Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghề luyện ngựa đua ở Hàm Yên

Giang Lam - Lê Duy - 10:54, 05/06/2024

Anh Hoàng Văn Liên, thôn Pá Han, xã Phù Lưu, huyện Hàm Yên (Tuyên Quang) mới 36 tuổi nhưng đã có 15 năm gắn bó với nghề nuôi ngựa và huấn luyện ngựa đua. Anh bảo, ngày xưa ngựa được người dân nơi đây dùng để chở nông sản, chở phân bón lên núi, nhưng nay ngoài làm công việc thường ngày, ngựa đã được huấn luyện thành các chiến mã, tham gia thi đấu tại các trường đua khu vực.

Anh Hoàng Văn Liên, thôn Pá Han, xã Phù Lưu (huyện Hàm Yên) bên chú ngựa vừa giành giải Nhất của mình
Anh Hoàng Văn Liên, thôn Pá Han, xã Phù Lưu (huyện Hàm Yên) bên chú ngựa vừa giành giải Nhất của mình

Xuất phát từ đam mê

Anh Liên tự hào kể, anh là người có thâm niên lâu năm trong nghề huấn luyện ngựa đua của Làng Khiêng, nay được chia làm 3 thôn gồm: Pá Han, Thôm Tấu, Bản Ban. Năm 2006, sau khi tốt nghiệp THPT, anh được cha mẹ giao chăm sóc 3 ha cam của gia đình, ngày đó vận chuyển phân bón đều phải dùng ngựa, sức người không kham được. Là thanh niên hay đi giao lưu ở các địa phương, năm 2007, một lần được đi xem đua ngựa tại huyện Bắc Hà (Lào Cai) anh bị say như điếu đổ, khi về nhà anh cứ đi tìm hiểu khắp làng trên xóm dưới tại xã Phù Lưu xem có ai biết cách chọn ngựa đua hay không nhưng đều nhận được sự lắc đầu của các bậc bô lão.

Nung nấu ý định nuôi ngựa đua gần 10 năm, tự tìm hiểu qua sách vở, qua mạng Internet, mãi đến năm 2017, anh tình cờ được giới thiệu một chú ngựa non 1 tuổi ở huyện Si Ma Cai (Lào Cai) có đầy đủ khoang khoáy của một chú ngựa đua. Gạ mãi họ mới bán cho với giá 35 triệu đồng. Có ngựa tốt, anh Liên bỏ nhiều công chăm sóc và nâng niu như báu vật, ngoài cho ăn cỏ và làm việc thồ hàng như bình thường để rèn luyện cơ, xương, ngựa còn được bổ sung ngô hạt, được tắm hằng ngày vào mùa hè, ở chuồng kín gió vào mùa đông và đều đặn được luyện tập mỗi ngày.

Vén chiếc áo để lộ chiếc xương quai xanh mọc hơi lệch, anh Liên bảo, đó là hậu quả của lần đầu tiên tập cưỡi ngựa. Là giống ngựa bản địa chỉ nặng có hơn 2 tạ, nên ngựa của anh không có yên cưỡi, chỉ có dây cương để điều khiển. Người cưỡi ngựa (nài ngựa) phải có kỹ năng ngồi thăng bằng, ghìm 2 chân vào mạn sườn để không bị ngã và biết ngả khi vào các khúc cua. Nghe tưởng chừng đơn giản nhưng để làm thuần thục là điều vô cùng khó khăn…

 Anh Nông Văn Nghinh, thôn Pá Han, xã Phù Lưu (huyện Hàm Yên) dẫn đầu đoàn đua tại Giải đua ngựa đầu Xuân 2024 - Shanrila Mường Lò (Yên Bái)
Anh Nông Văn Nghinh, thôn Pá Han, xã Phù Lưu (huyện Hàm Yên) dẫn đầu đoàn đua tại Giải đua ngựa đầu Xuân 2024 - Shanrila Mường Lò (Yên Bái)

Còn anh Nguyễn Văn Thụ, thôn Thôm Tấu được mệnh danh là anh Cả trong câu lạc bộ (CLB) “Anh em đam mê ngựa” của Làng Khiêng. Anh Thụ năm nay đã gần 50 tuổi nhưng niềm đam mê với ngựa đua vẫn còn cháy hơn cả thanh niên. Anh Thụ cởi mở nói, phải xuất phát từ đam mê, bởi ngựa phải được 3 tuổi mới bắt đầu được cưỡi khi hệ cơ xương đã đủ vững chắc, những ngày đầu tiên, người cưỡi phải đối mặt với sự phản ứng của con vật, nhiều khi ngựa lồng, chạy tốc độ không kiểm soát với vận tốc 60 - 70km vô cùng nguy hiểm.

