"Mánh cũ, khóe mới”
Theo đánh giá của Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan), thời gian qua, công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19 được triển khai chặt chẽ trên các tuyến biên giới, cửa khẩu, hạn chế người xuất cảnh, nhập cảnh. Nhưng các đối tượng buôn bán ma túy, vẫn dùng nhiều thủ đoạn tinh vi nhằm che mắt lực lượng cơ quan chức năng.
Trong các vụ án gần đây, khối lượng lớn ma túy được cất giấu lẫn trong hàng hóa như: Tân dược, sữa, thực phẩm chức năng, dầu gội, sữa tắm, đồ chơi trẻ em, thức ăn cho chó, mèo... được đóng gói tinh vi thành các kiện hàng hóa ghi tên người nhận, địa chỉ và số điện thoại “ảo”, làm lực lượng chức năng khó phát hiện hoặc nếu phát hiện cũng trong tình trạng vô chủ. Cá biệt, có trường hợp giữ được người nhận hàng nhưng không làm rõ được hành vi phạm tội và đối tượng chủ mưu.
Trước tình hình đó, lực lượng Hải quan đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống ma túy. Năm 2021, lực lượng liên ngành chuyên trách phòng, chống tội phạm ma túy đã triệt phá thành công nhiều chuyên án lớn về mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy.
Điển hình, cơ quan Hải quan đã phối hợp với cơ quan Công an triệt phá thành công 2 chuyên án ma túy lớn. Chuyên án ngày 9/4/2021 do Cục Hải quan TP. Hà Nội chủ trì, phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ thuộc Bộ Công an kiểm tra nhiều kiện hàng gửi từ Hà Lan, Đức về Hà Nội qua đường hàng không có dấu hiệu nghi vấn; kết quả, đã bắt giữ 16 đối tượng, thu giữ 127,5 kg ma túy tổng hợp.
Tiếp đến là chuyên án ngày 19/5/2021 do Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) và Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy C04 (Bộ Công an) xác lập, phối hợp với Công an TP. Hồ Chí Minh bắt giữ 5 đối tượng, thu giữ khoảng 280,85 kg Ketamine được cất giấu trong các máy mô tơ điện và trong các thùng xốp chứa dạ dày và lòng lợn đông lạnh để chuẩn bị vận chuyển đi Đài Loan - Trung Quốc tiêu thụ…
Cùng với chủ động đấu tranh với những mánh khóe mới của các đối tượng buôn bán, vận chuyển ma túy, thì lực lượng Hải quan cũng phối hợp để “chặt đứt” các tuyến vận chuyển ma túy tại khu vực cửa khẩu, biên giới. Đặc biệt, là khi các địa phương vùng biên áp dụng nới lỏng giãn cách, các đối tượng buôn bán, vận chuyển ma túy đã gia tăng hoạt động trở lại.
Gần đây nhất (rạng sáng ngày 12/11/2021), Chi cục Hải quan Cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp (Cục Hải quan tỉnh Long An), phối hợp với các lực lượng phát hiện 2 đối tượng giấu ma túy dưới xe tải chở xoài, vận chuyển bằng đường bộ từ Campuchia vào Long An qua đường cửa khẩu; kết quả đã thu giữ 24kg ma túy các loại.
Tăng cường đấu tranh trong tình hình mới
Theo đánh giá của Cục Điều tra chống buôn lậu, nước ta là địa bàn thuận lợi, để tội phạm ma túy lợi dụng trung chuyển ma túy sang nước thứ ba, do có đường biên giới trải dài tiếp giáp với Trung Quốc, Lào, Campuchia, cùng vô số các con đường tiểu ngạch ở các cửa khẩu. Đặc biệt, diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid - 19 làm phát sinh thêm nhiều thách thức mới đối với công tác kiểm soát phòng, chống ma túy.
Đại diện lãnh đạo Cục Điều tra chống buôn lậu khẳng định, trước tình hình đó, ngành Hải quan càng nhận thức rõ yêu cầu, phải nỗ lực, chủ động triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả công tác tham mưu và trực tiếp đấu tranh phòng, chống ma túy và kiểm soát tiền chất.
Cơ quan Hải quan cũng đang tiếp tục phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn lực lượng, trên tinh thần nêu cao thế chủ động, phát huy sức mạnh nội lực; kết hợp khai thác tối đa nguồn lực hỗ trợ từ bên ngoài, trong khuôn khổ các quan hệ hợp tác, phối hợp với các lực lượng chức năng trong nước và quốc tế nhằm thúc đẩy hiệu quả công tác phòng, chống ma túy.
Đặc biệt, Luật Phòng, chống ma tuý đã được Quốc hội thông qua vào ngày 30/3/2021 và sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2022. Vì vậy, thời gian qua, Cục Điều tra chống buôn lậu đã chủ động, tích cực tham mưu Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính tham gia ý kiến xây dựng dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống ma túy năm 2021.
Trong đó, tập trung vào các nội dung liên quan đến thẩm quyền, nguyên tắc, cơ chế phối hợp giữa các lực lượng chức năng trong phòng, chống tội phạm ma túy và kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy. Đồng thời, Cục Điều tra chống buôn lậu cũng đang tích cực đẩy nhanh tiến trình xây dựng Quy trình sửa đổi Quy trình nghiệp vụ kiểm soát ma túy của Ngành, đảm bảo phù hợp với pháp luật và thực tiễn công tác phòng, chống ma túy hiện nay.
Nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm, chủ động triển khai đồng bộ các biện pháp ngăn chặn, đẩy lùi hoạt động tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia trong lĩnh vực hải quan, Tổng cục Hải quan đã ban hành Kế hoạch về phòng, chống tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia giai đoạn 2021-2025; đồng thời, tiếp tục tăng cường trang bị một số máy phát hiện ma túy, chất nổ cho Cục Điều tra chống buôn lậu và Cục Hải quan các địa phương, đề nghị Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an phối hợp thử nghiệm tính năng máy phát hiện ma túy, chất nổ.