Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Hoàn thiện chính sách phòng chống bạo lực gia đình: Chìa khóa thúc đẩy bình đẳng giới

PV - 15:56, 08/03/2018

Ngày 01/7/2008, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (BLGĐ) chính thức có hiệu lực. Nhưng sau gần 10 năm, BLGĐ vẫn là một thực trạng báo động ở nước ta, nhất là ở vùng DTTS và miền núi. Dù ai cũng biết BLGĐ là phạm pháp nhưng nó vẫn tồn tại phổ biến.

Những con số “biết nói”

Theo thống kê của Vụ Gia đình (Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch), từ năm 2012 đến nay, cả nước xảy ra gần 130 nghìn vụ BLGĐ. Trong đó, nam giới chiếm hơn 83% đối tượng gây BLGĐ; gần 80% số vụ ly hôn hằng năm có nguyên nhân từ BLGĐ.

BLGĐ đặc biệt đáng báo động ở vùng DTTS và miền núi. Kết quả phân tích số liệu từ kết quả cuộc điều tra thực trạng kinh tế-xã hội 53 DTTS được UBDT đưa ra cuối tháng 11/2017 (tại Hội thảo chia sẻ kết quả điều tra thực trạng kinh tế-xã hội 53 DTTS năm 2015 từ góc độ giới) cho thấy, có tới 58,6% phụ nữ DTTS từ 15-49 tuổi tin rằng chồng có quyền đánh vợ vì bất kỳ lý do nào.

Phụ nữ DTTS thường bị yếu thế hơn trong gia đình. (Ảnh minh họa) Phụ nữ DTTS thường bị yếu thế hơn trong gia đình. (Ảnh minh họa)

 

Cũng vì phụ nữ DTTS “tin” như vậy nên những vụ việc bạo hành của người chồng gần như rất khó bị phát hiện. Chỉ có những trường hợp gây thương vong thì hành vi BLGĐ mới được đưa ra pháp luật.

Dẫn trường hợp vợ chồng Lầu Bá Chơ và Vừ Y Nênh, trú ở xã Nậm Càn (huyện Kỳ Sơn, Nghệ An) làm ví dụ. Hai vợ chồng đều mới 28 tuổi nhưng đã có với nhau 4 người con. Sáng 29/4/2017, Chơ đi từ nhà lên rẫy gọi vợ về nhà anh trai giúp soạn sửa để “làm vía” cho gia đình. Do đang bận làm rẫy, chồng lại không nói trước nên Nênh không chịu về, liền bị Chơ dùng tay đánh. Nênh bỏ chạy thì Chơ đuổi theo bắt được, dùng cuốc đánh cho đến khi Nênh bị ngất xỉu.

Nghĩ vợ đã chết nên Chơ bỏ về nhà. Đến khoảng 13 giờ chiều cùng ngày, chị Nênh tỉnh dậy và cố gắng bò từ rẫy về nhà. Gần đến nhà thì gặp hai người dân trú cùng xã, được đưa đến Bệnh viện Đa khoa huyện cấp cứu; kết quả chị bị tổn hại sức khỏe 14%.

Những tình tiết trong vụ việc đã được cơ quan Công an huyện Kỳ Sơn làm rõ. Hành vi của Lầu Bá Chơ là giết người ở giai đoạn chưa đạt. Vì vậy, ngày 06/9/2017, trong phiên xét xử sơ thẩm, Tòa án Nhân dân tỉnh Nghệ An đã tuyên phạt Lầu Bá Chơ 6 năm tù giam về tội “Giết người”.

Một tình tiết đáng chú ý trong phiên xét xử sơ thẩm là Lầu Bá Chơ xin được giảm án để sớm trở về với vợ và con nhỏ. Khi Hội đồng xét xử vào nghị án, Chơ quay xuống nói với vợ là trong thời gian bị tạm giam rất nhớ vợ con. Chơ dọa vợ là nếu Chơ đi tù thì “không được bỏ Chơ đâu, nếu bỏ thì phải đền đấy”.

Chỉ một chi tiết nhỏ này cũng đã khắc họa khá chân thực vị trí của người phụ nữ DTTS trong gia đình. Như chia sẻ của bà Nguyễn Thị Tư, Vụ trưởng Vụ Dân tộc thiểu số (Ủy ban Dân tộc), phụ nữ và trẻ em gái DTTS là đối tượng bị yếu thế hơn trong gia đình, cộng đồng, xã hội. Họ đang phải đối mặt với rất nhiều sự phân biệt đối xử và chịu bất bình đẳng “kép” cả về dân tộc và về giới. Sự bất bình đẳng xuất phát từ chính điều kiện, hoàn cảnh, môi trường sống và cả những quan niệm lạc hậu đã ăn sâu vào nếp nghĩ của cả cộng đồng DTTS bao đời nay.

