Theo quốc lộ 1A xuôi về phương Nam, qua Cần Thơ, Sóc Trăng, Bạc Liêu, chúng tôi đến Cà Mau. Thành phố cuối phương Nam này có một công trình với quy mô tầm cỡ quốc gia và quốc tế đã được xây dựng giữa lòng U Minh Hạ, đó là công trình Nhà máy khí - điện - đạm Cà Mau đã và đang phát huy công suất…
Cà Mau có hệ thống sông ngòi chằng chịt như mạng nhện với các cửa sông lớn như cửa sông Ông Đốc, cửa Bảy Háp, Cửa Lớn, cửa Rạch Gốc, cửa Bồ Đề. Ngoài biển Cà Mau có các đảo như Hòn Khoai, Hòn Chuối, Hòn Đá Bạc, có nhiều tiềm năng để khai thác du lịch.
Ấn tượng nhất là khi ta đến mũi Cà Mau ở cột mốc toạ độ quốc gia: 8,37,30 độ vĩ Bắc, 104,43 độ kinh Đông. Ngày nay ở đây đã hình thành Khu Bảo tồn quốc gia. Công viên Văn hoá Du lịch nằm trong Khu Bảo tồn. Nổi bật nhất là biểu tượng mang hình một con tàu đang hướng mũi ra biển khơi lộng gió... Hằng năm, mũi Cà Mau lấn ra biển gần 100m. Cứ 100 năm sẽ có thêm diện tích hơn một huyện. Đứng trên đài quan sát cao 21m, chúng tôi nghe bồi hồi, cảm xúc khi thấy bạt ngàn biển, rừng của quê hương với những sắc màu xanh tươi, dạt dào sức sống.
Đến Đất Mũi, ta có thể nhàn du vào những làng chài núp mình dưới bóng rừng đước để tìm hiểu đời sống và sinh hoạt của những cư dân ở đây. Do vị trí địa lý đặc biệt nên chóp mũi Cà Mau là nơi duy nhất trên đất liền ở Việt Nam ta có thể nhìn Mặt trời mọc ở phía biển và lặn xuống biển.
Về đất Năm Căn thuộc huyện Năm Căn ngày nay, ghé thăm những “Làng Rừng”, bạn sẽ thấy dấu ấn lịch sử như còn phảng phất đâu đây! Ta sẽ không khỏi ngạc nhiên và thán phục cách tổ chức, sinh sống của cán bộ, chiến sĩ và Nhân dân ta trong những năm tháng kháng chiến gian khổ chống ngoại xâm. Ở trung tâm “Làng Rừng” tuyệt nhiên không có đường bộ. Mọi sự liên lạc, quan hệ đều diễn ra trên mặt nước, dưới tán rừng cây rậm rạp, thâm u. Đường đi ngang dọc trong làng là những thân đước, tràm, mắm… được bắc, lót ken sát vào nhau thành những lối giao thông rất tiện lợi. “Làng Rừng” như một xã hội thu nhỏ và trở thành pháo đài vững chắc, bất khả xâm phạm của Khu 9 và quân dân Cà Mau thời ấy! Các đồng chí lãnh đạo cấp cao như Lê Đức Anh, Võ Văn Kiệt, Vũ Đình Liệu… đã từng gắn bó với những “Làng Rừng” trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Đến với thị trấn sông Ông Đốc, chợ búa, phố xá sầm uất. Đây là nơi có nghề cá sầm uất vào bậc nhất nước ta. Cảng cá sông Ông Đốc hằng năm đánh bắt sản lượng hơn 60.000 tấn. Sẽ thiếu sót nếu như chúng ta không thâm nhập vào rừng tràm U Minh Hạ. Đây là khu rừng còn hoang sơ, ngập nước mênh mông vào mùa mưa, khô hạn vào mùa nắng, có diện tích trên dưới 90.000ha thuộc huyện Trần Văn Thời và Thới Bình. Trong rừng có nhiều loài thú như: Khỉ, nai, heo rừng, sóc đỏ, rái cá, dơi và hàng trăm loại chim quý hiếm có tên trong sách đỏ như: Gà đảy Java, diều cá đầu xám, đại bàng đen, hạc cổ trắng, cò lau Ấn Độ, cò ốc, bồ nông chân xám, điên điển, cồng cộc vàng… Rừng U Minh Hạ rất có giá trị về môi trường sinh thái và nghiên cứu khoa học.
Trở về TP. Cà Mau, nếu như bạn có tâm hồn hoài cổ thì hãy ghé Hồng Anh thư quán để chiêm nghiệm quá khứ lịch sử của một nơi từng là cơ sở hội họp, tuyên truyền của tổ chức Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội. Địa chỉ đỏ này hiện nay là số nhà 41, đường Phạm Văn Ký, phường 2, TP. Cà Mau…
Đến chùa cổ “Sắc tứ Quan Am cổ tự”, bạn sẽ được chiêm ngưỡng một kiến trúc cổ và nghe sự tích huyền thoại về Hòa thượng Thích Trí Tâm, khai sơn trụ trì chùa cổ. Trong chùa, hiện vẫn còn lưu giữ sắc tứ của vua Thiệu Trị phong vào năm 1842.
Bạn cũng có thể ghé một nhà hàng hay quán ăn bình dân nào đó, nghỉ ngơi và thưởng thức các món đặc sản, mang nét đặc trưng dân dã của đất Cà Mau như: ốc len, khô chạch mắm me, xơ mít nấu dừa, đọt choại xào tép, rắn bông súng nướng lèo (mọi), vọp nấu sọ dừa, lươn um lá nhàu...
Trước khi trở về nhà, bạn nhớ mua tặng người thân, bạn bè những sản vật đặc trưng như: ba khía muối, mắm cá lóc, khô cá chạch, khô cá kèo, khô cá bổi, mật ong rừng tràm… Tạm biệt Cà Mau, bạn sẽ lưu luyến, ấn tượng về vùng đất nghĩa tình, con người hào hiệp.
Tại Cà Mau, sau khi đi một vòng tham quan các di tích, thắng cảnh độc đáo như: sân chim Đầm Dơi, sân chim Ngọc Hiển, công viên Văn hoá 19/5, rừng đước Năm Căn, bãi Khai Long, đầm Thị Tường, Hòn Khoai, Hòn Ông Ngộ, Hòn Đá Lẻ, rừng tràm U Minh Hạ…, bạn có thể thuê những chiếc ca-nô “nội hoá”, chạy với tốc độ “xé gió” để rong ruổi trên các nẻo đường sông nước này.