1. Ra đời và phát triển gắn liền với quá trình trưởng thành, lớn mạnh của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam, lực lượng Tham mưu Công an nhân dân luôn chủ động thực hiện tốt chức năng tham mưu với Đảng, Nhà nước, với Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, với lãnh đạo, chỉ huy Công an các cấp trong chỉ đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và xây dựng lực lượng, hậu cần - kỹ thuật Công an nhân dân. Trong bất cứ hoàn cảnh nào, lực lượng Tham mưu Công an nhân dân luôn luôn khẳng định được vị trí, vai trò, tầm quan trọng đặc biệt của mình trong công tác tham mưu chiến lược, chiến thuật về bảo đảm an ninh, trật tự. Trong mỗi chiến công, thành tích của lực lượng Công an nhân dân, đều có phần đóng góp rất quan trọng, tích cực, to lớn và trực tiếp của lực lượng Tham mưu Công an nhân dân.
Trải qua 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, dưới ánh sáng soi đường của Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, dù trong bất cứ hoàn cảnh khó khăn nào, lực lượng Tham mưu Công an nhân dân luôn giữ vững phẩm chất chính trị cách mạng, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân; trung thành, tận tụy, mưu trí, sáng tạo, nhạy bén, dũng cảm, trách nhiệm, chuyên nghiệp, ra sức phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ chính trị được giao; lập nên nhiều chiến công, thành tích đặc biệt xuất sắc góp phần tô thắm lên lá cờ truyền thống của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam anh hùng; lực lượng Tham mưu Công an nhân dân luôn thể hiện và xứng đáng là “bộ óc thứ hai”, là “cánh tay nối dài” của lãnh đạo, chỉ huy Công an các cấp.
Ngay sau Cách mạng tháng Tám thành công, Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa vừa mới ra đời đã phải đương đầu với muôn vàn khó khăn, thử thách, “thù trong, giặc ngoài”, vận mệnh quốc gia như “ngàn cân treo sợi tóc”; lực lượng Công an nhân dân nhanh chóng hòa mình vào cuộc đấu tranh của dân tộc. Cùng với đó, lực lượng Tham mưu Công an nhân dân đã kịp thời thể hiện tinh thần chủ động, mưu trí, trách nhiệm, sáng tạo, nhạy bén trong tham mưu với lãnh đạo Công an các cấp chỉ đạo các lực lượng Công an nhanh chóng phát hiện, kịp thời đập tan nhiều âm mưu thâm độc, xảo quyệt của thực dân Pháp câu kết với bọn phản động Quốc dân Đảng nhằm lật đổ Chính phủ cách mạng vừa mới thành lập.
Trong những ngày đầu toàn quốc kháng chiến, trong suốt 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, 21 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước; thực hiện lời kêu gọi thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”, khắc ghi 6 Điều Bác Hồ dạy lực lượng Công an nhân dân nói chung và lực lượng Tham mưu Công an nhân dân nói riêng luôn rèn luyện kỷ luật, phát huy trí tuệ, thể hiện tinh thần chủ động, sáng tạo, trách nhiệm, chuyên nghiệp trong tham mưu lãnh đạo Công an các cấp chỉ đạo lực lượng Công an nêu cao tinh thần cảnh giác, tổ chức lực lượng, trang bị phương tiện, triển khai nhiều biện pháp, đối sách đấu tranh bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ tuyệt đối an toàn hoạt động của các đồng chí lãnh đạo cao cấp, các cơ quan Đảng, chính quyền, các mục tiêu quan trọng về quốc phòng, an ninh, kinh tế - xã hội; bảo vệ tài sản của Nhà nước, tính mạng và tài sản của nhân dân; hỗ trợ đắc lực cho các lực lượng vũ trang và nhân dân đánh bại các chiến dịch quân sự của địch.
