Phụ nữ trong "kỷ nguyên mới": Phát huy nguồn nhân lực và vai trò tự thân trong giới trẻ (Bài 2)

Người trẻ hành động xóa bỏ định kiến giới

Thực tiễn hiện nay, việc thúc đẩy bình đẳng giới và phá bỏ các khuôn mẫu giới, là một nhiệm vụ quan trọng đối với sự phát triển bền vững của xã hội. Đặc biệt, nam nữ thanh niên DTTS thực sự đang là lực lượng quan trọng trong cộng đồng các DTTS trên nhiều lĩnh vực.

Với sự trẻ trung, năng động, dễ tiếp thu và tiếp cận với các xu hướng mới nhất trong xã hội từ các nguồn thông tin đa dạng: qua các phương tiện truyền thông, mạng xã hội, các chương trình giáo dục hiện đại và bằng chính sự giao lưu tự thân với cộng đồng trong nước, thậm chí trong khu vực, trên trường quốc tế. Khi nhận ra quyền lợi và nghĩa vụ công dân, trách nhiệm với cuộc sống, nhận ra những bất công và sai lệch trong các định kiến giới và khuôn mẫu giới đang tồn tại tự thân người trẻ thấy cần thay đổi và hành động.

Tấm gương nữ sĩ quan Lương Thị Trà Vinh, là người phụ nữ đầu tiên của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam, vượt qua định kiến về giới tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc (Từ 2/2022 đến tháng 3/2024). Hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc được đánh giá là khó khăn, nguy hiểm đòi hỏi lực lượng tham gia phải có sức khỏe, bản lĩnh chính trị vững vàng và chuyên môn tốt, giỏi ngoại ngữ, có kỹ năng sinh tồn trong điều kiện khắc nhiệt. Đối với các nữ Công an Nhân dân, những khó khăn, thách thức đó càng nhân lên gấp bội.

Dù biết rõ những khó khăn đó, nhưng chị Lương Thị Trà Vinh đã nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tại Nam Sudan.Tháng 3/2024, chị được Bộ Công an trao quyết định thăng cấp bậc hàm từ Trung tá lên Thượng tá trước niên hạn. Đến nay, Bộ Công an có 13 sĩ quan đã và đang tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, trong đó,  có 4 sỹ quan nữ.

Thượng tá Lương Thị Trà Vinh cho biết, khi tham gia công tác gìn giữ hoà bình, chị nhận thấy vấn đề bất bình đẳng giới hiện vẫn còn tồn tại ở rất nhiều nơi, trong nhiều lĩnh vực và tại nhiều quốc gia khác. Những định kiến về vai trò của phụ nữ, đặc biệt tại những quốc gia bất ổn về chính trị như Nam Sundan, khiến quá trình công tác của các nữ quân nhân cũng gặp phải nhiều trở ngại.

Theo Thượng tá Lương Thị Trà Vinh, các bậc cha anh đi trước đã xây dựng hình ảnh đất nước Việt Nam rất tốt đẹp trong mắt bạn bè quốc tế, cũng như công tác thúc đẩy bình đẳng giới được triển khai rất tích cực tại Việt Nam trong suốt thời gian qua, là những thành quả vững chắc mà thế hệ trẻ được thụ hưởng trong hành trình phát triển sự nghiệp.

Rõ ràng qua 30 năm Việt Nam thực hiện Tuyên bố và Cương Lĩnh Hành động Bắc Kinh, Việt Nam đã quyết tâm hiện thực hóa các mục tiêu của Cương lĩnh và đã có những kết quả tích cực, trong đó nổi bật là những nội dung “Phụ nữ và đói nghèo”, “Phụ nữ và sức khỏe”, “Phụ nữ và kinh tế”, “Phụ nữ và môi trường”, “Trẻ em gái”.

