Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

"Kho báu" trên núi Chà Trông Xa

Tuấn Ngọc - Ngân Nhi - 17:44, 07/11/2021

Nằm cheo leo trên núi Chà Trông Xa, đỉnh núi cao nhất xã Nậm Chảy (huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai), thôn Lao Chải được ví như một “ốc đảo” biệt lập giữa những núi đá tai mèo trùng điệp và đại ngàn mênh mông. Ở bản Mông nghèo nhiều gian khó ấy, chúng tôi bị cuốn hút bởi câu chuyện thú vị về ao tiên huyền thoại và rừng cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi được coi như “kho báu” ở đây.

Thôn Lao Chải nằm trên núi Chà Trông Xa
Thôn Lao Chải nằm trên núi Chà Trông Xa

Đồng bào Mông quyết giữ “kho báu” 

Nhiều lần đến xã Nậm Chảy, huyện Mường Khương, chúng tôi đều nghe nói có một bản người Mông xa nhất và cao nhất xã nằm trên sườn núi Chà Trông Xa vời vợi sương mây. Lần này, chúng tôi được cô giáo Sền Thị Thơm, Trường Mầm non Nậm Chảy đưa lên thôn xa xôi này. Từ trung tâm xã Nậm Chảy, chúng tôi đi khoảng 5km nữa thì đến thôn Sín Chải, ngước nhìn lên là núi rừng thâm u chìm trong biển sương mù dày đặc.

Đoạn đường bê tông đã hết, cứ ngỡ đây là thôn cao nhất của xã Nậm Chảy rồi, nhưng chị Sền Thị Thơm chỉ tay về phía bên kia rừng cây cổ thụ, nơi chỉ nhìn thấy toàn sương mù trắng xóa và nói rằng, thôn Lao Chải ở tít trên đỉnh núi kia, phải vượt qua cổng trời và 2km đường dốc ngược nữa mới tới nơi. Mặc dù trời mưa rả rích nhưng chúng tôi vẫn quyết tâm đặt chân lên mảnh đất “nóc nhà” của Nậm Chảy. Lên đến thôn, nhìn lại đoạn đường quanh co lầy lội, dốc ngược, đầy đá lởm chởm giữa biển sương mù mà chúng tôi mới vượt qua mà sởn da gà.

Sau mấy hôm mưa, nương ngô của anh Sùng Vản Sừ, thôn Lao Chải đã nhú mầm xanh, nhưng nét mặt anh Sừ vẫn buồn rười rượi: Ngô lên rồi nhưng chuột phá quá, mỗi hốc gieo 4-5 hạt ngô, mà có hốc chuột cắn không còn cây nào. Trên này đất trồng lúa ít lắm, bà con chủ yếu trồng ngô nhưng giá ngô ngày càng thấp khiến nhiều hộ không dám trồng nữa. Năm ngoái tôi trồng hơn 10 kg ngô giống, thu được gần 80 bao, nhưng mỗi kg ngô hạt bán được 1.200 đồng. Cả năm trồng 1 vụ ngô thu được 7 triệu đồng. Năm nay gia đình tôi chỉ trồng 2kg ngô giống cho gà, lợn ăn thôi.

Rừng nghiến cổ thụ được coi như “kho báu” ở xã Nậm Chảy
Rừng nghiến cổ thụ như một bức tường thành che chở bản làng

Câu chuyện của anh Sùng Vản Sừ cũng là câu chuyện chung của gần 30 hộ đồng bào Mông ở thôn Lao Chải. Nhớ lại lúc ở UBND xã Nậm Chảy, chúng tôi nghe các anh lãnh đạo UBND xã bộc bạch rằng, xã Nậm Chảy có 12 thôn thì Lao Chải là thôn cao nhất, khó khăn nhất về đường đi. Tuy đã có điện lưới quốc gia từ năm 2017 nhưng Lao Chải không có sóng điện thoại, nhiều hộ dân vẫn thuộc hộ nghèo. Sản xuất của bà con rất khó khăn, vấn đề giảm nghèo ở đây vẫn là bài toán khó.

Trong chuyến khám phá “nóc nhà” của xã Nậm Chảy, chúng tôi có dịp trải nghiệm nhiều điều thú vị khi được “mục sở thị” rừng gỗ nghiến hằng trăm năm tuổi trên đỉnh núi này. Những cụ già người Mông ở đây kể lại, không biết rừng nghiến này có từ bao giờ nhưng ngay từ khi các cụ còn là đám trẻ chăn trâu đã thấy khu rừng cổ thụ này rồi.