Tuy mới chỉ gắn bó với chăm sóc ngựa đua được chừng 7 năm nay, nhưng là người có kinh nghiệm nuôi ngựa sinh sản lâu năm, đến nay anh Thụ đang là “cố vấn” cho toàn đội về kỹ thuật chăm sóc và cách xử lý các tình huống bất trắc trong quá trình chăm sóc.

Đến những dự định

Mới đây, chú ngựa của anh Hoàng Văn Liên, đội đua Làng Khiêng đã giành giải Nhất tại Giải đua ngựa đầu Xuân 2024 - Shanrila Mường Lò (Yên Bái) với phần thưởng 50 triệu đồng và những lời gạ mua với giá 150 triệu đồng hay xin phối giống, nhưng anh vẫn quyết giữ với mục đích bảo tồn.

Anh Nông Văn Nghinh, thôn Pá Han xuất hiện với dáng vẻ nhỏ nhắn nhưng rắn rỏi. Anh Nghinh kể, là người nhẹ cân nhất trong đội, anh được trao nhiệm vụ là nài ngựa (cưỡi ngựa đua) tham gia thi đấu, có thâm niên nuôi ngựa cũng ngót chục năm và khá thành thạo các kỹ năng cưỡi. Anh tâm sự, chính cái sự “phiêu” khi cưỡi ngựa chạy nước đại đã làm anh say môn này, thôi thúc anh phải chinh phục những nấc thang mới trong sự nghiệp. Từ năm 2017 khi xã Phù Lưu tổ chức cuộc đua ngựa đầu tiên đến nay, anh Nghinh luôn là đại diện mang về nhiều thành tích cho toàn đội.

Giải Nhất tại Giải đua ngựa đầu Xuân 2024 - Shanrila Mường Lò (Yên Bái) thuộc về đội đua Làng Khiêng
Giải Nhất tại Giải đua ngựa đầu Xuân 2024 - Shanrila Mường Lò (Yên Bái) thuộc về đội đua Làng Khiêng

Gặp chúng tôi chóng vánh, anh lại “khăn gói quả mướp” tất tả về Hưng Yên để tiếp tục công việc “bật mã ôn”. Anh khoe, hiện anh quản lý 5 con ngựa của một công ty dưới Khu công nghiệp Minh Khai, huyện Văn Lâm, nuôi với mục đích phục vụ khách du lịch. Cũng chính nhờ nuôi và huấn luyện ngựa đua mà hiện anh và một người cùng thôn đang có thu nhập ổn định, mỗi tháng gần 20 triệu đồng nơi xứ người.

Ông Ma Văn Huy, Chủ tịch UBND xã Phù Lưu chia sẻ, cả 3 thôn Pá Han, Thôm Tấu, Bản Ban hiện có trên 10 con ngựa tham gia thi đấu thường xuyên và lần nào cũng mang vinh dự về cho quê hương. Có một thực tế, ngựa tham gia đua đều được chọn lọc và mang những nguồn gen cần được bảo tồn, chính quyền xã cũng khuyến khích Nhân dân nuôi ngựa sinh sản, vừa làm kinh tế lại bảo tồn nguồn gen có hiệu quả.

Lão nông tri điền Đàm Thanh Biên, thôn Ban Nhàm, xã Phù Lưu năm nay đã gần 60 tuổi. Là người có công đầu trong chuyển đổi từ đấu ngựa sang làm đua ngựa tại xã, ông Biên cho biết, mất vài năm dịch bệnh Covid - 19, trường đua của gia đình tạm đóng cửa và nhường chỗ cho mô hình trồng cây giang giống. Ông trầm ngâm, thực sự rất tiếc vì giải đua gắn bó với Lễ hội Chợ Thụt thu hút rất đông du khách cổ vũ, hình ảnh các chàng trai vùng cao với khí chất mạnh mẽ, điều khiển ngựa điêu luyện trông thật oai hùng. Thực tế để duy trì được trường đua, cần khoản chi phí rất lớn, mà cá nhân ông thì cũng chỉ cố gắng được phần nào.

Chiều tà đang dần bủa vây, loáng thoáng có tiếng ngựa chạy nước kiệu cộp cộp trên con đường bê tông trải dài giữa các khe núi, anh Nguyễn Văn Bộ, thôn Bản Ban đang trong quá trình luyện tập chú ngựa để chuẩn bị cho những cuộc đua sắp tới. Tiếng ngựa hí bắt đầu vang lên cả một vùng sơn cước.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Đối với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, niềm vui lớn nhất là được bà con đồng bào DTTS thương yêu, quý mến; dẫu công việc của mình cũng chỉ giúp được cho bà con một phần nhỏ trong cuộc sống của chính họ.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.