Ghi nhận về cuộc điều tra 53 dân tộc thiểu số năm 2024 ở Lạng Sơn

Chủ động ngay từ công tác chuẩn bị

Cuộc điều tra 53 DTTS năm 2024 trên địa bàn Lạng Sơn được thực hiện tại 11/11 huyện, thành phố, với 636 địa bàn được chọn điều tra. Trong đó, có 20 địa bàn điều tra toàn bộ và 616 địa bàn điều tra chọn mẫu, bao phủ 194/200 xã, phường, thị trấn (chiếm 97%). Cùng đó, việc điều tra phiếu xã được thực hiện tại 199/200 xã, phường, thị trấn (không điều tra xã Yên Thịnh, huyện Hữu Lũng do không thuộc khu vực xã theo Quyết định 861/QĐ-TTg ngày 4/6/221 của Thủ tướng Chính phủ). Theo danh sách của Cục Thống kê, số hộ điều tra là trên 23.500 hộ.

Theo bà Lê Thị Vân Anh, Phó Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh, cuộc điều tra được xác định là rất phức tạp, do cần thu thập nhiều thông tin nhạy cảm như: tình trạng sinh nở của nữ giới từ 10 - 49 tuổi, thông tin về người đã chết; nhiều địa bàn xa, địa hình phức tạp; thời gian điều tra là thời gian cao điểm về mưa lũ gây ảnh hưởng đến việc đi lại; đây cũng là thời điểm thu hoạch mùa màng, người dân thường xuyên vắng nhà khiến đội ngũ điều tra viên sẽ khó gặp được đối tượng để thu thập thông tin...

Nhận diện những khó khăn này, nên công tác chuẩn bị đã được ngành thống kê tỉnhphối hợp với Ban Dân tộc chủ động triển khai từ sớm. Cụ thể, ngay từ trước khi cuộc điều tra diễn ra, đơn vị đã tập huấn đến toàn thể đội ngũ tham gia điều tra. Đồng thời, tích cực phối hợp với UBND các huyện, thành phố tuyên truyền đến để người dân nắm được mục đích, ý nghĩa cuộc điều tra và phối hợp cùng thực hiện. Nhờ đó, khi diễn ra cuộc điều tra, về cơ bản người dân trên địa bàn đều đã nắm được nội dung và tích cực phối hợp cung cấp thông tin.

Đặc biệt, từ giữa tháng 5/2024, Cục Thống kê đã phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát, lập bảng kê địa bàn điều tra. Cục Thống kê đã tổ chức 1 hội nghị tập huấn cấp tỉnh và chỉ đạo chi cục thống kê các huyện triển khai tập huấn đối với các nội dung: lập bảng kê; thu thập thông tin phiếu hộ; thu thập thông tin phiếu xã.

Ngành thống kê đã chủ động rà soát, tuyển chọn trên 1.100 tổ trưởng, điều tra viên, giám sát viên các cấp (tương đương với các cuộc tổng điều tra). Các điều tra viên được lựa chọn đều là người có kinh nghiệm, từng tham gia các cuộc điều tra, có sức khỏe tốt, am hiểu về công nghệ thông tin...

Tăng cường kiểm tra, giám sát đảm bảo chất lượng thông tin thu thập

Tại thành phố Lạng Sơn, trong cuộc điều tra DTTS năm 2024, Thành phố triển khai thu thập thông tin đối với hơn 2.500 hộ thuộc 64 địa bàn điều tra tại 8 xã, phường. Bà Lưu Thị Vân Anh, Chi Cục trưởng Chi cục Thống kê thành phố Lạng Sơn cho biết: Đơn vị đã chỉ đạo các điều tra viên tăng cường phối hợp với các trưởng thôn, khối phố, Người có uy tín để trực tiếp đến các hộ tuyên truyền, vận động người dân cung cấp thông tin. Nhờ đó, đến ngày 13/8, công tác điều tra phiếu hộ đã hoàn thành 98% và hoàn thành 100% vào ngày 15/8.

Tại các địa bàn, vẫn còn một số lỗi về logic, lỗi về xác định công việc, ngành, nghề, nhiệm vụ, sản phẩm của cơ sở nơi làm việc của đối tượng điều tra. Qua công tác kiểm tra, giám sát trực tiếp tại địa bàn và gián tiếp trên trang điều hành tác nghiệp, giám sát viên cấp huyện, tỉnh đã kịp thời nhắc nhở và sửa lỗi ngay trong quá trình điều tra.

Bên cạnh đó, một số hộ điều tra thời gian phỏng vấn còn ngắn chưa đảm bảo yêu cầu, giám sát viên cũng đã xử lý trên trang điều hành tác nghiệp để điều tra viên phỏng vấn lại, đảm bảo chất lượng thông tin thu thập.

Theo Cục Thống kê tỉnh, chỉ đến chiều 12/8, tiến độ cuộc Điều tra DTTS năm 2024 trên địa bàn toàn tỉnh đã đạt 98,74%. Trong đó, nhiều huyện đã hoàn thành 100% công tác thu thập thông tin đối với cả phiếu hộ và phiếu xã như: Hữu Lũng, Lộc Bình, Văn Quan, Cao Lộc...

“Sau khi công tác thu thập thông tin của cuộc điều tra đạt 100%, các phiếu điều tra đang tiếp tục được chúng tôi kiểm tra, giám sát, nghiệm thu để đảm bảo chất lượng của thông tin thu thập”, bà Lê Thị Vân Anh, Phó Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh cho hay

 Theo kế hoạch, kết quả cuộc điều tra sẽ bàn giao cho Ủy ban Dân tộc vào tháng 4/2025. Thông tin từ cuộc điều tra DTTS năm 2024 là cơ sở quan trọng để đánh giá kết quả thực hiện công tác dân tộc giai đoạn 2021 - 2025 và là dữ liệu để xây dựng, hoạch định các chính sách phát triển kinh tế - xã hội cho các vùng DTTS giai đoạn 2026 - 2030.