Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghề nghiệp - Việc làm

Ngành nghề nào Hot, ngành nghề nào sẽ biến mất trong tương lai?

P.V - 12:44, 25/03/2023

Lựa chọn ngành nghề nào để có tương lai sau này mà phù hợp với bản thân mình đang là nỗi băn khoăn đối với các em học sinh lớp 12 cũng như phụ huynh. Ông Ngô Minh Tuấn - Người sáng lập Trường huấn luyện Doanh nhân CEO Việt Nam Global đã có trao đổi về vấn đề này.

Ông Ngô Minh Tuấn, học viện CEO Việt Nam Global, hướng nghiệp
Ông Ngô Minh Tuấn - học viện CEO Việt Nam Global, hướng nghiệp

PV: Rất nhiều em học sinh băn khoăn về việc học nghề hay học đại học. Sự khác biệt giữa học nghề và học Đại học và như thế nào thưa ông?

Ông Ngô Minh Tuấn:  Phải phân biệt được bản chất học nghề là họ đi làm một việc cụ thể, như đi sửa xe máy, sửa ti vi. Còn học đại học khác là học một phương pháp luận để giải quyết một vấn đề, có tính hàn lâm nhưng bài bản hơn. Ví dụ, người sửa điện thoại thuần túy là sửa mang tính hiện tượng, còn người học đại học thì có phương pháp luận để kiến tạo.

Như vậy, học nghề thì có tính ứng dụng ngay, dành cho những người muốn tốn ít tiền nhưng ngay lập tức kiếm tiền được ngay, sống được bằng nghề ngay.

Nhưng, học hàn lâm sẽ gặp phải câu chuyện ra không làm được ngay, đưa vào viện nghiên cứu không ai nhận, dẫn tới tình trạng học đại học dễ bị thất nghiệp, học nghề thì nhu cầu xã hội cần ngay, cho nên học nghề sẽ là con đường rất tốt, bản chất cũng đi đúng lộ trình là phải có hiện tượng va đập, va chạm với nghề rồi sau đó mới lên được nấc đánh giá, tổng hợp và tìm ra quy luật (gọi là phương pháp luận) bấy giờ mới lên đại học.

Bởi vậy, các quốc gia văn minh họ phân luồng ngay từ sớm, tạo điều kiện cho những cháu (trừ trường hợp xuất sắc cũng được vào thẳng đại học) còn nếu không vẫn thông qua học nghề rồi học liên thông lên.

PV: Rất nhiều thí sinh đang lo lắng những ngành học nào hết hot, thậm chí biến mất trong tương lai. Ông có thể chia sẻ về điều này? Ông tư vấn điều gì cho thí sinh lựa chọn ngành nghề trong năm nay để 5-10 năm khi ra trường ngành nghề đó vẫn luôn phát triển?

Ông Ngô Minh Tuấn: Về căn bản, những nghề sơ khai về sử dụng mang tính lặp đi lặp lại, không mang tính ứng dụng của cảm xúc, cảm xúc con người thì sau này Robot sẽ làm hết. Ví dụ như lĩnh vực: Ngân hàng, bán hàng, chạy quảng cáo, cung cấp dữ liệu… gần như mang tính lặp đi lặp lại, thậm chí kế toán thì hệ thống máy móc, phần mềm làm hết, con người chỉ nhập số liệu vào.

Tư duy con người có các nấc thang: Nấc số 1 là nấc kiến tạo, ví dụ như kiến tạo ra máy tính, ra cái nhà, cái quạt… mang tính kiến tạo mới thì Robot không làm được.

Sau nấc số 1, đến nấc số 2 vận hành thì sau này Robot vận hành hết.

Vấn đề là chúng ta nhìn nhận sau bao nhiêu năm nữa thôi, chỉ khoảng sau 30 năm những ngành nghề mang tính vận hành sẽ biến mất, chỉ còn lại những anh tư duy của kiến tạo.

Nếu học nghề thì nên học những nghề mang tính sáng tạo thì sẽ tồn tại được. Còn nếu chỉ học những nghề mang tính lặp đi lặp lại, thì có nguy cơ thất nghiệp trong tương lai gần.

PV: Việc chạy theo ngành hot tác động thế nào với người học, trường đại học?

