tám không đành lòng để những chuyện đau lòng đó tiếp diễn. Rồi chị Tám về từng bản để tuyên truyền vận động phụ nữ khi sinh ra Trạm Y tế để bảo đảm an toàn.

Đích đầu tiên mà chị Tám hướng đến để tuyên truyền có hiệu quả là những Người có uy tín, già làng, trưởng bản. "Bởi hơn ai hết, những người này, tiếng nói của họ luôn có "sức nặng" với dân bản", chị Tám chia sẻ.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em đồng bào Chứt ở vùng biên, chị Tám phân tích cho phụ nữ đồng bào hiểu được những rủi ro khi tự sinh con tại nhà. Trong suốt những năm bám bản, chị Tám luôn thể hiện lòng nhiệt thành nên được đồng bào tin yêu. Hủ tục dựng chòi sinh con ở bìa rừng hay tự sinh con ở nhà của phụ nữ Chứt ở Dân Hóa cũng theo đó mà dần mất đi. Thay vào đó, khi đến kỳ sinh đẻ, phụ nữ dân tộc Chứt ở các bản trong xã Dân Hóa được đưa ra Trạm Y tế để “vượt cạn” an toàn. Giờ không chỉ là phụ nữ đến kỳ sinh đẻ ra Trạm Y tế, mà cả người bị ốm, bị sốt… cũng ra Trạm Y tế để khám và điều trị bệnh chứ không nhờ thầy cúng con “ma rừng” như trước.

Chị Hồ Thị Bương, ở bản Bãi Dinh, xã Dân Hóa kể lại: “Hồi sinh bé đầu tiên em tự sinh con tại nhà. Lúc đó, may có chị Tám tư vấn nên em biết cách chăm sóc em bé sau sinh nhưng giờ nghĩ lại vẫn còn sợ. Đến bé thứ 2 thì em biết rồi, không tự sinh tại nhà nữa, mà phải đến Trạm Y tế xã. Bà con ở đây đã hiểu, sợ nguy hiểm nên không sinh con tại nhà nữa. Chị em phụ nữ ở đây ai cũng tin yêu chị Tám lắm!”

Cùng với những đồng nghiệp của mình tại Trạm Y tế xã Dân Hóa, Nữ hộ sinh Đinh Thị Tám đã góp phần đẩy lùi hủ tục dựng chòi sinh con ở bìa rừng của phụ nữ dân tộc Chứt. Cùng với đó, phong tục tự sinh ở nhà của phụ nữ Chứt ở xã Dân Hóa cũng đã giảm mạnh.

Nâng cao sức khỏe bà mẹ, trẻ em

Được phân công về công tác tại Trạm Y tế xã Dân Hóa từ năm 2023, Nữ hộ sinh Đinh Thị Thanh Tám được phân công phụ trách công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em và kế hoạch hóa gia đình. Địa bàn mới, điều kiện đi lại khó khăn nhưng chị Tám đã kiên trì bám bản để tư vấn cũng như tuyên truyền, vận động bà con nâng cao ý thức trong sinh đẻ có kế hoạch, cách sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, đưa trẻ đi tiêm chủng định kỳ đúng lịch, đúng mũi tiêm, đủ liều..., giúp đỡ nhiều bà mẹ mang thai an toàn.

Vô tình được gặp chị Tám đúng lúc chị đang tư vẫn dinh dưỡng bà mẹ mang thai cho chị Hồ Thị Thâu (18 tuổi) ở bản K-Ai, xã Dân Hóa. Cách tư vấn nhiệt tình, thân thiện của chị Tám đã chiếm trọn niềm tin yêu của thai phụ.

Chị Hộ Thị Thâu cho biết: “Do lần đầu mang thai nên việc chăm sóc và các chế độ dinh dưỡng cho mẹ và bé mình chưa có kinh nghiệm. Nhờ chị Tám hướng dẫn, tư vấn chu đáo về cách ăn uống, về tâm lý cũng như chuẩn bị cho sinh nở nên bây giờ mình đã  biết thêm nhiều điều. Khi đến kỳ sinh, mình sẽ ra Trạm Y tế  xã để được các các sĩ hỗ trợ”.

Cùng với sức khỏe bà mẹ mang thai, công tác tuyên truyền, vận động để các bé được tiêm phòng đúng, đủ mũi, đúng liều cũng là một nhiệm vụ quan trọng. Trong những năm qua, Trạm Y tế xã Dân Hóa đã tích cực triển khai lồng ghép công tác tuyên truyền, nói chuyện, tư vấn, hướng dẫn cho các bà mẹ đưa con đi tiêm phòng đầy đủ theo chương trình tiêm chủng mở rộng. Theo đó 100% trẻ em đồng bào Chứt ở xã Dân Hóa được tiêm phòng.

Chia sẻ với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, Bác sĩ Cao Xuân Tiêm - Trạm trưởng Tạm Y tế xã Dân Hóa cho biết: “Nữ hộ sinh Đinh Thị Thanh Tám là cán bộ tâm huyết với công việc, giỏi chuyên môn. Với vai trò là Nữ hộ sinh, chị Tám đã góp phần làm thay đổi nhận thức trong đồng bào về chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em ở vùng biên”.