Tổ quốc thống nhất, non sông thu về một mối, cả nước đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, lực lượng Tham mưu Công an nhân dân tiếp tục phát huy và làm tốt hơn công tác tham mưu với lãnh đạo, chỉ huy Công an các cấp chỉ đạo thực hiện công tác tham gia khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục sản xuất, ổn định đời sống nhân dân; xây dựng, củng cố chính quyền cách mạng; cải tạo ngụy quân, nguỵ quyền; truy quét tàn quân địch, phá tan tổ chức FULRO phản động; bóc gỡ toàn bộ mạng lưới gián điệp do Mỹ - Ngụy cài lại theo “Kế hoạch hậu chiến”; đập tan âm mưu, hoạt động phá hoại của bọn phản động người Việt lưu vong, bắt giữ hàng trăm toán xâm nhập vũ trang vào nội địa, thu giữ hàng tấn vũ khí, chất nổ; tiêu biểu là đã tiến hành thắng lợi Kế hoạch CM12. Tham mưu lãnh đạo, chỉ huy Công an các cấp chỉ đạo các lực lượng Công an kề vai, sát cánh cùng lực lượng quân đội và Nhân dân các tỉnh biên giới dũng cảm chiến đấu chống xâm lược, giữ gìn từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc; hỗ trợ, giúp đỡ lực lượng Công an nước bạn với tinh thần quốc tế cao cả, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Bước vào thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng; trong bối cảnh quốc tế và khu vực có nhiều diễn biến nhanh chóng, phức tạp, song dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an; lực lượng Tham mưu Công an nhân dân đã phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các đơn vị nghiệp vụ và các cơ quan liên quan tích cực tham mưu với Đảng ủy Công an Trung ương và Bộ Công an đổi mới toàn diện các mặt công tác Công an; tăng cường nắm, phân tích, đánh giá, dự báo sát, đúng tình hình để chủ động đề xuất với Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền các cấp ban hành nhiều chủ trương, chính sách, pháp luật về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, xây dựng lực lượng Công an nhân dân; giải quyết, xử lý kịp thời những vấn đề mới phức tạp nổi lên về an ninh, trật tự; tăng cường kiểm tra, hướng dẫn, đôn đốc thực hiện các chủ trương, quyết định, chương trình, kế hoạch công tác đã đề ra. Chú trọng tham mưu tổ chức sơ kết, tổng kết các vụ án, chuyên đề an ninh, trật tự, xây dựng lực lượng, hậu cần - kỹ thuật và các mặt công tác khác để góp phần bổ sung, hoàn thiện lý luận Công an nhân dân.
Nổi bật, lực lượng Tham mưu Công an nhân dân đã thực hiện tốt chức năng tham mưu với Đảng ủy Công an Trung ương chỉ đạo xây dựng Đề án số 106 về "một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, trên cơ sở đó tham mưu Bộ Chính trị khóa XII ban hành Nghị quyết số 22-NQ/TW, ngày 15/3/2018 về “tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” theo hướng “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”, tập trung xây dựng Công an xã chính quy, theo hướng tăng cường cơ sở, hành động theo phương châm “Trọng dân, gần dân, lúc dân cần, lúc dân khó, có Công an”; tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 01/2018/NĐ-CP ngày 6/8/2018 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công an. Theo mô hình tổ chức bộ máy mới, không tổ chức các Cục tham mưu trên các lĩnh vực an ninh, tình báo, cảnh sát, xây dựng lực lượng, hậu cần; cùng với đó, tổ chức bộ máy cơ quan tham mưu Công an các cấp được quan tâm củng cố, xây dựng ngày càng trong sạch, vững mạnh, từng bước được kiện toàn theo hướng tập trung thống nhất và chuyên sâu; chức năng tham mưu giữa Văn phòng Bộ, các Cục nghiệp vụ và Công an các địa phương được xác định cụ thể, phân cấp rõ ràng hơn. Văn phòng Bộ là cơ quan tham mưu chiến lược, có chức năng tham mưu, điều phối phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy, điều hành của Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an; các Cục nghiệp vụ thực hiện nhiệm vụ tham mưu với Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ trên từng lĩnh vực theo chức năng; cơ quan tham mưu Công an các địa phương giúp Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh tham mưu với tỉnh ủy, UBND cấp tỉnh các chủ trương, giải pháp bảo vệ an ninh, trật tự trên địa bàn và tham mưu, điều phối lực lượng Công an địa phương thực hiện các chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch, chương trình, mệnh lệnh chỉ đạo của Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an. Sau khi triển khai mô hình tổ chức bộ máy Bộ Công an, cơ quan tham mưu Công an các cấp đã chủ động tham mưu lãnh đạo Bộ, lãnh đạo các cấp Công an chỉ đạo, điều phối các mặt công tác bảo đảm thông suốt, tạo cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, kịp thời giải quyết công việc nhanh, cụ thể, thống nhất, chuyên sâu và hiệu quả. Đội ngũ cán bộ làm công tác tham mưu có ý thức học tập, tích lũy kinh nghiệm, nâng cao kiến thức về mọi mặt, có năng lực, trình độ, phẩm chất, đạo đức, sáng tạo, chuyên nghiệp trong công tác chuyên môn; việc đầu tư, trang bị phương tiện, ứng dụng thành tựu khoa học - công nghệ vào công tác tham mưu được tăng cường. Lực lượng Tham mưu Công an nhân dân đã đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của lực lượng Công an nhân dân, góp phần bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, giữ vững ổn định chính trị, độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, phục vụ thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế của đất nước.
