Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nhiều chính sách đang được sửa đổi để khuyến khích người dân sinh con

Minh Nhật - 06:11, 15/03/2025

Bộ Chính trị vừa đồng ý chủ trương không kỷ luật đảng viên sinh con thứ 3 trở lên; miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước. Các chuyên gia đánh giá, những chủ trương trên phù hợp với thực tế, góp phần thúc đẩy mức sinh thay thế trên toàn quốc bởi một trong những rào cản lớn nhất khiến nhiều gia đình ngại sinh con hiện nay là áp lực tài chính, đặc biệt tại các đô thị lớn, nơi chi phí nuôi dạy con rất cao.

Dự báo, dân số Việt Nam giảm bình quân 200.000 người/năm
Dự báo, dân số Việt Nam giảm bình quân 200.000 người/năm

Việt Nam đang trong quá trình già hóa dân số và là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới. Dự báo, Việt Nam sẽ trở thành quốc gia có dân số già vào năm 2036 và “siêu già” vào năm 2049. Điều này sẽ để lại nhiều hệ lụy: thiếu hụt lực lượng lao động, suy giảm quy mô dân số.

Mới đây nhất, Bộ Y tế đề xuất: trao quyền cho mỗi cặp vợ chồng và cá nhân tự quyết định số con cũng như thời gian sinh con phù hợp với điều kiện của mình; kéo dài thời gian nghỉ thai sản lên 7 tháng đối với phụ nữ sinh con thứ hai và hỗ trợ thuê, mua nhà ở xã hội. Câu hỏi được nhiều người đặt ra đó là: Liệu những chính sách khuyến khích sinh con trong dự thảo Luật Dân số lần này có giúp cải thiện tình trạng mức sinh đang xuống thấp không?

Kéo dài nghỉ thai sản, hỗ trợ nhà ở

Theo Tổng cục Thống kê, dân số Việt Nam năm 2024 ước đạt 101,3 triệu người. Tổng tỷ suất sinh đạt 1,91 con/phụ nữ, thấp hơn mức sinh thay thế (2,1 con/phụ nữ) và có xu hướng tiếp tục giảm. Nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, chỉ trong vòng 10 năm nữa, Việt Nam sẽ chính thức bước vào giai đoạn dân số già, đối mặt với nguy cơ thiếu hụt lao động trong tương lai.

Tình trạng mức sinh đặc biệt thấp tại các thành phố lớn và khu công nghiệp, nơi chi phí nuôi dạy con cao và áp lực công việc khiến nhiều cặp vợ chồng trì hoãn hoặc không muốn sinh thêm con. Trước thực tế này, Bộ Y tế đã đề xuất nhiều chính sách nhằm khuyến khích các gia đình sinh đủ hai con.

Ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế), cho biết, Cục đã tham mưu Bộ Y tế trình Chính phủ hồ sơ đề nghị xây dựng và dự thảo Luật Dân số, đề xuất 3 nhóm chính sách lớn là: duy trì mức sinh thay thế; giảm mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; nâng cao chất lượng dân số.

Trong đó, với chính sách duy trì mức sinh thay thế, dự thảo Luật đề xuất quy định, mỗi cặp vợ chồng và cá nhân có quyền quyết định bình đẳng, tự nguyện trong việc sinh con, thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng.

Đồng thời, dự thảo Luật cũng đề xuất cho phép lao động nữ khi sinh con thứ 2 được kéo dài thời gian nghỉ thai sản 7 tháng thay vì 6 tháng; tạo điều kiện cho phụ nữ sinh đủ 2 con ở các khu công nghiệp, khu chế xuất và các tỉnh, thành phố có mức sinh thấp được hỗ trợ thuê, mua nhà ở xã hội.

Hiện nay, lao động nữ khi sinh con được hưởng chế độ thai sản trong 6 tháng, bao gồm thời gian nghỉ trước và sau khi sinh. Việc đề xuất kéo dài thời gian nghỉ thai sản lên 7 tháng đối với phụ nữ sinh con thứ hai được xem là một giải pháp nhằm duy trì mức sinh thay thế và góp phần nâng cao chất lượng dân số.

Chị Lường Thị San (công nhân Khu công nghiệp Việt Yên, Bắc Giang) chia sẻ sự ủng hộ nếu được nghỉ thêm 1 tháng, tuy nhiên chị lo lắng sau khi trở lại công ty có thể bị xếp công việc nhẹ hơn, ít cơ hội thăng tiến hoặc thậm chí bị sa thải nếu đang là hợp đồng ngắn hạn.

