Ngày 17/5 tại Hà Nội, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam tổ chức tiếp nhận tài liệu hiện vật và giao lưu chủ đề “Bảo tàng – Nơi kết nối tình yêu di sản”.
Trong số gần 500 hiện vật nhà sưu tầm người Mỹ trao tặng có thể kể đến các bộ sưu tập: dụng cụ sử dụng trong nông nghiệp, nhà bếp, ăn trầu, trang sức trang điểm, trang phục và đồ dệt, nghệ thuật điêu khắc tượng... Số hiện vật được trao tặng không chỉ gây ấn tượng về giá trị văn hóa mà với ông Mark Rapoport đó còn là những kỷ niệm về những chuyến đi sưu tầm, về những lần ông bất ngờ với văn hóa Việt Nam.
Đó là chiếc gùi 3 ngăn – một trong hai hiện vật đầu tiên ông đã mua khi lần đầu đến Việt Nam năm 1969 từ những người phụ nữ dân tộc thiểu số ở tỉnh Quảng Nam; bộ sưu tập bao đựng dao của người Nùng làm bằng gỗ với những dòng chữ, hình ảnh được khắc ở xung quanh và bên trong chiếc bao thể hiện tình yêu, sự lãng mạn của người dân tộc Nùng...
Độc đáo, lạ và kỳ công trong số hiện vật trao tặng cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam lần này phải kể đến 20 bức tranh Đạo giáo về các vị nữ thần trong đời sống tâm linh của các dân tộc thiểu số vùng núi phía Bắc (như Cô Chín, Bà Mụ…). Điều này đã khơi gợi sự quan tâm của ông Mark Rapoport, mở ra một niềm say mê sưu tầm và nghiên cứu về văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số ở Việt Nam.
Nhà sưu tầm Mark Rapoport cho biết, ông đã sưu tầm được hơn 10.000 hiện vật, giờ là lúc để trao tặng số hiện vật này cũng như truyền tải những câu chuyện về hiện vật tới công chúng. Văn hóa Việt Nam vẫn chưa được biết tới và quảng bá rộng rãi ra bên ngoài đất nước Việt Nam một cách tương xứng. Thậm chí, ở những bảo tàng lớn nhất ở New York, chỉ có số ít hiện vật được trưng bày đến từ Việt Nam. Để khắc phục điều này, ông đã trao tặng những hiện vật liên quan tới văn hóa Việt Nam tới các bảo tàng ở Mỹ và các bảo tàng ở Việt Nam.
Trong khuôn khổ lễ tiếp nhận hiện vật còn diễn ra chương trình giao lưu với ông Mark Rapoport, chủ nhân của những bộ sưu tập được trao tặng. Khán giả đã đặt câu hỏi và trực tiếp giao lưu với khách mời để hiểu thêm tình yêu của một người nước ngoài với văn hóa Việt Nam.
Nhà sưu tầm Mark Rapoport đến Việt Nam lần đầu năm 1969, khi còn là sinh viên y khoa. Ông được Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ cử đi làm tình nguyện viên y tế, hầu hết làm việc tại bệnh viện thành phố Đà Nẵng và ở các làng dân tộc thiểu số ở tỉnh Quảng Ngãi. Từ nơi đây, ông đã sưu tầm những hiện vật văn hoá của Việt Nam.
Sau đó, ông trở về Mĩ làm việc tại thành phố New York trong 25 năm tại các trường y tế, bệnh viện và chính phủ. Năm 2001, ông đến sống ở Hà Nội để thực hiện một nghiên cứu lớn về ảnh hưởng của chất độc da cam đối với tỷ lệ dị tật bẩm sinh ở trẻ sơ sinh.
Trong thời gian ở Việt Nam, ông đã sưu tầm được một bộ sưu tập lớn về nghệ thuật và văn hóa Việt Nam, bắt đầu từ đồ vật của các dân tộc thiểu số, nhưng sau đó là các đồ vật của người Kinh và tổ tiên của họ. Vợ ông, Jane C. Hughes, đồng hành cùng ông trong hành trình văn hóa này.