Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Làng gốm Lư Cấm đang trôi về quá vãng

PV - 10:14, 13/04/2018

Nghề gốm ở Lư Cấm (phường Suối Hiệp, TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa) là một làng nghề được hình thành từ đầu thế kỷ 19, từng đem lại cuộc sống ấm no cho cư dân địa phương và được 3 ông vua của Triều Nguyễn là; Thành Thái, Duy Tân, Khải Định sắc phong. Thế nhưng, đến bây giờ làng gốm đã có hằng trăm năm tuổi này đang đứng trước nguy cơ mai một, những người tâm huyết với làng, với nghề cũng đành ngậm ngùi nhìn làng nghề tàn lụi...

Thời vàng son nay còn đâu

Những năm đầu của Thế kỷ 19, nghề làm gốm đã bắt đầu xuất hiện ở làng Lư Cấm, ngôi làng chạy dọc ven sông Cái, sự giao thương khi đó chủ yếu bằng đường thủy. Để có được đất làm gốm, người dân trong làng phải dùng thuyền di chuyển ngược lên phía trên để mua đất. Sản phẩm gốm của làng là những vật liệu xây dựng và các sản phẩm trong sinh hoạt như: Ống ghè xây tường, gạch thẻ, ngói âm dương, ngói móc, gạch lược hình cong để xây giếng, các lu, hũ, bình, vại, nồi, nêu, tô… rồi đến các vật dụng trang trí như bình hoa.

Những lò nung gốm bây giờ đìu hiu, cô quạnh. Những lò nung gốm bây giờ đìu hiu, cô quạnh.

 

Theo các cụ cao niên trong làng kể lại rằng: hồi đó làng nghề phát triển rực rỡ, những mặt hàng làm ra đa số đều được tiêu thụ hết trong một thời gian ngắn. Ngoài những nghệ nhân trong làng, còn có một số người dân từ các làng khác đến để làm công. “Khoảng giữa thế kỷ XX, thời làng nghề còn thịnh, cả làng có đến 30 lò gốm, người theo làm rất đông. Ngoài người trong làng, dân các làng lân cận cũng đến làm công. Làng lúc nào cũng nhộn nhịp cảnh người nhồi đất, người nặn gốm, phơi gốm. Gốm hư hỏng, người dân đổ dọc hai bờ sông, theo năm tháng đã lấn ra cửa sông cả 30m...”, ông Lê Sương, người làm gốm nhớ lại.

Hiện tại, ở đình làng vẫn còn bảng ghi công ơn 18 chức sắc và bá hộ cùng 34 người dân đã có công lao xây dựng làng gốm. Một điều đặc biệt là đình làng còn lưu giữ được 3 sắc phong của vua Triều Nguyễn cho ông tổ nghề gốm làng Lư Cấm. Năm 1903, vua Thành Thái ban sắc phong Đào Nghệ Chi Thần, 6 năm sau (tức đến năm 1909)-vua Duy Tân lại ban sắc phong Đào Nghệ Chi Thần, năm 1924 vua Khải Định ban sắc phong Đào Nghệ Tôn Thần. Khi nói đến những sắc phong này, ông Chi lấy làm tự hào và luôn lưu giữ một cách cẩn thận.

Liệu có còn cho mai sau

Hiện tại, ở làng gốm Lư Cấm chỉ còn vài hộ gia đình theo đuổi nghề của cha ông. Hôm tôi ghé thăm nhà của bà Đào Thị Hoa, bà và chồng đang loay hoay nặn và tạo hình cho những chiếc lò. “Bây giờ, trong làng chỉ còn tôi với thêm một hộ gia đình làm nghề thôi chú à! Không sống được với nghề nên ai cũng bỏ, mai một dần. Hiện tại tôi cũng chỉ có làm một sản phẩm duy nhất là lò đất. Làm đến lúc nào không theo được với nghề thì bỏ thôi chứ giờ con cái có ai theo cái nghề này đâu.”, bà Hoa vừa nhào đất vừa bộc bạch.

Những lò gốm bây giờ đìu hiu, cô quạnh nó khác xa với sự nhộn nhịp của những ngày xưa. Ông Chi, người tâm huyết với nghề gốm tâm sự: “Nghề này thất truyền âu cũng là một quy luật của thị trường! Bây giờ, thử hỏi có được bao nhiêu người sử dụng đồ gốm, đồ đất để sinh hoạt đâu. Ai cũng mua các vật dụng bằng sứ, chất men, những sản phẩm giá rẻ dễ sử dụng. Bây giờ để làm ra một sản phẩm tốn nhiều thứ lắm, mà khi bán ra thì không cạnh tranh được với các sản phẩm khác. Như vậy thì ai mà tha thiết với nghề. Tuy nhiên làng nghề gắn với yếu tố lịch sử hình thành độc đáo nên nếu mất thì thật đáng tiếc”.

Những năm qua, nhiều công ty du lịch đã đưa khách đến thăm quan nghề gốm ở đây. Thế nhưng, các đơn vị du lịch chỉ ăn theo những cái đã có, không ai mặn mà tính đến việc phối hợp với những người làm gốm để tạo nên một điểm thăm quan hấp dẫn.

Theo nhiều nghệ nhân làm gốm, bây giờ làm ra một cái lò đất phải mất rất nhiều công đoạn, giá thành đất, củi đốt cũng cao. Thời gian đốt lò khoảng 20 giờ, tốn 2m3 củi, phải cẩn thận thăm lò liên tục để thêm củi, nhiệt độ trong lò tùy vào từng lúc, như; 1 giờ đến 7 giờ đầu tiên thì để lửa nhẹ, 16 giờ đến 20 giờ thì nhiệt độ trong lò phải đạt 900độ. Một người bình quân làm được 24 cái/ngày, bán ra thì chỉ lời được 2000 đồng một cái. Do lời ít với mất nhiều công sức nên hiện nay ở làng Lư Cấm không có ai mặn mà với cái nghề lâu đời của tổ tiên.

Dẫn chúng tôi lên ngôi đình cổ, nơi đang lưu giữ những vật dụng đồ gốm từ thời xa xưa của làng; Ông Chi vừa mở cửa vừa nói: “Bây giờ tôi cũng già cả rồi, sống chết không biết thế nào nên những lúc khỏe mạnh tôi thường đi tìm lại những vật dụng đồ gốm mà thời xưa đã có ở làng đem về trưng bày ở đình làng, để sau này con cháu chúng nó còn biết hồi trước ông bà mình đã làm ra những thứ này. Giờ nói tìm cách để phục hồi lại làng nghề chắc khó lắm, những người biết nghề thì đã ở tuổi gần đất xa trời, mà bọn trẻ thì có được đứa nào đam mê đâu”.

ĐÔNG HƯNG - ĐẮC THÀNH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.