Một vị lãnh đạo của Công ty Cổ phần Thương Mại TMN cho biết: Là chủ doanh nghiệp có nhiều lao động nữ, anh ủng hộ việc tăng thời gian nghỉ thai sản để các bà mẹ có thêm thời gian chăm con. Tuy nhiên, điều này cũng gây áp lực lớn cho doanh nghiệp trong việc duy trì sản xuất. Nếu không có cơ chế hỗ trợ tuyển dụng tạm thời hoặc điều chỉnh nhân sự hợp lý, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn. Anh mong chính sách này đi kèm giải pháp cân bằng hỗ trợ các doanh nghiệp có nhiều lao động nữ để vừa đảm bảo quyền lợi người lao động, vừa giúp doanh nghiệp vận hành ổn định.

Các chuyên gia đánh giá, để các chính sách khuyến khích sinh con thực sự phát huy hiệu quả, cần có sự điều chỉnh đồng bộ nhằm hài hòa lợi ích giữa người lao động, doanh nghiệp và Nhà nước. Việc kéo dài thời gian nghỉ thai sản, hỗ trợ tài chính hay tạo điều kiện về nhà ở là những giải pháp quan trọng, nhưng cần đi kèm với các biện pháp bảo vệ quyền lợi việc làm, đảm bảo thu nhập và tạo môi trường làm việc thân thiện với gia đình.

Bên cạnh đó, các chính sách phải được triển khai linh hoạt theo từng khu vực, đặc biệt là tại các đô thị lớn và khu công nghiệp, nơi mức sinh đang giảm mạnh. Chính phủ cần có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp duy trì sản xuất khi lao động nữ nghỉ thai sản, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng chế độ đãi ngộ phù hợp để giúp phụ nữ yên tâm sinh con mà không lo lắng về sự nghiệp.

Việt Nam có thể trở thành nước có dân số “siêu già” vào năm 2049
Việt Nam có thể trở thành nước có dân số “siêu già” vào năm 2049

Miễn học phí, gỡ bỏ rào cản sinh con

Bộ Chính trị vừa đồng ý chủ trương không kỷ luật đảng viên sinh con thứ 3 trở lên; miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước. Các chuyên gia đánh giá, những chủ trương trên phù hợp với thực tế, góp phần thúc đẩy mức sinh thay thế trên toàn quốc bởi một trong những rào cản lớn nhất khiến nhiều gia đình ngại sinh con hiện nay là áp lực tài chính, đặc biệt tại các đô thị lớn, nơi chi phí nuôi dạy con rất cao.

Tuy nhiên, nhiều phụ nữ cũng lo lắng về tác động của việc sinh con đối với sự nghiệp, thu nhập và cơ hội phát triển nghề nghiệp. Vì vậy, để duy trì mức sinh thay thế và ứng phó với nguy cơ già hóa dân số, cần có những chính sách hỗ trợ toàn diện tạo điều kiện thuận lợi để phụ nữ cân bằng giữa công việc và trách nhiệm gia đình.

Giáo sư Nguyễn Đình Cử, nguyên viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề xã hội chia sẻ, việc không kỷ luật đảng viên sinh con thứ 3 trở lên sẽ tạo ra một bước ngoặt quan trọng, góp phần làm chậm lại xu hướng suy giảm tỷ lệ sinh hiện nay, đồng thời tạo tiền đề cho việc điều chỉnh và hoàn thiện các quy định liên quan. Cụ thể, việc sửa đổi Pháp lệnh Dân số năm 2008 và tiến tới xây dựng Luật Dân số sẽ giúp thống nhất, đồng bộ hóa các quy định trong hệ thống chính sách dân số, đảm bảo sự phù hợp với bối cảnh thực tiễn.

GS.TS Nguyễn Đình Cử, nguyên Viện trưởng Viện Dân số và Các vấn đề xã hội (Đại học Kinh tế quốc dân)
GS.TS Nguyễn Đình Cử, nguyên Viện trưởng Viện Dân số và Các vấn đề xã hội (Đại học Kinh tế quốc dân)

Bên cạnh đó, cần nhìn nhận rằng một đứa trẻ ra đời không chỉ mang lại niềm vui và trách nhiệm cho gia đình, mà khi trưởng thành, các em sẽ đóng góp vào sự phát triển của xã hội. Do đó, việc nuôi dạy trẻ không nên chỉ là trách nhiệm của riêng gia đình, cần có sự chung tay của cả xã hội và NNhà nước. Hiện, chúng ta đang làm rất tốt việc miễn học phí cho học sinh nhưng điều đó vẫn chưa đủ bởi việc nuôi dạy một đứa trẻ còn rất nhiều chi phí khác. Nhà nước cần sớm điều chỉnh chính sách, hỗ trợ phụ nữ và các gia đình trẻ nhiều hơn, rút kinh nghiệm của các quốc gia khác, đảm bảo sự hỗ trợ phù hợp nhằm khuyến khích sinh con và nuôi dạy thế hệ tương lai.