Theo bà Nguyễn Thị Tuyến, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, vấn đề bình đẳng giới được lồng ghép trong nhiều chương trình mục tiêu quốc gia như: Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi; Giảm nghèo bền vững; Xây dựng Nông thôn mới; đẩy mạnh công tác lồng ghép giới trong xây dựng và thực thi luật pháp, đặc biệt là việc ban hành Luật Bình đẳng giới…

Qua đó, không chỉ góp phần cải thiện đời sống của phụ nữ mà còn tạo điều kiện, cơ hội thuận lợi để phụ nữ phát triển toàn diện, thúc đẩy bình đẳng giới, nâng cao vị thế của phụ nữ và mở ra một giai đoạn mới cho sự phát triển toàn diện và tiến bộ xã hội.

Tích cực tham gia họat động chuyển đổi số

Đặc biệt trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin như hiện nay, vai trò của phụ nữ cũng hiện diện trong lĩnh vực chuyển đổi số và Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học (STEM).

Chị Trần Thị Như Quỳnh, Kỹ sư Trí tuệ nhân tạo, Tổng công ty dịch vụ số Viettel, cho rằng, phụ nữ mang đến góc nhìn đa dạng hơn để phát triển các giải pháp công nghệ toàn diện. Trong các sản phẩm trí tuệ nhân tạo, phụ nữ cũng mang đến các cách tiếp cận khác biệt và sáng tạo, góp phần giảm thiểu các thuật toán thiên vị, tạo ra các sản phẩm tốt hơn cho mọi đối tượng.

“Khi có nhiều phụ nữ tham gia vào lĩnh vực STEM có thể truyền cảm hứng cho nhiều phụ nữ khác cũng như phá vỡ định kiến giới",  chị Trần Thị Như Quỳnh cho biết.

Để phụ nữ có thể tiếp cận với chuyển đổi số cũng như tận dụng các cơ hội phát triển sự nghiệp từ chuyển đổi số, chị Trần Thị Như Quỳnh đề xuất Hội LHPN Việt Nam cần tăng cường hơn nữa truyền thông về hình ảnh phụ nữ trong lĩnh vực STEM. 

Bên cạnh đó, Hội LHPN Việt Nam cũng cần kiến nghị với Chính phủ và các bộ, ngành, cơ quan liên quan mở rộng các chương trình học bổng quốc gia dành cho nữ sinh chọn ngành học STEM. Chính phủ có thể khuyến khích doanh nghiệp áp dụng môi trường làm việc linh hoạt với phụ nữ cũng như có những chính sách ưu đãi thuế cho các công ty tuyển dụng kỹ sư nữ…

Chia sẻ về vấn đề này, bà Pauline Tamesis - Điều phối viên thường trú Cơ quan Liên hợp quốc, cho rằng, Việt Nam cần đẩy mạnh đầu tư xây dựng năng lực cho các nhà lãnh đạo nữ trẻ và thu hút nam giới ủng hộ hoạt động này. Bên cạnh đó, cần tạo ra nền kinh tế chăm sóc và giải phóng quyền năng kinh tế của phụ nữ.

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, song hiện định kiến giới, khuôn mẫu giới vẫn đang là thách thức lớn nhất, tác động tới phụ nữ và trẻ em gái trong việc tạo cơ hội cho họ tham gia vào các lĩnh vực khác nhau trong xã hội như: tình trạng bạo lực trên cơ sở giới, việc hạn chế tiếp cận các quyền và dịch vụ sức khỏe sinh sản, tỷ lệ tham gia ãnh đạo ở nhiều lĩnh vực.

Để đảm bảo bình đẳng thực chất giữa nam và nữ về cơ hội, sự tham gia, thụ hưởng trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội là một nhiệm vụ mang tính dài hạn, liên tục, cần sự vào cuộc tích cực, hiệu quả của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực của các cấp, các ngành, cơ quan, tổ chức và toàn xã hội.

Hy vọng với các giải pháp thúc đẩy bình đẳng giới của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị-xã hội và chính từ tiềm năng, thế mạnh của thế hệ trẻ sẽ góp phần thúc đẩy bình đẳng giới một cách tích cực trong trong kỷ nguyên mới.