Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Những người Dao ở ngã ba sông

Nam Hương - 10:44, 16/02/2021

Nơi ngã ba con sông Đà hùng vĩ, vùng tiếp giáp 3 tỉnh: Sơn La, Lai Châu và Điện Biên, thuộc địa phận xã Huổi Só, huyện Tủa Chùa (Điện Biên) có một dòng tộc người Dao đã định cư, sinh sống từ nhiều đời. Năm tháng qua đi, dòng sông Đà giống như nhân chứng chảy qua miền huyền thoại, với bao hoài niệm từ thủa sinh cơ lập nghiệp đến những đổi thay của đồng bào Dao hôm nay.

Một góc bản người Dao bên dòng sông Đà.
Một góc bản người Dao bên dòng sông Đà.

Giữ gìn văn hóa

Bên dòng sông đã gắn bó cả đời ông cha mình, bà Phàn Thị Ọi (thôn 2, xã Huổi Só) kể cho chúng tôi nghe về lịch sử thiên di, và cuộc sống của người Dao trên mảnh đất này. Những người Dao đầu tiên đi tìm nơi dựng bản cho dòng tộc, khi đến nơi đây phát cỏ cây vô tình đánh rơi chiếc bao đựng dao xuống suối, lúc nhặt lên thì cá đã chui đầy bao. Khi đó vùng đất này cũng có những cây mía dài tới 10 gióng. Nhận định đó là vùng đất giàu tiềm năng, có thể nuôi sống được dòng tộc nên người Dao quyết định dừng lại dựng nhà, lập bản.

Trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử, đặc biệt là xu thế hội nhập, nhiều nét văn hóa truyền thống của người Dao đã có sự thay đổi, giao thoa để phù hợp hơn với nhịp sống. Song, không vì vậy mà văn hóa đặc trưng của đồng bào bị lãng quên. Bản sắc dân tộc vẫn đang được lưu giữ trong những bộ trang phục, nếp sinh hoạt, những phong tục tập quán từ ngàn xưa, thể hiện triết lý sống cao đẹp.

Men theo con đường nhỏ uốn lượn dẫn vào các bản người Dao ở xã Huổi Só, chúng tôi gặp từng nhóm phụ nữ trong trang phục truyền thống áo chàm, thêu bằng chỉ đỏ, chỉ xanh và đính các dải tua se bằng sợi tơ tằm màu hồng ở cổ, buông xuống tôn thêm sắc hồng tươi tắn cho gương mặt người phụ nữ; cổ áo và tay áo được may viền vải màu tím. Trên đầu các chị em còn đội khăn vuông vải đen, đeo các loại trang sức, khuyên tai, vòng tay, vòng cổ…

Theo bà Phàn Thị Ọi, người phụ nữ Dao vừa phản ánh cái đẹp, vừa là chủ thể sáng tạo các giá trị văn hóa. Những bộ trang phục truyền thống không chỉ là thước đo cho sự khéo léo, cần mẫn, óc sáng tạo phong phú, tâm hồn lạc quan của người phụ nữ mà còn thể hiện trách nhiệm của họ đối với gia đình, cộng đồng. Bên khung cửi luôn rộn tiếng thoi đưa, các chị em đều tự tay làm từng bước, từ se sợi dệt vải, rồi sau đó mới cắt, may, thêu hoa văn…Cứ thế, từ đời này truyền sang đời khác để lưu giữ, bảo tồn nét văn hóa của dân tộc.

Một góc bản người Dao bên dòng sông Đà.
Một góc bản người Dao bên dòng sông Đà.

Trong ngày tết cổ truyền dân tộc Dao, mỗi gia đình người Dao ở Huổi Só đều có tục lệ gói bánh chưng đen do cha ông truyền lại. Những chiếc bánh có màu đen đặc trưng làm từ gạo nếp nương ngâm với nước cốt tro, là biểu hiện mùa màng bội thu, đời sống của con người no ấm. Truyền thống dâng bánh chưng đen cúng tổ tiên, ngoài ý nghĩa cầu mong năm mới an lành, hạnh phúc, gặp nhiều may mắn, còn thể hiện tấm lòng biết ơn, hiếu thuận của con cháu.

