Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Ngày Tết nghĩ chuyện nếp nhà

Ngô Thế Lâm - 06:05, 31/01/2025

Tết Việt, cùng bao biến thiên của thời gian, từ những giao thoa cũ, mới như một quy luật tất yếu, vẫn còn đó vẹn nguyên trong tâm thức mỗi người những điều xưa cũ thật khó đổi dời. Tết vẫn như một lời hẹn ân cần, một niềm háo hức sum vầy, xốn xang…

Nấu bánh chưng ngày Tết. Ảnh TL
Nấu bánh chưng ngày Tết. Ảnh TL

Tôi đã thuộc nằm lòng câu nhắn gửi đầy yêu thương của mẹ cho đứa con xa những ngày cuối Chạp: “Bao giờ con được nghỉ Tết, con đã đặt vé tàu chưa?”. Qua năm tháng, lời của mẹ trong tôi đã mặc nhiên trở thành một nghĩa vụ trở về. Và tôi chưa lần nào lỡ hẹn với mẹ, với gia đình cùng mặc định của riêng mình: Tết là để về nhà!

Ngôi nhà của bố mẹ xấp xỉ tuổi tôi, đã nhuốm màu thời gian với những mảng tường, khoảng sân cũ kỹ, rêu mốc. Ở đấy cưu mang và lưu giữ bao ký ức vui buồn tuổi thơ tôi. “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi”, việc đầu tiên khi về nhà đón Tết, tôi thường bắt tay ngay vào việc sơn sửa, “khoác áo” mới cho ngôi nhà của mình. Việc làm này luôn tạo lên trong tôi những xúc cảm thật khó tả, như thể tôi đang được đối thoại với thời gian, với bao dời đổi thăng trầm…

Làng quê dần hiện đại, các dịch vụ phục vụ Tết cũng nhan nhản mọc lên, nhưng dù bận rộn đến mấy, bố tôi vẫn giữ thói quen tự gói bánh chưng mỗi dịp Tết. Khi nồi bánh được nhóm lên, ùng ục sôi là có bao câu chuyện nhỏ to được nhớ về, quây quần san sẻ.

Du Xuân.
Du Xuân

Mẹ tôi, người phụ nữ được khen ngợi là rất giỏi bếp núc, luôn quan tâm trau chuốt cho từng mâm cỗ Tết, đặc biệt là cỗ tất niên và cúng giao thừa. Mẹ cũng không quên căn dặn con cháu dù đi đâu, làm gì cũng nhớ về nhà bên mâm cơm chiều 30 Tết. Mâm cơm mang một dư vị thiêng liêng, không dễ trộn lẫn và không giống với bất cứ bữa cơm nào trong năm. Và như mẹ từng nói, nó không nhất thiết phải thịnh soạn, mà cốt yếu là ở sự đông đủ, chan hoà của các thành viên trong gia đình.

Còn bố tôi, từ nhỏ đã tập cho tôi thói quen về với các lễ nghi họ tộc. Đầu tiên, cứ vào độ 25 tháng Chạp trở đi, tôi thường theo bố đi tảo mộ, sang sửa lại mộ phần cho ông bà, tiên tổ, thay cát mới cho lư hương trên bàn thờ. Tiếp đến, bố đưa tôi về lễ Chạp họ - một nghi thức cuối năm để kết nối con cháu, anh em trong họ hàng, thắt chặt tình máu mủ, ruột thịt. Mặc dù lặp lại đều đặn mỗi năm nhưng trong tôi vẫn vẹn nguyên những xúc cảm bồi hồi khi nhìn từng cây hương, ngọn khói ngày cuối năm bịn rịn bay lên trong niềm tưởng nhớ ông bà, khắc khoải thương về cội nguồn, quê xứ…

Lại nhớ, những mùa Tết đã xa, thời mà các phương tiện truyền thông còn hạn chế, chưa có các nền tảng mạng xã hội như Zalo, Facebook, chụp ảnh ngày Tết trở thành một thói quen mặc định và như một nhu cầu tinh thần không thể thiếu để lưu giữ lại những khoảnh khắc đoàn viên của gia đình. Mãi đến sau này, khi nhớ về và ngoảnh lại, ta chợt thấy yêu thương và trân quý nhiều hơn nghĩa tình xưa cũ, nơi có những cái Tết còn ở lại bền sâu trong khắc khoải lòng mình.

