Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Tuổi thơ bị "đánh cắp"

Thanh Hải - 15:21, 05/07/2021

Lẽ ra, tuổi thơ của các em sẽ rất hồn nhiên; sẽ hớn hở được cắp sách đến trường… Nhưng không, tuổi thơ của những đứa trẻ ở nhiều bản làng vùng cao đang bị “đánh cắp”; chưa kịp lớn, các em đã phải theo cha mẹ lên nương, lên rẫy, vào rừng kiếm sống; chưa kịp trưởng thành thì đã là lao động chính trong nhà, rồi vội vàng lấy vợ, lấy chồng…


Ngày hè của trẻ em vùng cao
Ngày hè của trẻ em vùng cao

Mưu sinh từ… bé

Mồ côi bố mẹ, hai chị em Lương Thị Tường và Lương Thánh Nông, học sinh điểm trường Chăm Puông, Trường Tiểu học xã Lượng Minh, huyện Tương Dương (Nghệ An) về ở nhờ nhà chú ruột. Nhưng vì nhà nghèo lại thêm nhận thức hạn chế, người chú ấy cũng chẳng thiết tha đến chuyện học của hai đứa trẻ. Thành ra, Tường học lớp 4E, Nông lớp 3E cứ thường xuyên nghỉ học. 

“Cứ học được ít bữa lại thấy hai chị em nghỉ học. Đến nhà thì hai đứa đang phải chăn bò vì ông chú không muốn cho đi học. Tôi là giáo viên chủ nhiệm, nhìn cảnh ấy mà day dứt, buồn lòng”, thầy Đào Như Kiều, giáo viên điểm trường Chăm Puông thở dài nói.

Chứng kiến những mảnh đời của bao đứa trẻ, rồi nghe chính con người nơi vùng đất ấy kể… lòng cứ day dứt mãi không thôi. Thầy Lộc Huy Du, giáo viên trường THCS Môn Sơn huyện Con Cuông (Nghệ An) trải lòng: Mới học lớp 6, các em đã trở thành lao động chính trong nhà. Chúng tôi đang bằng nhiều cách để kéo trò đến lớp. Đó không chỉ là cách để những đứa trẻ không bị thất học, mà còn để các em không phải mưu sinh, làm việc nặng nhọc quá sớm.

Chúng chưa kịp lớn, đã phải theo cha mẹ kiếm sống; chưa kịp trưởng thành thì đã là lao động chính trong nhà rồi vội vàng lấy vợ, lấy chồng… Tuổi thơ chúng sẽ chẳng được hồn nhiên, sẽ không còn hớn hở cắp sách đến trường cùng chúng bạn.

Mỗi mùa thu hoạch keo, sắn hay lá dược liệu, nhiều học sinh tại các trường tiểu học, THCS xã vùng biên Dân Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình) đã nghỉ học ở nhà phụ giúp gia đình. Gác lại việc học 5-7 ngày, những đứa trẻ ấy cũng cơm đùm, cơm nắm vào rừng từ mờ sáng đến tận tối mịt mới lặng lẽ đổ dốc sau một ngày cật lực mưu sinh. 

Ông Đoàn Phúc Hạnh, Chủ tịch UBND xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình) thở dài: Cũng đến hàng chục cháu ở 2 trường bỏ học đấy. Chúng nghỉ học chừng tuần lễ, theo bố mẹ lên rẫy. Cũng bởi nhà nghèo, nhận thức hạn chế… nên mới xảy ra tình trạng như vậy.

Nghỉ hè là cái gì đó thật xa xỉ với những đứa trẻ vùng cao. Khi năm học kết thúc, cũng là lúc nhiều em trở thành những lao động không thể thiếu của gia đình. Hết theo bố mẹ lên nương rẫy lấy củi, hái măng; rồi xuống suối cõng nước, chăn trâu bò, làm việc nhà… Bao việc “không tên” cứ thế “dội” xuống những đứa trẻ chưa kịp lớn. Để rồi tuổi thơ chúng đã bị “đánh cắp” lúc nào không hay.

Trẻ em vùng cao xứ Nghệ vừa trông em vừa đi học
Trẻ em vùng cao xứ Nghệ vừa đi học, vừa trông em

Bao giờ trả lại?!

Các huyện vùng cao nơi có đông đồng bào DTTS sinh sống, đa phần có cuộc sống khó khăn, vất vả. Đói nghèo, thất học, nhận thức hạn chế… cứ như một vòng luẩn quẩn trong mỗi bản làng. Trước thực tế ấy, những năm qua, các cấp, ngành đã rất cố gắng bằng nhiều giải pháp thiết thực, hữu hiệu để nâng cao nhận thức, hạn chế học sinh bỏ học, hạn chế tình trạng trẻ em phải lao động sớm… nhưng vẫn còn rất khó khăn.

Chủ tịch UBND xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình) Đoàn Phúc Hạnh trăn trở: Năm nào địa phương cũng phối hợp với nhà trường và các ban ngành nỗ lực tuyên truyền, vận động… nhưng vẫn còn tình trạng trẻ em bỏ học lên nương rẫy phụ giúp gia đình. Dù là bỏ học ít bữa nhưng nó cũng phản ánh nhận thức hạn chế, phản ánh việc trẻ em chưa được quan tâm đầy đủ, đúng mức.

Trên những vùng đất chúng tôi đi qua, vẫn còn gặp rất nhiều những đứa trẻ phụ giúp bố mẹ buôn bán ở vệ đường, đi rừng kiếm măng, lấy củi… Chưa kể, nhiều em đã phải xuống núi, theo người quen ra phố thị phụ giúp quán ăn, bốc vác… Chúng như đang sống một đời sống, một nỗi niềm khác. Cũng bởi cuộc sống khó khăn, cũng bởi điều kiện gia đình chẳng dư giả… khiến các em thành những “trụ cột” nhỏ tuổi. 

Tôi đã từng lặng người khi chứng kiến những đứa trẻ vùng cao địu em đến lớp. Đứa trẻ ngủ say trên lưng chị, giữa tiếng ê a nơi lưng chừng núi mới hay, con trẻ nơi đây quá thiếu thốn, nhiều thiệt thòi. Con chị nhỏ thó, vừa trông em, vừa học dường như đã quá sức của một đứa trẻ vùng cao.

Lối rẽ vào đời của nhiều đứa trẻ kém may mắn nơi các huyện vùng cao, không phải là con đường học tập, không phải được hình thành từ những lời dạy bảo đủ đầy của người thân. Các em đang bước vào đời với những nhọc nhằn vất vả của những cuộc mưu sinh trước tuổi. 

Đem trăn trở ấy trao đổi với lãnh đạo nhiều địa phương mới hay, để giải quyết được là điều không hề đơn giản. Một lãnh đạo huyện Hướng Hóa (Quảng Trị) tâm sự: Thực tế học sinh bỏ học, lao động sớm là câu chuyện đáng buồn. Đó là bài toán mà không phải ngày một ngày hai có thể giải quyết xong. 

Cũng theo vị này, vào những ngày hè, khi các em rời trường, nhiều em đã phải biền biệt cùng gia đình trên nương rẫy, bỏ lại ước mơ và những khát khao của con trẻ. Thậm chí, khi đã hết thời gian nghỉ hè, nhiều em vẫn còn mãi bận mưu sinh cùng gia đình khiến thầy cô phải mất rất nhiều thời gian, công sức để tuyên truyền, vận động.

Đi qua nhiều bản làng, chứng kiến những mảnh đời, rồi nghe chính con người nơi vùng đất ấy kể… lòng cứ day dứt mãi không thôi.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.