Phát triển kinh tế

Sau cuộc di dân vì dòng điện quốc gia, năm 2011, Thủy điện Sơn La dẫn dòng, tích nước, sông Đà đoạn qua địa phận xã Huổi Só dài hơn 30km giờ mênh mông nước. Cuộc sống của đồng bào Dao nơi đây như được “bồi” thêm sức sống từ việc đánh bắt thủy sản, phát trển kinh tế, giao thương sông nước…

Đứng trên bến Huổi Lóng vào một chiều cuối năm, dưới cái nắng vàng nhẹ trải đều như rót mật, sóng vỗ nhè nhẹ vào mạn những con thuyền đang nằm nối dài đợi chất hàng, khung cảnh tấp nập kẻ bán, người mua huyên náo một góc hồ… Chủ tịch UBND xã Huổi Lóng - Tẩn A Đạt xúc động nói: “Huổi Só bây giờ thay đổi thật rồi! Không như trước đây cuộc sống của người dân quanh năm chỉ trông vào mấy mảnh lúa, nương ngô. Bây giờ có lợi thế “cận giang” mà nghề đánh bắt tôm, cá phát triển. Đường thủy thuận lợi cũng là điều kiện tốt để “kích cầu” mua sắm thuyền, bè. Chả thế, các hộ ở đây đều chung nhau đầu tư làm vó bè cỡ lớn khai thác thủy sản, đóng cả xuồng, thuyền dịch vụ để vận chuyển hàng hóa”.

Bến Huổi Lóng.
Bến Huổi Lóng.

Anh Tẩn A Đành, bản Can Hồ, xã Huổi Só - người có thâm niên lái xuồng chở thuê từ trước khi xây Thủy điện Sơn La, nay cũng đầu tư vó bè bắt cá, cho biết: Bây giờ nhiều người đánh bắt nên cá không nhiều như ngày mới dâng nước, mỗi đêm kéo được khoảng 5 - 10kg cá, tôm các loại, đêm nào may mắn có thể kéo được vài chục ki-lô-gam. Bình quân mỗi đêm kéo vó cũng thu nhập từ 3 - 5 trăm nghìn đồng. Tôm, cá được lái buôn thu mua tại bến sông từ sáng sớm rồi ngược lên tiêu thụ ở thị xã Mường Lay hoặc xuôi dòng xuống Quỳnh Nhai (tỉnh Sơn La). Cũng có người từ trung tâm huyện vào mua về bán tại chợ huyện.

Cuộc sống ngày càng khởi sắc và thay đổi hơn với những bản tái định cư người Dao ven sông Đà còn là khi chợ phiên cụm xã Huổi Só được mở ra, họp 3 phiên/tháng. Những ngày phiên chợ, người dân mang ngô, sắn, măng rừng, các loại vật nuôi để bán và mua lại những mặt hàng thiết yếu: Mắm muối, mì tôm, quần áo, giày dép, bột giặt, nông cụ, vật dụng sinh hoạt… Anh Phàn A Chính, thôn 1, xã Huổi Só kể: Chợ phiên ở đây không chỉ là sự phấn khởi của riêng anh mà còn là niềm vui chung của bà con nơi đây. Bởi có chợ mọi người sẽ không còn phải đi mấy chục cây số về thị trấn Tủa Chùa hay chèo thuyền sang xã Cà Nàng, huyện Quỳnh Nhai (Sơn La) mới mua được thực phẩm, đồ sinh hoạt nữa. So với những phiên chợ ở xã khác, hàng hóa về đây cũng không thiếu thứ gì nên những ngày chợ mở, mọi người trong bản lại rủ nhau đi chợ, có tiền thì mua, không có tiền thì đi chơi, đi xem chợ cũng vui.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.