Các chuyên gia đánh giá, để chính sách khuyến khích sinh con thực sự hiệu quả, cần có cách tiếp cận toàn diện, kết hợp hỗ trợ tài chính, phúc lợi xã hội và cải thiện môi trường lao động. Việc kéo dài thời gian nghỉ thai sản lên 7 tháng giúp phụ nữ có thêm thời gian chăm sóc con nhưng cần đi kèm với các biện pháp bảo đảm thu nhập và quyền lợi việc làm để tránh tác động tiêu cực đến sự nghiệp của họ.

Để đạt hiệu quả lâu dài, các chính sách này cần được thực hiện đồng bộ và có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội. Bên cạnh hỗ trợ tài chính, cần xây dựng môi trường làm việc thân thiện với gia đình như linh hoạt thời gian làm việc, hỗ trợ dịch vụ chăm sóc trẻ em tại nơi làm việc, để phụ nữ có thể cân bằng giữa công việc và trách nhiệm gia đình..., từ đó tạo nền tảng bền vững cho sự phát triển dân số và kinh tế trong tương lai.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Triển lãm thành tựu đất nước- 80 năm đất nước trọn niềm vui

Triển lãm thành tựu đất nước- 80 năm đất nước trọn niềm vui

Sau 19 ngày mở cửa (từ ngày 28/8 - 15/9), Triển lãm Thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm quốc gia (Đông Anh, Hà Nội), chính thức dừng đón khách tham quan vào 16 giờ ngày 15/9, khép lại triển lãm quy mô lớn nhất, hoành tráng nhất và thành công nhất từ trước đến nay.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng chỉ đạo các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao đời sống Nhân dân

Thủ tướng chỉ đạo các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao đời sống Nhân dân

Ngày 16/9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 165/CĐ-TTg về việc tiếp tục giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn, nâng cao đời sống Nhân dân.
Cẩm Thanh lọt Top 50 ngôi làng đẹp nhất thế giới năm 2025

Cẩm Thanh lọt Top 50 ngôi làng đẹp nhất thế giới năm 2025

Du lịch - Anh Trúc - 2 giờ trước
Việc Cẩm Thanh lọt Top 50 ngôi làng đẹp nhất thế giới không chỉ là niềm tự hào của địa phương, mà còn khẳng định sức hấp dẫn của du lịch Việt Nam trên bản đồ thế giới.
Champions League: Van Dijk tỏa sáng phút bù giờ, Liverpool hạ gục Atlético Madrid 3-2 tại Anfield

Champions League: Van Dijk tỏa sáng phút bù giờ, Liverpool hạ gục Atlético Madrid 3-2 tại Anfield

Thể thao - Hoàng Minh - 2 giờ trước
Liverpool có màn ra quân kịch tính tại vòng bảng Champions League 2025/26, khi đánh bại Atlético Madrid với tỷ số 3-2 trên sân Anfield. Trung vệ đội trưởng Virgil van Dijk trở thành người hùng, với bàn thắng quyết định ở phút bù giờ, giúp “Lữ đoàn đỏ” khởi đầu hoàn hảo tại đấu trường châu Âu.
Bộ Giáo dục và Đào tạo bỏ các hình thức kỷ luật đình chỉ học tập, cảnh cáo đối với học sinh vi phạm kỷ luật

Bộ Giáo dục và Đào tạo bỏ các hình thức kỷ luật đình chỉ học tập, cảnh cáo đối với học sinh vi phạm kỷ luật

Giáo dục - Anh Trúc - 2 giờ trước
Từ thời điểm ngày 31/10 trở đi, học sinh vi phạm kỷ luật sẽ bị nhắc nhở, phê bình hoặc viết bản tự kiểm điểm, thay vì các hình thức kỷ luật được áp dụng từ nhiều năm qua, như: Đình chỉ học tập, cảnh cáo trước lớp, cảnh cáo trước toàn trường…
Champions League: Allianz Arena rực lửa trong ngày Bayern quật ngã Chelsea 3-1