Mâm cơm chiều 30 Tết với các món ăn đậm bản sắc của miền Nam. Ảnh TL
Mâm cơm chiều 30 Tết với các món ăn đậm bản sắc của miền Nam. Ảnh TL

Để thấy rằng, dù đời sống có hiện đại đến đâu, giá trị mới có hấp dẫn thế nào, những nếp nghĩ, thói quen cũ vẫn như một dòng chảy thâm trầm mà hun đúc thành đạo lý, nếp ứng xử cần giữ gìn ngày Tết. Điều này càng có ý nghĩa hơn đối với lớp trẻ ngày nay khi thiên về lối sống phóng túng, có phần vị kỷ, ngày càng xa rời các giá trị truyền thống của cha ông.

Nếp xưa, tục cũ hiện diện từ những điều gần gũi, giản đơn trong mỗi gia đình ngày Tết cũng góp phần gìn giữ và trao truyền văn hóa dân tộc qua từng thế hệ. Với ý nghĩa đó, như một sợi dây kết nối, thắt chặt tình thân gia đình, họ mạc; giúp ta học được cách yêu thương, biết ơn và trân trọng quá khứ. Hơn bao giờ hết, ta có cơ hội tìm về ý thức cội nguồn để nhắc nhớ, răn dạy mà sửa sang, trau chuốt nhân cách, tâm hồn.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Bàn Văn Tình - Từ thầy cúng đến "sứ giả văn hóa" trên mạng xã hội (Bài 1)

Bàn Văn Tình - Từ thầy cúng đến "sứ giả văn hóa" trên mạng xã hội (Bài 1)

Giữa núi rừng hùng vĩ của Hà Giang, nơi những cung đường uốn lượn ôm lấy bản làng mờ sương, có một chàng trai người Dao Tuyển đang thầm lặng thực hiện một sứ mệnh đặc biệt; gìn giữ và lan tỏa những nét đẹp văn hóa độc đáo của dân tộc mình và các cộng đồng anh em thông qua những thước phim chân thực. Anh là Bàn Văn Tình, 29 tuổi, một thầy cúng, một nông dân, và giờ đây, một vlogger với hàng ngàn người theo dõi, người đang dùng công nghệ để bắc những nhịp cầu văn hóa, kết nối miền ngược với miền xuôi, và thắp lên ngọn lửa yêu di sản trong lòng thế hệ trẻ.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân thăm gia đình người Việt Nam ở Tallinn

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân thăm gia đình người Việt Nam ở Tallinn

Thời sự - PV - 1 giờ trước
Sáng 7/6, giờ địa phương, tiếp tục chuyến thăm chính thức Cộng hòa Estonia, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân đã tới thăm gia đình ông Nguyễn Việt Thắng, chủ quán Phở Bar - một nhà hàng ẩm thực Việt Nam nổi tiếng tại Thủ đô Tallinn của Estonia.
Tăng chuyến bay đêm đến Bình Định dịp cao điểm du lịch hè 2025

Tăng chuyến bay đêm đến Bình Định dịp cao điểm du lịch hè 2025

Xã hội - T.Nhân-N.Triều - 1 giờ trước
Nhằm đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân và du khách trong dịp cao điểm hè, Cục Hàng không Việt Nam (Bộ Xây dựng) vừa có văn bản gửi các hãng hàng không trong nước, đề nghị xem xét tăng tần suất khai thác các chuyến bay đêm từ Hà Nội và TP.HCM đến Cảng hàng không Phù Cát (Bình Định) và ngược lại.
Đường phố vắng vẻ, các gian hàng “cửa đóng, then cài” trong chiến dịch chống hàng lậu

Đường phố vắng vẻ, các gian hàng “cửa đóng, then cài” trong chiến dịch chống hàng lậu

Xã hội - Minh Nhật - 1 giờ trước
Tại nhiều địa phương trên cả nước, những ngày gần đây xuất hiện tình trạng hộ kinh doanh đóng cửa hàng loạt, buôn bán cầm chừng.
Đắk Lắk: Khởi tố đôi vợ chồng sản xuất, buôn bán cà phê giả