Ông Ngô Minh Tuấn: Thường chúng ta không có dự báo sâu, người đi học quen nhìn ra xung quanh thấy người này làm lĩnh vực này kiếm ra được tiền, người kia làm lĩnh vực kia kiếm được tiền và lao vào ngành đó học thì đó được coi là ngành hot. Ví dụ như bất động sản năm ngoái lao vào Sale bất động sản vì kiếm tiền rất tốt, nhưng năm nay thì chững lại.

Theo góc nhìn của tôi, không có ngành nào hot cả, làm nghề nào mà bạn giỏi nghề và mang lại giá trị tốt nhất cho khách hàng, cho xã hội thì bạn đấy mới là người hot.

Tôi không khuyến khích chạy theo nghề hot, vì không có một nghề nào hot theo một chu kỳ dài cả. Mà chỉ có người hot - giỏi trong lĩnh vực đó thì đi đâu cũng được đón nhận.

Vì vậy, đừng tập trung vào nghề hot, mà cần tập trung vào năng lực sở trường bên trong của bản thân. Từ đó, nhìn sâu vào bản thể của mình, nghiên cứu nghề nào bản thể của mình đáp ứng tốt nhất, mình thích nó thì mình trở thành trạng nguyên của lĩnh vực đó thì mình lúc nào cũng hot, chứ không cần nghề hot.

PV: Nhận xét của ông về sinh viên hiện nay sau khi tốt nghiệp ra trường đã đáp ứng được yêu cầu công việc của các doanh nghiệp chưa? Các bạn còn cải thiện điều gì?

Ông Ngô Minh Tuấn: Theo góc nhìn cá nhân, đồng thời cũng là chủ doanh nghiệp sử dụng nhân lực nhiều, tôi thấy rằng nhiều bạn sinh viên tốt nghiệp ra trường không sử dụng được. Bởi, vì tôi cũng không rõ trong trường đào tạo thế nào, nhưng thói quen thì là thói quen cũ, tức là toàn bộ tri thức là tri thức cũ.

Thứ hai, thái độ và tính chịu đựng vất vả của các bạn ấy rất yếu. Thành ra gần như không sử dụng được, nếu sử dụng được thì phải đào tạo lại. Cho nên, chúng tôi may mắn có trường đào tạo nội bộ và lấy nhân lực từ đó ra.

Cho nên, đó cũng chính là lý do vì sao tôi sáng lập ra trường huấn luyện doanh nhân CEO Việt Nam. Bởi, sinh viên đại học để thực hiện chiến được tại các doanh nghiệp phải dạy từ 3 - 6 tháng, rất tốn kém. Chưa kể khi đào tạo xong ở môi trường doanh nghiệp thì bạn lại bảo không phù hợp chuyển công ty…

Theo Luật Lao động chỉ có 1 tháng thử việc, thử việc hết 1 tháng, ký hợp đồng 1 năm, bạn ấy không làm được cho bạn ấy nghỉ thì liên quan đến Luật Lao động lại phải đền bù, doanh nghiệp sẽ bị kéo theo rất nhiều hệ lụy khi tuyển sinh viên không làm được việc.

PV: Trong những năm qua các trường mở rộng rất nhiều ngành nghề đào tạo. Ông đánh giá thế nào về điều này?

Ông Ngô Minh Tuấn: Tôi cho rằng việc này cũng không quan trọng lắm, quan trọng nhất là khâu tổ chức thực hiện. Vì trong giáo dục có 4 nấc để đánh giá một chương trình giáo dục. Thấp nhất là có một chương trình giáo dục hay, nhưng chương trình giáo dục hay không bằng đội ngũ giáo dục, đội ngũ giáo dục giỏi cũng không bằng môi trường giỏi (ném vào môi trường được va đập với doanh nghiệp liên tục thì kể cả thầy giáo bình thường cũng có thể dẫn dắt được các em giỏi).

Hiện nay, sinh viên không được va đập môi trường giáo dục một cách chuyên nghiệp, cái thứ 4 quan trọng nhất là khát vọng của người học. Cho nên, việc mở rộng ngành nghề đào tạo không ảnh hưởng đến chất lượng, điều quan trọng là cách thức họ làm thế nào.