Ghi nhận những chiến công, thành tích xuất sắc trong suốt 75 năm qua, Đảng, Nhà nước và Bộ Công an đã trao tặng nhiều phần thưởng cao quý cho lực lượng Tham mưu Công an nhân dân như Huân chương Quân công, Huân chương Chiến công các loại, nhiều Bằng khen của Chính phủ, của Bộ trưởng Bộ Công an, các bộ, ngành và nhiều phần thưởng cao quý khác. Riêng cơ quan Tham mưu của Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an - Văn phòng Bộ đã được Bác Hồ hai lần tặng lẵng hoa; được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh, 2 lần tặng Huân chương Quân công và 2 lần tặng Huân chương Chiến công hạng Nhất, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất; liên tục được Chính phủ, Bộ Công an tặng Cờ “Đơn vị thi đua xuất sắc”; nhiều năm liền được Đảng ủy Công an Trung ương công nhận là “Đảng bộ trong sạch, vững mạnh tiêu biểu”. Nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống lực lượng Tham mưu Công an nhân dân (18/4/1946 -18/4/2021), Văn phòng Bộ Công an tiếp tục được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Ba. Rất nhiều tấm gương mưu trí, dũng cảm công tác, chiến đấu, anh dũng hy sinh, thể hiện rõ bản lĩnh của lớp lớp các thế hệ lực lượng Tham mưu Công an nhân dân đã góp phần quan trọng cùng toàn lực lượng Công an nhân dân nêu cao tinh thần vì nước quên thân, vì dân phục vụ, trở thành biểu tượng cao đẹp của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tô thắm thêm truyền thống anh hùng vẻ vang của lực lượng Công an nhân dân.
2. Trong thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực sẽ tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp, bên cạnh những thời cơ, thuận lợi, cũng đặt ra nhiều khó khăn, thách thức đối với sự nghiệp bảo vệ an ninh, lợi ích quốc gia, dân tộc. Nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội ngày càng nặng nề, đòi hỏi lực lượng Tham mưu Công an nhân dân phải tiếp tục đổi mới toàn diện các mặt công tác, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tham mưu, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và xây dựng lực lượng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Lực lượng tham mưu Công an nhân dân tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang và bản chất: “Trung thành - Tận tụy; Mưu trí - Sáng tạo; Đoàn kết - Lập công”, hoạt động hướng tới mục tiêu là: Kịp thời tham mưu đề xuất với Đảng, Nhà nước, cấp ủy và chính quyền các cấp chỉ đạo các giải pháp bảo đảm an ninh, trật tự, từng bước xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an ninh, an toàn, lành mạnh, góp phần thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và đối ngoại của đất nước. Do vậy, Công an các đơn vị, địa phương cần tập trung thực hiện tốt một số công tác trọng tâm, sau đây:
Thứ nhất, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo của thủ trưởng Công an các cấp đối với hoạt động của cơ quan tham mưu. Lãnh đạo Công an các cấp phải xác định công tác tham mưu Công an nhân dân là nhiệm vụ hết sức quan trọng, thường xuyên; là công tác cơ bản, chiến lược của Ngành; là nội dung gắn liền, không thể tách rời và có tầm quan trọng đặc biệt trong công tác lãnh đạo, chỉ huy Công an nhân dân. Tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 10-NQ/ĐUCA của Đảng ủy Công an Trung ương và Chỉ thị số 09/CT-BCA-V11, ngày 1/10/2013 của Bộ về nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tham mưu Công an nhân dân trong tình hình mới.
Thứ hai, mỗi cán bộ, chiến sĩ làm công tác tham mưu Công an nhân dân cần phải nhận thức sâu sắc về vai trò, vị trí của công tác tham mưu đối với các mặt công tác, chiến đấu của toàn lực lượng Công an nhân dân; luôn nêu cao ý thức trách nhiệm, tận tụy với công việc; luôn chủ động, chủ động trong tất cả các mặt công tác, chủ động trong mọi tình huống, chủ động trong mọi phương án, phải là lực lượng “Đi trước, mở đường”. Phải rèn đức tính trung thực, thật thà, khoa học, trung thành; đồng thời phải có niềm đam mê với nghề tham mưu. Phải rèn luyện và luôn thể hiện tính chuyên nghiệp, nhạy bén, tỉ mỉ, cẩn thận, suy nghĩ sâu sắc, toàn diện và thấu đáo trong giải quyết các vấn đề; chủ động nắm, phân tích, đánh giá tình hình, kịp thời tham mưu cho lãnh đạo, chỉ huy Công an nhân dân các cấp có các chủ trương, giải pháp, chỉ đạo về công tác bảo đảm an ninh trật tự.
