Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Hoàn thiện chính sách phòng chống bạo lực gia đình: Chìa khóa thúc đẩy bình đẳng giới

PV - 15:56, 08/03/2018

Ngày 01/7/2008, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (BLGĐ) chính thức có hiệu lực. Nhưng sau gần 10 năm, BLGĐ vẫn là một thực trạng báo động ở nước ta, nhất là ở vùng DTTS và miền núi. Dù ai cũng biết BLGĐ là phạm pháp nhưng nó vẫn tồn tại phổ biến.

Những con số “biết nói”

Theo thống kê của Vụ Gia đình (Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch), từ năm 2012 đến nay, cả nước xảy ra gần 130 nghìn vụ BLGĐ. Trong đó, nam giới chiếm hơn 83% đối tượng gây BLGĐ; gần 80% số vụ ly hôn hằng năm có nguyên nhân từ BLGĐ.

BLGĐ đặc biệt đáng báo động ở vùng DTTS và miền núi. Kết quả phân tích số liệu từ kết quả cuộc điều tra thực trạng kinh tế-xã hội 53 DTTS được UBDT đưa ra cuối tháng 11/2017 (tại Hội thảo chia sẻ kết quả điều tra thực trạng kinh tế-xã hội 53 DTTS năm 2015 từ góc độ giới) cho thấy, có tới 58,6% phụ nữ DTTS từ 15-49 tuổi tin rằng chồng có quyền đánh vợ vì bất kỳ lý do nào.

Phụ nữ DTTS thường bị yếu thế hơn trong gia đình. (Ảnh minh họa) Phụ nữ DTTS thường bị yếu thế hơn trong gia đình. (Ảnh minh họa)

 

Cũng vì phụ nữ DTTS “tin” như vậy nên những vụ việc bạo hành của người chồng gần như rất khó bị phát hiện. Chỉ có những trường hợp gây thương vong thì hành vi BLGĐ mới được đưa ra pháp luật.

Dẫn trường hợp vợ chồng Lầu Bá Chơ và Vừ Y Nênh, trú ở xã Nậm Càn (huyện Kỳ Sơn, Nghệ An) làm ví dụ. Hai vợ chồng đều mới 28 tuổi nhưng đã có với nhau 4 người con. Sáng 29/4/2017, Chơ đi từ nhà lên rẫy gọi vợ về nhà anh trai giúp soạn sửa để “làm vía” cho gia đình. Do đang bận làm rẫy, chồng lại không nói trước nên Nênh không chịu về, liền bị Chơ dùng tay đánh. Nênh bỏ chạy thì Chơ đuổi theo bắt được, dùng cuốc đánh cho đến khi Nênh bị ngất xỉu.

Nghĩ vợ đã chết nên Chơ bỏ về nhà. Đến khoảng 13 giờ chiều cùng ngày, chị Nênh tỉnh dậy và cố gắng bò từ rẫy về nhà. Gần đến nhà thì gặp hai người dân trú cùng xã, được đưa đến Bệnh viện Đa khoa huyện cấp cứu; kết quả chị bị tổn hại sức khỏe 14%.

Những tình tiết trong vụ việc đã được cơ quan Công an huyện Kỳ Sơn làm rõ. Hành vi của Lầu Bá Chơ là giết người ở giai đoạn chưa đạt. Vì vậy, ngày 06/9/2017, trong phiên xét xử sơ thẩm, Tòa án Nhân dân tỉnh Nghệ An đã tuyên phạt Lầu Bá Chơ 6 năm tù giam về tội “Giết người”.

Một tình tiết đáng chú ý trong phiên xét xử sơ thẩm là Lầu Bá Chơ xin được giảm án để sớm trở về với vợ và con nhỏ. Khi Hội đồng xét xử vào nghị án, Chơ quay xuống nói với vợ là trong thời gian bị tạm giam rất nhớ vợ con. Chơ dọa vợ là nếu Chơ đi tù thì “không được bỏ Chơ đâu, nếu bỏ thì phải đền đấy”.

Chỉ một chi tiết nhỏ này cũng đã khắc họa khá chân thực vị trí của người phụ nữ DTTS trong gia đình. Như chia sẻ của bà Nguyễn Thị Tư, Vụ trưởng Vụ Dân tộc thiểu số (Ủy ban Dân tộc), phụ nữ và trẻ em gái DTTS là đối tượng bị yếu thế hơn trong gia đình, cộng đồng, xã hội. Họ đang phải đối mặt với rất nhiều sự phân biệt đối xử và chịu bất bình đẳng “kép” cả về dân tộc và về giới. Sự bất bình đẳng xuất phát từ chính điều kiện, hoàn cảnh, môi trường sống và cả những quan niệm lạc hậu đã ăn sâu vào nếp nghĩ của cả cộng đồng DTTS bao đời nay.