PV: Hiện nay, đi du học đã trở thành một trào lưu. Các ngành học ở nước ngoài có khác biệt gì với ngành học Việt Nam? Có ngành học nào mà Việt Nam chưa có không? Rất nhiều học sinh đã không thể hòa nhập Có thể kể ra những khó khăn khi đi du học? Khi đi du học, cần chuẩn bị những gì để sẵn sàng hòa nhập với cuộc sống và học tập ở nước ngoài?

Ông Ngô Minh Tuấn: Cái chính là mục tiêu sống, một đứa trẻ xác định sống ở Châu Âu hay ở Mỹ thì tôi sẽ khuyên các bạn nên đi du học, bởi sống trong đời sống điều quan trọng nhất là có khả năng chung sống. Mà muốn chung sống được thì bắt buộc phải hiểu văn hóa, hiểu con người ở nơi đó.

Tuy nhiên, nếu xác định làm việc ở trong nước thì thứ hiểu khách hàng lại là quan trọng nhất. Họ nên học trong nước, hiểu được thói quen, tập tục, thói quen mua hàng của khách hàng, sẽ rất thuận lợi cho các bạn thuận lợi ở Việt Nam.

Nếu xác định sống ở Việt Nam thì nên học ở Việt Nam và nên tham gia các chương trình ngắn hạn ở nước ngoài để đi quan sát, học tập xem nền văn minh quốc tế có gì hơn mình để học tập.

PV: Học sinh ở vùng DTTS có nguồn lực kinh tế thấp. Nếu theo học các trường đại học, học nghề thì các em sẽ được hỗ trợ học phí như thế nào? Nếu gia đình vay tiền cho học sinh đi học thì chính sách như thế nào? Với các em không có điều kiện và khả năng học đại học, học các trường nghề thì nên làm các công việc gì để phù hợp với điều kiện nguồn lực của địa phương?

Ông Ngô Minh Tuấn: Không có sự phân biệt giữa học sinh DTTS và học sinh ở các vùng khác. Quan trọng là cần đánh thức khát vọng và hãy coi tất cả mọi người đều có cơ hội phát triển bản thân như nhau.

Ý kiến thêm của một số chuyên gia:

Ts. Đồng Văn Ngọc - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội:

Tâm lý trọng bằng cấp ở Việt Nam hiện nay vẫn còn rất nặng nề. Qua quá trình tư vấn tuyển sinh, có thể thấy hầu như phụ huynh nào cũng muốn con tốt nghiệp THPT rồi đỗ vào một trường đại học nào đó. Thời điểm này, ngoại trừ những trường Top đầu, rất nhiều trường đại học Top dưới đang mở cửa, nới lỏng mọi điều kiện để tuyển sinh, thí sinh dễ dàng vào đại học. Như thông tin từ Bộ GD&ĐT, tính trung bình các trường đại học cũng chỉ tuyển được khoảng 70 - 80% chỉ tiêu. Như vậy chỉ cần tốt nghiệp THPT, cơ hội vào một trường đại học bất kỳ của các em là hoàn toàn có thể, không hề khó khăn.

Tuy nhiên, lựa chọn ngành học như thế nào phù hợp? Theo Ts. Đồng Văn Ngọc:

"Có nhiều em có đặt câu hỏi cho các thầy cô khi tư vấn tuyển sinh rằng em muốn chọn ngành "Hot" nhưng lại sợ không đủ năng lực. Nếu chọn những ngành khác lại sợ mất cơ hội vào những ngành đang rất hấp dẫn kia.

Thực tế cho thấy, một đất nước phát triển, bất cứ ngành nghề nào cũng cần thiết và có sự gắn bó, liên hệ chặt chẽ với nhau. Theo quan điểm của tôi, không có ngành gì là "Hot" hẳn. Nếu như ngành Du lịch phát triển, thì sẽ kéo theo sự phát triển của ngành Hàng không, vận tải, các dịch vụ nhà hàng khách sạn phát triển… Hay ngành Công nghệ ô tô phát triển, yêu cầu cần có các linh kiện ô tô, dây điện, ốc vít… để thành phẩm và đưa ra thị trường thì lại liên quan đến khâu Marketing, thương mại, dịch vụ… Rõ ràng một ngành phát triển sẽ kéo theo nhiều ngành khác cùng phát triển. Hiện nay các em mới chỉ đang hiểu đơn thuần, ngành nào có lương cao là ngành "Hot".