Thứ ba, lực lượng Tham mưu Công an nhân dân phải thể hiện và thực hiện cho được sự đoàn kết, thống nhất, nhất trí trong mọi hành động, trong đó phải đoàn kết lực lượng tham mưu các cấp và đoàn kết với các lực lượng khác trong Công an nhân dân. Giữ mối quan hệ vững chắc, bền chặt, hiệp đồng với các lực lượng cả trong và ngoài ngành trong thực hiện nhiệm vụ. Từ đó tăng cường công tác phối hợp, trao đổi thông tin giữa cơ quan tham mưu Công an các cấp và giữa tham mưu Công an nhân dân với tham mưu của các bộ, ngành, đoàn thể để trao đổi thông tin, thống nhất phân tích, đánh giá, dự báo tình hình, đề xuất các chủ trương chiến lược trong lĩnh vực bảo vệ an ninh, trật tự, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và đối ngoại của đất nước.
Thứ tư, cơ quan Tham mưu Công an các cấp phải tổ chức chấn chỉnh và tập trung làm tốt công tác thu nhận thông tin theo hướng tập trung, thống nhất, chuyên sâu, phục vụ có hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ huy. Thực chất của công tác tham mưu là giúp lãnh đạo, chỉ huy “hoạch định những công việc trong tương lai”, vì vậy cần phải tăng cường công tác nghiên cứu phân tích, dự báo, nhất là dự báo chiến lược. Tổ chức tốt công tác nghiên cứu, phân tích, đánh giá, dự báo tình hình, tổng hợp, báo cáo, thống kê số liệu bảo đảm kịp thời, tập trung, thống nhất, chính xác, sát thực tiễn. Những ý kiến tham mưu phải là những sản phẩm trí tuệ có chất lượng cao với tầm dự báo xa, có tính phát hiện mới và sáng tạo, đồng thời phải bảo đảm nhanh nhạy, kịp thời, hiệu quả.
Thứ năm, cơ quan Tham mưu Công an nhân dân các cấp cần coi trọng công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng; tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức, bộ máy cơ quan tham mưu Công an các cấp đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ; xây dựng lực lượng Tham mưu Công an nhân dân trong sạch, vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức, cán bộ và đạo đức; xác định đây là yếu tố quyết định trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả công tác tham mưu. Lựa chọn cán bộ tham mưu là những người giỏi, tinh thông về nghiệp vụ chuyên môn; nắm chắc các quy định pháp luật, có hiểu biết sâu, rộng về các lĩnh vực đời sống xã hội để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác theo phương châm “pháp luật chắc”; “nghiệp vụ sắc”; “đắc nhân tâm”; bảo đảm cán bộ công tác tại các cơ quan tham mưu Công an nhân dân đủ khả năng nghiên cứu, dự báo tình hình, có khả năng tham mưu giải quyết những vấn đề cơ bản, chiến lược về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và xây dựng lực lượng Công an nhân dân.
Thứ sáu, chú trọng bảo đảm các điều kiện và cơ chế, chính sách để cơ quan tham mưu Công an các cấp hoàn thành nhiệm vụ. Tập trung đầu tư, đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ và những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong công tác tham mưu; hiện đại hóa phương tiện, thiết bị trang bị cho lực lượng tham mưu; ứng dụng công nghệ mới nâng cao hiệu quả chỉ huy, điều hành của lãnh đạo Công an các cấp để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tham mưu Công an nhân dân.
Kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống lực lượng Tham mưu Công an nhân dân (18/4/1946-18/4/2021), một mốc son trong hành trình lịch sử đầy chiến công, thành tích của lực lượng Tham mưu Công an nhân dân, Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, lãnh đạo, chỉ huy Công an các cấp luôn luôn tin tưởng rằng: Với niềm tin, khí thế mới, quyết tâm mới, lực lượng Tham mưu Công an nhân dân sẽ nỗ lực phấn đấu, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân tin tưởng giao phó; luôn luôn ghi nhớ, khắc sâu vào tâm trí mình và thực hiện cho bằng được chân lý “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, chỉ biết còn Đảng thì còn mình, danh dự là điều thiêng liêng, cao quý nhất, tiếp tục phấn đấu lập nhiều thành tích, chiến công xuất sắc hơn nữa, luôn xứng đáng là “bộ óc thứ hai”, là “cánh tay nối dài” của lãnh đạo, chỉ huy Công an các cấp; mãi mãi xứng đáng với truyền thống, bản chất tốt đẹp “Trung thành - Tận tụy; Mưu trí - Sáng tạo; Đoàn kết - Lập công” trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội của đất nước.