Theo con đường mòn xuyên vào trong rừng sâu, vượt qua những mỏm đá tai mèo nhọn hoắt, mồ hôi ướt đầm lưng áo, chúng tôi mới đến được “vương quốc” của những cây nghiến “tổ”. Có những cây nghiến 500-600 năm tuổi, gốc 3-4 người ôm không hết, thân vỏ xù xì rêu mốc, sừng sững vươn cao, tỏa tán xanh rợp góc rừng. Trên chót vót cành cây, những đám phong lan rủ xuống nở hoa tím, hoa đỏ rực rỡ.

Những cây nghiến cổ thụ hằng trăm năm tuổi
Những cây nghiến cổ thụ hằng trăm năm tuổi

Trên đỉnh núi quanh năm sương mù bao phủ, những cây nghiến cổ thụ rễ bám chắc vào đá tai mèo mà mọc lên như thách thức với sự khắc nghiệt của gió bão, tạo thành bức tường khổng lồ che chở cho bản Mông. Đồng bào người Mông ở đây tuy còn khó khăn nhưng bảo nhau quyết tâm giữ rừng gỗ nghiến như giữ “kho báu” của bản làng, không cho phép ai vào rừng chặt phá, vì thế mà qua hằng trăm năm, đến nay khu rừng gỗ nghiến hơn 60 ha vẫn còn khá nguyên vẹn.

Huyền thoại ao tiên

Chỉ tay lên đỉnh núi Chà Trông Xa, Sùng Vản Sừ bảo ở đây không những có rừng cây cổ thụ, mà còn có một ao sâu trên núi không bao giờ cạn nước, bà con đều gọi là “ao tiên”. Quả thực sau gần nửa tiếng vượt dốc lên đỉnh núi cao, chúng tôi ngỡ ngàng khi thấy một ao nước mờ ảo trong sương, nằm lọt giữa 3 đỉnh núi. Thật kỳ lạ, ở nơi cheo leo này, xung quanh đều là đồi ngô, không có lấy một con suối mà lại có một ao nước sâu như thế.

Anh Sừ khẳng định chắc nịch, từ thời ông bà mình trồng ngô trên núi đã thấy cái ao này, và chưa bao giờ ao cạn nước, kể cả những năm khô hạn nhất. Dưới ao có một loài cá kỳ lạ, lưng đen, bụng giống cá hồi, có con nặng 5-6 kg. Người Mông trên núi Chà Trông Xa bảo đấy là loài cá thần, cá thiêng, ai bắt sẽ gặp những điều đen đủi, nên không ai dám bắt.

Ao tiên trên núi Chà Trông Xa
Ao tiên trên núi Chà Trông Xa

“Cách đây khoảng chục năm, có đám công nhân dưới phố lên đây làm công trình thấy dưới ao có cá to quẫy, liền nổ mìn bắt cá. Trưa hôm đó trời còn nắng chang chang, vậy mà trong phút chốc mây đen vần vũ kéo đến kín trời, rồi giông bão, sấm chớp nổi lên đùng đùng như trời nổi cơn thịnh nộ. Còn năm 2013, có hai người trong thôn liều mạng mang lưới lên ao tiên bắt cá, trời cũng nổi cơn mưa gió, khi hai người đó về tới nhà trên người bỗng nổi lên nhiều mụn như da cóc chữa trị đủ thứ thuốc mới khỏi”. Sùng Vản Sừ kể cho chúng tôi nghe.

Chẳng biết những câu chuyện thần bí về ao tiên và loài cá thần đó thực hư ra sao, nhưng nó vẫn được lưu truyền trong đời sống của đồng bào Mông trên núi Chà Trông Xa. Còn ngay ở bản Lao Chải, nơi có dòng suối nhỏ nước mát lạnh chảy róc rách quanh năm, từ khoảng năm 2015, các chiến sĩ Tổ công tác địa bàn Lao Chải thuộc Đồn Biên phòng Nậm Chảy cũng đã nuôi thử nghiệm thành công hai loài cá nước lạnh khó tính nhất là cá hồi vân và cá tầm, mở ra triển vọng về cuộc sống ấm no cho đồng bào Mông nơi đây.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.