Bên cạnh đó, chúng ta đang bước vào cuộc CMCN 4.0, khi mà Robot và trí tuệ nhân tạo có thể khiến một số ngành nghề ở hiện tại có nguy cơ giảm dần và biến mất. Do đó, không thể nói ngành nào "Hot" hay không "Hot". Các em nên căn cứ vào những điều kiện thực tế như lực học, sở trường, sở thích của bản thân, nhu cầu của xã hội với các ngành nghề để đưa ra sự lựa chọn, tránh tâm lý chạy theo đám đông.

Ths. Phạm Văn Minh - Phó Trưởng khoa Quản trị Kinh doanh, Đại học Nguyễn Trãi:

"Khi lựa chọn nghề nghiệp, học sinh cần căn cứ vào 4 yếu tố. Trong đó, đầu tiên các em cần lựa chọn ngành nghề mình yêu thích, chỉ khi yêu thích các em mới có động lực, hứng thú, dành trọn thời gian, công sức để làm. Với những công việc không yêu thích sẽ dễ rơi vào trạng thái làm đối phó, làm cho xong.

Chọn ngành mình thích nhưng ngành đó các em phải giỏi, giỏi hơn so với người khác và giỏi so với chính bản thân mình. Có những công việc các em thích nhưng chưa chắc giỏi cũng không nên lựa chọn. Thứ 3, đó phải là ngành xã hội cần. Cho dù đó là ngành nghề các em rất thích, rất đam mê, nhưng xã hội không có nhu cầu, cũng không thể lựa chọn.

Thứ 4, ngoài yếu tố yêu thích, giỏi, xã hội cần, thì xã hội còn cần sẵn sàng trả tiền cho các em nếu theo đuổi ngành nghề đó. Một học sinh lựa chọn ngành nghề để theo đuổi trong tương lai ít nhất cần tổng hợp cả 4 yếu tố này, nếu làm được như vậy chắc chắn các em sẽ gắn bó và phát triển với nghề".

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người miền Tây đỏ mắt chờ mùa nước nổi để nhịp sống chuyển mình

Người miền Tây đỏ mắt chờ mùa nước nổi để nhịp sống chuyển mình

Dù mùa mưa ở Nam bộ đã bắt đầu hơn tháng nay, nhưng dòng nước nổi ở thượng nguồn sông Mê Kông tại khu vực biên giới Tây Ninh, Đồng Tháp vẫn thấp. Nhiều người dân mưu sinh dựa vào mùa nước đang ngóng chờ sản vật quen thuộc như cá tôm… quay về.
Tin nổi bật trang chủ
Lãnh đạo Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Gia Lai thăm, chúc mừng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh nhân dịp Đại lễ Vu lan

Lãnh đạo Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Gia Lai thăm, chúc mừng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh nhân dịp Đại lễ Vu lan

Dân tộc - Tôn giáo - T.Nhân-H.Trường - 19:49, 05/09/2025
Ngày 5/9, Đoàn công tác do Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Gia Lai Phan Đỗ Minh Thanh Anh dẫn đầu đã đến thăm, chúc mừng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh nhân dịp Đại lễ Vu lan Phật lịch 2569 - Dương lịch 2025.
Thêm một “Phòng tin học cho em” được đưa vào điểm trường vùng cao Bình Liêu

Thêm một “Phòng tin học cho em” được đưa vào điểm trường vùng cao Bình Liêu

Xã hội - Mỹ Dung - 19:39, 05/09/2025
Trong ngày khai giảng năm học mới, học sinh vùng cao xã Bình Liêu (Quảng Ninh) đón nhận món quà đặc biệt: “Phòng tin học cho em” trị giá hơn 130 triệu đồng. Phòng tin học được trang bị đầy đủ máy tính, Internet và thiết bị học tập hiện đại, mở ra “cánh cửa số” cho các em tiếp cận tri thức.
Chính quyền 2 cấp không chỉ phục vụ mà quan trọng là phải kiến tạo để phát triển

