Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghề làm nỏ ở Ma Nới

PV - 21:30, 30/01/2018

Ngày xưa, những chiếc nỏ được đồng bào dân tộc Raglai dùng để tham gia chống giặc ngoại xâm, nhất là trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Còn ngày nay, nỏ vẫn được dùng để bảo vệ mùa màng và phục vụ trong các sự kiện văn hóa-thể thao. Năm tháng đi qua, ở chốn thâm sơn Ma Nới, huyện Ninh Sơn (Ninh Thuận) người ta vẫn hồi kể những câu chuyện đầy thi vị về những chiếc nỏ...

T7_1Nỏ để bảo vệ mùa màng

Xã Ma Nới chủ yếu là đồng bào dân tộc Raglai sinh sống, tập trung tại các thôn Ú, Hà Dài, Gia Hoa, Do, Gia Rót, đời sống chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp. Chiếc nỏ đã gắn bó với người Raglai từ ngàn đời nay.

Anh Ta Uyên Vút vừa chỉnh sửa chiếc nỏ do mình làm ra, cho biết: Tôi tập làm nỏ từ những năm 1975, nhưng chưa được đẹp. Dù chưa đẹp nhưng quan trọng là khi tên bắn ra có sức công phá mạnh và luôn trúng đích. Đây cũng là điều quan trọng nhất của những người thợ làm nỏ cần đạt được.

Anh Ta uyên Vút, người làm nỏ nổi tiếng ở Ma Nới. Anh Ta uyên Vút, người làm nỏ nổi tiếng ở Ma Nới.

 

Những ngày sau giải phóng, Uyên Vút vẫn miệt mài làm nỏ. Và, dần dần anh tạo ra những chiếc nỏ có độ bền và chuẩn xác hơn.Anh nói, để hoàn thành một chiếc nỏ phải mất thời gian ít nhất 7-10 ngày tùy từng loại, cái khó nhất của việc làm nỏ là tìm nguyên liệu tận trên rừng sâu.

Thân cây nỏ thường làm bằng cây bằng lăng, bo bo hoặc cây va róa (theo tiếng dân tộc), dây làm bằng lồ ô và tên bắn làm bằng cây nứa. Hiện, nhà anh Vút có trồng 4 sào bắp, 1 sào đậu và 1 sào trồng đu đủ, nhờ chiếc nỏ mà nhiều năm nay anh có được nguồn thu nhập ổn định hơn. Chiếc nỏ luôn có trên vai của anh mỗi khi đi lên thăm rẫy. Gia đình anh hiện có 7 chiếc nỏ lớn nhỏ để bảo vệ mùa màng. Do làm chiếc nỏ khá chuẩn nên anh thường xuyên nhận được đơn đặt hàng của các hộ trong thôn, giá bán từ 300.000-350.000 đồng/loại nỏ nhỏ và 400.000-500.000 đồng/loại lớn. Đáng quý hơn nữa là anh Uyên Vút còn truyền dạy lại kỹ thuật làm nỏ cho nhiều thế hệ thanh niên trong xã Ma Nới cùng làm.

Tham gia các lễ hội

Cũng là người có nhiều bí quyết chế tạo nỏ, anh Ta Uyên Thao chia sẻ: 18 tuổi anh biết làm và bắn nỏ. Ngày xưa, trai tráng trong làng ai ai cũng biết bắn nỏ, người nhỏ bắn loại nỏ nhỏ, còn người lớn bắn loại nỏ to hơn. Bắn nỏ vừa thể hiện được sức mạnh và phối hợp với sự khéo léo mới bắn được trúng đích. Người bắn nỏ phải thường xuyên tập luyện và ngắm thật kỹ, thì độ chính xác mới cao, chiếc nỏ có tuổi thọ rất cao từ 2530 năm. Bây giờ người dân nơi đây dùng bảo vệ mùa vụ, mỗi tháng gia đình anh Thao chế tác từ 3-6 chiếc nỏ, thu nhập thêm trên 1,7 triệu đồng/tháng. Nhà anh có 5 thành viên biết làm và gắn bó với nghề này.

Không chỉ gắ bó với cuộc sống đời thường mà chiếc nỏ còn tạo nên “linh hồn” cho nhiều lễ hội. Trao đổi với chúng tôi xung quanh vấn đề này, anh Chu Ru Phấn, Chủ tịch Hội Nông dân xã Ma Nới cho biết: Chiếc nỏ đã đi vào tiềm thức và niềm tự hào của từng người dân nơi đây. Hiện nay ngoài nghề đan lát, đan gùi, thì làm nỏ cũng được xem như một nghề đặc biệt của xã.

Hằng năm, vào các ngày lễ hội, địa phương luôn tổ chức các hoạt động thể thao, trong đó môn bắn nỏ giúp cho người dân có điều kiện vui chơi giao lưu học hỏi và nghề làm nỏ có cơ hội duy trì.

ĐÔNG HƯNG - NGỌC THIỆN

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.