Theo Ban Quản lý dự án huyện Vân Canh, Khu dân cư tập trung Kôm Xôm có tổng diện tích 6,14ha, nguồn vốn đầu tư gần 15 tỷ đồng, thi công vào năm 2016, đến năm 2017 hoàn thiện mặt bằng. Dự án nhằm tái định cư cho 70 hộ đồng bào DTTS thuộc diện thiếu đất ở trên địa bàn. Hạng mục mặt bằng sau khi thi công hoàn thiện, UBND xã Canh Liên đã tiến hành rà soát, lập danh sách trình UBND huyện Vân Canh phê duyệt các hộ nằm trong diện thiếu đất ở để cấp đất tái định cư. Đến nay cơ bản các hộ đã nhận đất và một số hộ đã xây dựng nhà ở.
Khu dân cư tập trung Kôm Xôm có vị trí thuận lợi, gần trung tâm xã, địa hình cao ráo, bằng phẳng, quang cảnh thông thoáng, thuận lợi cho người dân định cư lâu dài. Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân, một số hạng mục như điện thắp sáng, nước sinh hoạt, đường nội bộ, kè chống xói lở,… chưa được đầu tư, khiến cho nhiều hộ dân nhận đất nhưng chưa thể xây nhà.
Anh Đinh Văn Puốt (27 tuổi), người dân được nhận đất định cư cho biết, trước năm 2018 hai vợ chồng mình ở chung với gia đình bố mẹ tại một căn nhà nhỏ. Cả gia đình 6-7 người ở chung trong ngôi nhà hẹp nên cuộc sống sinh hoạt bất tiện. Do vậy, vợ chồng mình đã viết đơn đăng ký xin được cấp đất tái định cư và đã được UBND xã xét duyệt, cấp một lô đất ở tại khu dân cư tập trung Kôm Xôm. Nhận đất, vợ chồng mình xây dựng ngôi nhà sàn gỗ rộng khoảng 40m2 với số tiền hơn 20 triệu đồng vào đầu năm 2018.
“Có nhà, nhưng không điện, không nước sinh hoạt, cuộc sống tiếp tục khó khăn. Để khắc phục tạm thời, mình phải tự bỏ tiền để mua sắm dây điện, đường ống nước kéo tạm từ một hộ dân ở làng Hà Giao về sử dụng. Điện thắp sáng phải dùng chung với gia đình họ nên không đủ tải, chập chờn. Nước sinh hoạt chảy lúc mạnh, lúc yếu. Mùa khô, nước gần như không chảy được. Bà con ở đây giờ ai cũng mong được Nhà nước kéo điện, xây dựng công trình cấp nước sinh hoạt. Chúng tôi thật sự gặp khó khăn khi phải sống trong tình trạng không có điện, có nước như hiện tại!”, anh Puốt chia sẻ.
Tương tự, gia đình chị Đinh Thị Tuyết cũng đã cất nhà tại đây hơn 1 năm nay, nhưng chị phải sử dụng đèn pin để thắp sáng vào mỗi tối. Nước sinh hoạt thì sang nhà bà con ở làng Hà Giao xin về sử dụng; tắm giặt gần như phải ra suối. “Nhà tôi ở cách xa làng Hà Giao. Tôi không có đủ tiền để mua dây kéo điện, kéo nước về được. Việc không có điện, có nước sử dụng khiến gia đình gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt”, chị Tuyết than phiền.
Ông Đinh Văn Diễn, Chủ tịch UBND xã Canh Liên, cho hay: “Mặt bằng khu dân cư tập trung Kôm Xôm khá đảm bảo, tuy nhiên hệ thống điện, nước, đường giao thông nội bộ đến nay chưa được đầu tư. Để có điện, nước sinh hoạt các gia đình ở đây phải tự đầu tư dây, trang thiết bị để kéo điện hoặc sử dụng nhờ nước sinh hoạt tại một số nhà dân ở trung tâm xã. Tuy nhiên, một số hộ có điều kiện về kinh tế mới làm được, còn hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn hầu như phải sử dụng đèn dầu, đèn pin hoặc đi xin nước về sử dụng. Sinh hoạt trong điều kiện như vậy hết sức bất tiện. Chúng tôi rất mong UBND huyện, tỉnh quan tâm hỗ trợ kinh phí đầu tư các hạ tầng cơ sở còn lại, nhằm đảm bảo cuộc sống sinh hoạt, giúp bà con an tâm “an cư, lạc nghiệp” ở vùng đất mới”.
Nói về nguyên nhân chậm đầu tư hoàn thiện các hạng mục của Dự án khu dân cư tập trung Kôm Xôm, ông Trần Kim Vũ, Chủ tịch UBND huyện Vân Canh cho biết: Nguyên nhân chính của tình trạng này chủ yếu là do thiếu vốn. Nguồn vốn để xây dựng khu định cư Kôm Xôm được lồng ghép từ nhiều nguồn như vốn tái định cư, vốn 30a... nhưng do phân bổ chậm nên sau khi hoàn thiện giai đoạn 1 (san lấp mặt bằng), các hạng mục khác của giai đoạn 2 đành dừng lại chờ vốn. Nhận thấy nhu cầu về nhà ở của bà con rất bức thiết, năm 2019, chúng tôi đã bố trí nguồn vốn từ ngân sách thu vượt và lồng ghép thêm một số nguồn khác để nhanh chóng hoàn thiện những hạng mục còn thiếu để người dân được định cư.
Ông Hoàng Minh Chuyên, Giám đốc Ban Quản lý dự án huyện Vân Canh, cho biết: hiện nay, Ban đang chấm thầu, sau đó sẽ trình UBND huyện phê duyệt. Dự toán các hạng mục thi công còn lại khoảng hơn 4 tỷ đồng. Theo kế hoạch khoảng đầu tháng 4/2019 sẽ thi công các hạng mục này, phấn đấu hoàn thành trước tháng 9/2019, không để kéo dài hơn nữa.
PHƯƠNG LÊ