Hơn 65 năm qua, các tác phẩm văn học của Nhà xuất bản Kim Đồng đã nuôi dưỡng những giá trị văn hóa, tinh thần tốt đẹp cũng như bồi đắp tâm hồn, nhân cách của nhiều thế hệ bạn đọc nhỏ tuổi Việt Nam.
Với mong muốn phát hiện thêm những cây bút mới viết cho thiếu nhi và các tác phẩm văn học mới, có chất lượng, truyền tải nhiều thông điệp ý nghĩa về con người, đất nước Việt Nam; được sự đồng ý của Ban Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Kim Đồng quyết định thành lập giải thưởng cho các sáng tác văn học dành cho thiếu nhi mang tên Kim Đồng. Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ Nhất được gắn với cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi 2023 - 2025, do Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức.
Giải thưởng Văn học Kim Đồng dành cho tất cả các cây bút chuyên và không chuyên, với ba thể loại: Truyện ngắn, truyện dài và thơ. Các tác phẩm dự thi hướng tới đối tượng nhi đồng (6 - 10 tuổi) và lứa tuổi thiếu niên (11 - 15 tuổi).
Hội đồng chung khảo gồm các nhà văn nổi tiếng có nhiều đóng góp cho văn học thiếu nhi Việt Nam: Chủ tịch hội đồng, nhà văn Trần Đức Tiến và các thành viên: Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, nhà văn Lý Lan, nhà thơ - Tiến sĩ Giáo dục Nguyễn Thụy Anh, Tổng Biên tập Nhà xuất bản Kim Đồng Vũ Thị Quỳnh Liên.