Tăng “chống” để “phòng”

Về lý thuyết, đã có nhiều quy định của pháp luật để phòng, chống BLGĐ. Trước hết là Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2007, có hiệu lực từ ngày 01/7/2008; Luật Bình đẳng giới năm 2006. Kế đến là Nghị định số 08/2009/NĐ-CP, ngày 04/02/2009 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống bạo lực gia đình; Chương trình hành động quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình đến năm 2020 theo Quyết định số 215/QĐ-TTg, ngày 06/02/2014. Ngoài ra, Bộ Luật Tố tụng Hình sự cũng có những quy định xử lý liên quan đến BLGĐ…

Nhưng thực tế, BLGĐ vẫn diễn ra hằng ngày, hằng giờ, để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng, tác động tiêu cực tới sự phát triển của xã hội. Ngoài nguyên nhân do quan niệm “trọng nam khinh nữ” đã ăn sâu trong nếp nghĩ của cộng đồng thì những bất cập trong quy định pháp luật cũng khiến cho tình trạng BLGĐ rất khó ngăn chặn.

Đầu tiên phải kể đến là chế tài xử lý hành vi BLGĐ chưa đủ sức răn đe. Các hành vi BLGĐ (hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần, cưỡng ép,…) chỉ bị xử phạt hành chính, với mức rất thấp, từ 100-300 nghìn đồng (quy định tại Nghị định 167/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, chống chữa cháy; phòng, chống BLGĐ).

Để xử lý hình sự đối với các hành vi BLGĐ cũng không hề dễ dàng. Theo quy định của Luật Tố tụng Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), với các hành vi cố ý gây thương tích thì yêu cầu tỷ lệ thương tật phải từ 11% trở lên; mức xử phạt cũng rất nhẹ (cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm). Đó là chưa kể, để xử lý hình sự hành vi BLGĐ, ngoài quy định giám định tỷ lệ thương tật thì còn phải có đơn yêu cầu của người bị hại.

Dẫn trường hợp Lầu Bá Chơ nêu trên thì thấy rõ điều này. Hành vi của Chơ xuất phát từ mâu thuẫn rất nhỏ (vợ không nghe lời về giúp gia đình sửa soạn để “làm vía”), Chơ đã dùng cuốc đánh vợ bị thương tật 14% sức khỏe. Ngoài ra, Chơ bỏ mặc vợ ngất xỉu ở rẫy là một tình tiết tăng nặng nên Chơ bị quy vào tội “Giết người”; mức xử lý hình sự cũng chỉ 6 năm tù giam.

Nhiều ý kiến cho rằng, BLGĐ chính là một biểu hiện của sự bất bình đẳng giới, là sản phẩm của chế độ gia trưởng. Do đó, công tác “phòng” vẫn là khâu chính, là giải pháp căn cơ để giảm thiểu BLGĐ.

Điều này hoàn toàn đúng. Nhưng để “phòng” thì điều đầu tiên là phải “chống” BLGĐ bằng những chế tài xử lý đủ sức răn đe. Bởi BLGĐ là những hành vi vừa cụ thể, hữu hình, lại vừa mơ hồ, rất khó định lượng. Bởi thế, việc hoàn thiện các văn bản pháp luật có liên quan đến việc phòng, chống BLGĐ là rất cần thiết; trước mắt là xây dựng chế tài đủ mạnh để “chống” những hành vi BLGĐ cụ thể để “phòng” những hành vi khó định lượng. Điều này cũng góp phần quan trọng để tạo sự đột phá trong công tác bình đẳng giới.

Trong tháng 3/2018, Tổng cục Thống kê sẽ thực hiện cuộc điều tra quốc gia lần thứ hai về sức khỏe phụ nữ và kinh nghiệm sống. Kết quả điều tra được kỳ vọng giúp các nhà hoạch định chính sách ở cấp quốc gia và cấp tỉnh, các cơ quan Chính phủ, tổ chức xã hội, các đơn vị cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho người bị bạo lực.

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Những người con "sâu một việc, biết nhiều việc" của bản làng

Những người con "sâu một việc, biết nhiều việc" của bản làng

80 năm qua, lực lượng Công an Nhân dân luôn phát huy vai trò nòng cốt trong bảo đảm an ninh, trật tự, bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia. Bám bản, bám dân, thực hiện tốt mọi nhiệm vụ được giao, các cán bộ, chiến sĩ Công an đã và đang thể hiện là lá chắn thép bảo vệ Đảng, bảo vệ Nhân dân.
Tin nổi bật trang chủ
Đội tuyển nữ Việt Nam dừng bước tại bán kết AFF Cup nữ 2025 sau trận thua U23 Australia

Đội tuyển nữ Việt Nam dừng bước tại bán kết AFF Cup nữ 2025 sau trận thua U23 Australia

Thể thao - Giải trí - Hoàng Quý - 2 giờ trước
Đội tuyển nữ Việt Nam vừa để thua U23 Australia với tỉ số 1-2 tại bán kết Giải vô địch bóng đá nữ Đông Nam Á 2025 (AFF Cup nữ 2025), qua đó lỡ hẹn với trận chung kết và sẽ bước vào trận tranh hạng Ba cùng tuyển nữ Thái Lan.
Hạ gục Thái Lan, Myanmar góp mặt ở chung kết AFF Cup nữ sau 10 năm chờ đợi

