Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Canh tác trên đá

Hiếu Anh - 20:50, 09/04/2020

Theo một số tài liệu ghi lại, người Mông có mặt sớm nhất tại huyện Đồng Văn, Mèo Vạc (Hà Giang). Sinh sống ở vùng cao nguyên đá, người Mông đã hình thành và phát triển một tri thức canh tác vô cùng độc đáo, đó là canh tác trên đá.

Bà con người Mông đang làm đổi công trên nương nhà ông Sùng Tài Lâm.
Bà con người Mông đang làm đổi công trên nương nhà ông Sùng Tài Lâm.

Tỷ mỉ trên từng hốc đá

Mới đây, chúng tôi có dịp tới xã Sà Phìn, huyện Đồng Văn để tận mắt chứng kiến đồng bào nơi đây sản xuất trên đá tai mèo. Tại bản Há Hơ, chúng tôi theo chân ông Ly Mí Só, một người Mông chân chất thật thà đi làm nương một ngày.

5 giờ sáng khi mặt trời còn chưa thức giấc, chúng tôi đã chuẩn bị xong cơm nắm cùng cuốc chim, gùi tre và tinh thần háo hức lên đường. Sau hơn 2 tiếng đồng đồ đi bộ, leo núi mới tới khoảnh nương của gia đình ông Só.

Ông Só dừng lại rồi lầm lũi chọn một đám đất tốt. Ông cuốc lên, đập cho tơi ra vun thành đống rồi cào vào gùi tre. Ông gùi lên dốc, băng qua các nương ngô của gia đình khác rồi leo lên triền núi, vượt qua những tảng đá tai mèo lởm chởm; đôi chân rắn chắc giẫm lên những đầu đá sắc nhọn.

Đến lưng chừng núi, ông đổ gùi đất xuống một hốc đá nhỏ. Vài hôm trước, những hốc đá này đã được ông Só lựa chọn, cài và xếp đá lại để giữ được đất, tránh xói mòn do mưa.

Sau đất đến phân, ông cõng những gùi phân chuồng đã ủ hoai lên đổ vào hốc đá, trộn đều với đất. Vài hạt ngô sẽ được trỉa ngay sau đó... “Nếu muốn trồng lâu phải biết cách xếp đá kỹ; bắt đầu từ những cục lớn, rồi chen vào những cục nhỏ hơn, rồi nhỏ hơn nữa sao cho thành võm khít, đất không bị trôi đi. Chỉ cần mỗi ngày vài hốc, cứ làm từ từ thì lên cả nương”, ông Só nói.

Người dân tỷ mỉ gieo trồng trên từng hốc đá.
Người dân tỷ mỉ gieo trồng trên từng hốc đá

Cùng đổi công canh tác

Cách nương nhà ông Só không xa, trên nương ngô chừng 300m2 của ông Sùng Tài Lâm có hàng chục người đang lao động. Chúng tôi tò mò không biết vì sao đông người tập trung ở một vạt nương như thế, thì ông Lâm cho biết, ngoài người nhà còn có gia đình ông Sùng Tài Lầu bên cạnh qua làm nữa. Ông Lâm cho biết thêm, ở đây đồng bào không làm nương một mình mà cùng đổi công cho nhau. Xong nhà này lại đổi công sang nhà khác cùng làm.

Ông Hầu Mí Say, Chủ tịch UBND xã Sà Phìn cho biết, xã hiện có 407ha ngô của 639 hộ dân, hầu hết đều ở trên núi đá. Trước đây, người dân chỉ trồng một vụ, vì tất cả nước tưới phụ thuộc vào thời tiết.Sau mùa ngô, khi thời tiết khô hạn, đất trong hốc rắn lại như đá, không trồng nổi cây gì.

Những năm gần đây, được sự hướng dẫn của cơ quan chuyên môn, sau vụ ngô, người dân đem tam giác mạch, loại cây chịu hạn tốt lên gieo để chăn nuôi gia súc và một phần lấy hạt làm bánh. Ngoài ra, người dân cũng đã trồng thêm cỏ voi nuôi bò vỗ béo bù đắp mấy tháng nông nhàn.

Ông Nguyễn Đức Vinh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hà Giang cũng cho biết, 4 huyện vùng cao phía Bắc là Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc, địa hình núi cao, hiểm trở và khan hiếm nguồn nước, sản xuất nông nghiệp trên vùng đất này gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, từ lâu người dân tộc Mông nơi đây đã tích lũy kinh nghiệm canh tác trên đá.

“Lâu nay, ngành Nông nghiệp đã khuyến cáo người dân chỉ ứng dụng các loại giống mới nhằm tăng năng suất. Do vậy, trên diện tích ngô hơn 40.000ha vùng cao nguyên đá, sản lượng năm 2019 của người dân đã tăng từ 20,5 tạ/ha năm 2005, lên 40 tạ/ha/vụ. Thời gian tới, trên cơ sở canh tác của người dân, ngành Nông nghiệp tiếp tục nghiên cứu đưa vào các loại giống cây trồng mới khắc phục điều kiện thời tiết khó khăn”, ông Vinh cho biết.

Canh tác trên đá là kỹ thuật độc đáo vẫn cần phát huy trong cộng đồng. Ngày nay, khi khoa học phát triển, nhưng với địa hình đặc thù của cao nguyên đá cũng rất khó áp dụng máy móc”.

Ông Nguyễn Đức Vinh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Giang.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.