Tăng “chống” để “phòng”

Về lý thuyết, đã có nhiều quy định của pháp luật để phòng, chống BLGĐ. Trước hết là Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2007, có hiệu lực từ ngày 01/7/2008; Luật Bình đẳng giới năm 2006. Kế đến là Nghị định số 08/2009/NĐ-CP, ngày 04/02/2009 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống bạo lực gia đình; Chương trình hành động quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình đến năm 2020 theo Quyết định số 215/QĐ-TTg, ngày 06/02/2014. Ngoài ra, Bộ Luật Tố tụng Hình sự cũng có những quy định xử lý liên quan đến BLGĐ…

Nhưng thực tế, BLGĐ vẫn diễn ra hằng ngày, hằng giờ, để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng, tác động tiêu cực tới sự phát triển của xã hội. Ngoài nguyên nhân do quan niệm “trọng nam khinh nữ” đã ăn sâu trong nếp nghĩ của cộng đồng thì những bất cập trong quy định pháp luật cũng khiến cho tình trạng BLGĐ rất khó ngăn chặn.

Đầu tiên phải kể đến là chế tài xử lý hành vi BLGĐ chưa đủ sức răn đe. Các hành vi BLGĐ (hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần, cưỡng ép,…) chỉ bị xử phạt hành chính, với mức rất thấp, từ 100-300 nghìn đồng (quy định tại Nghị định 167/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, chống chữa cháy; phòng, chống BLGĐ).

Để xử lý hình sự đối với các hành vi BLGĐ cũng không hề dễ dàng. Theo quy định của Luật Tố tụng Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), với các hành vi cố ý gây thương tích thì yêu cầu tỷ lệ thương tật phải từ 11% trở lên; mức xử phạt cũng rất nhẹ (cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm). Đó là chưa kể, để xử lý hình sự hành vi BLGĐ, ngoài quy định giám định tỷ lệ thương tật thì còn phải có đơn yêu cầu của người bị hại.

Dẫn trường hợp Lầu Bá Chơ nêu trên thì thấy rõ điều này. Hành vi của Chơ xuất phát từ mâu thuẫn rất nhỏ (vợ không nghe lời về giúp gia đình sửa soạn để “làm vía”), Chơ đã dùng cuốc đánh vợ bị thương tật 14% sức khỏe. Ngoài ra, Chơ bỏ mặc vợ ngất xỉu ở rẫy là một tình tiết tăng nặng nên Chơ bị quy vào tội “Giết người”; mức xử lý hình sự cũng chỉ 6 năm tù giam.

Nhiều ý kiến cho rằng, BLGĐ chính là một biểu hiện của sự bất bình đẳng giới, là sản phẩm của chế độ gia trưởng. Do đó, công tác “phòng” vẫn là khâu chính, là giải pháp căn cơ để giảm thiểu BLGĐ.

Điều này hoàn toàn đúng. Nhưng để “phòng” thì điều đầu tiên là phải “chống” BLGĐ bằng những chế tài xử lý đủ sức răn đe. Bởi BLGĐ là những hành vi vừa cụ thể, hữu hình, lại vừa mơ hồ, rất khó định lượng. Bởi thế, việc hoàn thiện các văn bản pháp luật có liên quan đến việc phòng, chống BLGĐ là rất cần thiết; trước mắt là xây dựng chế tài đủ mạnh để “chống” những hành vi BLGĐ cụ thể để “phòng” những hành vi khó định lượng. Điều này cũng góp phần quan trọng để tạo sự đột phá trong công tác bình đẳng giới.

Trong tháng 3/2018, Tổng cục Thống kê sẽ thực hiện cuộc điều tra quốc gia lần thứ hai về sức khỏe phụ nữ và kinh nghiệm sống. Kết quả điều tra được kỳ vọng giúp các nhà hoạch định chính sách ở cấp quốc gia và cấp tỉnh, các cơ quan Chính phủ, tổ chức xã hội, các đơn vị cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho người bị bạo lực.

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đồn Biên phòng Ia Pnôn (Gia Lai): Giữ vững một dải biên cương

Đồn Biên phòng Ia Pnôn (Gia Lai): Giữ vững một dải biên cương

Trên dải đất biên cương phía Tây tỉnh Gia Lai, bên núi Chư Pông hùng vĩ, Đồn Biên phòng Ia Pnôn như tấm lá chắn vững chãi của Tổ quốc, với hành trình hơn nửa thế kỷ (1975 - 2025) vượt lên muôn vàn gian khó, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, xây dựng vững vàng thế trận lòng dân, trở thành điểm tựa vững chắc cho sự ổn định an ninh chính trị và phát triển kinh tế - xã hội của vùng biên cương.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.