Hạ gục Thái Lan, Myanmar góp mặt ở chung kết AFF Cup nữ sau 10 năm chờ đợi

Thể thao - Giải trí - Hoàng Quý - 2 giờ trước
Tại bán kết 1 giải bóng đá nữ Đông Nam Á 2025 (AFF Cup nữ 2025), đội tuyển nữ Myanmar đã tạo nên bất ngờ lớn khi đánh bại Thái Lan với tỷ số 2-1. Chiến thắng này không chỉ đưa Myanmar vào chung kết sau 10 năm chờ đợi, mà còn đánh dấu bước tiến mới của bóng đá nữ quốc gia này trên đấu trường khu vực.
Chuyển đổi số chợ truyền thống và phát triển thương mại điện tử

Chuyển đổi số chợ truyền thống và phát triển thương mại điện tử

Tin tức - Thuý Hồng - 21:16, 16/08/2025
Sáng 16/8, Cục Thương mại điện tử và kinh tế số, Bộ Công Thương phối hợp với Sở Công Thương Lạng Sơn tổ chức Chương trình Chuyển đổi số chợ truyền thống và Phát triển thương mại điện tử tỉnh Lạng Sơn năm 2025.
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân số trong tình hình mới

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân số trong tình hình mới

Văn bản chính sách mới - Minh Anh - 20:40, 16/08/2025
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long vừa ký Quyết định số 1745/QĐ-TTg ngày 15/8/2025 ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 149-KL/TW ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.
Cảnh giác với các trang giả mạo, lợi dụng Chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba

Cảnh giác với các trang giả mạo, lợi dụng Chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba

Xã hội - Minh Nhật - 19:58, 16/08/2025
Trang Facebook chính thức của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam có tên “Hội Chữ thập đỏ Việt Nam - Viet Nam Red Cross Society” phát đi cảnh báo về việc xuất hiện trang Facebook giả mạo, lợi dụng Hội Chữ thập đỏ Việt Nam và Chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba để cắt ghép hình ảnh, biến tướng thành hoạt động lừa đảo trục lợi.
Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.
TP. Hồ Chí Minh: Cấp xã phường được bổ sung biên chế, nhưng phải bảo đảm nguồn thu

TP. Hồ Chí Minh: Cấp xã phường được bổ sung biên chế, nhưng phải bảo đảm nguồn thu

Tin tức - Duy Chí - 17:17, 16/08/2025
Trước các kiến nghị của lãnh đạo các xã phường về việc bổ sung biên chế các vị trí việc làm còn thiếu khuyết cán bộ lĩnh vực như: Thanh tra Xây dựng, Văn hoá Thể thao, Y tế, Quân sự… Đoàn công tác của UBND TP.Hồ Chí Minh đã khảo sát thực tế và trả lời kiến nghị của cơ sở.
Giải cứu 2 thiếu nữ bị “bắt cóc online”

Giải cứu 2 thiếu nữ bị “bắt cóc online”

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 16:00, 16/08/2025
Ngày 16/8, đại diện Công an thành phố Đà Nẵng cho hay vừa giải cứu thành công 2 trường hợp khỏi các đối tượng “bắt cóc online”.
Chủ tịch Quốc hội: Tuyên Quang phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Chủ tịch Quốc hội: Tuyên Quang phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Thời sự - PV - 15:05, 16/08/2025
Sáng 16/8, tại tỉnh Tuyên Quang, nhân kỷ niệm 80 năm Quốc dân Đại hội Tân Trào (16/8/1945-16/8/2025), hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (6/1/1946-6/1/2026), Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã dự chương trình “Trở về nguồn - Hướng tới tương lai” do Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức.
Mổ lấy thai chủ động: Cái giá của “ngày đẹp” có thể là sinh mạng

Mổ lấy thai chủ động: Cái giá của “ngày đẹp” có thể là sinh mạng

Sự kiện - Bình luận - Hồng Phúc - 13:58, 16/08/2025
Một ngày “đẹp” trên tờ lịch, theo quan niệm của nhiều gia đình, được tin rằng sẽ đem lại vận may, bình an và tương lai thuận lợi cho đứa trẻ. Nhưng đôi khi, cái “đẹp” của mổ lấy thai chủ động chỉ là vẻ ngoài, còn ẩn sau có thể là một bi kịch.
Ghi dấu “Một tỷ bước chân tiến vào kỷ nguyên mới”

Ghi dấu “Một tỷ bước chân tiến vào kỷ nguyên mới”

Tin tức - Minh Nhật - 13:36, 16/08/2025
Sáng nay 16/8, vào lúc 6 giờ đến 7 giờ 30 phút hơn 1 triệu người dân tại 34 tỉnh, thành phố trên cả nước đã khoác lên mình áo đỏ sao vàng, cùng hướng về Quảng trường Ba Đình lịch sử để theo dõi lễ thượng cờ Tổ quốc và đồng loạt hát Quốc ca. Sau đó cùng thực hiện hoạt động đi bộ vì một Việt Nam đoàn kết, hùng cường và bền vững.