Đắk Lắk: Khởi tố đôi vợ chồng sản xuất, buôn bán cà phê giả

Pháp luật - Lê Hường - 1 giờ trước
Ngày 7/6, phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Đắk Lắk cho biết: đã tống đạt quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam Phan Danh Dương Bảo (52 tuổi) và vợ là Hồ Thụy Bích Dân (47 tuổi) trú xã Ninh Xuân, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa để điều tra về hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là cà phê bột.
Thí sinh cuộc thi Miss & Mister Fitness SuperModel World 2025, thích thú với trải nghiệm hành trình “Về miền đất võ” tại Bình Định

Thí sinh cuộc thi Miss & Mister Fitness SuperModel World 2025, thích thú với trải nghiệm hành trình “Về miền đất võ” tại Bình Định

Xã hội - T.Nhân-N.Triều - 2 giờ trước
Ngày 7/6, các thí sinh cuộc thi Miss & Mister Fitness SuperModel World 2025 đã có chuyến trải nghiệm độc đáo trên tuyến tàu du lịch “Về miền đất võ” tại tỉnh Bình Định. Hành trình để lại nhiều ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn bè quốc tế, góp phần quảng bá hình ảnh con người, văn hóa và thiên nhiên của TP. Quy Nhơn đến du khách trong và ngoài nước.
Gặp nhau ở chợ phiên

Gặp nhau ở chợ phiên

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin tổng hợp ngày 4/6 có những thông tin đáng chú ý sau: Gặp nhau ở chợ phiên. Chùa Một Cột - Biểu tượng tâm linh của Thủ đô. Nghề làm phỗng đất xứ Kinh Bắc. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi
Tổ chức đồng bộ, hiệu quả việc dạy học 2 buổi/ngày và sinh hoạt hè cho trẻ em, học sinh

Tổ chức đồng bộ, hiệu quả việc dạy học 2 buổi/ngày và sinh hoạt hè cho trẻ em, học sinh

Thời sự - Hương Trà - 2 giờ trước
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Chỉ thị số 17/CT-TTg về việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày và tổ chức sinh hoạt hè cho trẻ em, học sinh.
Hà Nội đón đoàn chiến sĩ miền Nam tham gia diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh

Hà Nội đón đoàn chiến sĩ miền Nam tham gia diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh

Tin tức - Tào Đạt - 3 giờ trước
Ngày 6/6, gần 1.200 chiến sĩ thuộc các đơn vị Quân khu 7, Quân khu 9, Quân đoàn 34 (Bộ Quốc phòng) đã đến ga Hà Nội, chuẩn bị cho công tác huấn luyện diễu binh, diễu hành phục vụ Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (còn gọi là nhiệm vụ A80).
Cựu trưởng Công an huyện vùng cao Thanh Hóa bị khởi tố vì nhận hối lộ

Cựu trưởng Công an huyện vùng cao Thanh Hóa bị khởi tố vì nhận hối lộ

Pháp luật - Quỳnh Trâm - 3 giờ trước
Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Thanh Hóa đã ban hành quyết định khởi tố bị can đối với ông Lê Minh Tứ (sinh năm 1968, xã Đông Minh, thành phố Thanh Hóa) để điều tra hành vi nhận hối lộ.
Gia Lai: Công bố làng Triêl đạt chuẩn nông thôn mới trong vùng đồng bào DTTS

Gia Lai: Công bố làng Triêl đạt chuẩn nông thôn mới trong vùng đồng bào DTTS

Tin tức - Ngọc Thu - 4 giờ trước
Sáng 07/6, UBND xã Ia Pnôn (huyện Đức Cơ, Gia Lai) đã tổ chức lễ công bố quyết định của UBND huyện Đức Cơ về việc công nhận làng Triêl đạt chuẩn làng nông thôn mới trong vùng đồng bào DTTS năm 2024.
Thủ tướng Phạm Minh Chính hội đàm với Thủ tướng Estonia

Thủ tướng Phạm Minh Chính hội đàm với Thủ tướng Estonia

Thời sự - PV - 18:20, 06/06/2025
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Estonia, ngày 6/6, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có cuộc hội đàm với Thủ tướng Estonia Kristen Michal.