Chính quyền 2 cấp không chỉ phục vụ mà quan trọng là phải kiến tạo để phát triển

Thời sự - Sỹ Hào - Lê Anh Dũng - 18:33, 05/09/2025
Đây là đánh giá của Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung khi kiểm tra công tác vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo tại xã Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên.
Chia sẻ khó khăn cùng học trò vùng cao

Chia sẻ khó khăn cùng học trò vùng cao

Nhịp cầu nhân ái - Vũ Mừng - 17:25, 05/09/2025
Nhân dịp khai giảng năm học mới, Thanh tra Công an tỉnh Tuyên Quang đã phối hợp cùng Công ty Luật TNHH Khoa Bình và Quỹ NKK trao tặng nhiều phần quà tới các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Đản Ván, xã Hoàng Su Phì.
Những “ông bố, bà mẹ” mang quân hàm xanh cùng con trong ngày khai giảng

Những “ông bố, bà mẹ” mang quân hàm xanh cùng con trong ngày khai giảng

Giáo dục - Phạm Tiến - 17:20, 05/09/2025
Với các Chương trình “Nâng bước chân em đến trường - Con nuôi Biên phòng”, ước mơ cho nhiều học sinh DTTS đã từng bước được chắp cánh. Ngày khai giảng năm học mới, ở những mái trường vùng cao, những “ông bố, bà mẹ” mang quân hàm xanh đưa các con đi khai giảng đã để lại nhiều cảm xúc đặc biệt.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Nâng cao hiệu quả phòng, chống tội phạm và tham nhũng: Kết quả tích cực nhưng còn nhiều thách thức

Nâng cao hiệu quả phòng, chống tội phạm và tham nhũng: Kết quả tích cực nhưng còn nhiều thách thức

Thời sự - Hoàng Quý - 17:14, 05/09/2025
Tại Phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án năm 2025.
Sửa đổi toàn diện, cắt giảm gần 100 điều của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam

Sửa đổi toàn diện, cắt giảm gần 100 điều của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam

Thời sự - Hoàng Quý - 17:06, 05/09/2025
Trong khuôn khổ Phiên họp thứ 49, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi). Đây là dự án luật quan trọng, nhằm tháo gỡ “điểm nghẽn” pháp lý, tạo động lực thúc đẩy phát triển hàng không dân dụng, đồng thời bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế.
Gia Lai: Ăn thịt cóc, 9 học sinh phải nhập viện cấp cứu

Gia Lai: Ăn thịt cóc, 9 học sinh phải nhập viện cấp cứu

Sức khỏe - Ngọc Thu - 17:05, 05/09/2025
Ngày 5/9, UBND xã Ia Dom (Gia Lai) cho biết, trên địa bàn vừa xảy ra vụ ngộ độc thịt cóc khiến 9 em học sinh phải nhập viện cấp cứu.
Hội Doanh nghiệp Nghệ Tĩnh ở TP. Hồ Chí Minh hỗ trợ xây dựng nhà ở bán trú cho học sinh vùng DTTS

Hội Doanh nghiệp Nghệ Tĩnh ở TP. Hồ Chí Minh hỗ trợ xây dựng nhà ở bán trú cho học sinh vùng DTTS

Nhịp cầu nhân ái - Khánh Ngân - 17:04, 05/09/2025
Sáng 5/9, Chính quyền xã Bắc Lý (Nghệ An) phối hợp với Hội Doanh nghiệp Nghệ Tĩnh làm Lễ khởi công xây dựng nhà ở bán trú cho học sinh DTTS ở Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Bắc Lý 2.
Sở Dân tộc và Tôn giáo Quảng Ngãi thăm các cơ sở Phật giáo nhân dịp Lễ Vu lan

Sở Dân tộc và Tôn giáo Quảng Ngãi thăm các cơ sở Phật giáo nhân dịp Lễ Vu lan

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Ngọc Chí - 16:56, 05/09/2025
Nhân dịp Đại lễ Vu lan Báo hiếu năm 2025 - Phật lịch 2569, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Quảng Ngãi đã tổ chức Đoàn đến thăm, chúc mừng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh, cùng một số ngôi chùa tiêu biểu trên địa bàn.