Champions League: Allianz Arena rực lửa trong ngày Bayern quật ngã Chelsea 3-1

Thể thao - Hoàng Minh - 2 giờ trước
Trên sân Allianz Arena, Bayern Munich đã có màn khởi đầu ấn tượng tại vòng bảng Champions League 2025/26 khi giành chiến thắng 3-1 trước Chelsea. Tiền đạo người Anh Harry Kane trở thành tâm điểm với một cú đúp bàn thắng, giúp đại diện nước Đức khẳng định sức mạnh.
Cảnh báo về cây ngoại lai “Kỳ Hải Nam” bảo vệ đa dạng sinh học và quyền lợi của người dân

Cảnh báo về cây ngoại lai “Kỳ Hải Nam” bảo vệ đa dạng sinh học và quyền lợi của người dân

Khoa học - Công nghệ - Minh Nhật - 2 giờ trước
Thời gian gần đây, một số địa phương xuất hiện giống cây “Kỳ Hải Nam” không rõ nguồn gốc, được quảng bá là cây “làm giàu”, khiến nhiều người dân chặt bỏ cây trồng khác để thay thế, Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm đã ban hành văn bản yêu cầu các địa phương tăng cường kiểm tra, rà soát và siết chặt công tác quản lý giống cây trồng lâm nghiệp.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Champions League: PSG khởi đầu hoàn hảo, thắng đậm Atalanta 4-0

Champions League: PSG khởi đầu hoàn hảo, thắng đậm Atalanta 4-0

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 2 giờ trước
Trên sân Parc des Princes, Paris Saint-Germain đã có màn ra quân như mơ tại vòng bảng Champions League 2025/26, khi đánh bại Atalanta với tỷ số 4-0. Chiến thắng đậm đà này giúp thầy trò HLV Luis Enrique khẳng định sức mạnh và tham vọng bảo vệ ngôi vương châu Âu.
Champions League: Marcus Thuram lập cú đúp, Inter Milan hạ gục Ajax ngay tại Amsterdam

Champions League: Marcus Thuram lập cú đúp, Inter Milan hạ gục Ajax ngay tại Amsterdam

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 2 giờ trước
Inter Milan có màn ra quân ấn tượng tại vòng bảng Champions League 2025/26, khi giành chiến thắng 2-0 trước Ajax trên sân Johan Cruyff Arena. Tiền đạo Marcus Thuram trở thành người hùng với cú đúp bàn thắng bằng đầu, mang về 3 điểm trọn vẹn cho đại diện Serie A.
Xác định hướng phát triển bền vững cho nông sản xứ Nghệ

Xác định hướng phát triển bền vững cho nông sản xứ Nghệ

Sản phẩm - Thị trường - Thanh Hải - 4 giờ trước
Một bức tranh sáng cho ngành Nông nghiệp Nghệ An khi mà giá trị xuất khẩu tăng lên, sản phẩm chủ lực cũng như diện tích ứng dụng công nghệ cao ngày càng được mở rộng… Tuy nhiên, để có chỗ đứng bền vững, mở rộng hơn cánh cửa sản xuất và tiêu thụ nông sản cho nông dân và doanh nghiệp, thì cần nhiều hơn những giải pháp quyết liệt.
Đưa cây mọc hoang dại thành sản phẩm OCOP

Đưa cây mọc hoang dại thành sản phẩm OCOP

Gương sáng - Mỹ Dung - 4 giờ trước
Bắt đầu từ cây ớt chào mào - một loài cây mọc hoang dại được người dân đặt tên theo loài chim thường tìm đến ăn ớt vào mùa chín đỏ, anh Lỷ Văn Quạn, giáo viên Trường TH và THCS Đại Dực 1, xã Đông Ngũ, tỉnh Quảng Ninh đã nghĩ ra nhiều ý tưởng khai thác giá trị từ cây dại này.
An Giang: Khởi tố nhóm phóng viên cưỡng đoạt hàng tỷ đồng

An Giang: Khởi tố nhóm phóng viên cưỡng đoạt hàng tỷ đồng

Pháp luật - Tào Đạt - Tiến Tầm - 20:15, 17/09/2025
Trong nhóm phóng viên cưỡng đoạt hàng tỷ đồng tại Phú Quốc (tỉnh An Giang), Trần Tam Điệp đã bỏ trốn nên Công an ra quyết định truy nã.